Μεγάλη ανταπόκριση βρήκε η έλευση των Dead Can Dance από το ελληνικό κοινό, με τα αποτελέσματα να αφήνουν πλήρως ικανοποιημένους όσους έσπευσαν να τους δουν σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Ο Φοίβος Χατζής από το θέατρο Γης και η Νίνα Ποπώφ από τον Λυκαβηττό μας τα λένε με όλες τις λεπτομέρειες...
Θέατρο Γης, Θεσσαλονίκη (21/9)
του Φοίβου Χατζή
Υπάρχουν διαφόρων ειδών συναυλίες. Συναυλίες στις οποίες πας για να διασκεδάσεις, να ξεδώσεις, να κάνεις κους-κους, να πιεις μπύρες (να κοιτάξεις και κανάν κώλο βρε αδερφέ). Ύστερα όμως υπάρχουν κι εκείνες οι σπάνιες περιπτώσεις συναυλιών στις οποίες πας για να λατρέψεις τη Μουσική. Η εμφάνιση των πρόσφατα επανασυνδεδεμένων Dead Can Dance την Παρασκευή ανήκει σε αυτές τις περιπτώσεις. Μουσική που ανατριχιάζει και κάνει τα μάτια να βουρκώνουν, όχι εξ αιτίας κάποιας εξαναγκασμένης συναισθηματικής φόρτισης, αλλά λόγω της παραδοχής του μεγαλείου της Τέχνης και της ψυχικής ανάτασης που αυτή προσφέρει. Γύρω στις 21:30, λοιπόν, και μπροστά σε ένα κοινό ετερόκλητων προτιμήσεων (που όμως έδειχνε να αποτελείται από μειωμένο αριθμό «τουριστών») τα φώτα σβήνουν και στη σκηνή εμφανίζονται οι επιβλητικές φιγούρες των Perry & Gerrard, συνοδευόμενες από ένα αρκετά λιτό μα συγχρόνως ουσιώδες επιτελείο μουσικών.
Εναρκτήριο λάκτισμα με το “Children Of The Sun”, το τραγούδι που ανοίγει το νέο τους άλμπουμ, Anastasis. Πρώτη ευχάριστη παρατήρηση: ο ήχος είναι απλά τέλειος. Μεστός, γλυκός, με εντυπωσιακή διαύγεια και με την κατάλληλη ένταση. Οι δε φωνητικές ερμηνείες του πρωταγωνιστικού διδύμου εξωπραγματικές –πρόσφεραν απλόχερα τη μία ανατριχίλα μετά την άλλη. Συνέχεια με το “Anabasis” κι εδώ αρχίζει να διαφαίνεται ότι η σετλίστ δεν θα αποτελέσει ένα best of της πλούσιας δισκογραφικής παρουσίας των Αυστραλών, αλλά περισσότερο θα χρησιμεύσει σαν promotion του νέου δίσκου, πράγμα στο οποίο εντοπίζεται και η μικρή –μα ουσιαστική– μου ένσταση (την οποία φάνηκε να συμμερίζεται και μια μεγάλη μερίδα του κοινού). Το γεγονός βέβαια ότι οι Dead Can Dance δεν επαναπαύονται στις ένδοξες δάφνες του παρελθόντος και δίνουν έμφαση στο τώρα τιμά την καλλιτεχνική τους ακεραιότητα. Από την άλλη, θα μπορούσε να υπάρξει μεγαλύτερη ισορροπία μεταξύ νέων και παλιών τραγουδιών.
Αισθητή ήταν επίσης η παρουσία του μπουζουκιού σε μόνιμη σχεδόν βάση επί σκηνής, η οποία έδινε περισσότερο έμφαση στη μεσογειακή/ανατολίτικη/τελετουργική πλευρά του σχήματος αφήνοντας έτσι τη dark/new wave περίοδο σε δευτερεύοντα ρόλο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η διασκευή στο “Πρέζα Όταν Πιεις” της Ρόζας Εσκενάζυ, που ξεσήκωσε τους παρευρισκόμενους στο θέατρο Γης. Ένα ακόμη highlight της βραδιάς ήταν η καταπληκτική εκτέλεση στο “The Ubiquitous Mr. Lovegrove” που συγκέντρωσε τις πιο έντονες αντιδράσεις ενός ούτως ή άλλως εκδηλωτικού κοινού (η κραυγή που ακούστηκε κατά τη διάρκεια του τελευταίου κομματιού μόνο σαν καλοπροαίρετη εκδήλωση λατρείας μπορεί να εκληφθεί, απλά αφαίρεσε κάτι από την ατμόσφαιρα της στιγμής), ενώ η όλη διάρκεια της συναυλίας –κοντά στις 2 ώρες– πρέπει να ισοπέδωσε και τις τελευταίες αμφιβολίες των καχύποπτων περί «αρπαχτής».
Εν κατακλείδι, μια μαγευτική βραδιά έλαβε χώρα την Παρασκευή στη Θεσσαλονίκη. Χωρίς φανφάρες και ασήμαντες τυμπανοκρουσίες βιώσαμε σε μια σεμνή μα γεμάτη περιεχόμενο τελετή τη θεραπευτική δύναμη της Μουσικής, διαπιστώνοντας ότι ο μόνος τρόπος να μην έχουμε παράπονα από την επιλογή των κομματιών είναι να βλέπουμε τους Dead Can Dance κάθε βράδυ και μάλιστα με τελείως διαφορετική σετλίστ.
Θέατρο Λυκαβηττού, Αθήνα (23/9)
της Νίνας Ποπώφ
Η συνήθεια των Dead Can Dance να αντλούν έμπνευση και στοιχεία από τις μουσικές του κόσμου, από Δύση σε Ανατολή, καθώς και να κινούνται μπρος-πίσω θεματικά στην ιστορία της ανθρωπότητας, από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα, είναι ευρέως γνωστή. Το ότι θα επανενώνονταν, όμως, τόσα χρόνια αργότερα για να κυκλοφορήσουν έναν δίσκο αφιερωμένο σχεδόν εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα, ήταν για τη χώρα μας μια ανέλπιστη κι ευχάριστη έκπληξη. Όπως και η ίδια η επανένωσή τους για περιοδεία, τη στιγμή που κάποιοι από μας είχαν χάσει κάθε προηγούμενη ευκαιρία να δουν Lisa Gerrard και Brendan Perry μαζί και όχι σε σόλο εμφανίσεις.
Για τους κυριακάτικους επισκέπτες του Λυκαβηττού η βραδιά είχε συγκεντρώσει όλα τα συστατικά που θα μπορούσαν να τη μετατρέψουν σε μια ξεχωριστή, μαγική εμπειρία. Ο καιρός καλός, το θέατρο γεμάτο από αρένα μέχρι κερκίδες –όλες οι θέσεις κατειλημμένες παρά το τσιμπημένο μεν, φυσιολογικό δε για τα συνήθη δεδομένα των Dead Can Dance εισιτήριο (και οι δεινοί «ορειβάτες» των γύρω βράχων κι αυτοί παρόντες)– η ακουστική άψογη, συνέπεια στην έναρξη της συναυλίας. Σε όλο τον λόφο αντηχούσαν οι αιθέριες, εκτός κόσμου φωνές του διδύμου Gerrard-Perry, συνοδευόμενες από όργανα από κάθε μεριά της Γης, τα οποία επιμελούνταν οι ίδιοι μαζί με τέσσερις εξαιρετικούς συνεργάτες. Ειδικά στα κομμάτια που ερμήνευσε η Gerrard, πίσω από το κινέζικο yangqin –μαζί με την πολύ κοντινή σε χροιά συνεργάτιδά της σε άριστο συγχρονισμό– είχες την αίσθηση πως βρίσκεσαι στην κορυφή του κόσμου, παρακολουθώντας κάποια μυστική τελετουργία...
Από την έναρξη με το “Children Of The Sun” μέχρι και το τελευταίο από μια σειρά απανωτών encores, οι φίλοι των Αυστραλών παρακολούθησαν αφοσιωμένοι και κατασυγκινημένοι Gerrard & Perry να εναλλάσσονται στο μικρόφωνο για πάνω από μιάμιση ώρα. Χωρίς εξάρσεις (καθώς οι συνθέσεις τους είναι κατά κύριο λόγο χαμηλών τόνων), αλλά με θερμή και φιλική διάθεση, το δίδυμο κατέρριψε τον μύθο που τους θέλει ψυχρούς, απόμακρους και σνομπ. Το ότι μιλούν σπάνια ανάμεσα στα τραγούδια δεν συνεπάγεται κακή επικοινωνία με το κοινό –αντίθετα, Gerrard και Perry αναδύουν μια σεμνή και κλασάτη αύρα και καταφέρνουν να επικοινωνήσουν πολύ περισσότερα συναισθήματα από κάμποσους τραγουδιστές που μιλούν ακατάπαυστα χωρίς να έχουν κάτι ουσιώδες να πουν... Ίσως το συγκρατημένο μειδίαμα της Gerrard αποπροσανατολίζει, σε συνδυασμό με τις βραδινές τουαλέτες της που της δίνουν έναν αέρα ντίβας, στο τέλος όμως έρχεται η καληνύχτα με ένα ζεστό “You are amazing human beings”, το οποίο φανερώνει μάλλον ταπεινότητα παρά σνομπισμό.
Από μουσικής άποψης, το συγκρότημα ερμήνευσε ολόκληρο το Anastasis –στο οποίο περιλαμβάνεται και το “Kiko” («Ζεϊμπέκικο»)– καθώς και επιλογές από διάφορες στιγμές της δισκογραφίας του. Δεν έλειψαν το “Now We Are Free” από την ταινία Ο Μονομάχος (για την οποία η Gerrard είχε βραβευτεί με Golden Globe καλύτερης μουσικής επένδυσης), το σπαρακτικό “Host Of Seraphim”, που έχει ντύσει αμέτρητες ταινίες (τρόμου και μη), η διασκευή στο “Song To The Siren” του Tim Buckley, καθώς κι άλλος ένας φόρος τιμής στην Ελλάδα: ο Brendan Perry πήρε το μπουζούκι του ανά χείρας και ερμήνευσε, σε σπαστά Ελληνικά αλλά χωρίς λάθη, το σμυρνέικο “Πρέζα Όταν Πιεις”. Το οποίο, παρεμπιπτόντως, δεν το παίζουν μόνο στο ελληνικό κοινό αλλά σε όλες τις χώρες της περιοδείας (στο εξωτερικό το ξέρουν ως “Είμαι Πρεζάκιας”).
Κι ενώ αρχικά φάνηκε ότι αποχωρούν πολύ σύντομα, μιας και λίγο μετά τις 22:30 είχαν ήδη καληνυχτίσει για πρώτη φορά, επέστρεψαν αμέσως και συνέχισαν να φεύγουν και να επιστρέφουν, καθώς το κοινό τους ζητούσε ξανά και ξανά. Διακριτικά και με σεβασμό στη λεπτότητα του συγκροτήματος, χωρίς πολλές φωνές και ιαχές, χωρίς «We want more». Με ένα χειροκρότημα που έσεισε όλο το θέατρο Λυκαβηττού αποχαιρετήσαμε για τρίτη και τελευταία φορά Lisa Gerrard και Brendan Perry, ενώ εκείνοι χειροκροτούσαν ταυτόχρονα εμάς, τους εαυτούς τους και τους μουσικούς τους.
Υ.Γ.: Κρίμα που ο David Kuckhermann, τον οποίο είχαν διαλέξει οι ίδιοι οι Dead Can Dance για support, έπαιξε μπροστά σε τόσο λίγο κόσμο, νωρίτερα από την προγραμματισμένη ώρα και μάλιστα ερμήνευσε μόνο 4 κομμάτια, αντί να κάνει 45λεπτο σετ. Ωστόσο είχε να παρουσιάσει μια ενδιαφέρουσα ποικιλία κρουστών –όπως σόλο ντέφι, που σε άλλες χώρες φαντάζει εξωτικό όργανο– παράλληλα εξηγώντας και παραδίδοντας «μαθήματα».
Dead Can Dance setlist
Children Of The Sun
Anabasis
Rakim
Kiko
Lamma Bada
Agape
Amnesia
Sanvean
Nierika
Opium
The Host Of Seraphim
Πρέζα Όταν Πιεις (διασκευή σε Ρόζα Εσκενάζυ)
Now We Are Free
All In Good Time
Encore:
The Ubiquitous Mr. Lovegrove
Dreams Made Flesh
Encore 2:
Song To The Siren (διασκευή σε Tim Buckley)
Return Of The She-King
Encore 3:
Rising Of The Moon
{youtube}2d0fVJTlWZo{/youtube}
