Φωτογραφίες: Olga K
Στάδιο 1ο (προσεδάφιση): Περνάω το απόγευμα της Παρασκευής ψάχνοντας για αναμνήσεις. Ακούω τους ταλαιπωρημένους από την πολυχρησία και σκονισμένους από τον παροπλισμό των τελευταίων ετών δίσκους των Godspeed You Black Emperor! (πάντα προτιμούσα το θαυμαστικό εκεί που ήταν αρχικά, στο τέλος του ονόματος). Έρχονται στον νου θραύσματα αναμνήσεων από τις δύο προηγούμενες φορές που το άρμα των Καναδών κατέφθασε στα μέρη μας –τον χειμώνα του 2001 και το καλοκαίρι του 2003, αλλά και από τον εαυτό μου εκείνης της περιόδου. Ανήκω σε όσους το post rock τους βρήκε στα άγρια χρόνια της ύστερης εφηβείας, εκεί προς τα τέλη των 1990s και συντάραξε ένα μέρος της συνείδησης. Εκ των πραγμάτων, οι νότες οι οποίες ξεπετάγονται από τα ηχεία διαθέτουν μία άλφα βαρύτητα. Ιδίως αυτές οι συγκεκριμένες νότες. Φεύγω για τη Λιοσίων, συνεχίζοντας την αναμόχλευση –με το ηχητικό υπόβαθρο να μετατρέπεται σε ψηφιακό…
Στάδιο 2ο (αναγνώριση): Κατανοώ ότι η εν έτει 2010 εμφάνιση των Godspeed έχει διαφορετική δυναμική, τόσο για μένα, αλλά μάλλον και γενικότερα. Τόσα πράγματα έχουν αλλάξει… Εγώ έχω αλλάξει για τα καλά ηλικιακή κατηγορία και ακούσματα, για τους Καναδούς είναι ιδιαίτερα αμφίβολο αν διαθέτουν πλέον την ικανότητα να εκπλήσσουν –ικανότητα η οποία έμοιαζε έμφυτη τότε για τη μεγάλη παρέα της Constellation (με τους ίδιους φυσικά σε θέση «καθοδηγητή»). Αλλά έχουν αλλάξει και οι εποχές και κατ’ επέκταση και οι προβληματισμοί που συγχρωτίζονται μαζί τους. Η ελλαδική κοινωνία μετατρέπεται μεθοδικά στη χώρα της αιώνιας μουντάδας, ο φόβος είναι πλέον ο καθοριστικός παράγοντας της κοινωνικοπολιτικής μας ζωής, ενώ ό,τι έχει μείνει από την ελπίδα της Ενωμένης Ευρώπης είναι οι φθηνές πτήσεις της κάθε Easy Jet… Από τα ακουστικά μου ξεπετάγεται, θαρρείς ως προέκταση των σκέψεών μου, ο μονόλογος του “Chart #3”: «…but I tell you, if you follow the secret window and you die to the ego nature, you will penetrate this darkness…». Η φράση «penetrate this darkness» κολλάει σαν ηχώ στο μυαλό μου. Λες;
Στάδιο 3ο (η σκληρή πραγματικότητα): «…this is all a dream, a dream in death», συνεχίζει ο post rock σαμάνος, επιλέγω όμως να μείνω με την προηγούμενη φράση. Τέλος πάντων, το Gagarin ξεχειλίζει, οι Godspeed όμως δεν φαίνονται στη σκηνή παρά μόνον όταν η ώρα πλησιάζει έντεκα (το τυπικό ραντεβού είχε δοθεί για τις εννέα). Εγώ πασχίζω να βρω το μισό τετραγωνικό μου στον χώρο, ενώ από σκηνής ακούγεται ένα μεσοφωνικό drone που εμπλουτίζεται αργά και σταθερά, ενόσω τα μέλη της μπάντας παίρνουν διαδοχικά θέσεις μάχης. Το drone συνεχίζεται επί τετάρτου περίπου. Αν και δεν έχω καλή οπτική της σκηνής, μπορώ να διακρίνω ότι λείπει το τσέλο της Norsola, το οποίο αναλαμβάνει να υποκαταστήσει το δοξαράτο κοντραμπάσο όπου ασκείται κατά περίπτωση ο ένας εκ των δύο μπασιστών. Σκέφτομαι πως ο μαξιμαλισμός των οργάνων (τρεις κιθάρες, δύο μπάσα, δύο ντραμς) μου φαινόταν ανέκαθεν οξύμωρος σε σχέση με τον μινιμαλισμό των συνθέσεων. Είχε, βέβαια, τον σκοπό του στο χτίσιμο του λυρικού τοίχους των Καναδών, αλλά η πρακτική χρησιμότητα δύο μπάσων που παίζουν την ίδια νότα τονισμού παραμένει αδιευκρίνιστη. Τέλος πάντων… Ενόσω το σετ εξελίσσεται, οι σκέψεις μου συνεχίζουν: ποια η θέση των Godspeed στο σήμερα; Γιατί, άραγε, να αποφάσισαν να σπάσουν την επταετή σιωπή τους; Τι νέο έχουν να μας φέρουν; Γιατί, αν δεν έχουν, τότε προσωπικά έχω ένα ζητηματάκι –καθώς δεν βλέπω διαφορά ανάμεσα στον εαυτό μου και τους τύπους που κατηγορούσα παλαιότερα ως ρετρολάγνους, όταν έβλεπα τα sold out των διαφόρων Deep Purple και Scorpions. Ναι, δεν λέω, οι χρονομετρικές αποστάσεις είναι διαφορετικές, ίσως και η ίδια η φυσιολογία των συγκροτημάτων. Υπάρχει όμως ένα «αλλά...», το οποίο δεν μπορώ να προσπεράσω με ευκολία. Ιδίως όταν αυτό που ακούω και βλέπω στο Gagarin θυμίζει τόσο πολύ το τότε.
Στάδιο 4ο (ιντερλούδιο): Οι Godspeed εξακολουθούν να είναι μυσταγωγοί. Μπορεί να μας παρουσίασαν την ελεγεία τους ελαφρώς μεταλλαγμένη, με τα drones (ή τα ήρεμα μέρη των συνθέσεων, αν προτιμάτε) να τραβούν λιγάκι παραπάνω, να μοιάζουν πιο κυρίαρχα από ότι στο παρελθόν και τις εκρήξεις να φαίνονται κάποιες φορές λίγο πιο «heavy», αλλά στην ουσία ακολουθούν τους γνωστούς δρόμους, με τις γνωστές δομές, ρίχνοντας τις ίδιες δόσεις λυρικού οξέως. Μοιάζει να μην έχει αλλάξει τίποτα. Ή ίσως αυτό που άλλαξε δεν αφορά καθ’ αυτούς τους Godspeed. Εξηγούμαι: όλοι νομίζω θα συμφωνήσουμε ότι υπήρξαν πρωτοποριακοί, ότι τουλάχιστον βάδισαν σε δρόμους που διάνοιξαν οι ίδιοι. Γι’ αυτό άλλωστε και επηρέασαν τόσο καταλυτικά μια υπολογίσιμη σκηνή που έφτασε περίπου μέχρι τα μέσα των ’00s. Το post rock και το συν αυτώ σινάφι μας έχουν έκτοτε σερβίρει τις ιδέες τους σε κάθε πιθανή εκδοχή. Ως εκ τούτου, το όραμα των Godspeed –κάποτε τολμηρό και κοφτερό– σήμερα φαίνεται προβλέψιμο και συνεπώς περισσότερο ακίνδυνο. Προσοχή: δεν καταφέρομαι κατά των ίδιων. Λέω απλώς ότι το ρημάδι το σύστημα (πείτε το εναλλακτικά όπως αγαπάτε) έχει τη δύναμη να παίρνει τις ρηξικέλευθες ιδέες, να τις προσφέρει αφειδώς και τελικά να μετατρέπει την ίδια εξωσυστημική ιδέα σε ποπ προπαγάνδα.
Στάδιο 5ο (εν πτήσει): Αν έπρεπε να χαρακτηρίσω την εμφάνιση των Godspeed στο Gagarin με μία φράση, θα έλεγα ότι σίγουρα ικανοποίησαν τις προσδοκίες. Έπαιξαν ένα σετ για το οποίο λίγοι (νομίζω) δικαιούνται να διατυπώσουν ενστάσεις και το απέδωσαν με τον γνωστό τους δυναμικό τρόπο. Έχουν, όπως και να το κάνουμε, την ικανότητα να σε παίρνουν μαζί τους, να παίζουν με το μυαλό σου με τους δικούς τους όρους. Κι ήταν φανερό ότι δεν την έχουν χάσει. Αν εξαιρέσουμε κάποια από τα drone τους, που μου φάνηκαν λιγάκι πλαδαρά, ίσως και κάποιες λεπτομέρειες στον ήχο (ακουγόταν λιγάκι «μπουκωμένος», αν και πιθανώς να φταίει και το χαμηλοτάβανο του σημείου όπου είχα σταθεί), νομίζω ότι η συναυλία ήταν περίφημη. Με κορυφαίες στιγμές τις προερχόμενες από τη δημιουργική τους κορυφή (Lift Your Skinny Fists Like Antennas To Heaven), ιδίως εκείνες που ακολούθησαν τους δύο μονολόγους (το “Chart #3” και το σπαρακτικό “They Don’t Sleep Anymore On The Beach”). Εξαιρετικό επίσης και το ξέσπασμα στο παλιό ακυκλοφόρητο “Albanian”, όπου οι Godspeed έβαλαν στην εξίσωση και την εβραϊκή τους καταγωγή.
Στάδιο 6ο (fade out): Μπορεί τελικώς η συγκίνηση που δημιουργεί ένα μουσικό όραμα να συντηρηθεί στον χρόνο ακόμα κι αν αυτό παρουσιάζεται αναλλοίωτο, αδιάφορο για όσες αλλαγές έχουν εντωμεταξύ δρομολογηθεί; Η απάντηση την οποία έδωσαν οι Godspeed μπορεί να μην ήταν εμφατική, υπήρξε όμως σαφής και καταφατική. Άλλωστε, τότε «μιλούσαν» για τη γκρίζα πλευρά του Δυτικού ονείρου, για τις διαβρωμένες δομές και για τους εσφαλμένους τρόπους δόμησης των κοινωνιών μας, αλλά και για την ελπίδα που προσφέρει η κάθαρση. Σήμερα, αυτές τις γκρίζες πλευρές τις βιώνουμε με δραματικό ρεαλισμό. Όσο για την κάθαρση και την ελπίδα που αυτή ενέχει, είναι ίσως αναγκαίες όσο ποτέ. Και, προσωπικώς, βίωσα τη συναυλία της Παρασκευής ακριβώς έτσι –ως κάθαρση, κρατώντας στο μυαλό μου τη λέξη που (ως είθισται) τρεμόπαιζε στα visuals όταν η μπάντα έβγαινε στη σκηνή: HOPE.
Setlist:
1. Hope Drone
2. Moya
3. Albanian
4. Rockets Fall On Rocket Falls
5. Storm
6. …They Don’t Sleep Anymore On The Beach…
7. Monheim
8. Chart #3
9. World Police And Friendly Fire
10. The Sad Mafioso
