Η δεύτερη μέρα του νεοσύστατου Deteriorate Sound Festival κύλησε χωρίς τις χρονοτριβές της πρώτης και απέδειξε ότι υπάρχει και στην Αθήνα μια κάποια δυναμική σε επίπεδο κοινού γι’ αυτήν τη σκηνή. Ειδικά αν αναλογιστεί κανείς την πειραματική φύση του event, τα σκληρά οικονομικά δεδομένα της εποχής και το ότι Τρίτη = καθημερινή, το να βλέπεις τα καθίσματα που είχαν στηθεί στον συναυλιακό χώρο του Six d.o.g.s. να γεμίζουν και να υπάρχει κι αρκετός ακόμα κόσμος στο μπαρ ήταν μια ένδειξη ότι κάτι κινείται. Ακόμα κι αν τέτοιοι αριθμοί δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να θεωρηθούν ότι «ταράζουν νερά».
Το ρολόι μου έδειχνε 22.20 όταν ο Γιώργος Κατσάνος άρχισε τη σπουδή του στον «θόρυβο», κάτω από δύο υποβλητικώς γαλαζωπά φώτα –αναφέρομαι στον φωτισμό καθώς υπήρξε αναπόσπαστο τμήμα του σετ του, παρακολουθώντας τις «διαθέσεις» του και τροποποιώντας αναλόγως χρωματισμούς. Ήχος, ηχώ και απόηχος, μυσταγωγία και απειλή, πρελούδιο και ολοκλήρωση, τα όρια θόλωσαν και τέτοιες έννοιες πήραν –αν πήραν και δεν παρέμειναν κάπως αέρινες– σάρκα και οστά υπακούοντας στην κλίμακα περισσότερο/λιγότερο, παρά σε πιο καθάριες κατηγοριοποιήσεις εντυπώσεων.
Σε κάθε πάντως περίπτωση, ο Κατσάνος παρουσίασε απαιτητική μουσική με ανεξίτηλο συναισθηματικό εκτόπισμα. Όχι «ατμόσφαιρες» ή όσα επινοούμε οι κριτικοί όταν αδυνατούμε να περιγράψουμε τι ακριβώς πλάθει ένας δημιουργός: το σετ του είχε να κάνει με την πεμπτουσία του πειραματισμού, την ανάδυση δηλαδή ατόφιας μουσικότητας μέσα από την υφή των ήχων, την αλληλουχία τους και την ενότητα την οποία έχτιζαν. Από τους πιο ουσιώδεις και συναρπαστικούς πειραματιστές που έχει τύχει να παρακολουθήσω.
Το ντουέτο των Elektronik Meditation που τον διαδέχθηκε στη σκηνή του Six d.o.g.s. το γνώριζα από τη δισκογραφία, αλλά ζωντανά διαθέτει μια αρκετά διαφορετική διάσταση και δυναμική, εδραζόμενη στο οπτικο-ακουστικό ερέθισμα και στη διάδραση μεταξύ των μελών: όσο ο Γιάννης Αναστασάκης φτιάχνει ηχητικό κλίμα με την κιθάρα του, τα αναλογικά του εφέ και τις αυτοσχέδιες του λούπες, το video wall μας δίνει την ευκαιρία να δούμε πώς δρα η Deniz Αγγελάκη και τα χρώματά της πάνω σε έναν καμβά, μέσω της τεχνικής «live painting» –ένα είδος, ας πούμε, αυτοσχεδιαστικής ζωγραφικής. Ασφαλώς, δεν πρόκειται για καινούριο εύρημα: υπάρχει εδώ μια παρακαταθήκη από το krautrock, ειδικά από τους πρώιμους Tangerine Dream (βλέπε άλλωστε και το όνομα του ντουέτο) και τους Faust. Ακριβώς γι’ αυτό, εστίασα προσωπικά στο πώς προχωρούσε το όλο πράγμα, παρότι δεν κρύβω πως κατά σημεία εντυπωσιάστηκα από το αξεδιάλυτο τούτο μπλέξιμο όρασης και ακοής –θύμιζε το live των Faust στο Κύτταρο το 2009.
Στο πέραν ωστόσο της αξιοποίησης της εν λόγω παρακαταθήκης, φάνηκε νομίζω ότι οι Elektronik Meditation χρειάζονται δουλειά. Στο σετ τους, σε σύγκριση λ.χ. με εκείνο του Κατσάνου, έλειπε η αίσθηση της οικονομίας –κάπου δηλαδή φλυαρούσε. Συχνά επίσης σε κέρδιζε ο καμβάς, παρά ο ήχος, καθώς η κιθάρα κατέφευγε σε γνώριμες φόρμες, όχι μόνο από το krautrock, μα και από το πιο σύγχρονο post-rock, καθώς και από δημιουργούς σαν τον Brian Eno ή/και τον Mike Oldfield. Πάντως το τελικό πρόσημο αναδεικνύεται θετικό. Υπάρχει αδιαμφισβήτητο ενδιαφέρον στα όσα αποπειρώνται οι Elektronik Meditation και η σκηνή μοιάζει για εκείνους «φυσικότερος» χώρος από ότι η δισκογραφία.
Τη βραδιά της Τρίτης ολοκλήρωσαν οι Mohammad, οι οποίοι παρατάχτηκαν μαυροντυμένοι και κάτω από εκείνο το αρρωστιάρικο, φοβικό κοκκινωπό φως που προτιμούν στις live εμφανίσεις τους. Πριν ξεκινήσουν, αποσύρθηκαν όλες οι καρέκλες από τον χώρο –σε αντίθεση με την τελευταία τους εμφάνιση στο Six d.o.g.s. (Νοέμβριος 2012), το τρίο μας ήθελε όρθιους και τους δικαιολόγησα με το που άρχισαν να ξεχύνονται οι πρώτες συχνότητες: αυτή τη μουσική πρέπει λίγο να την αισθανθείς να σε δονεί από την κορυφή ως τα νύχια∙ θέλει να σε ενοχλήσει, να σε ξεβολέψει επαρκώς από το οικείο ώστε να το αναδομήσει/αναδιατυπώσει στη συνέχεια με μελωδίες που θα σπάνε τη μονολιθικότητα της έκφρασης και θα γεννιούνται μέσα στον θόρυβο.
Ένα ζευγάρι δίπλα μου αποχώρησε στο δεκάλεπτο με τα μάτια γουρλωμένα, τους ακολούθησε ένα ακόμα λίγο μετά∙ το παιχνίδι στο οποίο σε καλούν ο Νίκος Βελιώτης με τον ILIOS και τον Coti K σίγουρα δεν είναι για όλους. Τσέλο, κοντραμπάσο και το συχνοτικό «πολυβόλο» του ILIOS δεν μας άφησαν να πάρουμε ανάσα, κάτω όμως από το φαινομενικά επίπεδο σετ με τα σκουξίματα, τις εξάρσεις και τον διαρκή βόμβο στ’ αυτιά κρυβόταν πάντα μια πολυσχιδής μελωδικότητα, έτοιμη να αναδυθεί και να βάλει το απαιτούμενο συναίσθημα και βέβαια την αιτούμενη μουσικότητα. Εχέγγυα ότι το τρίο δεν έχει πάψει να εξελίσσεται και να εξερευνά, 3 δίσκους τώρα –καθώς πρόσφατα βγήκε και το Som Sakrifis.
Ωραία λοιπόν η βραδιά της Τρίτης, με λογικές χρονικές διάρκειες για καθημερινή, υπήρξε πράγματι ένα δείγμα γραφής του τι μπορούν να συνεισφέρουν εγχώριοι δημιουργοί σε ένα πεδίο σύγχρονο και περιπετειώδες, το οποίο επιδιώκει να μεγαλώσει τον ορισμό μας για το τι εστί μουσική. Ελπίζω ότι το Deteriorate Sound θα αποδειχθεί φεστιβάλ που ήρθε για να μείνει.
