Τέταρτη εκδοχή του Athens Hip Hop Festival αισίως –κάτι που, αν μη τι άλλο, δείχνει ότι η συγκεκριμένη εκδήλωση τείνει να εδραιωθεί ως γεγονός. Και ήταν και φέτος μια γιορτή του ελληνικού hip hop, η οποία πρόσφερε χώρο τόσο στα νεότερα όσο και στα πιο παλιά και ιστορικά ονόματα του είδους.
Η άφιξή μας στην Τεχνόπολη έγινε στις 19:15, πράγμα που σημαίνει πως τους Outkast Exellence και τους FlyByWire δεν τους προλάβαμε. Για τους πρώτους πάντως πληροφορήθηκα ότι πραγματοποιήσανε μια πολύ καλή εμφάνιση, γυρνώντας πολλά βλέμματα προς την κατεύθυνσή τους –παρόλο που επωμίστηκαν τον άχαρο ρόλο να ανοίξουν το φεστιβάλ σε ώρα απογευματινή. Πάνω όμως που περίμενα να δω την παρέα του Ταυτισμένου Λάθος και του Neon, τη B-Muzik δηλαδή, βρέθηκα προ εκπλήξεως, καθώς στη σκηνή βρισκόταν ήδη ο Λόγος Απειλή. Προφανώς το πρόγραμμα είχε ξεκινήσει νωρίτερα από το αναγραφόμενο, κάτι που σήμαινε ότι είχα μόλις χάσει μία από τις εμφανίσεις που περίμενα περισσότερο...
Όχι πως ο Λόγος Απειλή και ο Ραψωδός Φιλόλογος θα απογοήτευαν. Αντιθέτως, οι δύο από την παρέα των Ladose θα ξεκινούσαν το κέφι νωρίς-νωρίς: κάτω από τη σκηνή είχε μαζευτεί αρκετός νεαρόκοσμος, ο οποίος προφανώς βλέπει στο πρόσωπό τους δύο από τους αντιπροσωπευτικούς MCs της γενιάς του. Εξάλλου, όποιος έχει ως φίλους στο Facebook πιτσιρικάδες ηλικιών από 19 και κάτω θα το έχει αντιληφθεί αυτό προ πολλού... Η εμφάνισή τους ήταν ιδιαίτερα δυναμική, με πάθος και με ορμή, ενώ το flow του Λόγου Απειλή απέδειξε –για άλλη μια φορά– την ικανότητά του να σε παρασέρνει. Μας χάρισε μάλιστα και την πρώτη live εκτέλεση ενός καινούργιου του κομματιού, το οποίο βγήκε μόλις μία μέρα πριν στο ίντερνετ, ονόματι “Ώμο”, που όντως δικαίωσε τον τίτλο του.
Aκολούθησαν οι Professional Sinnerz παρέα με τον συνοδοιπόρο τους Κόμη Χ, από την πρώτη ωστόσο στιγμή διέκρινες μια παγωμάρα στο κοινό: ένα μέρος του hip hop κόσμου κατέστησε φανερό ότι δεν τους αναγνωρίζει ως «πραγματικό» hip hop... Αυτό φάνηκε άλλωστε σε πολυάριθμες περιπτώσεις: πρώτα-πρώτα, ακούστηκε συχνά το όνομα των Βόρειων Αστεριών –των μεθεπόμενων δηλαδή στη σειρά εμφάνισης του φεστιβάλ. Έπειτα, προς το τέλος του σετ, ο Αδάμαντας δεν έκρυψε τον εκνευρισμό του με έναν ακροατή στις πρώτες σειρές, ο οποίος υπήρξε ιδιαίτερα ομιλητικός προς τους Sinnerz. Κρίνοντας πάντως την εμφάνισή τους πέρα από όλα αυτά, δεν έμενες παραπονεμένος: ήταν μια ενεργητική εμφάνιση, δίχως μεν το “Όταν Σε Είχα Πρωτοδεί”, μα με άφθονα παλιότερα τραγούδια σαν το “Αντεπίθεση” καθώς και τις δυο γνωστές διασκευές τους στα “7 Nation Army” και “Smells Like Teen Spirit”. Και ο Κόμης Χ αποδείχθηκε επίσης ιδιαίτερα ευδιάθετος, αναλαμβάνοντας να ελαφρύνει λίγο το κλίμα αλλά και να πει το δικό του “Ήρωες”, το οποίο, ακόμα και μετά από τόσα χρόνια, παραμένει ένα πολύ όμορφο τραγούδι.
Η συνέχεια είχε Phyrosun παρέα με QB Mix πίσω από τους ατσάλινους τροχούς και οφείλω να ομολογήσω πως –παρόλο που δεν με ενθουσιάζει στην προσωπική του πορεία– αυτό που κάνει και το αγαπάει και το πονάει. Το έδειξε και όταν αναφέρθηκε στον πρόσφατα αδικοχαμένο Λεκτικό Επεξεργαστή, αλλά και με όσα είπε σχετικά με τη διάλυση των Tang Ram και το πώς έφυγε από εκεί όταν το πράγμα πήγαινε κάπου όπου δεν τον εξέφραζε. Προφανώς τον Phyrosun δεν τον απασχολεί η πρόσφατη mainstream επιτυχία του πρώην συναδέλφου του με τους Vegas και προτιμάει να εκφράζεται έτσι όπως θέλει ο ίδιος. Απόδειξη της αγάπης του ήταν μια ζωντανή εμφάνιση που διέθετε άφθονο κέφι, στην οποία το κοινό ανταποκρίθηκε αρκετά –έστω κι αν μιλάμε για ένα live περισσότερο ταιριαστό σε μικρότερες ηλικίες, παρά σε πιο ώριμες αναζητήσεις. Να σημειωθεί δε ότι σε ένα σημείο αντάμωσε τον Phyrosun και ο Neon επί σκηνής, για να πουν μαζί το τραγούδι στο οποίο έχουν συνεργαστεί (“Δρομολόγιο”), που αποτέλεσε και το highlight, για τον γράφοντα τουλάχιστον, του όλου σετ.
Τα Βόρεια Αστέρια πάλι που τους διαδέχθηκαν επί σκηνής πολλοί τα περίμεναν, συμπεριλαμβανομένου και εμού. Παρόλο όμως που βγήκαν με φόρα και με μπόλικο τσογλανισμό –κάτι που πρεσβεύουν άλλωστε και με τους στίχους τους– άφησαν τελικά αρκετούς παραπονεμένους με την επιλογή του setlist. Κι αυτό γιατί από τα παλιά και αγαπημένα τους τραγούδια –όπως τα “Καρφωτή”, “Θερμή Θεσσαλονίκη”, “Χαλαρότερα” και δεν συμμαζεύεται– δεν ακούσαμε τίποτα... Αντίθετα όλη τους η εμφάνιση κινήθηκε γύρω από το τελευταίο τους άλμπουμ, το 5 Αστέρων. Το οποίο, όσο κι αν ικανοποίησε σε έναν βαθμό, δεν μπορεί να στηρίξει κατά αποκλειστικότητα ένα live. Πάντως τα freestyles που ακούστηκαν κατά τη διάρκεια της εμφάνισης των Βόρειων Αστεριών έδωσαν κάτι το ιδιαίτερο και η εμφάνισή τους είχε αναμφισβήτητο παλμό, όπως και μια γενικότερη street γεύση.
Ο Τάκι Τσαν από την άλλη όχι μόνο δεν έπεσε στην παγίδα όπου πέσανε τα Βόρεια Αστέρια, αλλά αντίθετα παρουσίασε ένα best of, με επιλογές από όλη την καριέρα του. Έτσι, ακούστηκαν ιστορικά κομμάτια όπως τα “Στη Χώρα Των Καλύτερων MCs”, “Σούζη”, “Μαλάκα, Είσαι Μαλάκας”, “Ω! Θαύμα” και “Αν Όλα Τα Παιδιά Της Γης” (στην αρχική του μάλιστα εκτέλεση), καθώς και άλλα παρεμφερή. Ως εκ τούτου, οι παλιότεροι θυμήθηκαν την εποχή όταν ήταν κι εκείνοι 15χρονα, ενώ από τα 15χρονα, όσοι είχαν διαβάσει hip hop ιστορία, μπήκαν αμέσως στο κλίμα. Ο Τάκης πάλι βρέθηκε σε μεγάλα κέφια τόσο στο μικρόφωνο όσο και από πλευράς κινησιολογίας, ολοκληρώνοντας έτσι μια εμφάνιση η οποία δεν άφησε κανένα αδιάφορο –ακόμα κι εκείνους που δεν αποτελούν fans του ήχου του.
Όσο για τις Σκιές, είχα τις αμφιβολίες μου από την πρώτη στιγμή που είδα τη σειρά εμφάνισης των καλλιτεχνών του φετινού φεστιβάλ για το εάν θα μπορούσαν να σταθούν στη συγκεκριμένη θέση. Όχι γιατί δεν είναι καλό συγκρότημα, κάθε άλλο. Απλά δεν μπορούσα να δω πώς θα στριμωχνόταν το πιο μελωδικό, παλιοσχολίτικο ύφος τους ανάμεσα σε Τάκι Τσαν και Αρτέμη/Ευθύμη. Κάπως έτσι, δημιουργήθηκε τελικά «κοιλιά» στη ροή της βραδιάς. Κι ενώ το live τους, αυτόνομα κρινόμενο, στάθηκε μια όμορφη στιγμή του φετινού φεστιβάλ, γεμάτη συναίσθημα και μελωδία, αποδείχθηκε ακατάλληλο για τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, όταν ο κόσμος είχε ήδη «ανέβει» και περίμενε την τελική έκρηξη των Α/Ε. Χαρακτηριστικό της όλης κατάστασης, πως το μικρό σε ηλικία κοινό έδειξε να παίρνει μπρος από τη στιγμή που ανέβηκε στη σκηνή –για ένα μόλις κομμάτι– ο Ταυτισμένος Λάθος, τον οποίον προφανώς γνωρίζουν πολύ περισσότερο ως καλλιτέχνη. Κρίμα για ένα σχήμα που έχει δώσει ορισμένες πολύ όμορφες δισκογραφικές στιγμές στο ελληνικό hip hop από τις πολύ πρώιμες μέρες του.
Ο Αρτέμης με τον Ευθύμη πάλι δεν χρειάζονται περιττές συστάσεις. Αποτελούν τη ζωντανή ιστορία αυτού που αποκαλούμε ελληνικό hip hop και με την πορεία τους (εντός κι εκτός Terror X Crew) έχουν αποδείξει πως δεν μένουν προσκολλημένοι σε παλαιές δάφνες αλλά κοιτάζουν πάντα μπροστά. Το ότι είναι ίσως ό,τι καλύτερο έχουμε δει σε αυτήν τη χώρα από άποψη MCing το γνωρίζαμε, το επιβεβαιώσανε όμως για ακόμα μία φορά στην Τεχνόπολη, με μια εμφάνιση που έμοιαζε με ηχητικό ισοδύναμο του ΤΝΤ. Έτσι, όση ώρα έπαιζαν, είδαμε moshing, φωτοβολίδες να ανάβουν δεξιά κι αριστερά και τον κόσμο να τραγουδάει τους στίχους από σχεδόν όλα τα κομμάτια. Και πώς θα μπορούσε να γίνει αλλιώς, όταν από τα μεγάφωνα ακουγόντουσαν τραγούδια σαν τα “Που ’Ναι Οι Πένες Σας;”, “Γεύση Του Μένους” (σε Cenobite remix, με τους b-boys Dead Prez επί σκηνής), “Δείξε Σεβασμό” (στην original εκδοχή του), ένα ακόμα ακυκλοφόρητο κομμάτι από τον επόμενο δίσκο τους που δεν υποχώρησε καθόλου απέναντι στις κλασικές τους επιτυχίες, “Οι Στίχοι Μας Ποτέ Δεν Σταματάνε”, “Έτσι Είναι Γιατί Έτσι Πάει”, “Μήνυμα” και το “Δικά Μας Παιδιά”, με το οποίο κι έκλεισε το όλο φεστιβάλ –με τους Dead Prez και πάλι επί σκηνής να δημιουργούν μια hip hop πανδαισία; Ιδανικότερο κλείσιμο για τη συγκεκριμένη βραδιά πραγματικά δύσκολα θα μπορούσε να φανταστεί κανείς...
