Με παίρνουν τηλέφωνο και με προειδοποιούν ότι η Πατησίων είναι κλειστή στο ύψος του Πολυτεχνείου, απογευματινή πορεία μου λένε από την άλλη άκρη της γραμμής. Δεν θα γκρινιάξω –σιγά τα ωά, εν τέλει– είναι πια καθημερινότητα στην Αθήνα. Στην εφημερίδα διαβάζω εντωμεταξύ μια συνέντευξη της Ελευθερίας Αρβανιτάκη, την οποία έδωσε με αφορμή τον κύκλο παραστάσεών της στο Παλλάς. Θέλει, λέει, να πει τραγούδια που δεν έχει την ευκαιρία να πει στα κέντρα διασκέδασης. Σωστά σκέφτεται, αναλογίζομαι όσο περιμένω να περάσει λεωφορείο. Το απόλυτο τίποτα, για πάνω από 30 λεπτά: τα λεωφορεία στο κλεινόν άστυ έχουν γίνει πιο σπάνια από ποτέ.
Η σιγανή βροχή θα μπορούσε να ήταν και ευχάριστη, αν οι θεοί των ανέμων δεν είχαν αποφασίσει να τη στέλνουν πάνω σου από πάσα διεύθυνση, έτσι ώστε η ομπρέλα που κρατάς να φαντάζει ως η πιο άχρηστη εφεύρεση της ανθρωπότητας. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, το θέατρο στη Βουκουρεστίου μοιάζει άπιαστο όνειρο και μακρινός, πολύ μακρινός στόχος. Φτάνω τελικά αργοπορημένος, βρεγμένος και με τσακισμένα πόδια από το τρεχαλητό. Όλα Αρχίζουν Αλλιώς έχει ονομάσει την παράστασή της η Αρβανιτάκη και έχω περιέργεια για το τι θα ακούσω.
Κάθομαι στη θέση μου. Πολύς κόσμος. Λογικό. Μια παρέα, ακριβώς από πίσω, μιλάει για την Αρβανιτάκη και συνεχώς αναφέρεται σε αυτήν με το μικρό της όνομα. Κοίτα που κι εγώ το ίδιο κάνω, σκέφτομαι, είναι από αυτές που έχουν καταφέρει να γίνουν ο διπλανός άνθρωπός σου, ο οικείος σου –όπως η Χαρούλα, ο Βασίλης, ο Μίκης. Είναι παράξενο, διότι η παρουσία της, ο τρόπος που μιλά, η κορμοστασιά της, δεν βοηθάνε να την οικειοποιηθείς. Έλα όμως που για τους περισσότερους εδώ μέσα είναι η Ελευθερία τους, η Ελευθερία μας.
“Τέλος Δεν Υπάρχει Εδώ” είναι η εναρκτήρια φράση, το εναρκτήριο τραγούδι της παράστασης. Πίσω από ένα ύφασμα καπνού, το οποίο επιμελήθηκε ο Μανόλης Παντελιδάκης, η Ελευθερία ξεκινά με σύσσωμη τη μπάντα της. “Κι Όλα Αρχίζουν Αλλιώς” τραγουδά και πάνω από τα κεφάλια των μουσικών σκάει ο τίτλος με τεράστια και πολύχρωμα γράμματα. Θέλει να ζεστάνει τον κόσμο από νωρίς, αλλά οι από κάτω είμαστε συγκρατημένοι. Τα σουξέ της (“Χωρίς Εσένα”, “Ως Τα Χαράματα”, “Μην Ορκίζεσαι”) δεν τη βοηθούν: αργεί να ζεσταθεί και η ίδια. Αλλά ο “Πυρετός Κρυφός” και το “Τι Θέλω Τι”, τα μελοποιημένα της Σαπφούς από τον Νίκο Ξυδάκη, ακούγονται μαγικά στο θέατρο. Αυτό είναι. Αν συνεχίσει έτσι, τότε σωστά δήλωνε στη συνέντευξή της. Το “Yes I Do” της Μόνικα, από τα χείλια της, αποτελεί μια πολύ ευχάριστη έκπληξη. Το μπλέκει μάλιστα με το “Ακρογιαλιές Δειλινά” του Τσιτσάνη και αφήνεσαι στην έξυπνη επιλογή της. Ακολουθούν δε κι άλλες ευχάριστες εκπλήξεις: σαξόφωνο και τρομπόνι επί σκηνής και τραγουδά Ben E. King, “Stand By Me”. Στο καπάκι, μπαγλαμαδάκι ανά χείρας, και η Ελευθερία παίζει και τραγουδά το συγκινητικό τα “Καράβια Μου Καίω”. “Δε Μιλώ Για Μια Νύχτα”, κατόπιν, και, αν το έκλεινε εκεί, το πρώτο μέρος θα ήταν σούπερ. Αλλά να, θέλει να κατεβάσει το τέμπο και θέλει να συγκινήσει με το “Αγαπάω Και Αδιαφορώ” του Άσιμου. Εμένα δεν με πείθει, η διπλανή μου κυρία, πάλι, δεν συμφωνεί με τίποτα μαζί μου… Γούστα είναι αυτά.
Δεύτερο μέρος και η “Καρφωτή” των Κοτσέτα-Κοντοβά ξαναφέρνει την Ελευθερία επί σκηνής. Ήθελα περισσότερη μυσταγωγία μαζί με ηλεκτρισμό, το κομμάτι είναι δυνατό αλλά η μπάντα δεν μπορεί να το υποστηρίξει. Ο Κραουνάκης από τα χείλη της Ελευθερίας δεν με ενθουσίασε ποτέ. Και το “Πάω Να Πιάσω Ουρανό” και το καινούργιο της τραγούδι “Μια Θάλασσα” (που τι μου θυμίζει, τι μου θυμίζει…) έχουν τόσα κραουνακικά χαρακτηριστικά, ώστε θεωρώ ότι ωθούν σε ακροβασίες την τραγουδίστρια και ξενίζουν τον ακροατή. Στο “Όσο Βαρούν Τα Σίδερα”, το οποίο μπαίνει εμβόλιμα στα αρμένικα τραγούδια του Dinkjian, ο Παντελιδάκης φτιάχνει μία σκιαχτική σύνθεση από επιθετικά δοκάρια. Θα αρχίσω να πιστεύω στο κακό φενγκ σούι, μου φαίνεται, γιατί όλο αυτό το ουρανοκατέβατο σκηνικό είναι τεράστιο, ανέμπνευστο και ασύμβατο με το τραγούδι. Και η Ελευθερία δεν το υποστηρίζει. Σε ανταμείβει όμως με τη “Ζωή Κλεμμένη” και σου κλείνει το μάτι με το “Μη Φοβάσαι” και το “Ερωτικό” του Ξυδάκη. Κοίτα, σκέφτομαι, που ο Ξυδάκης μοιάζει να είναι ο άνθρωπος που την έχει κατανοήσει περισσότερο από όλους…
Είχε άγχος η Ελευθερία στην πρεμιέρα της στο Παλλάς. Φάνηκε. Ήθελε να ρισκάρει σε τούτη την παράσταση, αλλά το έκανε με φειδώ. Σε απογείωνε με τις ωραίες εκπλήξεις της, σε ξενέρωνε όμως που δεν βρήκε το θάρρος να ξεχάσει τα σουξέ της και να τα βάλει στην άκρη. Συνεχίζει και παραμένει αγαπητή. Συνεχίζει να σου βγάζει μια κλάση κι ένα ήθος επί σκηνής. Είναι η Ελευθερία μας. Encore με το “Τι Λείπει”… Τίποτα δεν λείπει και πολλά μαζί. Ξέρω πάντως ότι η τελευταία της παράσταση θα είναι απογειωτική, οι πρεμιέρες σε κανέναν δεν λειτουργούν…
