Kάπως καθυστερημένα, και αφού ξεμπερδέψαμε από άλλες, πιο επείγουσες υποχρεώσεις, αρχίζουμε να σας παραδίδουμε τις πολύ ενδιαφέρουσες συνεντεύξεις που πήραμε από αγαπημένους καλλιτέχνες και γκρουπ που επισκέφθηκαν τη χώρα μας τον τελευταίο καιρό. Για να δούμε τι είχε να πει καταρχήν ο David Thomas στον Μάνο Μπούρα! Έπονται οι Madrugada και οι Mogwai...
Η κίνηση στους δρόμους της Αθήνας ήταν φριχτή όπως πάντα, κι αυτό με έκανε να καθυστερήσω μισή ώρα στο ραντεβού μου με τον μεγαλόσωμο David Thomas. Σαν καλοκάγαθος γίγαντας εκείνος όμως, με συγχώρησε και μου έδειξε μια γωνία στην τραπεζαρία του ξενοδοχείου του για να μιλήσουμε με την ησυχία μας. Ήταν περίεργο να συνομιλείς μαζί του, επειδή την περισσότερη ώρα είχε κλειστά τα μάτια του και χάιδευε το γενάκι που καλλιεργούσε κάτω από τα χείλη του, λες και εκείνη την ώρα δεν βρισκόταν εκεί αλλά σκεφτόταν το επόμενο project του, την ώρα που εσύ έκανες την επόμενή σου ερώτηση. Τα πράγματα βέβαια δεν συνέβαιναν καθόλου έτσι, το μυαλό του ήταν εκεί, και όταν κατόρθωνες και το κέντριζες, σε κοιτούσε εξεταστικά και σου έλεγε απίστευτα πράγματα. Ορίστε κάμποσα από αυτά:
- Έχεις κάμποσο καιρό να βγάλεις δίσκο με τους Two Pale Boys, οπότε υποθέτω ότι έχετε κάποιον έτοιμο;
- Δουλεύουμε έναν τώρα, υπολογίζω να είναι έτοιμος μέχρι το τέλος του χρόνου.
- Ήσουν απασχολημένος με τους Pere Ubu ξανά πέρυσι;
- Ναι, βγάλαμε το άλμπουμ "St Arkansas", περιοδεύσαμε στην Αμερική, ενώ πρόκειται να γίνει κι ένα φεστιβάλ αφιερωμένο στη μουσική μου που θα διαρκέσει τρεις μέρες και θα γίνει στο Πανεπιστήμιο του Λος Άντζελες, το UCLA. Θα εμφανιστούν οι Pere Ubu, οι Two Pale Boys, θα παιχτεί η όπερά μου "Mirror Man", θα κάνω μια διάλεξη με θέμα "Η Γεωγραφία του ήχου στη Μαγνητική Εποχή", έτσι θα λέγεται, θα παίξουν οι Rocket From the Tombs. Θα είναι εκεί και ο Frank Black, παίζει στην όπερα και θα δώσει κι μια σόλο συναυλία, θα είναι καλά.
- Αυτό σημαίνει ότι θα είστε στη σκηνή διαρκώς για τρεις ημέρες;
- Ακριβώς! Πρόσθεσε σ' αυτά και τις πρόβες, την οργάνωση του θεατρικού, και έχει ένα μεγάλο χρονικό διάστημα έντονης δουλειάς.
- Κάνοντας λοιπόν ανασκόπηση της μέχρι σήμερα πορείας σας, βρίσκεται ακόμη να σας κεντρίζει έντονα το αίσθημα της δημιουργίας;
- Είναι πάντοτε ενδιαφέρον επειδή πάντοτε παρουσιάζονται καινούργια προβλήματα, επειδή δεν μπορώ να κάνω καλά τους δίσκους μου. Αν τους έκανα εξαρχής τέλειους, θα σταματούσα, θα είχα φτάσει στο τέρμα. Όταν κάνω κάτι, κάτι άλλο εμφανίζεται σαν πιθανότητα, σαν το επόμενο μέρος που μένει να επισκεφτώ. Κάθε που ξεπερνάς ένα βουνό, πίσω του κρύβεται μια κοιλάδα που χρειάζεται να εξερευνήσεις. Δεν θα έβρισκα ιδιαίτερα εποικοδομητικό το να βγάζω ξερά ένα νέο προϊόν όπως κάνουν οι ποπ μπάντες, αυτό που κάνω είναι κάτι σαν πρόκληση επειδή έχω την τύχη να δουλεύω με εξαιρετικά ταλαντούχους ανθρώπους και κάνω αυτό που θέλω.
- Περιγράφεις το συγκρότημά σου σαν μια ροκ μπάντα.
- Ναι, αυτό κάνω, είμαι ροκ μουσικός.
- Δεν θα προτιμούσες την ταμπέλα της avant garde;
- Όχι, αυτό που κάνω είναι mainstream και όλοι οι υπόλοιποι είναι avant garde! Πιστεύω ότι η Britney Spears είναι τρομακτικά πειραματική, οι Coldplay είναι ακραία avant garde! Θεωρώ ότι είμαι ακριβώς στο κέντρο του mainstream για τη ροκ μουσική του 2003! Το μόνο μου πρόβλημα είναι ότι οι υπόλοιποι άνθρωποι δεν συμφωνούν μαζί μου!
- Και πάνω που ήθελα να ρωτήσω γιατί δεν γεμίζετε στάδια.
- Επειδή δεν είμαστε και πολύ καλοί σ' αυτό που κάνουμε, αν μας δεις το βράδυ θα διαπιστώσεις ότι δεν είμαστε και πολύ καλοί. Αυτό είναι ένα πεντακάθαρο συμπέρασμα.
- Μπορείς να μου αναφέρεις μια μπάντα που κινείται στο Mainstream και είναι και καλή σ' αυτό που κάνει;
- Σίγουρα θα μπορούσα, αλλά δεν μου έρχεται τίποτα τώρα. Πάντα έκανα αυτό που ήθελα και ξέρω ότι υπάρχει μια τιμή που πληρώνεις γι' αυτό, και την πληρώνω εδώ και χρόνια με ευχαρίστηση. Όταν οι Pere Ubu ολοκλήρωσαν το άλμπουμ "Dub Housing", ο μάνατζέρ μας, που ήταν ένας φοβερά ταλαντούχος άνθρωπος στο να μανατζάρει καλλιτέχνες, το άκουσε και μας είπε "Αυτός είναι σπουδαίος δίσκος, αν κάνετε δύο ακόμη τέτοιους, θα είστε αστέρες!". Και του απαντήσαμε "δηλαδή, εννοείς να κάνουμε αυτό το άλμπουμ δύο φορές ακόμη;". Μας απάντησε "Ακριβώς!". "Κι αν δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό άλλη μια φορά, τι γίνεται;" (γέλια) "Όσο κάνετε καλούς δίσκους, πάντα θα βρίσκετε κάποιον να τους κυκλοφορεί, αλλά δεν θα γνωρίσετε ποτέ την επιτυχία" συνέχισε εκείνος. "Καλό μας ακούγεται!" του απαντήσαμε, "θα κάνουμε ότι μας αρέσει λοιπόν".
- Η επανάληψη είναι η μητέρα πάσης μαθήσεως, όπως λέμε και στη χώρα μας.
- Είναι αλήθεια. Δεν είμαστε το είδος των ανθρώπων που τους αρέσει να επαναλαμβάνονται, είτε ντρεπόμαστε να κάνουμε ξανά το ίδιο πράγμα, είτε άλλοτε αδυνατούμε να το κάνουμε. Είμαστε κακομαθημένοι και ξεροκέφαλοι, και πληρώνουμε το τίμημα του να κάνουμε αυτό ακριβώς που θέλουμε.
- Όταν ηχογραφούσατε στην Fontana είσαστε κοντά στο να γίνετε ευρύτερα γνωστοί.
- Όχι ακριβώς. Η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν το θέλαμε πραγματικά, κι αν δεν το θέλεις δεν κάνεις όσα χρειάζεται. Για παράδειγμα, δεν αντέχαμε το γύρισμα των βίντεο κλιπ, ήταν τόσο ηλίθιο και τα κάναμε πάντοτε μαντάρα. Δεν μας ενδιέφερε να τα κάνουμε. Ποτέ δεν με απασχόλησε αυτό το ζήτημα, με ρωτάνε συνέχεια κι εγώ τους απαντώ, το ζήτημα είναι πάντως ότι ποτέ δεν ενδιαφέρθηκα να γίνω γνωστός και περισσότερο πλούσιος.
- Ακόμη κι έτσι έχεις την ευκαιρία να ταξιδεύεις πολύ, να βγάζεις αρκετούς δίσκους…
- Σιχαίνομαι τα ταξίδια, θα πρέπει να σου πω! Θα μου άρεσε να ταξίδευα με ένα αυτοκίνητο και να πηγαίνω όπου θέλω..
- Όχι να βρίσκεσαι σε ξενοδοχεία και να δίνεις συνεντεύξεις…
- Μ' αρέσουν τα ξενοδοχεία, γιατί φεύγεις και δεν χρειάζεται να καθαρίσεις τίποτα! (γέλια) Δεν μ' ενδιαφέρει να είμαι κλασικός τουρίστας που επισκέπτεται τα αξιοθέατα και προσπαθεί να γνωρίσει έτσι έναν ξένο πολιτισμό. Ο πολιτισμός έχει τις ρίζες του στο αίμα των ανθρώπων και στη γη που πατούν, στη γλώσσα τους. Ζεις εδώ, το ίδιο και η οικογένειά σου και καταλαβαίνεις τα πράγματα που βλέπεις γύρω σου, το γιατί τα σύννεφα κινούνται προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση κτλ κτλ. Όπως λοιπόν αν έρθεις εσύ στην Αμερική και δεις κάποια πράγματα, δεν θα έχεις παρά μια επιφανειακή αντίληψη για τον πολιτισμό της χώρας, δεν θα γνωρίζεις τι πραγματικά σημαίνει. Έτσι κι εγώ, δεν μπορώ να καταλάβω πολλά για τον πολιτισμό των άλλων χωρών και περιορίζομαι στο να κάθομαι στην τραπεζαρία του ξενοδοχείου και να παρατηρώ τους ανθρώπους που πηγαινοέρχονται ή αυτούς που κάθονται δίπλα μου στα εστιατόρια. Η καθημερινή τους ζωή μου δίνει περισσότερα να καταλάβω από τα μνημεία ή τα μουσεία.
- Σαν αποστολή σου βλέπεις λοιπόν την εξερεύνηση της αμερικανικής κουλτούρας;
- Απόλυτα. Γνωρίζω τη γεωγραφία του τόπου, και μπορεί να μην φτάνω στον πάτο του ζητήματος, αλλά το ψάχνω, είναι καλά. Αυτή είναι εξάλλου η δουλειά του καλλιτέχνη, να αντιλαμβάνεται την κουλτούρα του και να μιλάει γι' αυτή την κουλτούρα στους ανθρώπους του τόπου του. Ο μόνος τρόπος να προσεγγίσεις την παγκοσμιότητα είναι να αφιερωθείς σ' αυτό που γνωρίζεις καλά, γιατί αν ξεπεράσεις την επιφάνεια των πραγμάτων, τότε μόνο φτάνεις στο βάθος που μας ενώνει όλους. Γι' αυτό και η πολυσυλλεκτική κουλτούρα είναι ένα αστείο, είναι βασικά σχεδιασμένη για να σε απωθεί απ' το να μελετάς τη δική σου κουλτούρα. Δεν λέω να αγνοείς τους άλλους ή να τους κοιτάζεις αφ' υψηλού, λέω ότι για να αγγίξεις το παγκόσμιο, θα πρέπει να ψάξεις βαθιά σ' αυτό που ξέρεις. Όταν ακούς αφρικανική μουσική ή ελληνική μουσική, δεν καταλαβαίνεις πραγματικά από πού σου έρχεται. Όταν μιλάω έτσι στην Αμερική, με μισούν για τις απόψεις μου, επειδή δεν είναι πολιτικά ορθές. Όταν ακούω Δυτικούς μουσικούς να συνεργάζονται με Ινδούς μουσικούς ή να χρησιμοποιούν ξένες τονικότητες στη μουσική τους, το θεωρώ πολιτιστικό ιμπεριαλισμό. Μου έρχεται να τους φωνάξω "Αφήστε τους ήσυχους, αφήστε να έχουν τη δική τους μουσική". Αυτός ο ήχος δεν είναι κάτι που αγόρασαν από ένα μαγαζί χτες, είναι κάτι που έχει αναπτυχθεί από γενιές και γενιές μουσικών.
- Αυτή η ανάγκη για δάνεια από ξένες κουλτούρες γεννήθηκε από την δίψα ορισμένων μουσικών για καινοτομία.
- Ναι, αλλά δεν πρόκειται για κάτι καινούργιο, απλά για ένα καλλιτεχνικό τρυκ. Είχαμε παίξει μια φορά σ' ένα φεστιβάλ Womad, και ήταν μια φριχτή εμπειρία. Παρακολουθούσαμε μια μπάντα απ' την Τουρκία και παρότι ήταν αυθεντικοί μουσικοί από κάποιο χωριό, επειδή έπαιζαν κάμποσα χρόνια σ' αυτό το κύκλωμα, έκαναν όλα τα κόλπα που συνηθίζουν οι ροκ μπάντες, ξέρεις, "χτυπήστε όλοι μαζί τα χέρια σας!" και σκέφτηκα "κάτι δεν πάει καθόλου καλά εδώ!". Είναι όπως στην πυρηνική φυσική, όπου παρατηρώντας την κατάσταση κάποιων στοιχείων, τους αλλάζεις τη συμπεριφορά, έτσι κι αυτοί οι Τούρκοι μουσικοί, έχοντας τα βλέμματα στραμμένα επάνω τους, έχασαν την αληθινή πολιτιστική τους ταυτότητα.
Θα μπορούσαμε να μιλάμε για πολλές ώρες με τον David Thomas, και ήδη είχαμε καταστρατηγήσει το χρόνο που είχαμε στη διάθεσή μας. Μας ζήτησε να αποσυρθεί στο δωμάτιό του για να παίξει λίγο ακορντεόν, κάτι που είχε να κάνει κάμποσους μήνες. Προφανώς θα είχε κι άλλα πολλά να κάνει, είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι ένα μυαλό σαν το δικό του δεν θα μένει ποτέ στάσιμο!