Το Harper Trio εξέλαβε την ονομασία του από την αρπίστρια Maria-Christina Harper. Η ηλεκτρισμένη άρπα της συνδιαλέγεται με τα σαξόφωνα της Josephine Davies και τα ντραμς του Evan Jenkins∙ οι τρεις τους κατοικούν στο παραθαλάσσιο Hastings, στη Νότια Αγγλία, και εκεί επεξεργάζονται το ρεπερτόριό τους. Το αποτέλεσμα καταγράφεται στο υπέροχο ντεμπούτο τους με τον τίτλο Passing By (Little Yellow Man Records).
Η Harper συνθέτει τη μουσική, βασιζόμενη στη μικτή ελληνική και αιγυπτιακή κληρονομιά της και την προτίμησή της της στην spiritual jazz και στις ανατολίτικες κλίμακες. Οι δεσμοί της με τους μεγάλους δασκάλους του είδους και ειδικά με τις δουλειές της Alice Coltrane ή του Pharoah Sanders είναι κάτι παραπάνω από εμφανής. Η άρπα και τα κρουστά δημιουργούν διαλογιστικά σκηνικά για το σαξόφωνο της Davies, το οποίο γενικά έχει έναν ισχυρό αυτοσχεδιαστικό ρόλο είτε στο τενόρο είτε στο σοπράνο σαξόφωνο.
Το Passing By είναι ένα καλειδοσκοπικό jazz album δομημένο σε ποικίλες ρυθμικές και μελωδικές δέσμες∙ ένα παλίμψηστο που σε κάθε στρώση του, με την κάθε ακρόαση, ανακαλύπτεις και κάτι το διαφορετικό. Κάτι σαν ένας συνδυασμός της Nefertiti του Miles και του Journey in Satchidananda της Coltrane.
Κυρία Χάρπερ, γεννηθήκατε στην Ελλάδα και έχετε αιγυπτιακές καταβολές. Πώς επηρέασαν αυτές οι δύο κουλτούρες τη μουσική σας παιδεία;
Διαμόρφωσαν μεγάλο κομμάτι της προσωπικότητάς μου. Από το φαγητό που μαγειρεύαμε στο σπίτι, την ενδυμασία, την μουσική που ακούγαμε και τις γλώσσες που ακουγόντουσαν στο σπίτι. Δεν το σκεφτόμουν, δεν ήταν μία συνειδητή απόφαση να με επηρεάσουν όλα αυτά, αλλά ήταν κι αναπόφευκτο.
Ως μουσικός έχετε μουσική παιδεία, με σπουδές στη Royal Music Academy. Πόσο σημαντικές θεωρείτε αυτές τις βάσεις προκειμένου να εξελιχθείτε ως μουσικός; Στον αντίποδα, αισθανθήκατε ποτέ να σας περιορίζουν οι αυστηρές νόρμες της κλασικής μουσικής σε σχέση με την jazz;
Είμαι ευγνώμων που είχα κλασσική μουσική παιδεία. Είχα την ευκαιρία να τελειοποιήσω την τεχνική μου και να παίξω έργα κορυφαίων συνθετών. Αυτό με βοήθησε να γίνω μία πολύ καλή τεχνικά αρπίστα. Όταν ολοκλήρωσα τις κλασσικές μου σπουδές, έκανα ένα διετές μεταπτυχιακό στη μουσικοθεραπεία στο Λονδίνο κι άρχισα να μπαίνω στη λογική του ελεύθερου αυτοσχεδιασμού κι εκεί άρχισα να εξερευνώ και σιγά σιγά να βρίσκω τον ήχο μου.
Πώς ανακαλύψατε την jazz; Θα θέλατε να αναφερθείτε σε κάποιους συγκεκριμένους μουσικούς ή σε κάποια συγκεκριμένα έργα;
Στα πλαίσια του μεταπτυχιακού μου στη μουσικοθεραπεία, είχα μαθήματα με θέμα τον αυτοσχεδιασμό σε σχέση με την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση. Από αυτή την εξερεύνηση του αυτοσχεδιασμού και του ηχητικού πειραματισμού έφτασα στην τζαζ. Πρώτα πέρασα από την σύγχρονη μουσική και από εκεί στη free jazz. Από τον Morton Feldman, τον John Cage στον John Coltrane και τον Pharoah Sanders.
Γιατί επιλέξατε την άρπα. Στην jazz δεν συνηθίζεται. Σας επηρέασαν, ωστόσο, αρπίστες της jazz όπως η Doroth Ashby;
Επέλεξα την άρπα από ένα καρτούν που είχα δει όταν ήμουν τεσσάρων. Δεν υπήρχε δάσκαλος/α άρπας τότε κι έτσι άρχισα τις σπουδές μου στο πιάνο. Αργότερα, ξεκίνησα κι άρπα. Δεν είχα ακούσει καθόλου κάτι σχετικό με την τζαζ άρπα όταν ήμουν πιο μικρή. Όταν άρχισα να αυτοσχεδιάζω και να πειραματίζομαι με την ηλεκτρο -ακουστική άρπα κι εφέ τότε άρχισα σιγά σιγά να γνωρίζω κι άλλους μη κλασσικούς αρπίστες. Στην πραγματικότητα πιο πολύ με επηρέασαν άλλα όργανα όπως η ηλεκτρική κιθάρα κι όχι η άρπα.
Πώς γνωριστήκατε με τον Evan Jenkins και την Josephine Davies; Θα θέλατε να μας μιλήσετε για τη μεταξύ σας χημεία ως μουσικοί;
Συνεργαζόμουν με μία τζαζ τραγουδίστρια και τρομπετίστα στην Αγγλία και θα μπαίναμε στο στούντιο για να ηχογραφήσουμε κάποια τραγούδια που είχα γράψει. Για την ηχογράφηση ρώτησα και κάποιους φίλους να έρθουν να παίξουν ηλεκτρική κιθάρα και κοντραμπάσσο. Για τα ντραμς μου πρότειναν τον Evan και για δύο ορχηστρικά κομμάτια ήρθε η Josephine να παίξει σαξόφωνο. Mε την Josephine είχαμε ήδη γνωριστεί μέσω κοινών φίλων. Έγινε η ηχογράφηση και μετά από κάποιο διάστημα είπαμε να δοκιμάσουμε να παίξουμε οι τρεις μας κάποια κομμάτια μου, ο Εvan στα ντραμς, η Josephine στο σαξόφωνο κι εγώ στην ηλεκτρο-ακουστική άρπα.
Τα jazz-trio έχουν μια ιδιαίτερη δυναμική, από την εποχή του τρίο του Bill Evans ως τους E.S.T. Θα εγγράφατε το Harper Trio σ’ αυτή την «παράδοση»;
Συμφωνώ κι εγώ ότι τα jazz-trio έχουν μία ιδιαίτερη δυναμική. Νιώθω πιο προσωπική την σχέση όταν το σχήμα αποτελείται από τρία άτομα, έχεις αρκετά ηχητικά ερεθίσματα και χώρο ταυτόχρονα.
Πώς γράφτηκαν οι συνθέσεις του Passing By. Θεωρείτε σημαντικότερη την πρωταρχική σύνθεση ή τη διαδικασία του αυτοσχεδιασμού στο στούντιο – πόσο μάλλον live;
Όλα τα κομμάτια τα έγραψα στο Hastings. Είναι μαγικό μέρος, με όμορφους λόφους, πράσινο, θάλασσα με απέραντες παραλίες και πολύ αέρα. Με ενέπνευσε πολύ η πόλη αυτή και η επιρροή της μου είναι πολύ ξεκάθαρη στο δίσκο αυτό. Τα κομμάτια του Passing By έχουν πολύ συγκεκριμένη δομή και μέσα σε αυτή την δομή υπάρχει χώρος για τον αυτοσχεδιασμό. Ο αυτοσχεδιασμός παρ’ ότι έχει μία σχετική κατεύθυνση ήθελα ταυτόχρονα να υπάρχει ελευθερία να ξεφύγουμε μουσικά. Από αυτή την άποψη έχουμε πάντα κάτι να περιμένουμε διαφορετικό που θα δημιουργήσουμε όλοι μαζί στο στούντιο και στις συναυλίες μας.
Θα ήθελα επίσης να σας ρωτήσω αν έχετε εμπνευστεί και από τα spiritual σχήματα της Alice Coltrane; Προς τα εκεί «με κατευθύνουν κομμάτια» όπως το “East Hill Meditations”…
Γενικότερα η μουσική των 60’s και 70’s με έχει επηρεάσει. Από την ψυχεδελική ροκ, τη spiritual jazz -στην οποία εντάσσεται και η καταπληκτική Alice Coltrane – και σε λίγο πιο παλιούς John Cage, Morton Feldman. Στην Αγγλία υπάρχει μία νέα σχετικά τάση αναβίωσης της τζαζ φέρνοντάς την στο σήμερα με σεβασμό στο χθες. Αυτό μου δημιουργεί έναν ενθουσιασμό και να γράψω μουσική και να ακούσω κι άλλους μουσικούς που βρίσκονται στον κύκλο αυτό όπως η Yazz Ahmed, o Mathew Halsall, Ill Considered.
Το “Castle Hill Road”, από την άλλη, παντρεύει κατά κάποιο τρόπο την jazz με το post-rock και την ψυχεδέλεια. Σας αρέσουν αυτά τα μουσικά είδη;
Εντελώς. Μου αρέσει πολύ στη free jazz και στη ψυχεδελική ροκ αυτή η αίσθηση ταξιδιού και ελευθερίας που μου δημιουργούν. Το αντιλαμβάνομαι ως έναν ήχο, όσα όργανα κι αν έχει κι αυτό είναι που ήθελα και για το άλμπουμ μου Passing By; Να φέρνουμε ο καθένας τον ξεχωριστό του ήχο και ταυτόχρονα να ακουγόμαστε σαν ένα.
Το “In Cairo-Grandma’s Coat” συνιστά ενδεχομένως αυτοβιογραφική αφήγηση; Είναι ζωντανή μνήμη από τα παιδικά σας χρόνια;
Ναι. Μεγάλωσα με την γιαγιά μου και είχαμε πάντα πολύ ιδιαίτερη και κοντινή σχέση. Μιλούσε αραβικά, γαλλικά, αγγλικά κι ελληνικά και μαγείρευε με συνταγές από την Ανατολή και τη Δύση και πραγματικά ήταν πολίτης του κόσμου. Αυτή είναι και μία από τις βασικές επιρροές που είχε πάνω μου; να είμαι ελεύθερη να νιώθω πολλούς τόπους ως δικούς μου τόπους.
Θα ήθελα να σταθούμε και στο “A Greek In Spain”. Άλλο ένα πολύ δυνατό κομμάτι στη δημιουργία εικόνων. Με βάση ποιες εμπειρίες το εμπνευστήκατε; Ενδεχομένως αυθαίρετα, μου ήρθαν απόηχοι από το “Sketches of Spain” του Miles Davis.
Ευχαριστώ πολύ για τα καλά σας λόγια, χαίρομαι πολύ που σας αρέσει το κομμάτι "A Greek in Spain". Με χαροποιεί ιδιαιτέρως να υπάρχει κάποια συσχέτιση με το "Sketches of Spain" του Miles Davies. Το συγκεκριμένο κομμάτι το είχα γράψει στην πρώτη του φάση στο Λονδίνο, μία βροχερή μέρα που σχεδόν δεν ξημέρωσε ποτέ με απίστευτα γκρίζο ουρανό. Κάπως έτσι κάθισα στην άρπα για να ταξιδέψω λίγο και μάλλον υποσυνείδητα έψαχνα πιο ηλιόλουστους τόπους.
Σας αρέσει ο ήχος της ECM; Ειδικά οι πιο «μεσογειακές» της ηχογραφήσεις, όπως ας πούμε τα album του Τυνήσιου Annuar Brahem ή του Ιταλού Stephano Bollani;
Όπως σε όλες τις ποιοτικές δισκογραφικές εταιρείες, έτσι και στην ECM υπάρχουν πολύ ωραίοι καλλιτέχνες. Η ECM έχει κι αυτή δημιουργήσει έναν πολύ χαρακτηριστικό ήχο υποστηρίζοντας καλλιτέχνες με ένα σχετικά κοινό ύφος κι είναι πολύ ωραίο να παρατηρεί κανείς την πορεία αυτή.
Ζείτε στο Hastings, στο East Sussex, στη νότια ακτή της Αγγλίας. Κατά πόσο η «άγρια» φυσική ομορφιά του Βορρά σας επηρεάζει ως συνθέτρια/αρπίστρια και πώς συνδυάζεται αρμονικά με τις μεσογειακές καταβολές σας;
Με επηρέασε πολύ η ομορφιά του Hastings και γενικότερα η ατμόσφαιρα της Αγγλίας. Έχοντας μεγαλώσει σε έναν ηλιόλουστο τόπο έχω την πολυτέλεια να μου φαίνεται εμπνευστικός ο καιρός της Αγγλίας.
Σχεδιάζετε να ηχογραφήσετε νέο album σύντομα έχετε έτοιμο υλικό (σε επίπεδο συνθέσεων); Τι είδους ηχοτόπια σκοπεύετε να επισκεφθείτε αυτή τη φορά;
Έχω ήδη αρχίσει να γράφω τα πρώτα κομμάτια του επόμενου δίσκου. Προς το παρόν μένω σε παρόμοια ηχοτοπία δίνοντας ίσως λίγο παραπάνω έμφαση στον ρυθμό. Είμαι ακόμα σε πολύ αρχικό στάδιο σύνθεσης των νέων κομματιών οπότε δεν έχω ακόμα ξεκάθαρη εικόνα για τον τελικό συνολικό ήχο.
Διαβάζετε λογοτεχνία; Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς; Σας αρέσει η ελληνοαιγυπτιακή, για παράδειγμα, ο Καβάφης ή ο Στρατής Τσίρκας;
Έχει ενδιαφέρον που μου κάνετε αυτή την ερώτηση. Συνεργάζομαι με την Νίκη Ξυλούρη και πρόσφατα συζητούσαμε για μία ενδεχόμενη δική μας μελοποίηση έργων του Καβάφη.
Κυρία Χάρπερ, σας ευχαριστώ θερμά. Ελπίζω κάποια στιγμή να έχω την ευκαιρία να απολαύσω το υπέροχο τρίο ζωντανά.
Σας ευχαριστώ κι εγώ κι ευχαριστώ για το ενδιαφέρον σας για την μουσική μου.