Το Clock 2 (2014) και η κυκλοφορία του σε ένα USB χωρητικότητας 4 GB σας δείχνει ως μία μπάντα που την απασχολεί το «τώρα». Προς τα πού οδεύετε λοιπόν φέτος, με το επερχόμενο ΕΡ Neoteric;
Το Neoteric θα κυκλοφορήσει προς τα τέλη Μαρτίου και είναι ένα εννοιολογικό έργο σε ένα εννοιολογικό περιτύλιγμα, οπότε το όλο πράγμα είναι πλήρες σαν ιδέα, ήχος και εικόνα. Η ονομασία άλλωστε του ΕΡ προέρχεται από την ελληνική λέξη «νεωτερικός», οπότε υποδηλώνει τη μοντέρνα σκέψη και τονίζει την ανάγκη για καινούριους τρόπους και νέες κατευθύνσεις, σε κάθε πλευρά της ζωής.
Το ΕΡ ασχολείται με το αν η ανθρώπινη εξέλιξη μπορεί να υπερβεί τις ανθρωπολογικές συνθήκες που έχουν κάνει τον πολιτισμό κάτι δημιουργικό και καταστροφικό την ίδια στιγμή. Και αναρωτιέται αν αυτά τα δύο αντιθετικά στοιχεία είναι στην ουσία η ίδια πλευρά του νομίσματος, αδιαίρετα στην πορεία της εξέλιξης, κι αν η ανθρώπινη συνείδηση μπορεί να πάει πιο πέρα. Κάτι τέτοιο θα είναι ένα ζωτικό, σημαντικό και αποφασιστικό βήμα προς τη θεμελίωση μιας νέας μορφής συνείδησης, που θα μετατρέψει τον κόσμο στον παράδεισο που έπρεπε να είναι για κάθε είδος ζωής. Χωρίς αυτό το βήμα, απομένει μόνο η επανάληψη των δημιουργικών και καταστροφικών μοτίβων.
Τα επιπλέον κομμάτια "The Sentinel" και "Immision" ασχολούνται με τις κεντρικές ιδέες της Εξωγένεσης, όπως την εξερεύνησαν ο Stanley Kubrick και ο Arthur C. Clarke στο 2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος και στη νουβέλα The Sentinel, η οποία και αποτέλεσε το σημείο εκκίνησης. Η ταινία υπήρξε καθόλα πρωτοποριακή στις ιδέες της και στην οπτικοποίησή τους και επηρέασε προφανέστατα τα περισσότερα φιλμ επιστημονικής φαντασίας που την ακολούθησαν. Αποτελεί ένα παράδειγμα του πώς οι νέες ιδέες στην Τέχνη μπορούν ν' αλλάξουν την αντίληψή μας, επηρεάζοντας μια ήδη υπάρχουσα γενιά. Επομένως, μιλάμε στην πραγματικότητα για την ανάγκη να μοχθήσουμε προς έναν καινούριο τρόπο σκέψης και προς μια συνείδηση πιο ανοιχτή σε νέες πιθανότητες.
O Maurizio "TeZ" Martinucci κι εγώ θα είμαστε στα ανακαινισμένα EMS Studios της Στοκχόλμης τον Απρίλιο, όπου θα αναπτύξουμε και ηχογραφήσουμε νέο υλικό, για ένα άλμπουμ που προορίζεται να κυκλοφορήσει αργότερα μέσα στο 2016. Θα χρησιμοποιήσουμε το Analog Buchla 200, ένα σοβαρό σύστημα αναλογικών συνθεσάιζερ επινοημένο από τον Don Buchla. Το ξεκίνημά του στον σχεδιασμό συνθεσάιζερ έγινε χάρη σε μια παραγγελία που του έκανε το Tape Music Center του Σαν Φρανσίσκο εκ μέρους των συνθετών Ramon Sender και Morton Subotnick. Είναι ένα πολύ μοναδικό όργανο και ανυπομονούμε να το εξερευνήσουμε, φέρνοντας το νέο υλικό μας σε καινούρια επίπεδα ηχητικής συνειδητοποίησης. Το άλμπουμ θα έχει επομένως κάμποσους αναλογικούς ήχους, καθώς θα έχουμε επιπλέον και τα Moog και τον EMS εξοπλισμό που ήδη χρησιμοποιήσαμε για το Neoteric.
Ζούμε πια σε εποχές όπου εκεί έξω υπάρχει πληθώρα μουσικής, στην οποία έχουμε και εύκολη πρόσβαση –πολλές φορές δεν χρειάζεται καν ν' αφήσουμε τους υπολογιστές μας για να ακούσουμε κάτι. Είναι βεβαίως συναρπαστικό, αλλά πόσο εύκολο είναι πλέον να φτιάξεις κάτι που ν' ακούγεται «μοναδικό» και «σχετικό» με τη δική μας εποχή; Δεν είναι πολύ εύκολο για τους νεότερους μουσικούς να πέσουν στη λούπα μιας ατέλειωτης αναβίωσης, καθώς αναζητούν τη δική τους φωνή;
Υπάρχει μια προσομοίωση τόσο αποτελεσματική, ώστε οι περισσότεροι άνθρωποι δεν την αντιλαμβάνονται καν. Με την έννοια δηλαδή που χρησιμοποιεί ο Ζαν Μποντριγιάρ τις λέξεις «προσομοίωση» και «πραγματικότητα» στο έργο του: το 4ο στάδιο είναι καθαρή προσομοίωση, δεν υπάρχει πλέον η παραμικρή σχέση με καμία πραγματικότητα. Εδώ, σημάδια απλώς αντικατοπτρίζουν άλλα σημάδια και κάθε ισχυρισμός περί πραγματικότητας εκ μέρους τους υπάγεται σε μια αλυσίδα παρόμοιων αιτημάτων. Πρόκειται για ένα καθεστώς απόλυτης ισοδυναμίας, όπου τα πολιτισμικά προϊόντα δεν χρειάζεται πια ούτε καν να παριστάνουν ότι είναι αληθινά, γιατί τα βιώματα των καταναλωτών τους είναι πλέον τόσο τεχνητά, ώστε και οι επικλήσεις τους ακόμα στην πραγματικότητα σχηματίζονται με τεχνητούς όρους.
Κάθε αφελής αξίωση στην πραγματικότητα ως τέτοια, προσλαμβάνεται λοιπόν ως στερημένη από κριτική αυτοσυνείδηση –άρα κρίνεται υπερσυναισθηματική. Το 3ο στάδιο, όπως σκιαγραφείται στις ιδέες του Μποντριγιάρ, σχετίζεται με τον μεταμοντερνισμό του Ύστερου Καπιταλισμού, όπου η διάκριση μεταξύ πραγματικότητας και αναπαράστασης εξαφανίζεται: απομένει μόνο η προσομοίωση και η αυθεντικότητα γίνεται μια έννοια ολότελα στερημένη νοήματος. Υποθέτω ότι μπορούμε να το αντιστοιχήσουμε αυτό με πολλά πράγματα, επομένως και η Τέχνη και η Μουσική μπορούν να υπαχθούν σε κάτι τέτοιο, όπως και οι υπόλοιπες όψεις της ζωής. Η μόνη διάκριση που μπορώ προσωπικά να σκεφτώ μεταξύ πραγματικού και τεχνητού, έχει να κάνει με τη δύναμη του πνεύματος να εκφράζει την ψυχή, μια υπερβατική έκφραση του αλλότριου η οποία εντοπίζεται στη ζωή και μας δίνει μια φευγαλέα ματιά, ένα συναίσθημα, κάτι, πέρα από την πεζή πραγματικότητα στην οποία αποκοιμιόμαστε. Ένα ξύπνημα προς κάτι που δεν μπορούμε να ελέγξουμε, να προσδιορίσουμε ή να ορίσουμε, το οποίο μας ωθεί να αναρωτηθούμε για την ύπαρξή μας με όρους του τι είναι αληθινά πολύτιμο.
Αν μπορούσα να το εκφράσω αυτό το συναίσθημα, τότε θα φόρτιζε την ενέργεια που επηρεάζει τη δημιουργικότητα: έργα τα οποία εμπεριέχουν τέτοια στοιχεία, γίνονται διακριτά και μπορούν να συναισθανθούν και να αναγνωριστούν –κάτι που δημιουργεί διαφορετικότητα. Είναι η δημιουργία αυτού του απροσδιόριστου στοιχείου που δεν βασίζεται στον εξωτερικό υλισμό, μα εκφράζει ό,τι βρίσκεται μέσα στο άτομο.
O Ζακ Ατταλί έγραψε πως «είναι απαραίτητο να φανταστούμε ριζικά νέες θεωρητικές φόρμες, ώστε να μιλήσουμε για καινούριες πραγματικότητες. Η μουσική, η οργάνωση του θορύβου, είναι μια τέτοια φόρμα». Λειτουργεί ακόμα αυτό ως ένα είδους μανιφέστου για τους Clock DVA, μια μπάντα που πάντα αρεσκόταν να «πειράζει» τα σύνορα; Έχεις κάποια ιδέα του Ήχου του Μέλλοντος;
Εξακολουθώ να πιστεύω ότι είναι απαραίτητο να προσπαθείς να εξελιχθείς, σε ό,τι κι αν κάνεις –Επιστήμη, Τέχνη, Οικολογία. Χωρίς πνευματικότητα δεν θα υπάρξει καμία πρόοδος της συνείδησης και καμία κίνηση προς μια λύση, η οποία θα ωφελήσει την ανθρωπότητα. Υπάρχουν ενδείξεις για την πρόοδο της συνείδησης, αλλά είναι μόλις ένα κλάσμα σε σύγκριση με τις οπισθοδρομικές πράξεις που λαμβάνουν χώρα: μόνο με ριζοσπαστικές αλλαγές σε ένα μυστηριακό σύστημα σκέψης μπορούμε να προχωρήσουμε Το ερώτημα είναι αν μπορούμε να υπερβούμε τη νοοτροπία και τις συνθήκες. Μπορούμε μόνο να προσπαθήσουμε να εστιάσουμε σε νέες ιδέες και να αποκαλύψουμε την αντίδραση που επιμένει απέναντί τους. Η μουσική είναι ένας μόνο τρόπος για να εκφράσεις κάτι τέτοιο, αλλά μια ιδέα μπορεί να αλλάξει τα πάντα. Έχει συμβεί στη διάρκεια του χρόνου και θα συμβεί ξανά, οπότε μπορούμε να ελπίζουμε ότι τελικά θα ριζώσει και θα μεταβάλλει εμφανώς την πορεία της εξέλιξης, προς την κατεύθυνση ενός κόσμου βασισμένου στην ενσυναίσθηση ότι ζώα και άνθρωποι έχουμε ίσα δικαιώματα ύπαρξης.
Όσον αφορά τον Ήχο του Μέλλοντος, επανέρχομαι σε ιδέες χρονολογούμενες στα 2001 –ότι ακόμα και στις πέρα εσχατιές του χώρου και του χρόνου, το υπερβατικό πνεύμα που κατοικεί στα μεγάλα έργα τέχνης εξακολουθεί να υπάρχει αιώνια.
Πώς να φανταστούμε τη ζωή στο Σέφιλντ, στα τέλη της δεκαετίας του 1970; Και πώς επηρέασε αυτό το περιβάλλον τις ιδέες σου για τη ζωγραφική (αρχικά) και τη μουσική (στη συνέχεια);
Νομίζω ότι εδώ πέφτουμε στην περίπτωση όπου κοιτάμε προς τα έξω, προς ένα ευρύτερο πεδίο ενδιαφερόντων. Πάντα δηλαδή με ενέπνεαν οι διεθνείς τέχνες και τα κινήματα, οπότε ήμουν πιο πολύ απασχολημένος με το να δημιουργήσω κάτι που θα γινόταν εκτιμητέο πέρα από την τοπογραφία της ιδιαίτερης πατρίδας μου. Γι' αυτό άλλωστε πιστεύω ότι είχαμε περισσότερη επιτυχία στην Ευρώπη και στην Αμερική, παρά στην ίδια μας τη χώρα. Στη ζωγραφική ειδικά ήμουν σίγουρα πιο επηρεασμένος από την ευρωπαϊκή Τέχνη και κυρίως εκείνη της ανατολικής Ευρώπης, τον Malevich, τον Duchamp και άλλους. Όπως βέβαια και από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον αφηρημένο π.χ. εξπρεσιονισμό. Υπήρχαν όμως και Βρετανοί καλλιτέχνες που με ενέπνευσαν, σαν τον Francis Bacon και τον Samuel Beckett –αν και είναι αμφότεροι Ιρλανδοί.
Οι σπουδές μου δεν ήταν μουσικές, ήταν σε Τέχνες και Θέατρο/Λογοτεχνία. Όπως έχω πει και σε παλιότερες συνεντεύξεις, στη Μουσική ήρθα μάλλον τυχαία και τελικά συνειδητοποίησα μέσω αυτής ότι το κυρίως ενδιαφέρον μου είναι στη Visual Art. Χωρίς ασφαλώς κάτι τέτοιο να σημαίνει ότι θεωρώ τη Μουσική υποδεέστερη σε έκφραση. Απλά για μένα είναι πάντα ένα είδος ζωγραφικής που δημιουργεί μια εντύπωση αύρας και κάτι άλλο, που δεν μπορεί να οριστεί με ακρίβεια, οπότε παραμένει μια πολύ έγκυρη φόρμα. Σίγουρα σε εκείνο το χρονικό διάστημα τα πράγματα άρχιζαν ν' αλλάζουν στη Βρετανία, κι εμείς αμφισβητούσαμε την κατάσταση με πολιτικούς και φιλοσοφικούς όρους, οπότε υπήρχε μια συγκέντρωση ατόμων και ομάδες καλλιτεχνών/μουσικών που αντικατόπτριζαν τις αλλαγές. Έπρεπε να δημιουργήσουμε το δικό μας περιβάλλον, τις συνθήκες ώστε η μουσική να εξελιχθεί και να αλλάξει και την ίδια στιγμή και τις δικές μας δυνατότητες, καθώς δεν υπήρχε τίποτα.
Νομίζω ότι στο τέλος είναι οι άνθρωποι που κάνουν τα πράγματα να συμβούν: αν υπάρχει η θέληση για αλλαγή, τότε η αλλαγή γίνεται. Το Σέφιλντ εκείνης της εποχής ήταν ένας τέτοιος τόπος, όπου συναντήθηκε ένας αριθμός ατόμων, συνεργάστηκε και τα πράγματα έκτοτε δεν ήταν ποτέ ξανά τα ίδια.
Πόσο σημαντικοί ήταν τότε καλλιτέχνες σαν τον John Cage, τον Pierre Schaeffer ή τον Luciano Berio; Και πόσο εύκολα έβρισκε κανείς τη μουσική τους, είτε σε δισκοπωλεία, είτε μέσω mail-order;
Σε προσωπικό επίπεδο, ο Cage ειδικά, μα και άλλοι –σαν τον Schaeffer, τον Pierre Henry, τον Earle Brown, τον Stockhausen– υπήρξαν πολύ σημαντικοί σε επίπεδο ιδεών και εννοιολογικής προσέγγισης. Αν και μάλλον περισσότερο για τις ιδέες τους, παρά για τα ηχητικά τους κομμάτια, καθώς μερικές φορές οι θεωρητικές ιδέες είναι πιο ενδιαφέρουσες από το αποτέλεσμα. Αυτό δηλαδή που έδειχνε ενδιαφέρον ήταν η προσέγγιση και η χρήση των τεχνικών, ώστε να διευρυνθούν οι δυνατότητες της δημιουργίας και η επεξεργασία του ήχου. Από την άλλη, η τεχνική δεν είναι παρά ένα μέσο προς έναν σκοπό, όπως έχει πει και ο Jackson Pollock, οπότε κάτι τέτοιο μπορεί να μας παγιδέψει σε μια φόρμα.
Φυσικά, η πληροφόρηση και όλα τα σχετικά δεν ήταν τόσο εύκολη όσο σήμερα: ήταν δύσκολο, ειδικά στο Σέφιλντ, όπου οι δημόσιες βιβλιοθήκες λ.χ. δεν είχαν παρά ελάχιστα πάνω σε ριζοσπάστες καλλιτέχνες –πηγή που ούτως ή άλλως εξαντλήσαμε πολύ νωρίς. Παράγγελνα τότε βιβλία από βιβλιοπωλεία και χρησιμοποιούσα και mail order, ήταν ο μόνος τρόπος να αποκτήσεις πρόσβαση σε τέτοια έργα.
Οι πρώιμες συναυλίες των Clock DVA είναι πια μέρος ενός θρύλου, ειδικά εκείνα τα strobo φώτα που ήταν στραμμένα απευθείας στο κοινό ή οι προβολές σας των 8 mm. Ποια ήταν η λογική πίσω από τα σόου σας; Τι θέλατε να επιτύχετε;
Παρακινούσαμε το κοινό να βγει από την ύπνωσή του, προτάσσοντάς του μια εναλλακτική που μέχρι τότε δεν είχε βιώσει, ούτε και είχε πρόσβαση σε κάτι ανάλογο. Με τη χρήση των φωτισμών, τον ήχο και τις προβολές των φιλμ, μπορούσαμε να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον ελεγχόμενο από μας, στο οποίο και εστιάζαμε μέσω αυτών των τεχνικών, των ιδεών και μέσω βέβαια της ενέργειας της έκφρασης και των συναισθημάτων. Φτιάχναμε ένα κινητικό μπαράζ, μια συνάθροιση η οποία θύμιζε εκείνες τις πρώιμες μαζώξεις των καλλιτεχνικών κύκλων, κυρίως της δεκαετίας του 1960.
«Ηλεκτρονικούς Stooges», σας αποκαλούσαν τότε ορισμένοι. Σε τι βαθμό νιώθατε να συνορεύεται με την έκρηξη του punk;
Ναι, ήμασταν οπωσδήποτε επηρεασμένοι και από τους Stooges και από τους Velvet Underground. Γνώριζα για τον Warhol και τις ιδέες του, όπως και τις διασυνδέσεις του με τον Duchamp, τον Lamonte Young και το Fluxus ρεύμα. Μέσω εκείνων, αντιλήφθηκα κατόπιν και τη μουσική. Οι ιδέες που ο Warhol χρησιμοποιούσε συνδυαστικά με τους Velvet Underground, μετατρέποντάς τους σε μια εκτεταμένη media performance, ήταν λίγο-πολύ κάτι που συνέβαινε ήδη στα ύστερα 1970s, και αφορούσε αρκετά σχήματα. Η ενέργεια λοιπόν του punk έπαιξε οπωσδήποτε έναν σημαντικό ρόλο σε αυτά τα χρόνια.
Σύντομα θα έχουμε τη χαρά να σας δούμε ζωντανά στην Αθήνα, για πρώτη φορά. Έχετε ξανάρθει στην Ελλάδα, ίσως σαν επισκέπτες ή τουρίστες;
Όχι, για μένα θα είναι η πρώτη φορά και είμαι έτσι πολύ ανυπόμονος. Δεν είμαι σίγουρος αν ο Tez έχει ξανάρθει, ο Πάνος πάντως (σ.σ.: Τομαράς) έχει γεννηθεί στην Ελλάδα, οπότε για εκείνον είναι πατρίδα.
{youtube}ENISCG2a15g{/youtube}
