Πώς προέκυψε ο τίτλος του άλμπουμ (Lioness), όσο και το ομώνυμο τραγούδι; Είναι λίγο παράξενος, αν τον μεταφράσει κανείς στα ελληνικά...
Η μελωδία ήρθε στο μυαλό μου ένα βράδυ καθώς περπατούσα στον δρόμο, οπότε επέστρεψα αμέσως σπίτι και ο τίτλος μού ήρθε πολύ γρήγορα. Δεν ξέρω γιατί, δεν έχω ιδέα... Είναι ένα είδος ερωτικού τραγουδιού απογοήτευσης. Δεν ξέρω, στην πραγματικότητα, γιατί μου βγήκε έτσι. Πιθανώς να μην αισθανόμουν και τόσο καλά για τη ζωή μου εκείνη την ημέρα! (γέλια) Ωστόσο, πιστεύω ότι το "Lioness" είναι πολύ σημαντικό και γι' αυτό αποφάσισα να δώσω τον ίδιο τίτλο και στον δίσκο. Έχω την αίσθηση ότι θα είναι εκείνο που θα παίξω περισσότερο από τη συγκεκριμένη δουλειά. Ξέρεις, όταν κυκλοφορείς ένα άλμπουμ με 10 τραγούδια, σίγουρα τα αγαπάς όλα, αλλά τελικά καταλήγεις να παίζεις 3-4. Ε, λοιπόν, το "Lioness" μοιάζει να είναι από εκείνα που θα παίζω πάντα.
Το καταλαβαίνω. Αυτή άλλωστε η συνήθεια και η «τακτική» επιτρέπει στο κοινό να έχει τα δικά του αγαπημένα ή «κρυφά» τραγούδια και να τα ζητάει, πότε-πότε...
Είναι κάτι που με απασχολεί πάντοτε, το σκέφτομαι μάλιστα και για την επόμενη φορά που θα έρθω στην Ελλάδα για συναυλίες. Θα προσπαθήσω να αλλάξω λιγάκι την playlist των εμφανίσεών μου. Γιατί τις τελευταίες δύο-τρεις φορές που ήρθα στη χώρα σας, έπαιξα αρκετά ίδια τραγούδια. Θα δούμε λοιπόν τι μπορούμε να κάνουμε γι' αυτό.
Σε ένα κείμενό του που συνοδεύει την κυκλοφορία του Lioness, ο συγγραφέας Tom Roger Aadland χαρακτηρίζει τον δίσκο ως «νυχτερινό». Συμφωνείς;
Σίγουρα το μεγαλύτερο μέρος των τραγουδιών του έχει γραφτεί νύχτα. Πάντοτε προτιμώ άλλωστε να δουλεύω τη νύχτα. Είναι πιο εύκολο για μένα να είμαι μόνος μου, στην ησυχία μου, και μου αρέσει να εμφανίζουν και μια περίεργη «νυχτερινή διάθεση» τα τραγούδια μου. Το ίδιο ίσχυε και στα χρόνια των Madrugada –και τότε κάναμε νυχτερινή μουσική. Έτσι το νιώθαμε. Έτσι το νιώθω και τώρα. Αυτή είναι η ατμόσφαιρα που προσπαθώ να δημιουργώ στα τραγούδια μου και γενικά στη μουσική την οποία γράφω. Κι επιπλέον, μου αρέσει η νύχτα.
Και πάλι σύμφωνα με τον Aadland, το άλμπουμ έχει ποικίλες μα συγκεκριμένες επιρροές. Tο τραγούδι "The Boss Bossa Nova", για παράδειγμα, λέει πως αναφέρεται στον Bruce Springsteen. Ισχύει;
Ναι, ισχύει. Για την ακρίβεια, όμως, είναι εμπνευσμένο από τον Bruce Springsteen που είναι εμπνευσμένος από τους Suicide. Ξέρω ότι τους άκουγε πολύ όταν έφτιαχνε τον δίσκο του Nebraska, ο οποίος με τη σειρά του έγινε σημείο αναφοράς για τους Madrugada στο ξεκίνημά τους. Αυτή η διάθεση και αυτή η ατμόσφαιρα υπάρχει και στο "Strange Color Blue" και με έχει ακολουθήσει και στη σόλο πορεία μου. Η επιρροή δηλαδή των Suicide στον Bruce Springsteen είναι πιθανότατα και η πιο σημαντική δική μου επιρροή. Με συντροφεύει από τον πρώτο μου δίσκο, έως και σήμερα.
Μήπως έτυχε να τον γνωρίσεις ποτέ;
Όχι.
Έχεις πάει σε κάποια από τις συναυλίες του;
Ναι, τον έχω δει μερικές φορές.
Μόλις ανακοίνωσε ξέρεις εμφανίσεις και στην Ευρώπη, στο πλαίσιο της The River περιοδείας του...
Θα φροντίσω λοιπόν να παραβρεθώ σε κάποια.
Κι εγώ, ελπίζω...
Ξέρεις, παρότι ο Springsteen δεν είναι και τόσο μεγάλος, αυτή η γενιά σιγά-σιγά αποχωρεί. Οπότε είναι καλή ιδέα να προλάβει κανείς να τους δει στη σκηνή, όσο ακόμα είναι ενεργοί.
Ποια συναυλία άλλου καλλιτέχνη δεν θα ξεχάσεις ποτέ και γιατί;
Νομίζω ότι τα live είναι πιο δυνατά και μένουν εντονότερα στη μνήμη όταν κανείς είναι μικρότερος –σίγουρα προτού γίνει επαγγελματίας μουσικός. Ένα μέρος της μαγείας σα να χάνεται όταν η μουσική μετατραπεί σε επάγγελμα. Όταν πρωτοξεκινήσαμε με τους Madrugada, εδώ στο Όσλο, στα τέλη της δεκαετίας του 1990 υπήρχαν μερικά live που στάθηκαν καθοριστικά για εμάς. Θυμάμαι για παράδειγμα να παρακολουθούμε τον Matthiew Star σε ένα τοπικό club, κάπου στα 1997. Ήταν εξαιρετική πηγή έμπνευσης για εμάς. Περίπου την ίδια εποχή, θυμάμαι επίσης να βλέπουμε μαζί με τον Robert Burås τους 16 Horsepower. Κι εκείνη η συναυλία υπήρξε καθοριστική. Ήταν για την ακρίβεια καταπληκτική, δεν έχω ξαναπάει σε τέτοια συναυλία. Δεν είχα πάει πριν και δεν έχω ξαναπάει έκτοτε. Και είμαι βέβαιος ότι οποιοσδήποτε παραβρέθηκε σε εκείνο το live, ασχολήθηκε αργότερα με τη μουσική, με κάποιον τρόπο. Γεννήθηκαν αμέτρητες μπάντες τότε, των οποίων οι μουσικές έμοιαζαν με 16 Horsepower! (γέλια) Σπουδαίο live.
Πώς εκλαμβάνεις αλήθεια μια κακή κριτική, είτε για ένα live σου, είτε για μια δισκογραφική σου δουλειά;
Είμαι ο ίδιος πολύ αυστηρός στην (αυτο)κριτική μου, οπότε όταν κάποιος γράφει κάτι αρνητικό για μένα, αντιδρώ κάπως έτσι: Oh, no! (γέλια) Δεν το διαχειρίζομαι πολύ καλά, δεν μου αρέσει καθόλου όταν συμβαίνει. Από την άλλη, έχω και την τάση να πιστεύω ότι εκείνοι που γράφουν κάτι αρνητικό για μένα είναι πιο έξυπνοι από όσους γράφουν κάτι θετικό! (γέλια) Αλλά κάτι τέτοιο ίσως να σχετίζεται γενικότερα με την ανθρώπινη φύση. Ίσως δηλαδή οι αρνητικοί άνθρωποι να είναι πιο καλλιεργημένοι ή έξυπνοι από τους θετικούς. Βέβαια, όλα αυτά είναι γενικότητες και αηδίες. Όμως είμαι, στ' αλήθεια, πολύ κακός απέναντι στην αρνητική κριτική. Είναι κάτι που πρέπει να δουλέψω περισσότερο. Αλλά είναι πολύ άσχημο να λαμβάνεις μια αρνητική κριτική.
Συχνά, η πρόθεση του δημιουργού όταν φτιάχνει ένα έργο δεν γίνεται αντιληπτή από το κοινό, που με τη σειρά του μπορεί να καταλάβει κάτι το εντελώς διαφορετικό. Ποια η σχέση της πρόθεσης του δημιουργού με την πρόσληψή του από το ακροατήριο; Και πόσο σημαντικό είναι τελικά αν ο ακροατής θα κατανοήσει επακριβώς τι θέλεις να πεις μέσα σε ένα σου τραγούδι;
Νομίζω ότι όλα είναι στο χέρι του ακροατή: εκείνος θα πάρει ό,τι θέλει από ένα τραγούδι. Σε ό,τι με αφορά, νιώθω ότι οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται το κλίμα και τη διάθεση των όσων γράφω. Για μένα, το κλίμα και η ατμόσφαιρα ενός τραγουδιού είναι το πιο σημαντικό κομμάτι. Φυσικά και ενδιαφέρομαι για τον στίχο, αλλά δεν με απασχολεί αν οι ακροατές θα τα καταλάβουν όλα επακριβώς. Δεν το κάνω άλλωστε ούτε κι εγώ, σαν ακροατής άλλων μουσικών –προσπαθώ να βρω ένα δικό μου νόημα στο κάθε κομμάτι. Ωστόσο το κλίμα, η διάθεση, η ατμόσφαιρα, αυτά είναι που κάνουν τόσο ξεχωριστή τη μουσική ή ένα τραγούδι. Εγώ τουλάχιστον, τα θεωρώ ως τα πιο σημαντικά στοιχεία της δικής μου μουσικής. Και όσο οι άνθρωποι εξακολουθούν να έρχονται να με ακούσουν, καθόλου δεν με απασχολεί η ερμηνεία που δίνουν στους στίχους μου! (γέλια) Φυσικά, με την προϋπόθεση ότι οι στίχοι σημαίνουν κάτι για μένα, καθότι είμαι υποχρεωμένος να τους τραγουδώ ξανά και ξανά. Πρέπει λοιπόν να σημαίνουν κάτι. Αλλά καθόλου δεν με νοιάζει αν σημαίνουν το ίδιο και για εκείνον που τους ακούει ή αν δεν σημαίνουν και τίποτα.
Αυτή την εποχή, ένα δικό σου τραγούδι ακούγεται στη νορβηγική τηλεοπτική σειρά Okkupert. Πόσο διαφορετική γίνεται η δημιουργία όταν λαμβάνει χώρα εντός συγκεκριμένου πλαισίου (εικόνα) ή όταν γίνεται κατόπιν παραγγελίας;
Απολαμβάνω τη διαδικασία. Ξέρεις, συνήθως δουλεύω μόνος τη μουσική μου, με σκοπό να αντιπροσωπεύει εμένα –αποκλειστικά και ξεκάθαρα. Όλο αυτό, καμιά φορά, γίνεται περιοριστικό για την έμπνευση. Δεν γνωρίζω πάντοτε πώς αισθάνομαι ή τι ακριβώς θέλω να εξωτερικεύσω. Και είναι δύσκολο να εντοπίζεις κάθε φορά τον πυρήνα του εαυτού σου και της προσωπικότητάς σου. Η ανάθεση λοιπόν ενός συγκεκριμένου project από κάποιον άλλον για ένα δικό του έργο είναι άκρως ιντριγκαδόρικη και εμπνευστική διαδικασία και την ευχαριστιέμαι πολύ. Το τραγούδι συγκεκριμένα που έγραψα για το Okkupert με έκανε πολύ χαρούμενο, με έκανε να νιώσω ότι ανήκω σε μια ομάδα.
Μοιάζει κάπως με τις παλαιές παραγγελίες των αυτοκρατόρων ή των αρχιεπισκόπων προς τους μουσικούς της αυλής...
Μοιάζει, ναι...
Οπότε, η παραγγελία ενός έργου μπορεί να λειτουργήσει και δημιουργικά;
Φυσικά. Για μένα τουλάχιστον λειτουργεί. Με κάνει να ξεφεύγω λίγο από τον εαυτό μου, εξακολουθώντας όμως να γράφω μουσική. Είναι κάτι που θα ήθελα να κάνω περισσότερο. Μου αρέσει δηλαδή να γράφω μουσική για την εικόνα. Θα ήθελα να το κάνω πιο συχνά.
Λένε ότι η μουσική μπορεί να γιατρέψει όλες τις πληγές. Συμφωνείς;
Δεν ξέρω... Κάτι τέτοιο δεν μου βγάζει και πολύ νόημα. Η μουσική είναι πολύ σημαντική για μένα, αλλά δεν νομίζω ότι μπορεί να λύσει όλα τα προβλήματα. Ωστόσο, έδωσε νόημα και σκοπό στη ζωή μου. Παράλληλα, όποτε έχασα κάποιον ή στην όποια κρίση της ζωής μου, χρησιμοποίησα τα ερεθίσματα αυτά στη δική μου μουσική. Δεν ξέρω βέβαια αν είναι η σωστή αντιμετώπιση. Ίσως να πρέπει να αντιμετωπίζεις τα πράγματα με διαφορετικούς τρόπους. Όμως, αυτός είναι εκείνος που εγώ έχω διαλέξει: να βάζω ένα μεγάλο κομμάτι του εαυτού μου μέσα στη μουσική μου. Να προσπαθώ να μετατρέψω, μέσα από εκείνη, ό,τι κακό μου έχει συμβεί σε καλό.
Τελευταία ερώτηση: με ποιον τρόπο διατηρείς τη φωνή σου σε φόρμα; Την προστατεύεις; Έχεις κάνει μαθήματα φωνητικής ή κάτι σχετικό; Καπνίζεις;
Έκανα κάποια μαθήματα, πριν από μερικά χρόνια. Πάντως δεν καπνίζω πια. Και βέβαια κάτι τέτοιο ευνοεί τη φωνή μου, αλλά πολύ περισσότερο ευνοεί την υγεία μου. Έκανα βλέπεις μια εγχείρηση στον λαιμό μου, οπότε έπρεπε να μάθω να προσέχω ορισμένα πράγματα μετά. Δεν κάνω όμως κάτι εξειδικευμένο. Προσπαθώ γενικότερα να προσέχω τον εαυτό μου και να βρίσκομαι σε φόρμα. Ξέρεις, βοηθάει και στο τραγούδι αυτό. Πέραν τούτων, δεν έχω λάβει κλασική εκπαίδευση, αν αυτό εννοείς.
{youtube}hH1T4_mNQ5s{/youtube}
