Για τη σημασία και τον ρόλο του Wadada Leo Smith στις εξελίξεις της αμερικάνικης free jazz από τη δεκαετία του 1960 μέχρι και τις μέρες μας, μπορείτε να ανατρέξετε στο εκτενές άρθρο του Βαγγέλη Πούλιου (εδώ). Με την αφορμή όμως της επικείμενης επίσκεψής του στην Αθήνα (Σάββατο 1η Νοεμβρίου, στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών), μπορέσαμε να κάνουμε και μια σύντομη κουβέντα με τον εξέχοντα Αμερικανό μουσικό, ο οποίος είναι υπεύθυνος για δύο από τους σημαντικότερους τζαζ δίσκους της εποχής μας. Αμφότεροι είχαν άλλωστε μπει στα καλύτερα του Avopolis για τις χρονιές 2012 και 2013 (βλέπε, αντίστοιχα, εδώ κι εδώ)...
Ποια ήταν η συγκεκριμένη στιγμή, ιστορική ή προσωπική, που σας έδωσε το έναυσμα για να ξεκινήσετε να συνθέτετε τα κομμάτια του Ten Freedom Summers; Ήταν η κοινωνική πραγματικότητα ή κάποιο γεγονός της δικής σας καθημερινότητας;
Ήταν στα 1977 όταν ξεκίνησα να συνθέτω τα μέρη της μουσικής που θα αποτελούσαν στο μέλλον το Ten Freedom Summers. Η προσωπική μου αντανάκλαση στο συγκεκριμένο άλμπουμ είχε να κάνει με τα δικαιώματα και με τις ευθύνες του κάθε ανθρώπινου όντος απέναντι στο άλλο, όπως και με την αγάπη που οφείλουμε στο περιβάλλον το οποίο όλοι μοιραζόμαστε σε αυτόν τον μικρό πλανήτη. Μια τέτοια προοπτική, βέβαια, ήταν σαφώς επηρεασμένη από το κίνημα των ακτιβιστών στις Ηνωμένες Πολιτείες για την αποκατάσταση και την απόδοση δικαιοσύνης στους Αφροαμερικανούς. Εκείνο ήταν λοιπόν το χρονικό σημείο που πυροδότησε την καρδιά μου και δημιούργησε την ανάγκη ύπαρξης του Ten Freedom Summers.
Την επόμενη ημέρα της εμφάνισής σας στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών θα δώσετε και μια ομιλία πάνω στα ανθρώπινα δικαιώματα. Είναι κάτι που κάνετε κάθε φορά που παρουσιάζετε το Ten Freedom Summers;
Όταν παίζω συνθέσεις από το Ten Freedom Summers πάντα μιλάω και λέω μερικά πράγματα για την ανάγκη της κοινωνίας μας να αλλάξει και να καλυτερεύσει τις συνθήκες στις πόλεις, όπου και συγχρωτιζόμαστε.
Στην επί σκηνής σύνθεση του Golden Quartet διαβάζω για ένα 5ο μέλος, και βλέπω πως πρόκειται για έναν video artist. Μπορείτε να μας δώσετε περισσότερες λεπτομέρειες γύρω από τη δράση του;
Το Golden Quartet είναι οι Wadada Leo Smith, Anthony Davis, John Lindberg, Pheeroan akKaff και ο Jesse Gilbert –ο video artist. Το βίντεο μας επιτρέπει να επεκτείνουμε την ιδέα του χρόνου και του χώρου κατά τη διάρκεια της παρουσίας μας πάνω στη σκηνή. Μέσα λοιπόν από ντοκιμαντερίστικες αναφορές σε σημαδιακά γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας και μέσω μοντάζ με ό,τι συμβαίνει εκείνη την ώρα πάνω στη σκηνή, δίνουμε τη δυνατότητα στους ακροατές/θεατές να συλλάβουν ένα τοπίο εικόνας και ήχου άκρως αλληλένδετο με την ίδια τους την ιστορία ως παγκόσμιοι πολίτες. Το μήνυμά μας θαρρώ πως είναι ξεκάθαρο. Και μ' αυτόν τον τρόπο δίνουμε την ευκαιρία στον καθένα να το αντιληφθεί.
Πώς διαλέγετε ποια σημεία του εκτενούς Ten Freedom Summers θα παρουσιάσετε σε κάθε συναυλία;
Όταν παίζουμε το Ten Freedom Summers με το Golden Quartet, σκοπός μας είναι να διαλέγουμε και να παρουσιάζουμε συνθέσεις και από τα 4 CD που το αποτελούν.
Υπήρξαν στιγμές κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του Ten Freedom Summers, που είχατε αμφιβολία για την επίτευξη του στόχου σας; Υπάρχει κίνδυνος, κατά τη γνώμη σας, στη σύλληψη και εκτέλεση τόσο μεγάλων σχεδίων;
Όχι. Ήξερα από την αρχή και ανά πάσα στιγμή ότι θα ολοκληρωθεί και το μέρος της σύνθεσής του, αλλά και το μέρος της ηχογράφησης. Αναφορικά δε με το ρίσκο τέτοιων έργων, έχει να κάνει περισσότερο με την προσωπική αντίληψη του καθενός για τη διάσταση του εγχειρήματός του. Οπότε, εάν καταλαβαίνει το επίκεντρο του δημιουργικού του άξονα, μπορεί νομίζω να φτάσει ευκολότερα στην επίτευξη του στόχου του. Είναι ο καλύτερος τρόπος για να ανταπεξέλθει ένας δημιουργός σε όσα ο ίδιος θέτει.
Τα πρόσφατα γεγονότα και οι ταραχές στο Ferguson του Mιζούρι δίνουν μια νέα διάσταση του επείγοντος στο άλμπουμ. Ήταν αναπάντεχη εξέλιξη για τη νυν κοινωνική πραγματικότητα των Η.Π.Α.; Σας εξέπληξαν;
Όχι, καμία έκπληξη δεν υπήρχε… Οι Αφροαμερικανοί ποτέ δεν εκπλησσόμαστε για τα επίπεδα και για το βάθος με τα οποία μας μισούν και μας φοβούνται οι λευκοί αδελφοί και αδελφές μας, μέσα σ' αυτήν τη κοινωνία...
Ως φανατικός οπαδός του Frank Lowe, θα ήθελα να σας ρωτήσω πώς βρήκατε τη συνεργασία μαζί του. Αλλά και την προσωπική σας γνώμη για την καλλιτεχνική του υπόσταση και παρακαταθήκη...
Ο Frank Lowe ήταν ένας θαυμάσιος άνθρωπος και ένας μεγάλος καλλιτέχνης. Γνώμη μου είναι πως η μουσική του πρέπει να επανεκδοθεί, ώστε να της δοθεί η δέουσα προσοχή, αλλά και για να τη μάθουν εκείνοι που δεν ξέρουν την αλήθεια του.
Τέλος, ας υποθέσουμε ότι κάποιος εντελώς άσχετος με την καριέρα σας ή με τον αυτοσχεδιασμό, σας ζητούσε να του περιγράψετε με δυο φράσεις το Ten Freedom Summers. Πώς θα του απαντούσατε;
Θα του έλεγα ότι είναι ένας δίσκος για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που έχει το κάθε ανθρώπινο ον απέναντι προς τα υπόλοιπα, μα κι απέναντι στο περιβάλλει το οποίο όλοι μοιραζόμαστε, ωσάν εραστές, επάνω σε τούτο τον μικρό πλανήτη.
{youtube}RFvCjG1wAxc{/youtube}
