Αναπνέουν μουσικά και ανθρωπιστικά γύρω από κάθε έννοια της «οικίας» για να νιώθουν οικεία. Κάπως έτσι, οι ταξιδιάρικοι πυρήνες τους αποκτούν καλλιτεχνική οντότητα και προσφέρουν ετερόκλητους ηχητικούς προσανατολισμούς, πάντα με εκκίνηση την Κωνσταντινούπολη. Οι Gevende έρχονται να μας συστήσουν τους δικούς τους μουσικούς ήρωες, πρώτα στην Αθήνα (Τετάρτη 17/10, στο An Club) κι έπειτα στη Θεσσαλονίκη (Σάββατο 20/10, στο Womex 12 Festival)…
Αρχικά θα ήθελα να σας ρωτήσω για τηn ιστορία-κλειδί πίσω από το όνομά σας. Κρύβεται κάποια ιδιαίτερη αναφορά ή συμβολισμός για εσάς;
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το κλειδί είναι το «σπίτι» μας. Οι ζωές όλων μας ξεκινάνε από κάποιο σπίτι, δεν είναι έτσι; Την ίδια στιγμή είναι κι ένας σημαντικός χώρος όπου κανείς δημιουργεί και νιώθει χαλαρά και οικεία. Όταν λοιπόν «εξαντλήσαμε» τον σπιτικό χρόνο, ξεκινήσαμε να δίνουμε συναυλίες.
Υπάρχει μια χρονική απόσταση από το άλμπουμ Ev (2006) ως το Sen Balık Değilsin Κi (2011). Στο μεταξύ μεσολάβησε κι ένα μεγάλο ταξίδι, κατά το οποίο γευτήκατε ποικίλες εμπειρίες. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για τα ηχοχρώματα των νέων σας «τόπων»;
Το πρώτο μας άλμπουμ Ev (σημαίνει σπίτι) είναι μια δουλειά που στην ουσία φτιάχτηκε σε μια φοιτητική οικία στο Εσκί Σεχίρ, μαζί με το πνεύμα, τις μελωδίες, τις ιστορίες, και τα όνειρα που νιώσαμε εκεί. Όταν πήγαμε στην Ιστανμπούλ για την ηχογράφησή του γνωρίσαμε και ανακατευτήκαμε με περισσότερο κόσμο και με το πέρας της διαδικασίας αποφασίσαμε να πάμε όλοι μαζί ένα μεγάλο ταξίδι. Διασχίσαμε την Τουρκία, το Ιράν, το Πακιστάν, την Ινδία και καταλήξαμε στο Νεπάλ. Ταξιδέψαμε πολύ στο μεσοδιάστημα των δύο δίσκων μας. Σίγουρα η όλη εμπειρία ήταν εξουθενωτική μα συνάμα ψυχαγωγική και εκπαιδευτική. Στα μέρη που επισκεφθήκαμε συνεργαστήκαμε με διαφορετικούς καλλιτέχνες, κάτω από ετερόκλητες αρχές. Το πιο πολύτιμο στοιχείο που κερδίσαμε είναι οι φιλίες οι οποίες αναπτύχθηκαν. Ως προς τη χρονική απόσταση των δύο δουλειών μας, υπάρχει κι ένα άλλου τύπου ταξίδι που όφειλε να κάνει ο καθένας από εμάς μόνος του –και δεν είναι άλλο από τη στρατιωτική μας θητεία. Βρισκόμασταν όλοι σε αυτή την ηλικία και είναι αλήθεια δύσκολο να σας περιγράψουμε τον χρόνο που μας πήρε και τα σημάδια που μας άφησε. Κάπου εκεί εντοπίζεται και η αλλαγή του ήχου και της μουσικής μας. Δεν επιθυμούμε βέβαια να εμβαθύνουμε περισσότερο σε αυτό ή να το παίρνουμε στα σοβαρά. Στην τελική, καλά-καλά δεν ξέρουμε τι κερδίζουμε πνευματικά ακόμη κι από ένα ποτήρι νερό που πίνουμε το πρωί...
Οι κριτικές του Sen Balık Değilsin Κi ομιλούν για έναν αέρα προσανατολισμένο στις αξίες της φιλίας, του χρόνου, της σιωπής, της εξέλιξης και της μνήμης… Εσείς, από την άλλη, αναφέρετε ότι «δεν είμαστε ψάρια». Νιώθετε ειλικρινά ότι στις εποχές που διανύουμε μπορούμε να ισορροπήσουμε ή να γίνουμε καλύτεροι μέσω της μουσικής;
Η μουσική απέχει από το να λήγει πολέμους, να προκαλεί επαναστάσεις ή να εξασφαλίζει νόρμες ισότητας και αδελφοσύνης. Αυτό που κάνει, όμως, είναι να φυτεύει σπόρους στο υποσυνείδητο. Ελπίζουμε μια μέρα αυτοί οι σπόροι να μεγαλώσουν. Την ίδια στιγμή η μουσική έχει τον τρόπο να υπενθυμίζει στους ανθρώπους ότι υπάρχουν εκεί έξω άλλοι που αισθάνονται και σκέφτονται όπως εκείνοι.
Ας μιλήσουμε λίγο για το πολιτιστικό ανακάτεμα της χώρας σας, για εκείνα τα πικάντικα σταυροδρόμια Ανατολής και Δύσης. Πώς κινείστε εκεί μέσα και κατά πόσο είναι δύσκολο να μεταφέρετε αυτή την αίσθηση στη μουσική σας;
Κανένα μέρος δεν είναι όπως φαίνεται απ’ έξω. Για εμάς, εκεί που ζει κανείς είναι ο χώρος που υπάρχει για να αντιληφθεί την ύπαρξή του. Δεν αντιμετωπίζουμε την παράδοση, την ιστορία ή την κουλτούρα με μια οπτική ρομαντική. Η Ιστανμπούλ, από τη μια, μοιράζεται μαζικές αρρώστιες που ενυπάρχουν και αλλού –όπως τη χρηματοπιστωτική κρίση, τον πόλεμο και την απελπισία. Από την άλλη, έχει αρχίσει να θεωρείται πόλος γέννησης νέων κινημάτων τέχνης (όχι μόνο για τη μουσική) και να μπαίνει στον χάρτη δίπλα σε πόλεις όπως το Παρίσι, το Λονδίνο, η Νέα Υόρκη και το Βερολίνο. Πέρα από τις συντηρητικές μορφές τέχνης, υπάρχουν πλούσια κι εντυπωσιακά καλλιτεχνικά έργα να δει κανείς. Είμαστε πολύ τυχεροί που βρισκόμαστε στη μέση αυτού του πνεύματος. Νιώθουμε μέρος μιας μεγάλης κοινότητας.
Γνωρίζω Τούρκους καλλιτέχνες που μοιράζονται την αγωνία-ανάγκη εναγκαλισμού αυτής της πνευματικής διαφορετικότητας και του ιστορικού βάθους της χώρας τους και την ίδια στιγμή επιθυμούν την άρση των όποιων ταμπού. Συμμερίζεστε κάτι τέτοιο;
Νομίζω ότι το αγγίξαμε κάπως αυτό το θέμα και προηγουμένως… Ας αναφέρω, όμως, κάποια ονόματα που μου έρχονται στο νου, όπως οι Ciplak Ayaklar (παραστατικές τέχνες), Semaver Kumpanya (θέατρο), Bilal Karaman (κιθάρα), Orhan Cem Cetin (φωτογραφία). Κάποιες φορές δημιουργούμε μαζί, μοιραζόμαστε κοσμοθεωρίες και τα πράγματα κυλούν παρέα.
Μια σημαντικότατη στιγμή της πορείας σας είναι όταν συνεργαστήκατε με την «Soundpainting» Balbazar Orchestra. Τι κρατάτε μέσα σας από εκείνη την εμπειρία;
Ήμασταν πολύ ενθουσιασμένοι, ακριβώς λόγω του γεγονότος ότι πρόκειται για μια ομάδα ανθρώπων προερχόμενη από διαφορετικές χώρες, με ξεχωριστό υπόβαθρο, η οποία καλείται να καλλιεργήσει μια ηχητική ένωση δίχως την εξάρτηση της μουσικής νότας ή της γλώσσας. Οι συνθέσεις που δημιουργούνται και αναμειγνύονται από αυτούς τους μουσικούς, σε συνδυασμό και με τη δυναμική τους εξέλιξη ανά πάσα στιγμή, αποτελούν έναν παράγοντα-έκπληξη τόσο για τους ίδιους τους καλλιτέχνες όσο και για το κοινό. Η διαδικασία του «Soundpainting» παύει έτσι να είναι μια συναυλία με την κλασική έννοια και γίνεται ένα μεγάλο μουσικό πάρτι, με την ενεργή συμμετοχή του κοινού.
Κατά τη γνώμη μου η μουσική σας μοιάζει μ’ ένα «fusion folk τέρας» το οποίο αρέσκεται να αφομοιώνει ρίζες, εικόνες, ήχους, αναπνοές διαφορετικών δρόμων...
Είναι σαν να ομιλείτε για κάποιον που ήρθε στη Νέα Υόρκη από την Αφρική, ανακατεύτηκε με τη folk και μετά πήγε κατ’ ευθείαν στο Εμπάιαρ Στέιτ. Το παίρνουμε ως φιλοφρόνηση και όχι ως ερώτημα και σας ευχαριστούμε πολύ! Εμείς, από τη μεριά μας, σας συστήνουμε τον King Kong, αν δεν το έχετε δει.
Αλήθεια πώς σας ακούγεται μια συνεργασία επί σκηνής με τον Mercan Dede; Η πολυπολιτισμική αύρα και ο fusion προσανατολισμός σας θα μπορούσε να βρει ενδιαφέρουσες συμπορεύσεις…
Μπορεί να συμβεί, ποιος ξέρει; Δεν υπάρχουν προς το παρόν τέτοια σχέδια για το μέλλον.
Εάν κάποιος σας καλούσε να ορίσετε τον εαυτό σας με ένα τραγούδι (δικό σας ή άλλων), ποιο θα ήταν;
Το “Billy Jean” του Michael Jackson.
Έχετε επισκεφθεί αρκετές φορές την Ελλάδα. Τι θα μας παρουσιάσετε αυτή τη φορά, ερχόμενοι σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη;
Θα έρθουμε στην Ελλάδα μετά από την περιοδεία στη Νορβηγία που κάνουμε αυτή την εποχή. Σκοπεύουμε να σας παρουσιάσουμε την τελική εκδοχή του Sen Balık Değilsin Κi, στην πιο ειλικρινή του έκφραση.
{youtube}04xWDvMfJYE{/youtube}
