Στα 83 του χρόνια, παραμένει «μάστορας» του pianoriental, δίνοντας συναυλίες ανά τον κόσμο και γοητεύοντας με το μοναδικό του πολυσυλλεκτικό χαρμάνι. Ανήσυχη φυσιογνωμία, η οποία στέκεται πάντα δίπλα στη δύναμη της μουσικής που φράγματα, διαφορές και αψιμαχίες δεν γνωρίζει. Για 2 τριήμερα (21, 22, 23 & 28, 29, 30 Ιανουαρίου) αναλαμβάνει τα ηνία στο Gazarte παρέα με τον Νίκο Ξυδάκη, σε ένα πολύχρωμο ταξίδι με άρωμα Ανατολής –μαζί με εκλεκτούς μουσικούς όπως τη Μάρθα Φριτζήλα και τον Tάση Χριστογιαννόπουλο. Ας πάρουμε μία πρώιμη γεύση από τον σπουδαίο Maurice El Medioni…
Από την εποχή που είχατε το παρατσούκλι «boogie» μέχρι σήμερα που όλοι σάς αναγνωρίζουν ως τον «τεχνίτη» του pianorential, τι διατηρείται ζωντανό μέσα σας, τόσο σε προσωπικό, όσο και σε καλλιτεχνικό επίπεδο;
Όταν οι συνάδελφοί μου με φώναζαν «boogie» ήμουν 16 με 18 χρόνων και δεν έπαιζα ακόμη αραβική μουσική. Εκείνη την εποχή συνήθιζα να παίζω boogie-woogie, όπως οι Αμερικανοί μαύροι μουσικοί. Όμως, όταν ξεκίνησα να ασχολούμαι με το rai, σταμάτησαν να με αποκαλούν έτσι...
Ποια είναι η πρώτη μουσική σας ανάμνηση από την Αλγερία; Θα θέλατε να μας μιλήσετε για την εξέχουσα φυσιογνωμία του Cheikh Raymond και την δική του μουσική και πολιτική συνεισφορά;
Η πρώτη μου μουσική ανάμνηση ήταν το rai. Ως προς τον Cheikh Raymond, δεν έτυχε να τον συναντήσω ποτέ και δεν παίζαμε την ίδια μουσική… Αρχικά έμαθα να παίζω rai με καλλιτέχνες από το Μαγκρέμπ και στη συνέχεια διδάχθηκα την ανδαλουσιανή μουσική με τους καλύτερους Εβραίους τραγουδιστές της δυτικής Αλγερίας. Η μουσική που κυριαρχεί στην ανατολική Αλγερία, η επονομαζόμενη και «malouf» (από τον Cheikh Raymond), είναι διαφορετική περίπτωση.
Έχετε αναφέρει και στο παρελθόν ότι «η βάση της μουσικής μου είναι από την Ανδαλουσία, όμως αναμειγνύω σε αυτήν στοιχεία boogie woogie, jazz και latin παράδοσης»…
Την περίοδο που ξεκίνησα να ερμηνεύω το ανδαλουσιανό στιλ, αποφάσισα να εντάξω όλα όσα γνώριζα –δηλαδή το boogie, τη rumba, το flamenco, το tango, το gypsy και πολλά άλλα.
Αναφορικά με το rai, αληθεύει ότι αρχικά τραγουδιόταν κυρίως από γυναίκες;
Ναι, η μουσική rai αρχικά τραγουδιόταν από γυναίκες χαμηλών ηθών, οι οποίες χρησιμοποιούσαν χυδαίες εκφράσεις για να προκαλέσουν τους άνδρες.
Αισθάνομαι ότι για εσάς η μουσική υπήρξε κάτι σαν άδυτο-ιερό, που έχει τη δύναμη να επιλύει εθνολογικές, θρησκευτικές και πολιτιστικές διαφορές. Υπάρχει ουσία καθολικότητας σε αυτό. Από την άλλη, είναι να αναρωτιέται κανείς γιατί άνθρωποι με κοινές ρίζες και μουσική παράδοση, συνεχίζουν να αναζητούν έναν λόγο για να μιλήσουν ή να συμβιώσουν. Ποια είναι η άποψή σας;
Είναι αλήθεια ότι η μουσική έχει τη δύναμη να τραβήξει έναν σεβαστό αριθμό ανθρώπων, όμως, δυστυχώς όχι όλους. Η άποψή μου είναι ότι, εάν υπάρχουν άνθρωποι που μιλούν την ίδια γλώσσα, παίζουν κοινή μουσική και δεν είναι κοντά, τότε αυτό είναι μέγιστο κρίμα…
Είναι γνωστό ότι μένετε στη Μασσαλία, μια πόλη η οποία σας θυμίζει έντονα το Οράν όπου γεννηθήκατε. Έχετε παρατηρήσει πρόσφατα κάποια άνοδο αντισημιτισμού στη Γαλλία;
Πράγματι, τα τελευταία 10 χρόνια έχω νιώσει τέτοια δείγματα αντισημιτισμού –τόσο στη Γαλλία όσο και αλλού.
Διάβασα επίσης ότι έχετε μια εβδομαδιαία μουσική εκπομπή σε έναν εβραϊκό ραδιοφωνικό σταθμό στη Μασσαλία. Συνεχίζετε ακόμη; Και αν ναι, τι μουσικές εκπλήξεις ετοιμάζετε για τους ακροατές σας;
Ισχύει, για κάποια χρόνια παρουσίαζα μια εκπομπή με μουσικές της Ανατολής και του Μαγκρέμπ σε έναν εβραϊκό σταθμό της Μασσαλίας! Όμως το τελευταίο διάστημα έχω σταματήσει ένεκα της πολλής δουλειάς μου.
Έχετε μεγάλη παράδοση στο να συνεργάζεστε με ταλαντούχους καλλιτέχνες, τόσο από διαφορετικά μέρη της Βόρειας Αφρικής όσο και Εβραίους –όπως οι Lili Boniche και Lili Labassi. Υπάρχει πιθανότητα να σας δούμε παρέα και με τον διάσημο Khaled; Για τον ίδιο, όπως γνωρίζουμε, αποτελεί ένα ανεκπλήρωτο όνειρο.
Έχω παίξει με τον Khaled πριν μερικά χρόνια στο Barbican Theatre του Λονδίνου! Παράλληλα έχω συμμετάσχει και στην τελευταία του δισκογραφική δουλειά (στο εναρκτήριο κομμάτι).
Στην τελευταία σας δουλειά Descarga Oriental: The New York Sessions, συνεργαστήκατε με τον περκασιονίστα Roberto Rodriguez. Δηλώσατε, μάλιστα, ότι έτσι πραγματοποιήθηκε ένα μεγάλο σας όνειρο, που δεν ήταν άλλο από την κουβανέζικη ερμηνεία της μουσικής σας. Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Θα ήθελα να κάνω άλλο ένα latinoriental άλμπουμ στο μέλλον, καθώς και ένα DVD, αν είναι δυνατόν.
Είναι η δεύτερη φορά που επισκέπτεστε τη χώρα μας και μάλιστα ξαναπαίζετε στον ίδιο χώρο, το Gazarte. Αυτή τη φορά, όμως, θα συμπράξετε με έναν σημαντικό Έλληνα μουσικό, τον Νίκο Ξυδάκη. Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία; Τι να αναμένουμε από τις εμφανίσεις εδώ;
Είναι, όντως, η δεύτερη φορά που θα εμφανιστώ στο Gazarte. Απ’ όσο θυμάμαι από την πρώτη μου συναυλία, ο κόσμος έδειξε να απολαμβάνει ιδιαίτερα τη μουσική μου. Αυτή τη φορά θα προσπαθήσουμε να κάνουμε μια αλλιώτικη μείξη, ίσως «grecoriental»! Νιώθω μεγάλη ευχαρίστηση που θα συναντήσω έναν από τους πιο αξιόλογους Έλληνες καλλιτέχνες. Έχω ακούσει σπουδαία πράγματα για τον Νίκο Ξυδάκη και ανυπομονώ να μοιραστούμε τη χαρά τού να παίξουμε παρέα. Και φυσικά να το μοιραστούμε και με το κοινό...