Το κύμα ισλανδικού εξωτισμού που έχει καταλάβει τον μουσικό τύπο τα τελευταία χρόνια έχει καταστήσει σχεδόν κενές νοήματος φράσεις όπως «βορειοευρωπαϊκή σαγήνη», «ψιθυριστή γοητεία» και βέβαια το επίθετο «αέρινος». Ωστόσο, το βήμα μπροστά που κάνουν οι Rökkurró με το δεύτερο άλμπουμ τους (τη βινυλιακή διάθεση του οποίου ανέλαβε η δική μας Inner Ear) δίνει ξανά βαρύτητα και περιεχόμενο σε τέτοιες εκφράσεις. Με την ευκαιρία αυτή, λοιπόν, μιλήσαμε με την τραγουδίστριά τους Hildur Kristín Stefánsdóttir –«ένοχη» και της πρώτης ελληνοϊσλανδικής συνεργασίας, μιας και έκανε μαζί με τους Film το single “Harmur Fuglsins”. Προσπαθώντας να εξιχνιάσουμε τι συμβαίνει πια με τους Ισλανδούς και να μάθουμε όσο περισσότερα γίνεται για τα μουσικά πράγματα του νησιού, από πρώτο χέρι…
Έχω την εντύπωση ότι με το Í Annan Heim διεκδικείτε περισσότερα μουσικά εδάφη, συγκριτικά με το ντεμπούτο σας. Είναι έτσι;
Υπήρξε μεγάλη διαφορά και ως προς το πώς γράψαμε το Í Annan Heim και ως προς την ηχογράφησή του. Το ντεμπούτο μας το θέλαμε απογυμνωμένο: δεν θέλαμε επιπλέον όργανα ή πράγματα τα οποία δεν θα μπορούσαμε να αποδώσουμε ζωντανά. Θέλαμε δηλαδή να ηχεί ακριβώς όπως ηχούσαμε κι εμείς παίζοντας live. Έτσι ηχογραφήθηκε ζωντανά, με τον καθένα μας να βρίσκεται στο ίδιο δωμάτιο την ίδια στιγμή –κάναμε πολύ λίγα overdubs. Εκ των υστέρων, βρίσκω ότι ήταν μια cool προσέγγιση για το πρώτο μας άλμπουμ, ωστόσο για το Í Annan Heim θέλαμε έναν πιο «μεγάλο» ήχο. Γιατί δεν φοβόμασταν πια να χρησιμοποιήσουμε νέα όργανα ή να χτίσουμε σε επίπεδα τα τραγούδια. Όταν γράψαμε επίσης τα τελευταία, ενσκήψαμε περισσότερο στη διαδικασία της τραγουδοποιίας, τα πάντα έγιναν πιο πολύπλοκα. Περάσαμε δε πολύ περισσότερο χρόνο στο στούντιο: ενώ το Pað Kólnar Í Kvóld.. ηχογραφήθηκε σε 3 μέρες, γι’ αυτό χρειαστήκαμε 3 εβδομάδες –κι άλλο τόσο για να το μιξάρουμε. Κι αυτή τη φορά δουλέψαμε και μ’ έναν παραγωγό, τον υπέροχο Alex Somers. Ο οποίος μας βοήθησε πολύ στο να επεκτείνουμε τον ήχο μας , δίνοντάς μας πολλές σπουδαίες ιδέες.
Θυμάμαι ότι, ειδικά ο αγγλοσαξονικός τύπος, είχε θέσει το Pað Kólnar Í Kvóld.. υπό τη folk pop ταμπέλα. Όμως δεν είστε μια folk μπάντα, έτσι δεν είναι; Και φέτος με το Í Annan Heim δείχνετε ξεκάθαρα πόσο πιο ευρύ είναι το ποπ καλειδοσκόπιό σας…
Είναι δύσκολο να ορίσουμε τι μουσική παίζουμε –ξέρω βέβαια ότι οι περισσότερες μπάντες έτσι απαντούν σε αυτή την ερώτηση… Το καλύτερο που μπορώ να κάνω είναι να πω ότι είναι «κλασικίζουσα post pop rock» ή κάτι τέτοιο! Αν και κάθε φορά την περιγράφω διαφορετικά (γελάει)! Μπορώ πάντως να εξηγήσω πώς κόλλησε η folk αναφορά στον αγγλοσαξονικό τύπο: στο Pað Kólnar Í Kvóld.. είχαμε αρκετά μέρη με ακορντεόν, ενώ και το τσέλο έπαιζε μεγαλύτερο ρόλο. Και κάποιοι άνθρωποι βιάζονται να συνδέσουν τέτοια όργανα με τη folk μουσική. Πάντως ο Ingibjörg (ο μπασίστας μας) σταμάτησε να παίζει ακορντεόν και στον νέο δίσκο ένιωσα ότι έπρεπε να προσπαθήσω περισσότερο στο τραγουδιστικό κομμάτι, γι’ αυτό και τα δύο αυτά όργανα δεν είναι πλέον πολύ διακριτά και η περιγραφή μας ως folk μπάντα πάλιωσε. Ωστόσο παραδέχομαι ότι έχουμε κάτι το «ποπ». Ορισμένα μάλιστα από τα κομμάτια του Í Annan Heim είναι βασικά καλά κρυμμένα ποπ τραγούδια!
Το άλμπουμ σας κυκλοφόρησε εντωμεταξύ σε CD από την 12 Tónar, αλλά τη βινυλιακή του έκδοση ανέλαβε η δική μας Inner Ear. Ποια είναι η ιστορία εδώ; Γιατί μια ισλανδική μπάντα θα ήθελε να κυκλοφορήσει το άλμπουμ της από μια μικρή ελληνική δισκογραφική;
Μα αυτή δεν είναι η ομορφιά της μουσικής; Οι άνθρωποι είναι διατεθειμένοι να κάνουν κάθε είδους τρελά πράγματα έτσι και τους αρέσει η μουσική σου! Είχαμε λοιπόν αυτή την προσφορά και μας ενθουσίασε. Και το να φτάσει η μουσική μας σε καινούργια αυτιά στην Ελλάδα, μα και το να υπάρχει το άλμπουμ μας και σε βινύλιο –είναι μάλλον η καλύτερη μορφή για να απολαύσεις τη μουσική.
Και τελικά το Í Annan Heim δεν ήταν το μόνο παράδειγμα ελληνο-ισλανδικής συμμαχίας. Έχεις επίσης κάνει κι ένα single με τους Film. Πώς τους γνώρισες και πώς τους έπεισες να ηχογραφήσουν κάτι στα ισλανδικά;
Δούλευα ήδη στο “Harmur Fuglsins” με τους Film κι έτσι γνώρισε και η Inner Ear τους Rökkurró. Τους Film τώρα τους πρωτοείδα όταν ήρθαν να παίξουν στη χώρα μου, στο Iceland Airwaves, αλλά είχαμε ήδη ολοκληρώσει το “Harmur Fuglsins” τότε! Την ιστορία την ξεκίνησαν οι ίδιοι, καθώς έψαχναν για μια Ισλανδή τραγουδίστρια που θα έλεγε ένα τραγούδι μαζί τους στο Iceland Airwaves. Είχαν ακουστά τους Rökkurró και υποθέτω τους άρεσε η φωνή μου. Έτσι επικοινώνησαν μαζί μου και ενδιαφέρθηκα κι εγώ άμεσα. Τέτοιες προσφορές, ξέρεις, δεν τις έχεις συχνά! Οι ίδιοι θέλησαν να είναι οι στίχοι στα ισλανδικά, ώστε να τονιστεί ότι επρόκειτο για συνεργασία μεταξύ δύο διαφορετικών χωρών –και βέβαια γιατί το τραγούδι θα παιζόταν ζωντανά στην Ισλανδία, για ισλανδικό ακροατήριο. Μου έστειλαν λοιπόν τους στίχους στα αγγλικά και τους μετέφρασα. Νομίζω ότι βγήκε ένα πολύ ωραίο αποτέλεσμα.
Άρα να υποθέσω ότι η ελληνο-ισλανδική μουσική σύμπλευση μπορεί και να σας φέρει κατά τα μέρη μας, για κάποια συναυλία;
Πραγματικά το ελπίζουμε. Θα είναι ο τέλειος τρόπος να ευχαριστηθούμε στο έπακρο αυτή τη συμμαχία. Βέβαια, για μας που ζούμε σε ένα μικρό νησί στη μέση του πουθενά, είναι αρκετά ακριβό το να πετάξουμε στο εξωτερικό για να παίξουμε live. Πάντως έχουμε αρχίσει να σχεδιάζουμε μια ευρωπαϊκή περιοδεία, οπότε ας ελπίσουμε ότι τότε θα μπορέσουμε να επισκεφθούμε και την Ελλάδα. Δεν έχω έρθει ποτέ στη χώρα μας, με ενθουσιάζει η πιθανότητα.
Θα σας ρωτάνε όλη την ώρα –κι εσάς, όπως και κάθε Ισλανδό καλλιτέχνη, φαντάζομαι. Δέχεστε ότι υπάρχει κάποιο διακριτό ισλανδικό στοιχείο στη δική σας μουσική ή σε αυτή λ.χ. των Múm; Ή πρόκειται για έναν μύθο, μια εντύπωση ξένων πληθυσμών οι οποίοι, ακούγοντας τη μουσική σας, κατασκευάζουν στη φαντασία τους την Ισλανδία ως ένα εξωτικό μέρος;
Πράγματι, είναι μια ερώτηση που έρχεται και ξανάρχεται διαρκώς. Στο τέλος δεν μπορείς να αρνηθείς ότι υπάρχει ένα τέτοιο στοιχείο, αν τόσοι πολλοί άνθρωποι ακούνε όντως κάτι τέτοιο! Όπως λέμε πάντα, όμως, δεν το έχουμε κατά νου καθώς γράφουμε τη μουσική μας. Καταλαβαίνω ότι ο ήχος της γλώσσας μας κάνει τα τραγούδια μας να ακούγονται πολύ διαφορετικά σε σύγκριση με άλλες μουσικές. Ωστόσο, τι άλλο στοιχείο μπορεί να μοιράζονται οι Ισλανδοί καλλιτέχνες, πραγματικά δεν μπορώ να πω, ποτέ δεν μπόρεσα να εντοπίσω κάτι τέτοιο. Ίσως να είμαι πολύ κοντά σε όλα αυτά, ώστε να μπορέσω να το ακούσω!
Κατά τη γνώμη σου, ποιος στάθηκε πιο σημαντικός στο να βγάλει την ισλανδική σκηνή στο εξωτερικό; Ήταν η Björk ή οι Sigur Rós;
Η Björk ασφαλώς προηγείται, οπότε κατά κάποιον τρόπο είναι εκείνη που άνοιξε την πόρτα προς το εξωτερικό και για άλλους Ισλανδούς καλλιτέχνες. Θα έλεγα ότι ακόμα και σήμερα παραμένει η μόνη Ισλανδή σούπερ σταρ. Είμαι όμως περήφανη για τους Sigur Rós, γιατί έδειξαν ότι τα ντόπια συγκροτήματα μπορούν να κάνουν μεγάλη εντύπωση χωρίς να πάψουν να τραγουδούν στη δική τους γλώσσα. Μπορούν να γίνουν παγκοσμίως γνωστά, δίχως ο κόσμος να καταλαβαίνει λέξη από τους στίχους τους. Επίσης νομίζω πως οι Sigur Rós εφηύραν κι ένα νέο είδος μουσικής. Ή τουλάχιστον εγώ δεν είχα ξανακούσει ως τότε κάτι που να μοιάζει με ό,τι έπαιζαν.
Εδώ στην Ελλάδα ξέρεις είναι συχνό θέμα συζήτησης το γιατί κάποιοι καλλιτέχνες της μοντέρνας σκηνής επιλέγουν να εκφραστούν στα Αγγλικά, ενώ άλλοι επιμένουν στα Ελληνικά. Υπάρχει κάποια ανάλογη διχογνωμία και στην Ισλανδία;
Ναι, υπάρχει. Και το θεωρούμε αρκετά λυπηρό ότι, πλέον, τόσο λίγα συγκροτήματα διαλέγουν να τραγουδήσουν στα ισλανδικά. Μου αρέσει πραγματικά ο τρόπος που ηχεί η γλώσσα μας, ειδικά όταν τραγουδιέται, και πιστεύω ότι θα έπρεπε να το έχουν κατά νου περισσότεροι μουσικοί αυτό. Όχι ότι δεν καταλαβαίνουμε τους λόγους για να τραγουδήσει κανείς στα αγγλικά… Στην περίπτωσή μας, πάντως, ήταν θετικές οι ανταποκρίσεις στην απόφασή μας να κρατήσουμε τα Ισλανδικά. Πολλοί έχουν έρθει σε επαφή μαζί μας, λέγοντάς μας πόσο τους αρέσει η γλώσσα και πόσο ταιριαστή τη βρίσκουν με τη μουσική μας. Της δίνει μια πιο αυθεντική αίσθηση. Και, ενώ μου αρέσουν οι καλοί στίχοι, μου αρέσει επίσης και το να προσπαθείς να καταλάβεις τι μπορεί να λέει ένα τραγούδι από τα συναισθήματα που σου γεννά η μουσική. Ε, κι αν είσαι πραγματικά αποφασισμένος να βρεις τι λέει, πάντα υπάρχουν τρόποι να βρεις μεταφράσεις!
Ο χειμώνας έρχεται με βήμα ταχύ και στην Ελλάδα και, στη φαντασία μας τουλάχιστον, η Ισλανδία πρέπει να ζει μεγάλα κρύα και αρκετά σκοτεινές μέρες. Πώς είναι αλήθεια η ζωή για ένα συγκρότημα κατά τη διάρκεια του ισλανδικού χειμώνα;
Ο χειμώνας έχει εγκατασταθεί εδώ και καιρό στην Ισλανδία! Έχει πιάσει πολύ δυνατό κρύο και οι μέρες λιγοστεύουν ολοένα και περισσότερο. Κάτι που μπορεί να επηρεάσει πολύ τη διάθεση των ανθρώπων –φαντάσου να έχει σκοτάδι όταν πας για δουλειά και πάλι σκοτάδι όταν γυρίζεις σπίτι. Είναι σκληρό για την ψυχοσύνθεσή σου. Εμείς πάντως, ως μπάντα, έχουμε πια μάθει να είμαστε πιο παραγωγικοί κατά τη διάρκεια του σκοτεινού χειμώνα, παρά το καλοκαίρι. Και για πολλούς ακροατές η μουσική μας έχει μια ταύτιση με το φθινόπωρο ή/και τον χειμώνα. Οπότε υποθέτω ότι αυτός ο σκοτεινός χειμώνας μας πάει!
