 |
Άλλη μία ενδιαφέρουσα βραδιά υπόσχεται η Knot Gallery στους φίλους του πειραματικού ήχου. Τούτη τη φορά, το Σάββατο στις 6 του Νοέμβρη, στο υπόγειο της Μιχαλακοπούλου θα βρίσκεται ο Phil Todd με το προσωπικό του project, τους Ashtray Navigations. Με μια εξαιρετική φετινή κυκλοφορία (The Beak Stuck Out Of The Snow) και με την επικείμενη εμφάνιση να πλησιάζει χρονικά, δεν θα μπορούσαμε να χάσουμε την ευκαιρία για μια άκρως ενδιαφέρουσα συνομιλία με τον Εγγλέζο εκφραστή μιας ιδιόμορφης ψυχεδέλειας (αν και αυτό ακόμα –όπως θα διαβάσετε– τίθεται υπό αμφισβήτηση)...
Αντιλαμβάνομαι ότι είναι μια μάλλον τυπική ερώτηση, αλλά έχει το ενδιαφέρον της όταν απευθύνεται σε κάποιον με το δικό σου μουσικό εύρος: τι είδους μουσική σε έκανε να θες να πιάσεις μια κιθάρα; Και γενικότερα, τι είδους μουσική αισθάνεσαι ότι σε έχει καθορίσει ως καλλιτέχνη;
Αν άρχιζα να απαριθμώ όλες τις επιρροές μου, θα χρειαζόμουν καμιά βδομάδα! Πιθανότατα μπορείς να μαντέψεις τις περισσότερες ούτως ή άλλως... Νομίζω ότι ένα κρίσιμο σημείο ήταν όταν άκουσα τη συλλογή του θείου μου με pop singles των 1960s. Συνεπήραν το παιδικό μου μυαλό και νομίζω κάπως έτσι αποφάσισα να ασχοληθώ με την μουσική. Αργότερα, όταν είδα τους Motorhead στην τηλεόραση να παίζουν το “Ace Of Spades”, ήταν το σημείο που είπα ότι θέλω κι εγώ «να πιάσω μια κιθάρα». Την ίδια περίπου περίοδο βρέθηκαν στα χέρια μου ένα φανταστικό 7’’ του John Lee Hooker και μια κόπια του Ride A White Swan των T-Rex, τα οποία επίσης με επηρέασαν βαθιά. Τότε συνειδητοποίησα ότι οι δύο αυτοί έπαιζαν χονδρικά παρόμοια μουσική, η οποία στην ηλικία που βρισκόμουν μου φαινόταν συναρπαστικά περίεργη... Ως μουσικός (αν μπορείς να με αποκαλέσεις έτσι) πάντως, ελπίζω να με διαμόρφωσαν και πολλά διαφορετικά ακούσματα τα οποία απέκτησα έκτοτε...
Εσύ πώς θα χαρακτήριζες τη μουσική σου; Ο όρος ψυχεδέλεια φαντάζει, μέσα στη γενικότητά του ως μια ιδανική «ομπρέλα»; Ή μήπως όχι;
Πάντα μου άρεσε ο ήχος της λέξης «psychedelic» και το γεγονός ότι κανείς δεν μπορεί να τη γράψει σωστά! Όταν ξεκίνησα το project Ashtray Navigations, η ψυχεδελική μουσική ήταν ένα από τα λιγότερο μοδάτα είδη με τα οποία μπορούσε να ασχοληθεί κανείς. Έτσι ξεκίνησα να αυτοαποκαλούμαι «ψυχεδελικός» ως ένα είδους αστείο και για να αποφύγω περισσότερο καυχησιάρικα κλισέ. Σήμερα που υπάρχουν πολλοί που αποκαλούνται psych, avant-psych κ.ο.κ. προβληματίζομαι αν θα πρέπει να τοποθετώ τη μουσική μου εκεί, αλλά ας είναι... Πρόσφατα πάντως, αποκρινόμενος σε όσους δεν κατέχουν πολλά περί της underground σκηνής και ζητούν από μένα να περιγράψω τη μουσική μου, άρχισα να απαντάω με τον όρο «πολύ δυνατή ambient». Έτσι δίνω τη γενική ιδέα, αν και διάφοροι hipsters μπορεί να αντιμετωπίζουν τον όρο με μία κάποια αποστροφή... Για μένα, η ψυχεδέλεια συνίσταται στην ύπαρξη μιας διαφορετικής μουσικής διάστασης, σε μια είδους 3D ανάλυση ή σε κάποια επιπλέον, έντονα και επιδραστικά ηχητικά στοιχεία –κάτι τέτοιο τέλος πάντων. Διάβαζα κάποτε μια συνέντευξη των Borbetomagus (σ.σ.: σημαντική μπάντα για την ελεύθερη, αυτοσχεδιαστική και «θορυβώδη» μουσική), όπου περιέγραφαν τη δική τους οπτική επί του ψυχεδελικού της μουσικής τους, ως συγκερασμό των διάφορων μεγάλων νεωτερισμών που προέκυψαν στη δεκαετία του 1960 –από τον Γιάννη Ξενάκη στον Albert Ayler και από εκεί στους Beatles. Κάπου εκεί στέκομαι κι εγώ, αν και δεν είμαι αρκετά μεγάλος ώστε να έχω προσωπικές αναμνήσεις από τότε. Τέλος πάντων, πώς θα σου φαινόταν ο όρος «second hand psychedelic» ή το «charity shop psychedelic (σ.σ.: ψυχεδέλεια στοκατζίδικου;)»; Ω, τι πλάκα μπορείς να κάνεις με τις λέξεις!
Θα έλεγα ότι μοιράζεις τη δημιουργικότητά σου σε δύο διαφορετικές προοπτικές: Χτίζεις ήσυχα και διακριτικά –αλλά πάντως έντονα– ηχοτοπία από τη μία, ενώ από την άλλη μοιάζεις σαν να προσθέτεις επίπεδα σε έναν θορυβώδη μουσικό τοίχο. Σου αρέσει να δουλεύεις στα αντίθετα, έτσι δεν είναι;
 |
Ναι μια τέτοια διαλεκτική προσέγγιση είναι η μόνη που μου φαίνεται επαρκής! Όποια ιδέα κι αν έχω για ένα κομμάτι προσπαθώ πάντα να τη δω και στο αντίθετο επίπεδο. Κάτι τέτοιο διατηρεί το ενδιαφέρον και κάπως έτσι κινούμαι. Καταλήγεις με κάτι σαν «έκρηξη» όταν προσπαθείς να συμφιλιώσεις αντιδιαμετρικές ηχητικές ιδέες και αυτό είναι ένα από τα κεντρικά σημεία της μουσικής των Ashtray Navigations.
Διάβαζα μια παλαιότερη συνέντευξή σου, όπου αναφέρεις ότι δεν πολυακούς τη μουσική σου μετά την κυκλοφορία της. Αυτό μου έφερε στον νου κάτι που διάβαζα πρόσφατα για άλλες κουλτούρες (όπως η Μπαλινέζικη για παράδειγμα), όπου το αντικείμενο –ένα μουσικό ή θεατρικό έργο κ.ο.κ.– δεν έχει τόση μεγάλη βαρύτητα όσο η διαδικασία καθ’ αυτή. Συνεπώς ελάχιστοι θυμούνται μία σύνθεση (λ.χ.), όταν αυτή έχει επιτελέσει τον προσωπικό και πολύ περισσότερο τον κοινωνικό της ρόλο. Μερικοί διατηρούν την άποψη ότι εδώ, στον Δυτικό κόσμο, δίνουμε πολύ μεγαλύτερη βαρύτητα στο αντικείμενο, υποβαθμίζοντας τη σημασία της δημιουργικής διαδικασίας. Ποια είναι η γνώμη σου επ’ αυτού;
Έχω πει κάτι τέτοιο; Θεέ μου! Βεβαίως και μου αρέσει να ακούω τη μουσική μου. Αν δεν μου άρεσε να την ακούω εγώ, πώς θα περίμενα από κάποιον άλλο να το κάνει; Σίγουρα όμως βρίσκω τη δημιουργική διαδικασία πολύ πιο συναρπαστική, παρόλο που κάποιες φορές μου δίνει κι αυτή στα νεύρα! Η ανθρωπολογική σου υπόθεση, πάντως, είναι απόλυτα ακριβής. Όμως δεν βλέπω άλλο δρόμο, εκτός κι αν αρχίσω να κυκλοφορώ DVD με τα session ηχογραφήσεων ή να τα πραγματοποιώ σε δημόσια θέα –κάτι που φαντάζομαι θα ήταν πολύ βαρετό για τους περισσότερους. Η συνεργάτιδά μου, η Melanie O Dubhslaine, υποστηρίζει ότι δεν είναι και τόσο μεγάλο πρόβλημα το ότι ο κόσμος δίνει σημασία στο αντικείμενο περισσότερο από τη διαδικασία. Μεγαλύτερο πρόβλημα αποτελεί το ότι είναι σχεδόν εμμονικοί με την προσωπικότητα των μουσικών και καλλιτεχνών εν γένει και όχι με το τι κάνουν, με το έργο τους. Σε μια ύστερη καπιταλιστική κοινωνία πάντως, το καταναλωτικό προϊόν (όπως έχει μετατραπεί το αντικείμενο που συζητάμε) είναι υψίστης σημασίας. Ή καλύτερα ήταν. Κάτι που μας οδηγεί...
 |
... στη μουσική βιομηχανία! Πολλοί λένε πως αυτή (με τους όρους που γνωρίζαμε τουλάχιστον) αργοπεθαίνει. Η βιομηχανία (μαζί με το κυρίαρχο πολιτικό ρεύμα) προσπαθούν να μας πείσουν ότι, αν πεθάνει, θα πεθάνει μαζί της και η μουσική. Δεν δουλεύει απαραίτητα έτσι το πράγμα όμως, έτσι δεν είναι; Θέλω να πω πως, σε τελική ανάλυση, η μουσική υπήρχε πολύ πριν την ανακαλύψει η βιομηχανία...
Ναι, η μουσική υπήρχε για αιώνες. Αλλά το αν θα εξακολουθήσει να υπάρχει χωρίς κανένα σύστημα βοηθείας για τους μουσικούς (ή έστω τους ακροατές) είναι ένα άλλο ζήτημα. Μου είναι κάπως δύσκολο να πω, καθώς ως Ashtray Navigations δεν θα έλεγα ότι αντιπροσωπεύω κάποιο σημαντικό κομμάτι της μουσικής βιομηχανίας! Αλλά έχω, παρόλα αυτά, παρατηρήσει ότι οι πωλήσεις CD και βινυλίων της μουσικής μου έχουν πέσει σημαντικά τελευταία (για την όποια αιτία ή σύμπλεγμα αιτιών) και αυτό μου δημιουργεί κάποια προβλήματα –μέχρις ότου τουλάχιστον η ηλεκτρική ενέργεια, τα μουσικά όργανα κ.λ.π. να διατίθενται κι αυτά δωρεάν!
Για να επανέλθουμε στη μουσική σου, ποια θα έλεγες ότι είναι τα κριτήρια ώστε μια ιδέα σου να γίνει «κυκλοφορίσιμη»; Τη στιγμή ειδικά που οι κυκλοφορίες σου είναι πραγματικά αναρίθμητες!
Πρέπει να έχει κάτι καινούργιο να πει ή έστω κάτι παλιό με έναν τρόπο διαφορετικό από τον ήδη ειπωμένο. Ή να φέρνει έναν νεωτερισμό κάποιου είδους. Κάτι τέλος πάντων που να τη διαχωρίζει σε σχέση με τις χιλιάδες άλλες κυκλοφορίες μου. Είναι δύσκολο να το τοποθετήσω σε λέξεις, μερικές φορές απλώς καταλαβαίνω ότι μια ιδέα αξίζει να κυκλοφορήσει – πρόκειται για μια αδιόρατη αίσθηση ότι τα πράγματα είναι σωστά τοποθετημένα ή ότι λειτουργούν μεταξύ τους με έναν «μαγικό» τρόπο. Προσέχω πολύ πάντως τον τρόπο με τον οποίον θα δομηθεί τελικώς ένα CD, LP ή οτιδήποτε τέτοιο τέλος πάντων.
Με ποιον τρόπο θα έλεγες ότι έχεις προοδεύσει όλα αυτά τα χρόνια;
Περίπου όπως θα υπέθετες μάλλον... Χρησιμοποιώ περισσότερα όργανα, έχω γίνει ελάχιστα καλύτερος παίζοντάς τα. Ακούγοντας περισσότερα πράγματα που έχουν γίνει (τόσο από εμένα, όσο και από άλλους) και θέλοντας να τα προσεγγίσω χωρίς διάθεση αντιγραφής, υποκλοπής ή αλλοίωσής τους. Τέτοια πράγματα... Συν βεβαίως το ότι έγινα γηραιότερος, ασχημότερος, φαλακρότερος, φαρδύτερος κ.λ.π...
Κάποιες φορές ηχογραφείς μόνος σου, άλλες υπάρχουν καλεσμένοι. Προτιμάς τους Ashtray Navigations ως ένα αυστηρά προσωπικό project ή ως μια μπάντα (έστω και προσωποκεντρική);
Οι ηχογραφήσεις είναι κυρίως προσωπικές και οι συνεισφορές των άλλων μουσικών είναι, υποθέτω, προσαρμοσμένες στο στυλ μου. Έχω την τάση να ζητώ από τους συνεργάτες μου να κάνουν συγκεκριμένα πράγματα, τα οποία πιθανότατα δεν εξηγώ και τόσο καλά, καθώς συνήθως ούτε εγώ ο ίδιος δεν ξέρω τι θέλω να κάνω! Φαντάζομαι πως γίνεται πολύ δύσκολο για αυτούς μερικές φορές και συχνά εύχομαι να μπορούσα να τα παίζω όλα μόνος μου, ωστόσο χρειάζομαι άλλους ανθρώπους για να με βοηθούν στα live. Θέλω πάντως να αποφεύγω τα προβλέψιμα σενάρια ενός jam session –ξέρεις, το παλιό κόλπο με το ένα ακόρντο δεν δουλεύει πια για μένα, πρέπει να έχει κάτι διαφορετικό. Οι συνεργάτες πάντως που έχω τα τελευταία χρόνια είναι σίγουρα εξαιρετικοί και έχουν προσθέσει αρκετά νέα στοιχεία και καινούργιες ιδέες. Επομένως θα έλεγα ότι είμαι πολύ ευχαριστημένος μαζί τους.
Τι να περιμένουμε από την εμφάνισή σας στην Knot Gallery; Με ποια σύνθεση θα εμφανιστείτε;
Θα είμαι εγώ και η Melanie O Dubhslaine (aka Crowley), με την οποία παίζουμε μαζί εδώ και λίγα χρόνια και είναι πολύ καλή σε αυτό που κάνει. Ελπίζω να είμαι κι εγώ αρκετά καλός! Δεν έχω ξαναπαίξει ποτέ στην Ελλάδα κι ελπίζω έτσι να μπορέσουμε να δώσουμε σε όποιον έρθει στην Knot μια γεύση από ό,τι μπορούμε να κάνουμε –τηρουμένων των αναλογιών του περιορισμένου χρόνου και οργάνων τα οποία μπορούμε να φέρουμε. Γενικά ελπίζω να έχουμε όλοι μια όμορφη βραδιά...
