Στις μέρες μας, που οι γυναίκες βάλλονται από παντού, η τέχνη θα έπρεπε να είναι ασπίδα τους και όχι όπλο εναντίον τους! Πριν οι γυναικοκτονίες γίνουν ανεξέλεγκτη καθημερινότητα πρέπει επειγόντως να στοχεύσουμε στις ρίζες του φαινομένου. Η Sadahzinia καλεί όλες τις Ελληνίδες Rappers με την στήριξη γυναικών του είδους απ' όλον τον κόσμο, αλλά και εγχώριων, έντεχνων προσωπικοτήτων. Την Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου στην Τεχνόπολη, συμμετέχουμε σε μια ξεχωριστή βραδιά στιχουργικής συσπείρωσης και μουσικών παντρεμάτων με ένα μοναδικό στα χρονικά All Female Line Up που θα καταγγείλει ραπάροντας και τραγουδώντας από την καρδιά της Αθήνας πως οι γυναίκες του κόσμου δεν είναι ούτε πόρνες, ούτε σκύλες, ούτε αντικείμενα ηδονής και χρήσης!
Αυτό είναι το κάλεσμα της Sadahzinia για αυτή την Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου στην Τεχνόπολη και αυτή, παρακάτω είναι η κουβέντα που κάναμε μαζί, ενόψει του event "Stop Misogyny in (t)rap".
Πώς ήταν το καλοκαίρι σου;
Ήταν ένα πολύ ενδιαφερον καλοκαίρι καθώς επισκέφτηκα, με αφορμή τα dj set μου, μέρη που δεν είχα επισκεφτεί ξανά. Γνώρισα ανθρώπους, φιλοξενήθηκα απλόχερα, έκανα ωραίες συζητήσεις, χάρηκα υπέροχες παραλίες και ταυτόχρονα στο φόντο οργάνωνα τη συναυλία του Σεπτεμβρίου με εντατική δουλειά, ιδιαίτερα τον τελευταίο ενάμιση μήνα.
Αναφέρεσαι στη μεγάλη συναυλία που έστησες στην Τεχνόπολη, υπό τον τίτλο «Stop Misogyny in (t)rap - Α Call by Sadahzinia». Πώς αποφάσισες να κάνεις πράξη αυτό το εγχείρημα;
Αρχικά, ήθελα να κάνω ένα ανοιχτό κάλεσμα σε όλες τις γυναίκες της σκηνής, για να γίνει μια συσπείρωση. Τις περισσότερες δεν τις γνώριζα, οπότε ήταν από μόνο του ένα στοίχημα να τις βρω. Πάντως προσπάθησα, προσέγγισα τις περισσότερες και αρκετές από αυτές συμφώνησαν και συμμετέχουν τελικά. Είμαι περήφανη γι΄αυτές γιατί στην πορεία η θεματική άλλαξε. Έγινε πολύ συγκεκριμένη: μια πολιτική θέση απέναντι στον μισογυνισμό στην τέχνη και στο ότι ακόμα και έρευνες πια δείχνουν ότι η επιρροή της τέχνης και δη της μουσικής στους νέους, είναι μια πρωταρχική αιτία για συμπεριφορές και κυρίως δόμηση ιδεολογίας και συνείδησης.
Τι είναι αυτό που κάνεις τις καλεσμένες σου ξεχωριστές;
Είναι ξεχωριστές και είμαι περήφανη για αυτές, γιατί αναγνώρισαν το γεγονός ότι ο μισογυνισμός στη μουσική που αγαπάμε και υπηρετούμε δεν είναι απλά επικίνδυνα στιχάκια. Αντίθετα, συμβάλλουν και ενισχύουν αρνητικά μια ολόκληρη κουλτούρα ασέβειας και αντικειμενοποίησης των γυναικών. Τα αποτελέσματα σε ένα τέτοιο εχθρικό περιβάλλον μπορεί να είναι ακραία βία.
Είναι κάτι που θα ήθελες να επαναληφθεί;
Όσο έμπαινα βαθύτερα στο θέμα, καθώς υπάρχει και μια ολόκληρη έρευνα που έχει γίνει και βασίζεται σε διεθνή συμπεράσματα κοινωνιολόγων και τα οποία θα προβάλλουμε στη διάρκεια της συναυλίας, μου δημιουργήθηκε πράγματι η ανάγκη να εντείνω τις προσπάθειες επικοινωνώντας και με ανθρώπους από άλλους χώρους, για να μας στείλουν μια φράση, ένα τραγούδι, ένα μήνυμα στηρίζοντας έτσι παράλληλα και αυτή την κίνηση που ουσιαστικά απέκτησε κινηματικό χαρακτήρα. Θέλουμε να συνεχιστεί και με άλλες δράσεις και ευτυχώς υπάρχουν υπέροχα πλάσματα που το έχουν αγκαλιάσει και εκθέτουν την άποψή τους δεσμευόμενοι για μια προσπάθεια κατά της παθογένειας αυτής. Η παθογένεια αυτή διαποτίζει για δεκαετίες ολόκληρες κοινωνίες σε κάθε τομέα και προφανώς έχουν σηκώσει ανάστημα πολλοί άνθρωποι πριν από εμάς. Αυτό που εγώ από το δικό μου μετερίζι θέλω να θίξω και να καταγγείλω είναι η παθογένεια αυτή στην μουσική που αγαπώ και υπηρετώ τριάντα χρόνια και το τι αποτελέσματα μπορεί να έχει νανουρίζοντας κακοποιούς του μέλλοντος.
Τι έφταιγε στο παρελθόν και σε ένα ανατρεπτικό κίνημα όπως το hip hop (και όχι μόνο) δεν υπήρχε τόσο έντονη γυναικεία παρουσία;
Έκανα ένα dj set για τις γυναίκες της rap από όλο τον κόσμο με αφορμή τα 50 χρόνια του hip hop και διαπίστωσα με χαρά και υπερηφάνεια ότι οι γυναίκες ήταν εκεί από την αρχή σε όλα τα πόστα, παραγωγοί, mcs, djs, στιχουργοί, b girls… Τεράστια η μουσική παρακαταθήκη που έχουν αφήσει από το 1973 οι γυναίκες στη μουσική αυτή. Ωστόσο, είναι γεγονός ότι η γυναικεία σκηνή είναι υποβαθμισμένη. Οι γυναίκες είναι μειονότητα, επικρίθηκαν και επικρίνονται παρόλο που και διαμορφώθηκαν αλλά και διαμόρφωσαν αυτό το μουσικό είδος. Πουλάει βλέπετε - και στην Ελλάδα - η αρρενωπότητα όπως και στο εξωτερικό, ακόμα και η political αρρενωπότητα. Ο άντρας μόνο μπορεί να κάνει πολιτικοκοινωνικό τραγούδι. Τα κλασσικά «τι να μας πουν και οι γυναίκες», «στην κουζίνα τους» και άλλα τέτοια! Πώς λοιπόν να υπάρχει έντονη γυναικεία παρουσία σε μια μουσική βιομηχανία, στην οποία είναι σπάνια αποδεκτές ως καλλιτέχνιδες αλλά μόνο σεξουαλικά αποδεκτές. Όταν έχει δοθεί γραμμή - όπως στο κάθε τι – ήδη από τη δεκαετία του 90, οι δισκογραφικές να παροτρύνουν καλλιτέχνες του hip hop να γράφουν πιο βίαιους και προσβλητικούς στίχους. Πώς μια γυναίκα να αισθανθεί ασφαλής και να σηκώει ανάστημα σε αυτό, να βρει το θάρρος να πει τη δική της αλήθεια; Στην Αμέρική, που υπάρχει μια τελείως διαφορετική κουλτούρα, η απάντηση στον σεξισμό ήταν σεξισμός: «θα μιλήσω εγώ για το αιδοίο μου και τι κάνω με αυτό και όχι εσύ.» Αυτή η λογική, την οποία σε ένα βαθμό την καταλαβαίνω αλλά επιμένω ότι στην Ελλάδα η κουλτούρα μας είναι άλλη. Εδώ κυλάει στο dna μας ο άνθρωπος, οι σχέσεις, το πρόσωπο, ένας πολιτισμός αγάπης και κάλλους και όχι οφθαλμός αντί οφθαλμού, ένας πολιτισμός που κυριαρχεί ο λόγος και η φανέρωσή του. Δεν μπορώ να χωνέψω ότι μεταφράζουμε πολιτισμό και κουλτούρα από το εξωτερικό, την τρώμε αμάσητη και την ταίζουμε στη νεολαία, απλά και μόνο γιατί κάποιοι θέλουν να κάνουν καριέρα ξεφτιλίζοντας γυναίκες.
Πώς βλέπεις σήμερα τα πράγματα σχετικά με την ισότητα των δύο φύλων;
Έχουν γίνει πολλά βήματα αλλά συνεχίζουν και υπάρχουν τεράστιες ανισότητες. Η ψαλίδα είναι μεγάλη και την ευθύνη έχουν όλα τα φύλα γι’ αυτό. Οι ανισότητες φαίνονται και από τα τραγούδια που ακούει μεγάλη μερίδα της νεολαίας που κάνουν εκατομμύρια views. Αναφέρομαι στα τραγούδια που καταγγέλουμε την Κυριακή στην Τεχνόπολη.
Τι έχει αλλάξει στον κόσμο του hip hop από όταν ξεκίνησες τη διαδρομή σου;
Για να μην το απλώσω το θέμα, θα μιλήσω για την Ελλάδα. Υπάρχει άφθονο ταλέντο, στιχουργική ευελιξία, υπάρχουν φωνές που ξεχωρίζουν και έχουν δημιουργήσει σχολή με το στυλ τους. Πολλά και τα παντρέματα και το φλερτ με άλλους μουσικούς χώρους. Να υπογραμμίσω εδώ κάτι που εγώ προσωπικά βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρον όταν ήδη πίσω στο 2009 οι Βόμβοι, του Πάνου Πενταρίτσα και του Νίκου Ξύδη, πάντρεψαν το hip hop με την παράδοση και με τις πολυρρυθμίες που συναντά κανείς σε διάφορα μέρη της Ελλάδας και όχι μόνο! Από την άλλη, άνοιξε πολύ και η ψαλίδα του conscious rap αλλά και του rap που γίνεται για να εκθειάσει ένα πολυτελές lifestyle, το οποίο ξεκάθαρα κοροϊδεύει τον κόσμο και τα παιδάκια που το ακολουθούν, γιατί οι τύποι που το κάνουν υποδύονται ρόλους και όταν τους ζητάς να πάρουν ευθύνη γι’ αυτά που γράφουν και λένε σου απαντούν ότι «εμείς απλά τη μουσικούλα μας θέλουμε να κάνουμε» … Συγνώμη κιόλας δηλαδή για την ενόχληση… (γέλιο)
Πώς νιώθεις όταν βλέπεις την τεράστια κοσμοσυρροή που συμβαίνει σε live όπως του ΛΕΞ;
Κάθε γενιά έχει τους ήρωές της, δε θα κρίνω το έργο τους. Ο Λεξ εκφράζει τη γενιά του με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Αυτό που αναγνωρίζω σε αυτόν είναι ότι ανέτρεψε τα πρότυπα σκληρής αρρενωπότητας του hip hop. Από κει και πέρα, το έργο των δισκογραφικών και λοιπών εταιρειών εκμετάλλευσης μουσικών συνεχίζεται σε κάθε γενιά. Όλη αυτή η πληθυσμιακή αντανάκλαση στα live, σε δεκάδες χιλιάδες, δε συσχετίζεται με την ψηφιακή αντανάκλαση στα views που είναι εκατομμύρια και δε συσχετίζεται με την οικονομική επιφάνεια αυτών των παιδιών που δεν μπορούν καν να ζήσουν από τη μουσική. Κάποιοι οικονομάνε ακόμα, ψάξτε ποιοι είναι... Τα έχουμε ζήσει, προσωπεία αλλάζουν.
Με την απόσταση του χρόνου πια, τι σκέφτεσαι για τη διαφοροποίηση του low bap από τα υπόλοιπο hip hop;
Τo lowbap έγραψε την ιστορία του ως ένα ξεχωριστό είδος εγχώριου hip hop με στοιχεία έντεχνου ήχου. Δεν είναι σωστό να πω ούτε ότι ανήκει στο παρελθόν ούτε ότι ανήκει στο μέλλον. Ούτε εγώ είμαι η κατάλληλη που θα το αξιολόγησω. Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι το υπηρέτησα με όλες μου τις δυνάαμεις και σε όλα τα πόστα, επειδή πίστεψα πραγματικά στην προτεραιότητα του στίχου και της αισθητικής του, όπως πίστεψα και για πολλά χρόνια ότι υπήρξε ένας κοινοτικός τρόπος του να κάνεις μουσική και τέχνη. Είναι εκατοντάδες τα παιδιά που έδωσαν το είναι τους πλάι στους Active Member. Σήμερα, το low bap είναι περιχαρακωμένο και απομονωμένο, δυστυχώς σε μια ατομική καλλιτεχνική παραγωγή τέχνης του B.D.Foxmoor. Για να μην αποτελέσει μουσειακό είδος, θα πρέπει τουλάχιστον να αποκτήσει σχέση με το σημερινό κοινό και τη νέα γενιά μέσω νέων παιδιών όπως του Ramon.
Ποια είναι η γνώμη σου για την πολιτική ορθότητα στην τέχνη;
Ποια είναι εν τέλει αυτή η πολιτική ορθότητα που τόσος ντόρος γίνεται; Εγώ αυτό που βλέπω είναι ότι όλα έχουν μπει στο ίδιο καζάνι και βράζουνε. Είναι πολιτική ορθότητα ο φιλελευθερισμός της Silicon Valley, η woke ατζέντα του Netflix, η ακροδεξιά που ανεβαίνει στην Ευρώπη, η αριστερά του Κιμ Γιούνγκ, ο νεοναζισμός του Νετανιάχου, ο φονταμενταλισμός της Χαμάς ή η κυβερνητική παρωδία του Κυριάκου και του Άδωνη; Δεν πιστεύω ότι υπάρχει πολιτική ορθότητα αλλά πολιτική θέση και πιστεύω ότι κάποιοι χρησιμοποιούν τον όρο για να γεννάνε όλα αυτά τα προηγούμενα πλοκάμια του συστήματος που εν τέλει ορίζουν ως πολιτική ορθότητα. Είναι έτσι φτιαγμένος ο νεωτερισμός, με ιδεολογήματα. Εγώ δεν πιστεύω σε αυτά, πιστεύω στις σχέσεις και στα κοινά αθλήματα.
Ποια είναι η γνώμη σου για την trap;
Η trap είναι απλά το σημερινό εμπορικό είδος της rap, όπως παλιότερα ήταν το rnb και το gangsta rap. Είναι ό,τι χρειάζονται οι εταιρείες για να βγάζουν χρήματα. Η μόνη διαφορά είναι ότι στην Ελλάδα τα χρήματα αυτά τα παίρνουν όσοι βρίσκονται πίσω από το παραβάν και όχι οι καλλιτέχνες όπως στην Αμερική. Εννοώ ότι το lifestyle στην Ελλάδα είναι εντελώς fake.
Όλοι σοκαριστήκαμε από την είδηση του χαμού του αδερφού σου, του Οδυσσέα από τους Razastarr! Υπάρχουν πρόσφατες εξελίξεις στην υπόθεση;
Έχει βρεθεί όλη η συγκάλυψη και είναι θέμα χρόνου η καταδίκη και η διαπόμπευσή τους. Μιλάμε για μια απάνθρωπη ιστορία που θα γίνει σε όλους γνωστή όταν έρθει η ώρα.
Είπες σε προηγούμενη συνέντευξή σου ότι από αυτήν την απώλεια βγήκες με μεγαλύτερη ορμή. Μπορείς να μου πεις λίγα πράγματα ακόμη για αυτό;
Αυτή η απώλεια με έκανε να συνειδητοποιήσω το εφήμερο της ζωής σε τέτοιο βαθμό που δεν το περίμενα. Η ζωή είναι μικρή και λίγη, μπροστά σε πράγματα, καταστάσεις που έχουν ανυπέρβλητο μεγαλείο, απλότητα, που απλά είναι, που δεν έχουν ίχνος επιτήδευσης, όπως το γέλιο ενός παιδιού, το δάκρυ του, τα στοιχεία της φύσης, τα μάτια των ηλικιωμένων, η αγάπη κι ο έρωτας. Αξίζει να ορμήσω στην κάθε μέρα γι’ αυτά και να τα ζω για όσο θα μπορώ.
Έχεις αλλάξει παραστάσεις εδώ και κάποιο διάστημα και ζεις στο χωριό σου στη Βοιωτία. Τι σου προσφέρει αυτή η αλλαγή;
Ήταν επιλογή μου εδώ και χρόνια και είναι ένα ταξίδι που δεν έχει τελειωμό. Ο πρώτος στόχος ήταν να μετακομίσω στην επαρχία και να ζήσω μακριά από τα δεινά της πόλης. Δε λέω ότι το χωριό είναι εύκολο, αλλά το αντικείμενο δημιουργίας και ζωής είναι τεράστιο. Η επαρχία ξεχειλίζει ακόμα από ζωτικότητα. Επόμενος στόχος μου είναι η αυτάρκεια προϊόντων και μια κοινότητα ανθρώπων ανταλλαγής ποιότητας ζωής.
Ασχολείσαι ακόμη με τη συγγραφή;
Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία δυο χρόνια είχα τόσο μεγάλες αλλαγές στη ζωή μου και μια τόσο δύσκολη καθημερινότητα να ανταπεξέλθω που δεν βρήκα τον χρόνο ή τη διάθεση να ασχοληθώ στην πράξη, δηλαδή να παράξω έργο. Φορτώνω εικόνες, διαβάζω, συζητάω που ουσιαστικά και αυτά είναι μέρος της διαδικασίας.
Υπήρξαν φορές που σκέφτηκες να παρατήσεις τη μουσική ή τη συγγραφή;
Ναι, φυσικά. Είναι φορές που η μόνη μου ελπίδα κρατήθηκε από το όνειρο της αυτάρκειας και μιας μικρής κοινότητας φίλων που να μπορώ να συνεννοηθώ και να μη χρειάζεται να εξηγούμαι και να εξηγώ, να δίνω τα διαπιστευτήρια μου και πόσα χιλιόμετρα έχω στην πλάτη. Αλλά η ζωή είναι και αγώνας και αυτόν τον αγώνα θέλω να τον δώσω.
Ασχολείσαι και με το djing, όπως είπες στην αρχή, μάλιστα παρουσιάζοντας ένα project με το οποίο αποτίνοντας φόρο τιμής στο παγκόσμιο γυναικείο hip hop στερέωμα. Τι έχεις αποκομίσει ερευνώντας αυτήν τη μουσική;
Ήταν ένα υπέροχο ταξίδι, που τελειώνει στις 8 Σεπτέμβρη και μου έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσω καλύτερα το έργο της γυναικείας hip hop κοινότητας. Με οδήγησε στις έρευνες αυτές που προανέφερα περί μισογυνισμού στη rap και την trap.
Τι εύχεσαι για τη νέα χρονιά που έρχεται;
Να αρχίσει ο κόσμος να καταλαβαίνει ότι δεν πρέπει να απομονώνεται στον εαυτό του. Ο ατομισμός που οδηγεί στον ναρκισσισμό είναι η μήτρα όλων των ψυχολογικών και κοινωνικοπολιτικών προβλημάτων. Όπως λέει και ο κωλοτούμπας ποιητής, «ιστορία γράφουν οι παρέες».
Προτού κλείσουμε, τι είναι η μητρότητα για σένα και ποια εφόδια θέλεις να έχουν τα παιδιά σου εφόρου ζωής;
Μητρότητα είναι πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Είναι, υπέροχη, τρομακτική, στρεσογόνος αίσθηση, είναι ατελείωτη άνευ όρων αγάπη και γι’ αυτό και τόσο καθηλωτική. Η μητρότητα έχει αστείρευτη ευτυχία, να βλεπεις το παιδί σου να αναπτύσσεται και να εξελίσσεται, γι ’αυτό και ενέχει τεράστια αίσθηση ευθύνης. Μητρότητα σημαίνει θυσία και άλλαξε για παντα το πώς βλέπω τη ζωή. Βέβαια, η κάθε σχέση είναι μοναδική και το πώς τη βιώνει ο καθένας, καθώς κάθε γυναίκα είναι διαφορετική και κάθε παιδί μοναδικό. Άρα, η σχέση που δημιουργείται δε συγκρίνεται με καμία άλλη. Η μητρότητα για μένα υπήρξε καθοριστική για πολλά. Τα παιδιά μου είναι ανεξάρτητες οντότητες από μένα (αυτό ονειρευομαι), που να μπορούν να αναλαμβάνουν ευθυνη για τις πράξεις τους, να αναγνωρίζουν την αξία τους και να μπορούν να δίνονται στον άλλο. Η αγάπη βλέπει.
To Stop Misogyny in (t)rap πραγματοποιείται την Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου στην Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων. Μέρος των εσόδων της συναυλίας θα δοθούν για την ενίσχυση στο έργο του κινήματος Strong me, που σκοπό έχει την κάλυψη νομικής εκπροσώπησης των θυμάτων και των παιδιών τους αλλά και έκτακτων αναγκών που προκύπτουν σε θύματα έμφυλης βίας. Περισσότερα εδώ.
