Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου μιλάει στο Αvopolis και την Αγγελική Λάλου λίγο πριν από τη μεγάλη συναυλία, Κ. Π. Καβάφης: «…που γι’ Αλεξανδρινό γράφει Αλεξανδρινός», στις 25 Μαΐου στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης.
Τι θα ακούσουμε στο «…που γι’ Αλεξανδρινό γράφει Αλεξανδρινός»
Είναι ένα έργο που γράφηκε για τα επίσημα εγκαίνια της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας και παρουσιάστηκε όντως εκεί. Όμως σε εκείνη την μορφή ήταν επτά ποιήματα και όλα με συμφωνική ορχήστρα. Έκτοτε το έργο ξαναπαίχτηκε πολλές φορές σε μορφή 12 τραγουδιών και παρουσιάστηκε δισκογραφικά με μεγάλη επιτυχία. Μεγάλη πυρκαγιά στην αποθήκη της δισκογραφικής έκαψε τα (ανασφάλιστα) 3.000 εναπομείναντα άλμπουμ και έτσι υπάρχουν μόνο 2.000 αντίτυπα που πουλήθηκαν.
Τώρα επιχειρείται νέα ορχηστρική ;διασκευή για ορχήστρα δωματίου με νέους τραγουδιστές που είναι και ηθοποιοί. Έτσι έχουμε και μια παράλληλη θεατρική παρουσίαση ποιημάτων με τη μελοποίηση. Είναι μια νέα συναυλιακή φόρμα που φλερτάρει με το μουσικό θέατρο.
Σημαντική ακόμα εξέλιξη στη φόρμα μιας συναυλίας τείνουσας προς το θέατρο είναι η παρουσία του εντυπωσιακού και ευθύβολου σκηνικού του Πάρι Μέξη και των φωτισμών της Στέλλας Κάλτσου. Η ανακάλυψη της νέας αυτής συναυλιακής συνταγής θα πραγματοποιηθεί κι από τους τρεις μας. Αυτό μαζί με τη χρήση τραγουδιστών / ηθοποιών (έτσι όπως μόνο εγώ το εννοώ) είναι μια περιπέτεια που με ερεθίζει.
Πώς νιώθετε που γράφετε μουσική για τον Κ.Π. Καβάφη;
Τώρα πολύ πιο ήρεμος και συμφιλιωμένος, γιατί έχω πια απαντήσεις για τα μεγάλα ερωτηματικά και ερωτήσεις μόνο για τη νέα πιο επικοινωνιακή μου φόρμα.
Πότε διαβάσατε πρώτη φορά τον μεγάλο μας Αλεξανδρινό ποιητή;
Μου τον διάβασε ο πατέρας μου μαζί με τα δυο μου αδέρφια όταν ήμουν πολύ μικρός. Πρέπει να ήμουν έξι - επτά χρονών. Φταίει ότι είχα κάπως μεγαλύτερα αδέρφια και εγώ κολλούσα στην παρέα υποχρεωτικά. Όμως το πήρα το κολάι.
Πώς προσεγγίσατε μουσικά το έργο του ποιητή;
Με ιερή συγκίνηση που μου τροφοδότησε το θράσος και την άγνοια κινδύνου. Με τη φόρα μιας εξοικείωσης που μου χάρισαν οι γονείς μου και τα αδέρφια μου αλλά και η ίδια η κληρονομική Αλεξανδρινή αίσθηση.
Ποιες προκλήσεις συναντήσατε κατά την προετοιμασία του πρότζεκτ και πώς τις διαχειριστήκατε;
Επιχειρείται μια νέα μορφή συναυλίας με σκηνικά, διαλογικά μέρη στην θεατροποίηση των ποιημάτων. Οι τραγουδιστές είναι και ηθοποιοί πλέον και το ανάποδο. Είναι 100% συναυλία αλλά και 50% θέατρο.
Ποιες πηγές πέρα ίσως από το ποιητικό έργο χρησιμοποιήσατε ως πηγή έμπνευσης για τη μελοποίησή σας;
Τις διηγήσεις Αλεξανδρινών φίλων του Καβάφη (παππούδες ήσαν πλέον) των δύο μου γονέων και των φίλων τους, τον Γ.Π. Σαββίδη αλλά και τον Μαλάνο. Όμως η εγγύτητα ήταν δεδομένη.
Τι σημαίνει να είσαι Αλεξανδρινός στην εποχή μας;
Δεν επιδιώκει κανένας Αλεξανδρινός κάποια ξεχωριστή συμπεριφορά. Το αντίθετο μάλιστα. Γιατί στα πρώτα χρόνια η διαφορετικότητα ενεργοποιούσε φθονερές αντιδράσεις. Μακάρι να μπορέσουμε κάτι να μείνει από αυτό αυθεντικό στα παιδιά μας.
Το να είσαι Αλεξανδρινός σημαίνει να είσαι πολύ Έλληνας και πολύ κοσμοπολίτης ταυτόχρονα. Όχι τουρίστας στον πολιτισμό αλλά ούτε και στρουθοκάμηλος.
Το Ίδρυμα Ωνάση έχει προσφέρει και συνεχίζει να προσφέρει ένα τεράστιο έργο όσον αφορά τον μεγάλο Αλεξανδρινό ποιητή – από το αρχείο του, το μουσείο στην Πλάκα, την ανακαίνιση της κατοικίας του στην Αλεξάνδρεια, πώς νιώθετε που συμμετέχετε σε αυτή την προσπάθεια.
Είναι Αλεξανδρινής διαχείρισης και Μικρασιατικής καταγωγής το ίδρυμα αυτό. Που σημαίνει ακριβώς ότι είναι οικουμενικά Ελληνικό. Ο όρος Αλεξανδρινός δεν προσδιορίζει την ιδιαίτερη πατρίδα του αλλά δρα ως επιθετικός προσδιορισμός επάνω σε αυτήν σπάζοντας τον τοπικισμό. Η Αλεξάνδρεια είναι Ελλάδα του απάνω κόσμου. Η Ελλάδα-μητέρα πατρίδα όλου του κόσμου. Ό,τι καλύτερο. ;
Και ο αδερφός μου ενσαρκώνει σήμερα τον Έλληνα ευπατρίδη του 21ου αιώνα. Είδος απειλούμενο με εξαφάνιση. Εννοείται ότι είμαι συστρατιώτης σε ό,τι πνευματικό με χρειαστεί. Αλλά και σε οποιονδήποτε άλλον συστρατεύεται αυθεντικά στην πνευματικότητα.
Τι είναι αυτό που σας συγκινεί τόσο στο έργο του;
Τα αντίθετα που συνθέτουν την μοναδικότητά του: λ.χ. η ακραιφνής επαναστατικότητα συνδυασμένη με την diletante αισθητική, η σύγχρονη συμπαγής επικούρεια φιλοσοφία του με την μοναστικότητα κλπ.
Τι είναι αυτό πιστεύετε που κάνει τόσο διαχρονική και οικουμενική την ποίησή του
Ότι είναι πολυδιάστατη σφαιρική και άρα πάντοτε ισχύουσα. Έχει την λεγόμενη αδιάφορη ισορροπία της σφαίρας. Ισορροπεί σε όλα τα σημεία της. Σπάνιο χαρακτηριστικό.
Θα συνεχίσετε μουσικά την ενασχόλησή σας με το έργο του
Εννοείται. Ο Καβάφης παίζεται σταθερά και στο εξωτερικό. Τώρα συζητείται μια συναυλία στο Παρίσι.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας.
Έκδοση δίσκου με τον Κώστα Μακεδόνα και συναυλίες μαζί του. Εκεί όμως πρέπει να επανέλθουμε γιατί «εμφανίζονται» ο Κώστης Παλαμάς, ο Λαπαθιώτης, ο Ελευθερίου κι ο Λεοντάρης – ποιητές ενός άλλου κραδασμού. Και με τον Μακεδόνα στην καλύτερη στιγμή του.
25 Μαΐου 2024 στις 20:30 | Στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης
Τραγουδούν και υποδύονται
η Γιώτα Νέγκα, η Άρτεμις Μπόγρη, ο Μπάμπης Βελισσάριος, η Βερόνικα Δαβάκη, ο Αιμιλιανός Σταματάκης και ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης.
Συντελεστές
Μουσικοί
Sergiu Nastasa: βιολί, Otilia Alitei: βιολί, Μιχάλης Βρέττας: βιολί, Κωστής Θέος: βιολοντσέλο, Παρασκευάς Κίτσος: κοντραμπάσο, Μερκούριος Κάραλης: κλαρινέτο, Δημήτρης Βάμβας: όμποε, Λίλιαν Εσίποβα: άρπα, Γιώργος Γουμενάκης: Μαντολίνο, Χρυσόστομος Καραντωνίου: κιθάρα, Άρτεμις Βαβάτσικα: ακορντεόν, Νεφέλη Μούσουρα: πιάνο, Δημήτρης Κοντός: κρουστά
Μελοποιήση & Θεατρόποιηση: Δημήτρης Παπαδημητρίου
Σκηνογραφική Επιμέλεια: Πάρις Μέξης
Διασκευή από τη Συμφωνική Ενορχήστρωση: Τάσος Ρωσόπουλος
Επιμέλεια Μουσικού Υλικού: Βαγγέλης Σαγρής
Ήχος: Γιάννης Λαμπρόπουλος
Βιντεοσκόπηση: Κώστας Ντάνης
Για το Ελληνικό Σχέδιο
Εκτέλεση Παραγωγής: Νίκος Μακράκης
Επικοινωνία: Άννα Θεοδόση
Για τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση
Υπεύθυνη Παραγωγής: Δέσποινα Σιφνιάδου
Διαβάστε περισσότερα: Δημήτρης Παπαδημητρίου – Κ. Π. Καβάφης | «…που γι’ Αλεξανδρινό γράφει Αλεξανδρινός» | Ίδρυμα Ωνάση (onassis.org)
