Η Νεφέλη Φασούλη κλείνει αισίως 10 χρόνια πορείας στη μουσική. Δεν έχει σταματήσει να αισθάνεται την ίδια ευφορία όταν τραγουδάει, όταν εμφανίζεται στη σκηνή και η ενασχόληση αυτή τη γεμίζει με πληρότητα και χαρά. Μετράει πολλές συνεργασίες στο ενεργητικό της ενώ τα τελευταία χρόνια έγινε ευρέως γνωστή από εκείνη με τον αγαπημένο της/μας Φοίβο Δεληβοριά, η οποία επισφραγίστηκε με τη δημοσίευση του πρώτου της άλμπουμ με τίτλο Ο κόσμος Σου, σε μουσική και στίχους του ιδίου. Στη συνέχεια, παίρνοντας μια υποτροφία, βρέθηκε για 7 μήνες στη Νέα Υόρκη, όπου έζησε πραγματικά ένα όνειρο. Ακόμη ένας κύκλος έκλεισε με τη δημοσίευση ενός άλμπουμ, το Phases, όπου συμμετείχαν ξεχωριστά ονόματα της σύγχρονης jazz σκηνής. Τη συνάντησα στο αγαπημένο Ραμόν, στη γειτονιά της το Παγκράτι, όσο βρίσκεται σε προετοιμασίες για την επικείμενη περιοδεία της σε διάφορα μέρη της Ελλάδας.
Πώς ξεκίνησε η σχέση σου με τη μουσική;
Πήγα στο ωδείο σε μικρή ηλικία αλλά ήταν αποτυχημένη η απόπειρα. Δε μελετούσα ιδιαίτερα και η σχέση έφθασε γρήγορα σε τέλμα. Αργότερα, στο σχολείο είχα μια δασκάλα μουσικής που μας πήγαινε σε φεστιβάλ και εκεί μου δημιουργήθηκε η επιθυμία να ασχοληθώ πιο έντονα με τη μουσική.
Στο ωδείο για ποιο όργανο πήγες;
Βιολί! Δεν παίζω πια, είναι φρίκη να δοκιμάσω (γέλια). Παίζω πολύ βασικά πράγματα και στο πιάνο και την κιθάρα αλλά δεν έχω την αυτοπεποίθηση να παίξω στη σκηνή, διότι νιώθω τραγουδίστρια.
Οι γονείς σου είχαν σχέση με τη μουσική;
Άκουγαν πάντα πολλή μουσική χωρίς να ασχολούνται πρακτικά. Βέβαια, η μαμά μου έπαιζε πιάνο κάποτε και ο μπαμπάς μου είναι μάλιστα συλλέκτης βινυλίων, CD και κασετών. Ακόμα και με τα εγγόνια τους, τους βλέπω ότι τα προσεγγίζουν μέσα από τα τραγούδια. Αυτό με έκανε από μικρή να καταλάβω ότι τα τραγούδια έχουν και ένα δεύτερο στάδιο πέρα από την ψυχαγωγία.
Και τι μουσική ακούγατε;
Πολλή έντεχνη μουσική, πολύ Μίκη, Μάνο, Σαββόπουλο, Περίδη, Λιδάκη κτλ. Από την εφηβεία και πέρα απέκτησα τα δικά μου ακούσματα! Ήμουν στη γενιά του mp3 και άρχισα να ανακαλύπτω ξένα συγκροτήματα και μουσικούς. Μετά τα 18, το γούστο μου έγινε πιο οργανωμένο, γιατί η ηλικιακή μου ενηλικίωση συνέπεσε κατά κάποιον τρόπο με την πνευματική μου ενηλικίωση. Τότε, άρχισα να ακούω και jazz.
Έπαιζες σε μπάντα στο σχολείο;
Αμέ και παίζαμε πράγματα τύπου Massive Attack. Παίζαμε πράγματα που θεωρούσαμε τότε ως εναλλακτικά και πειραματικά.
Όλα αυτά συνέβησαν στην Αθήνα;
Ναι, στο Παγκράτι!
Έδωσες όμως Πανελλήνιες και πέρασες στο Πανεπιστήμιο;
Στην Νομική και την τελείωσα. Από το πρώτο κιόλας έτος συνεργάστηκα με τον Βασίλη Καζούλη. Πάντα σκέφτομαι αν θα ασχοληθώ με αυτήν την επιστήμη επαγγελματικά και παρόλο που τη βρίσκω γοητευτική, δεν έτυχε ποτέ, γιατί προτιμώ τη μουσική, είμαι καλύτερη σε αυτό και περνάω και καλύτερα!
Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς επαγγελματικά με τη μουσική;
Έγινε μόνο του. Τότε που συνεργαζόμουν με τον Καζούλη, το χαρτζιλίκι μου ήταν καλό. Έκτοτε, δε σταμάτησα ποτέ. Η μία δουλειά έφερε την άλλη και έκανα πολύ ωραίες συνεργασίες! Στην ουσία, δεν είχα την πολυτέλεια να ασχοληθώ με κάτι άλλο. Η μουσική με απορροφούσε όλο και περισσότερο και ήθελα να γίνομαι όλο και καλύτερη σε αυτό. Διασκεδάζω πάρα πολύ ότι μπορώ και ζω από αυτό που αγαπώ περισσότερο στη ζωή μου! Όσο είμαι γερή και αντέχω οικονομικά, θα συνεχίσω.
Υπάρχει κάτι που σε δυσκολεύει περισσότερο στο επαγγελματικό κομμάτι της μουσικής;
Όταν ήμουν μικρότερη, με δυσκόλευε ότι δεν μπορούσα να ακολουθώ τη δική μου γενιά. Θυμάμαι τους φίλους μου και τους γύρω να πηγαίνουν σε techno party και club και εγώ να πρέπει να είμαι στην Καρδίτσα με τον Καζούλη, που το κοινό του ήταν πιο μεγάλης ηλικίας. Με δέσμευε κιόλας το να βρίσκομαι συνέχεια στην Ελλάδα. Επίσης, με ζορίζει πολύ ακόμη το άγχος της έκθεσης. Είναι κάτι που δεν το έχουν άλλες δουλειές. Πολλές φορές οι άνθρωποι σε περιμένουν στη γωνία για να σε κρίνουν καλλιτεχνικά, ακόμα και αν οι περισσότεροι είναι καλοπροαίρετοι. Αυτό δεν παύει ποτέ. Το θέμα είναι εσύ να βρίσκεις τον τρόπο για να στέκεσαι 100% στα πόδια σου αλλά μάλλον δεν το έχω βρει τελείως μέχρι τώρα!
Πότε σε ζορίζει αυτό περισσότερο;
Κυρίως πριν βγω στη σκηνή. Με ενδιαφέρει πολύ η άποψη των ανθρώπων που ακούνε από κάτω γιατί πιστεύω ότι δεν μπορείς να ξεγελάσεις το κοινό.
Τα τελευταία χρόνια σε γνωρίζει όλο και περισσότερος κόσμος. Πώς νιώθεις γι’ αυτό;
Αυτή η αναγνώριση έγινε ελεγχόμενα μετά από την κυκλοφορία του πρώτου μου δίσκου το 2021. Τώρα, 3 χρόνια μετά, νιώθω πιο καλά να παίξω το υλικό μου. Έχοντας παίξει πολλά χρόνια δίπλα σε άλλους αξιόλογους μουσικούς και ειδικά στον Φοίβο και λόγω του χρόνου που πήρα λόγω πανδημίας, προετοιμάστηκα ψυχολογικά. Ωστόσο, το άγχος υπάρχει πάντα, όπως σου είπα και πριν.
Έχεις σκεφτεί ποτέ να σταματήσεις τη μουσική;
Η αλήθεια είναι ότι μπορεί να κουραστώ πολύ από την οργάνωση και τη διάρκεια μιας περιοδείας. Όταν επιστρέφω, θέλω τουλάχιστον δύο μέρες να επανέλθω. Από το 0 η ενέργεια πάει στο 1000 και ξανά στο 0! Όμως δεν έχω σκεφτεί ποτέ να σταματήσω τη μουσική.
Τι σε οδηγεί στη μουσική και δε θέλεις να σταματήσεις να την υπηρετείς;
Μια εγκεφαλική λειτουργία. Δεν μπορώ εύκολα να το περιγράψω. Ξεκινάει από το αυτί μου, ότι ακούω πολύ πιο ενεργά και προσηλωμένα σε σχέση με άλλους ανθρώπους από ό,τι μου λέει και η ΩΡΛ μου (γέλια). Θεωρώ ότι τα ταλέντα και τα χαρακτηριστικά κάπως εξηγούνται πάντως. Ένα κομμάτι του εγκεφάλου μου παίρνει πολλή χαρά από αυτό. Π.χ. δεν μπορώ να ξεχάσω τη στιγμή που άκουσα το “A Love Supreme” του John Coltrane!
Πώς χαρακτηρίζεις τη μουσική σου;
Έχει στοιχεία από διάφορα πράγματα, jazz, λαϊκά, έντεχνα κτλ. Ίσως να την αποκαλούσα “world music” ή “psychedelic / folk”. Πλέον έχω βάλει αρκετό ηλεκτρονικό ήχο, αφού συνεργάζομαι με έναν εκπληκτικό πληκτρά που κάνει τρελά κόλπα με τα synth του.
Πώς προέκυψε η Νέα Υόρκη;
Ήταν κάτι που ήθελα πάντα και πήρα μια υποτροφία. Ήθελα να δω αν είμαι όντως καλή σε αυτό που κάνω και στο ποια είναι τελικά η σχέση μου με την jazz… Στην αρχή ένιωθα άσχετη αλλά μετά από 3 μήνες, άρχισα να βρίσκω τα πατήματά μου.
Ποια ήταν η καθημερινότητά σου εκεί;
Ό,τι λεφτά είχα τα έδωσα σε live. Πήγαινα κάθε μέρα σε συναυλίες. Ανακάλυψα στέκια και είδα πολλά σχήματα και μουσικούς, μικρά και μεγάλα ονόματα. Ως παιδί της κρίσης, είμαι από αυτούς που δεν παρακολούθησαν τόσες μεγάλες συναυλίες μετά από ένα σημείο. Γενικά, το διάλειμμα που πήρα στη Νέα Υόρκη ήταν πολύ όμορφο! Ασχολήθηκα 100% με τον εαυτό μου και το παρόν. Για 7 μήνες δεν έπαθα ούτε κρύωμα, ενώ εδώ πρέπει να είμαι σε φόρμα όταν ξέρω ότι την άλλη βδομάδα πρέπει να ταξιδέψω για ένα live.
Σκέφτηκες να μείνεις εκεί;
Λόγω της σταδιοδρομίας μου εδώ, είναι μακριά αυτό το σενάριο. Επιπλέον, υπάρχουν πολλές δυσκολίες και έξω. Εκεί που ήμουν εγώ, το να επιβιώνεις ως freelancer μουσικός είναι σχεδόν ανέφικτο. Απλά θα ήθελα να εξάγεται περισσότερο η ελληνική μουσική έξω.
Γιατί πιστεύεις ότι συμβαίνει αυτό;
Φταίει η γλώσσα αλλά είναι και προβληματικός ο τρόπος προώθησης του πολιτισμού της χώρας μας από τον κάθε ιθύνοντα σε αυτό το κομμάτι… Έχουν την ανάγκη να προβάλλουν το συρτάκι στη Μύκονο και τέτοια ενώ υπάρχει πολλή εγχώρια μουσική. Δεν πιστεύω ότι υπάρχει τόση πολλή εγχώρια πολιτιστική κατανάλωση σε άλλες χώρες, π.χ. οι Γάλλοι να ακούνε Γάλλους, οι Γερμανοί Γερμανούς κτλ. Είναι κάτι που συμβαίνει και έξω αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό! Στις ΗΠΑ, ο στίχος δεν αγγίζει τους ακροατές, διότι προσέχουν περισσότερο τη μουσική. Εδώ συμβαίνει το ανάποδο. Δεν κατακρίνω την κατάσταση αυτή αλλά την αναγνωρίζω. Η ελληνική σκηνή είναι ζηλευτή, κατά τη γνώμη μου. Π.χ. η τούρκικη μουσική θερίζει στον πλανήτη. Σίγουρα, έχουν μεγαλύτερο πληθυσμό από μας, αλλά τα έχουν πάει περίφημα. Αυτό πρέπει να συμβεί και με μας.
Πώς προέκυψε το άλμπουμ που έφτιαξες στη Νέα Υόρκη;
Οι 7 μήνες κατέληξαν σε αυτό το άλμπουμ. Είναι ένα project που έφτιαξα μόνη μου και ήθελα να δω πού θα με πήγαιναν και τα μαθήματα σύνθεσης που έκανα εκεί… Επιπλέον, ήθελα να φύγω και να μου μείνει και κάτι υλικό πέρα από τις φανταστικές αναμνήσεις. Το έβγαλα τα Χριστούγεννα σαν Christmas Special, όπως κάνουν στις σειρές. Δεν είναι η πρωταρχική μου προτεραιότητα αλλά ένα b-side project που το αγαπώ και θέλω να το επαναλάβω.
Ετοιμάζεις κάτι καινούριο;
Είναι ένα άλμπουμ που ετοιμάζω με τον Αντώνη Απέργη. Ονομάζεται Ο Κήπος και είναι μια σειρά 12 κομματιών με πολύ καίριο χαρακτήρα. Όσοι ξέρουν τον Αντώνη, θα γνωρίζουν ότι είναι μοτιβικός συνθέτης, έχει κάποια θέματα που θίγει πάντα στις δουλειές του. Αυτά είναι η αναζήτηση για τον παράδεισο, η ευγένεια στην ψυχή, η αγάπη χωρίς εμπόδια και κάποιες φιλοσοφημένες και ποιητικές ιδέες που κάποιοι μπορεί να τις αντιλαμβάνονται περίεργα σε μια εποχή που συνέχεια τρέχουμε. Εγώ τις βρίσκω καίριες και χρήσιμες πάντως! Π.χ. νιώθω μεγάλη ανάγκη να μιλήσω για το ότι πρέπει να είμαστε ακομπλεξάριστοι στον έρωτα. Υπάρχει τραγούδι που μιλάει για τα ραβασάκια. Πλέον είναι κάτι που έχει ξεχαστεί. Ναι, πρέπει το 2024 να στείλεις και ένα ραβασάκι και όχι μόνο στο messenger, αλλιώς θα πεθάνει κάθε στοιχείο ευγένειας.
Στην περιοδεία που ετοιμάζεις, θα παίξεις κομμάτια και από αυτό;
Ναι, παίζω κάποια.
Πότε θα κυκλοφορήσει;
Ελπίζω να κυκλοφορήσει πριν το Πάσχα. Όμως μπορεί και να κυκλοφορήσουν κάποια ως προάγγελοι πριν από το καλοκαίρι και τα υπόλοιπα από φθινόπωρο.
Τι να περιμένουμε από τα live σου;
Κέφι και παρηγοριά. Μου αρέσει να ξορκίζω ό,τι βασανίζει εμένα και τους άλλους μέσα από τη μουσική, τον χορό και το μοίρασμα. Μου αρέσει να επικοινωνώ τον κόσμο.
Στα live σου νιώθεις ότι ο κόσμος είναι παρών;
Ναι, νιώθω ότι οι άνθρωποι με ακούν, ανταποδίδουν και δεν κοιτούν μόνο το κινητό τους. Από την άλλη, νιώθω ότι αυτό που κάνουμε είναι σύνθετο και μπορεί να μην είναι αρεστό για άλλους. Έχω το άγχος ότι ο κόσμος συνήθως προτιμάει κάτι που του είναι γνωστό από τα ΜΜΕ.
Έχει αλλάξει ο κόσμος μετά από την πανδημία;
Δε νομίζω ότι τον άλλαξε τόσο η πανδημία αλλά ο παραλογισμός που ζούμε με την άσχημη οικονομική κατάσταση. Τώρα αν αυτό είναι meta-covid σύμπτωμα, τότε ναι.
Θέλεις να πεις κάτι για τη συνεργασία σου με τον Φοίβο;
Ήταν ένα όνειρο. Ο Φοίβος είναι λαμπρός άνθρωπος. Βρισκόμαστε συχνά, αυτό δεν έχει αλλάξει. Θα του είμαι για πάντα ευγνώμων για όσα μου έδωσε και εξακολουθεί να είναι το είδωλό μου. Δεν έχει αλλάξει τίποτα από όταν ήμουν 16 χρονών και τον άκουσα για πρώτη φορά!
Ακούς κάτι καινούριο τελευταία;
Κάτι συγκεκριμένο όχι αλλά περνώ μια περίοδο θυμού με τις πλατφόρμες και έχω καταργήσει τους λογαριασμούς μου από το Spotify και όλα. Νόμιζα ότι με απελευθέρωναν αλλά τελικά με περιόριζαν οι αλγόριθμοι κτλ. Οπότε, το έχω ρίξει πάλι στο ραδιόφωνο.
Μου άρεσε το concept των τραγουδιών που είπες ότι ετοιμάζεις, οπότε θέλεις να κλείσεις με έναν στίχο από εκεί και με ό, τι άλλο επιθυμείς;
Υπάρχει ένας στίχος σε ένα τραγούδι που λέγεται «Σε παντρεύομαι» και είναι πολύ επίκαιρος με αυτά που ζούμε. Δεν προλάβαμε να το κυκλοφορήσουμε πριν από την ψήφιση του νομοσχεδίου. Ο Αντώνης έχει την άποψη ότι ο γάμος είναι μια πνευματική ένωση πέρα από συμβατική πράξη. Έχει πάρει στο περίπου κάποια λόγια από τον χορό του Ησαΐα που λέει...
Ησαΐα χόρευε
η παρθένος μαζί θα το ακούμε
την άκρη θα τη βρούμε
σε παντρεύομαι
Πριν κλείσουμε, θέλω να πω ότι σας περιμένουμε όλους στην περιοδεία μας και εύχομαι υπομονή σε όλους!
Η Νεφέλη Φασούλη εμφανίζεται live στο Gazarte Ground Stage το Σάββατο 2 Μαρτίου 2024. Περισσότερα εδώ.
