Βράδυ Πέμπτης στα Εξάρχεια. Η υγρασία, το χόρτο και οι καπνοί αναδύουν μία περίεργη, όσο και συνηθισμένη για την περιοχή, μυρωδιά. Κατευθύνομαι προς τα γραφεία του An Club, στην πολυκατοικία δίπλα από το venue, όπου θα συναντήσω την Εύα Κολόμβου και τη Μαρίνα Δανέζη –τους «εγκεφάλους» δηλαδή, μα και τους δημιουργικούς μοχλούς του An Club και του Gagarin για τα τελευταία 18 και 8 χρόνια αντίστοιχα. Το δωμάτιο είναι γεμάτο συλλεκτικές αφίσες από τη συναρπαστική ιστορία του εξαρχειώτικου club και για μία στιγμή βρίσκομαι χαμένος στις δικές μου αναμνήσεις από εκεί.
Αυτή είναι και η δύναμη των δύο ιστορικών venues: έχουν αποτελέσει τόπο μύησης σε έναν μαγικό κόσμο, το επαναστατικό οχυρό της εφηβείας μας, τον χώρο εκτόνωσης των συναισθημάτων μας, μα και το προσωπικό μας κρησφύγετο στις στιγμές εκείνες που θέλαμε να βρεθούμε απέναντι στους αγαπημένους μας μουσικούς. Το κουδούνι από το απέναντι εσπερινό σχολείο χτυπάει και δίνει το σύνθημα για την εκκίνηση της συζήτησής μας. Σε αυτήν, βρέθηκα απέναντι σε δύο δυναμικές όσο και τρυφερές γυναίκες, οι οποίες μου μίλησαν με ενθουσιασμό και αγάπη για τις μυθικές ιστορίες που κουβαλούν τα δύο venues, τον ρόλο τους στην εποχή των social media και τις προσωπικότητες που τα στιγμάτισαν με τη δράση τους.
Στο τέλος, συνειδητοποίησα πως είμαι τυχερός που έχω υπάρξει κι εγώ μέρος (έστω και πολύ μικρό) αυτής της ζωντανής ιστορίας δύο εκ των σημαντικότερων μουσικών σκηνών της Αθήνας...
Πόσο δύσκολο ήταν να φτάσετε ως εδώ και κατά πόσο το πιστεύατε όταν ξεκινήσατε;
Eύα Κολόμβου: Προσωπικά, δεν σκεφτόμουν ποτέ αν είναι δύσκολο. Όταν ξεκίνησα να δουλεύω στο An, δεν είχα σκεφτεί ότι θα φτάσω τα 18 χρόνια μέσα σε αυτό. Νόμιζα ότι θα είναι μία απλή δουλειά, ότι θα πηγαίνω κάθε μέρα και θα φεύγω. Από ένα σημείο και έπειτα, όμως, έγινε πάθος. Έγινε κομμάτι του εαυτού μου και με το που θα ανοίξω τα μάτια μου σκέφτομαι το επόμενο βήμα, την επόμενη κίνηση, τα μελλοντικά σχέδια. Είναι πλέον τρόπος ζωής για μένα το An, δεν είναι καν επάγγελμα. Επειδή είμαι ένας άνθρωπος που ό,τι βάζω στόχο το πετυχαίνω, θα πρέπει να πέσουν οι κολώνες του An για να φύγω από εδώ μέσα!
Μαρίνα Δανέζη: Το Gagarin άνοιξε τον Σεπτέμβριο του 2002. Ένας ήταν ο ιδρυτής και ο οραματιστής του όλου εγχειρήματος, ο Νίκος Τριανταφυλλίδης, ο οποίος είχε δύο μεγάλες αγάπες: τον κινηματογράφο και τη μουσική. Για εκείνον, αυτά τα δύο ήταν πάντα αλληλένδετα. Όταν άνοιξε το Gagarin είχε ήδη κάνει μεγάλου μήκους ταινίες και ντοκιμαντέρ, αλλά παράλληλα διοργάνωνε και συναυλίες, ως ανεξάρτητος παραγωγός. Είχε φτάσει να κάνει στο Ρόδον ως παραγωγός έναν πολύ μεγάλο αριθμό συναυλιών κι έτσι αποφάσισε να ανοίξει τον δικό του χώρο, λόγω της έντονης δραστηριότητάς του. Μπορεί αυτή η κίνηση να τον κράτησε πίσω στον κινηματογράφο, έκανε όμως κάτι που πάντα λάτρευε. Βέβαια το τεράστιο πάθος του, τον έκανε εξαιρετικό καλλιτεχνικό διευθυντή, αλλά και πολύ κακό επιχειρηματία. Ξεκίνησε πάρα πολύ δυναμικά, φέρνοντας στο Gagarin ονόματα όπως τον Morrissey –σαν σήμερα το 2002. Επίσης κάτι που δεν ξέρει πολύς κόσμος είναι ότι ο Νίκος είχε κλείσει την Amy Winehouse να παίξει στο Gagarin, πριν γίνει παγκόσμιο φαινόμενο. Είχε ακυρωθεί αυτή η τουρνέ δυστυχώς, αλλά είναι ενδεικτικό του για το βεληνεκές των ονομάτων που προσπαθούσε να φέρει.
Όταν λοιπόν γνώρισα τον Νίκο το 2008, τον πρώτο χρόνο δεν έκανα τίποτα συγκλονιστικό στο Gagarin. Ασχολιόμουν κυρίως με το site, τα social media και άλλες βοηθητικές εργασίες. Συμπορευόμενοι όμως με αυτόν τον άνθρωπο, -από τον οποίον δεν μπορούσες να ξεχωρίσεις τη δουλειά από τη ζωή του– συμπαρασύρθηκα και άρχισα να κάνω όλο και περισσότερα πράγματα. Στην αρχή έκανα κάτι το οποίο δεν ήθελε να κάνει ο Νίκος, δηλαδή τα οικονομικά. Ο Νίκος ήθελε να κλείνει τις συναυλίες, να τις παρακολουθεί, να περνάει καλά, να πίνει τα ποτά του και να φεύγει. Ήταν ένας άνθρωπος από άλλον κόσμο, δεν τον αφορούσαν τα οικονομικά. Εγώ, όμως, ως γυναίκα και παρ’ ότι μικρότερη, έπρεπε να κρατήσω το «σπίτι» σε μία δύσκολη εποχή, γιατί ο Νίκος είχε πάρει πολύ μεγάλα ρίσκα. Παίρνοντας λοιπόν στις πλάτες μου λιγότερο δημιουργικές ενασχολήσεις, άρχισα να μπαίνω σε αυτό το «λούνα-παρκ», από το οποίο και μαγεύτηκα.
Στην Ελλάδα, όσοι ασχολούμαστε με την παραγωγή και τις συναυλίες, κάνουμε σχεδόν τα πάντα πίσω από αυτές. Επειδή το κοινό δεν είναι μεγάλο (μιλάμε για μερικές χιλιάδες μόνο), είναι μοιραίο να καταπιανόμαστε με το μεγαλύτερο μέρος των διαδικασιών που απαιτούνται για να πραγματοποιηθούν. Ξαφνικά λοιπόν μπήκα σε όλα αυτά και μπλέχτηκαν μεταξύ τους: μέχρι και το booking ελληνικών ονομάτων έκανα όταν ακόμη ήμουν μαζί με τον Νίκο, γιατί εκείνος προτιμούσε να ασχολείται με τα του εξωτερικού. Όταν λοιπόν έφυγε ο Νίκος, όλο το βάρος έπεσε σε μένα, θεωρούσα όμως χρέος να συνεχίσω κάτι που αγαπούσε σαν παιδί του. Το Gagarin το έβλεπε σαν να ήταν το μικρό του παιδί.
Η από κοινού διοργάνωση μίας συναυλιακής γιορτής υποδηλώνει μία σύνδεση μεταξύ των δύο μαγαζιών. Λειτουργούν τα δύο venues ως κάτι σαν συγκοινωνούντα δοχεία για τη μουσική πραγματικότητα της Αθήνας;
Ε.Κ.: Οπωσδήποτε συμβαίνει αυτό. Μία από τις πρώτες συναυλίες στις οποίες δούλεψα στο An, ήταν παραγωγή του Τριανταφυλλίδη με την Astra που είχε τότε. Έφερνε τρομερά ονόματα, όπως τους Fuzztones και τους Dead Moon. Μόλις είχα ξεκινήσει τότε και, μέσα από τόσο σπουδαίες ξένες παραγωγές, ουσιαστικά έμαθα τη δουλειά δίπλα του. Όταν ο Νίκος άνοιξε το Gagarin, δεν είναι τυχαίο ότι ήρθε και μου είπε πως με θέλει να δουλέψω εκεί. Εγώ αναρωτιόμουν όμως τι ρόλο θα είχα από τη στιγμή που δούλευα στο An, οπότε μου είπε να κάνω bar για ένα μόνο βράδυ. Δούλεψα λοιπόν στο bar στο πρώτο live του Gagarin, αυτό του Barry Adamson, μόνο και μόνο γιατί ο Νίκος ήθελε δικά του πρόσωπα τριγύρω. Έτσι ξεκινάει για μένα η σχέση μεταξύ An και Gagarin.
Κάποια στιγμή, μεταξύ μέθης και ενθουσιασμού, πάω στον Νίκο και του λέω ότι πρέπει να κάνουμε ένα φεστιβάλ μαζί. Ξετρελάθηκε με την ιδέα και ήθελε να βάλει πούλμαν που θα μεταφέρουν τον κόσμο από το An στο Gagarin. Το αφήσαμε όμως και δεν το κάναμε ποτέ. Και πριν λίγο καιρό με παίρνει τηλέφωνο η Μαρίνα και μου λέει πως εμείς κλείνουμε 15 χρόνια χρόνια λειτουργίας και εσείς 30, γιατί να μην κάνουμε κάτι μαζί; Να βάλουμε όσους ανθρώπους μπορούσαμε και ήταν διαθέσιμοι να γιορτάσουμε μαζί. Επίσης είναι τρομερό πως το Gagarin είναι η φυσική συνέχεια του Ρόδον. Τα συναισθήματα που έπαιρνα πιτσιρίκα από το Ρόδον, συνεχίζω να τα παίρνω από το Gagarin· και αυτό είναι μεγαλειώδες για μένα. Όμως το σημαντικότερο κεφάλαιο του Gagarin είναι οι άνθρωποί του. Με τη Μαρίνα μπορούμε δηλαδή να συνεννοηθούμε για τα πάντα: να αποφύγουμε το κλείσιμο μεγάλων live την ίδια μέρα και να κρατήσουμε τα δύο venues μακριά από τον ανταγωνισμό. Η κοινή γιορτή ήρθε ως απόρροια της φοβερής μας σχέσης όλα αυτά τα χρόνια.
Μ.Δ.: Η αξία του An είναι τεράστια. Το μαγαζί αυτό έδωσε βήμα σε μία σκηνή η οποία μέχρι τότε δεν είχε χώρο να φιλοξενηθεί. Όταν έκλεισε δηλαδή ο Πήγασος, το αμέσως επόμενο βήμα ήταν το An. Χωρίς αυτό δεν θα μπορούσε να υπάρξει κάποιος αξιοπρεπής χώρος για να αναδείξει συγκροτήματα όπως τους Panx Romana και τους Last Drive. Μεγάλες μπάντες έκαναν τα πρώτα τους βήματα εδώ και στην αρχή δεν έκαναν sold-out. Ξεκίνησαν με 100 και 200 εισιτήρια για να φτάσουν εκεί που ξέρουμε. Αλλά το An δεν φοβόταν την εμπορική αποτυχία και τους έδωσε το πάτημα για να αναδειχθούν, κάτι το οποίο συμβαίνει και σήμερα με νέα συγκροτήματα που θέλουν να αναμετρηθούν με το αθηναϊκό κοινό. Ενώ λοιπόν το An χαρακτηρίζεται από ένα underground πνεύμα, το Gagarin, από άποψη χωρητικότητας, είναι ένα βήμα πιο πάνω, οπότε έχει μία άλλη ιδιαιτερότητα. Πρέπει έτσι να είμαστε ακομπλεξάριστοι και να φέρνουμε εντελώς ετερόκλητα μεταξύ τους πράγματα, για όλα τα γούστα. Εκείνο όμως που συνέδεε πάντα τα δύο μαγαζιά είναι η αλληλεγγύη και ο σεβασμός. Στοιχεία που συνεχίζουν να υπάρχουν και οδήγησαν στη σύμπραξή μας.
Όσον αφορά τη σύμπραξη, λοιπόν, με ποιο σκεπτικό επιλέξατε τα συγκεκριμένα ονόματα και αυτήν τη διαμόρφωση των ημερών για το φεστιβάλ;
E.Κ.: Λειτουργήσαμε με το σκεπτικό των θεματικών ημερών, που θα αποδώσουν φόρο τιμής στην ιστορία του κάθε μαγαζιού, φέρνοντας ονόματα που έχουν τιμήσει με τις συναυλίες τους το παρελθόν τους. Διαμορφώσαμε κατόπιν τις ημέρες αυτές κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να δημιουργήσουμε όσο το δυνατόν λιγότερα διλήμματα γίνεται ανάμεσα στους ακροατές ως προς το ποιο μαγαζί θα επιλέξουν να πάνε.
M.Δ.: Συγκεκριμένα καθόμασταν με την Εύα μέσα στο κατακαλόκαιρο, είχαμε πάρει ένα μπακαλόχαρτο και σημειώναμε το πώς θα φτιάξουμε την κάθε μέρα! Κάναμε μία λίστα με μπάντες που θέλαμε να μας τιμήσουν με την παρουσία τους, κάποιες βέβαια είχαν πάρα πολλές υποχρεώσεις και δεν τα κατάφεραν τελικά. Παρόλα αυτά, φτιάξαμε το καλύτερο δυνατό πρόγραμμα.
Γενικότερα, με ποια κριτήρια επιλέγετε ποια ονόματα θα φέρετε για live; Και πώς έχουν αλλάξει αυτά μέσα στα χρόνια;
E.Κ.: Η φιλοσοφία μου είναι πως όλες οι μπάντες έχουν δικαίωμα στη μισάωρη δόξα. Σε αυτήν τη λογική διοργανώνουμε στο An Club και τα Battle Of The Bands, από τα οποία βγήκαν πολύ καλές μπάντες κατά καιρούς, όπως οι Yellow Devil Sauce. Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν μπάντες που είναι το next big thing για το εγχώριο ροκ: οι Deaf Radio, οι Whereswilder και άλλοι, που σε λίγο καιρό δεν θα χωράνε στο An και θα γεμίζουν το Gagarin. Κριτήριο βέβαια παραμένει να είναι και καλά άτομα, γιατί η έλλειψη σεβασμού στον χώρο είναι κάτι που με εκνευρίζει πάρα πολύ. Ας πούμε, δεν μπορεί οι άλλοι επειδή πήραν 500 likes στο Facebook να νομίζουν πως είναι η μπαντάρα και πς αποκτούν έτσι κάποιο δικαίωμα να κάνουν ό,τι γουστάρουν. Δεν είναι το like που σε κάνει σημαντικό, αλλά ο χαρακτήρας σου.
Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος της ερώτησης, νομίζω πως έχουν αλλάξει περισσότερο τα σημεία των καιρών, παρά οι επιλογές μου. Εμένα θα συνεχίσει δηλαδή να μου αρέσει το punk, το ska, το stoner και το metal, αλλά πρέπει φυσικά να προσαρμόζομαι και στο τι αρέσει στο κοινό την εκάστοτε εποχή. Τώρα, ας πούμε, υπάρχει ακόμη το stoner, ενώ το hip hop παραμένει σταθερή αξία και πάντα θα έχει κόσμο από πίσω. Τώρα νιώθω πως το An Club μεγαλώνει την 3η γενιά του και προσπαθώ να ακολουθήσω τον παλμό της.
Μ.Δ.: Εμείς δεν πειραματιζόμαστε τόσο πολύ όσο το An Club, γιατί ο χώρος είναι μεγάλος. Συνεπώς οι ευκαιρίες που θα δώσουμε σε νέα συγκροτήματα, είναι κυρίως σε ρόλο support σε διεθνείς καλλιτέχνες. Ο Νίκος βέβαια ήταν πολύ διαισθητικός σε σχέση με ονόματα που άξιζαν, π.χ είχε βάλει τη Μόνικα με την κιθάρα της για support και από εκεί και πέρα η καριέρα της εκτοξεύθηκε· ή όταν ήρθαν για πρώτη φορά οι Κόρε.Ύδρο. στο Gagarin, ήταν ακόμη σε πολύ αρχικό στάδιο. Εμείς, λοιπόν, από τη μία θα κλείσουμε μπάντες που αγαπάμε πολύ και έχουν γίνει φίλοι μας μετά από τόσα χρόνια, από την άλλη θα παρουσιάσουμε και μουσικές που αγαπάμε. Το γούστο μας είναι εντελώς απενοχοποιημένο: έχουμε φιλοξενήσει συναυλία κλασικής μουσικής του Max Richter, live του Morrissey, ακραία punk συγκροτήματα, επανένωση της Γενιάς Tου Χάους, έρχεται ο Γκουσγκούνης σε cult festival –ο οποίος μάλιστα μία φορά είχε βγει σε μία γεμάτη από κόσμο Λιοσίων και φώναζε «Λαέ του σουτιέν και της κιλότας»– έχει γίνει φεστιβάλ πορνό με live sex στη σκηνή, έχει παίξει ο Τέρης Χρυσός, έχει κάνει η Τζένη Βάνου το τελευταίο της live, έχει παίξει ο Κώστας Καφάσης και η Μαντώ. Όλα αυτά στο ίδιο μαγαζί!
Το μόνο κριτήριο είναι το πώς εμείς θα περάσουμε καλά, ώστε να μπορέσουμε να το υποστηρίξουμε. Φέρνουμε έτσι μπάντες που πιστεύουμε, ακόμη και αν δεν μας βγουν εμπορικά. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που μας βγαίνουν ενάντια σε όλα τα στοιχήματα, όπως π.χ. των live των Meteors, οι οποίοι πρώτη φορά μάζεψαν τόσο κοινό επί ελληνικού εδάφους. Είναι ένα παιχνίδι όλο αυτό και δεν ξέρεις πάντα αν θα κερδίσεις ή αν θα χάσεις.
Θυμάμαι χαρακτηριστικά για το Gagarin, τους Deafheaven να έχουν ελάχιστο κόσμο και τους Goat να κάνουν sold-out…
E.Κ.: Γι' αυτό ακριβώς το ψάξιμο για το τι παίζει ανάμεσα στο νεανικό κοινό δεν σταματάει ποτέ.
Μ.Δ.: Πρέπει να έχεις μάτια και αυτιά παντού!
Από που ενημερώνεστε λοιπόν;
Μ.Δ.: Από παντού, αλλά το word of mouth είναι το πιο σημαντικό. Η συζήτηση με τον νέο κόσμο, είναι πολύτιμη. Δεν είναι μόνο το τι θα γραφτεί –γιατί μία μπάντα μπορεί να έχει φοβερές κριτικές για ένα άλμπουμ και όταν έρθει να κόψει 50 εισιτήρια. Οι προτιμήσεις του κόσμου είναι η σημαντικότερη πηγή.
Τι μεταβολές έχετε παρατηρήσει στον κόσμο που έρχεται στις συναυλίες;
E.Κ.: Εκεί που καταλαβαίνω ότι απευθυνόμαστε σε καινούρια γενιά, είναι όταν έρχονται πιτσιρίκια και με ρωτάνε πού είναι οι τουαλέτες του An. Μου έχει τύχει επίσης να δω νέο κόσμο να βλέπει Planet Of Zeus και να τρώει γαριδάκια. Επιπλέον, το νεαρό κοινό δεν πίνει τόσο πολύ αλκοόλ, όσο energy drinks. Οπότε αλλάζουν διάφορα πράγματα από γενιά σε γενιά.
Τι ρόλο παίζουν αλήθεια τα social media στο έργο των venues σας;
Μ.Δ.: Παρατηρώ μερικές φορές στο Facebook να έχουν πατήσει attend 5.000 άτομα σε live του An Club, το οποίο έχει συγκεκριμένη χωρητικότητα, και σκέφτομαι «πώς θα χωρέσουν όλοι αυτοί εκεί μέσα;». Αυτό που θέλω να πω είναι ότι ο κόσμος αντιδράει διαφορετικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ανάλογα το είδος του live. Εγώ εντυπωσιάζομαι π.χ, όταν βλέπω τόσα attend σε events του An, αλλά δεν ξέρω αν μετουσιώνονται όντως σε εισιτήρια.
E.Κ.: Επικρατεί στην εποχή μας αυτή η λογική του «ήμουν κι εγώ στο κότερο», ένα είδος πασαρέλας. Έχει χαθεί λίγο το νόημα των πραγμάτων. Βλέπω δηλαδή παιδιά να πατάνε attend σε συναυλίες για τις οποίες δεν έχουν ιδέα ποιες είναι οι μπάντες που παίζουν –μόνο και μόνο για να το δει το αγόρι ή το κορίτσι, να πουληθεί μούρη με λίγα λόγια. Το θεωρώ ανειλικρινές όλο αυτό, δεν έχει καμία σχέση με τη μουσική κουλτούρα.
Μ.Δ.: Πάντως η αλήθεια είναι πως τα social media έχουν βοηθήσει πολύ για να ενημερώνεται περισσότερος κόσμος που μπορεί να ενδιαφέρεται για τα events μας.
E.Κ.: Σίγουρα είναι πολύ πιο γρήγορη η πληροφόρηση σήμερα, αλλά και όταν δουλεύαμε με το fax, ας πούμε, μια χαρά πηγαίναμε. Είναι φοβερό πώς μαθαινόταν η συναυλία: κολλάγαμε 200 αφίσες στα Εξάρχεια, στέλναμε 15 fax στους δημοσιογράφους στην Ελευθεροτυπία, στο Βήμα και στα Νέα, μπορεί να το έλεγε και ο Χρήστος Δασκαλόπουλος ή ο Μάκης Μηλάτος στο ραδιόφωνο και τελείωνε η φάση, γινόταν χαμός.
Μ.Δ.: Κάποτε δουλεύαμε με ταχυδρομείο, μετά με fax, πρωτόλειες εκδοχές του mail και τώρα social media. Τα μέσα εξελίσσονται με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Και, αν θέλουμε να συνεχίσουμε να υπάρχουμε, θα πρέπει να τα ακολουθήσουμε.
E.K.: Σίγουρα, αλλά έχει χαθεί κάπως η μαγεία. Τώρα ανεβάζεις κάτι στο Facebook και το μαθαίνει όποιος να 'ναι. Κάποτε παίρναμε τηλέφωνο τον δημοσιογράφο που επιμελούταν την καλλιτεχνική στήλη στην τάδε εφημερίδα, του λέγαμε τι θα φέρουμε και μας απαντούσε αν θα γράψει κάτι ή όχι κ.ο.κ. Εμένα μου άρεσε πάρα πολύ αυτός ο τρόπος, αν και ήταν πιο κουραστικός. Ένιωθα τη βαρύτητα, την αξία όλων εκείνων που καταφέρναμε. Επίσης υπάρχει πολύ υπερπληροφόρηση πλέον, το πράγμα αυτό έχει κουράσει. Έχουν γίνει όλα ένας αχταρμάς: μπαίνεις στο Facebook και βλέπεις από το πότε κατούρησε ο καθένας, μέχρι τη σοβαρή ανακοίνωση ενός καλλιτεχνικού δρώμενου.
Μ.Δ.: Εγώ είμαι μία spammer και το παραδέχομαι!
Ποιος είναι ο σύγχρονος ρόλος venues σαν του An και του Gagarin στην ψηφιακή μουσική πραγματικότητα;
Μ.Δ.: Η νέα γενιά δεν έχει ανάγκη να γαλουχηθεί από κανένα venue. Κάθε γενιά κάνει τα διαβάσματά της, τις επαναστάσεις της και χαράζει τη δικιά της πορεία. Ο δικός μας ρόλος είναι καθαρά επικουρικός. Εμείς θα τους δώσουμε ένα ερέθισμα για να έχουν μία μοναδική εμπειρία. Το πώς θα διαχειριστούν αυτές τις εμπειρίες, είναι στη δικιά τους κρίση. Κανένα venue δεν προσπάθησε να γίνει ο ινστρούχτορας και ο καθοδηγητής, και αν κάποιοι νομίζουν ότι παίζουν τέτοιον ρόλο, κάνουν πολύ μεγάλο λάθος. Εμείς είμαστε ένα παράθυρο προς τον κόσμο, το μέσο για να μυηθεί κανείς σε μία κουλτούρα. Το Gagarin απευθύνεται άλλωστε σε όλα τα είδη κοινού. Θα έρθει κόσμος που ακούει λαϊκά για να δει τον Λευτέρη Μυτιληναίο, θα έρθουν οι παλιοί ροκάδες για να δουν τα γενέθλια των Σπυριδούλα, θα έρθει η επόμενη γενιά να δει τους Nightstalker και τους Last Drive, θα έρθει η ακόμη πιο νέα γενιά να δει τους Vodka Juniors και τους Planet Of Zeus, και τέλος η νεότερη όλων για τους Bazooka. Θέλουμε να αγκαλιάσουμε όλα τα είδη κοινού και να είμαστε σύγχρονοι, ώστε να κρατάμε στην επικαιρότητα τα δύο venues.
Ποιες είναι οι πιο κομβικές στιγμές στην ιστορία των δύο μαγαζιών, έτσι όπως τις έχετε ζήσει;
Μ.Δ.: Εγώ στο παρελθόν δεν είχα ποτέ το συνήθειο να βγάζω φωτογραφίες με καλλιτέχνες. Όταν έφυγε ο Νίκος, αποφάσισα να ξεκινήσω ένα προσωπικό project, μέσα από το οποίο θα έβγαζα φωτογραφίες τα lives που γούσταρα πολύ αλλά είχαν αποτύχει φοβερά πολύ οικονομικά. Γιατί ο χώρος αναμετράται με τη δύναμή του όχι στις επιτυχίες και στα πολλά εισιτήρια, αλλά στις συναυλίες στις οποίες έγιναν από τρέλα, απέτυχαν, μα τις ευχαριστηθήκαμε και ξαναφέραμε τους καλλιτέχνες. Οι Fuzztones λ.χ. είναι μία μπάντα που για πολλά χρόνια δεν προσέλκυε κοινό, όμως την τελευταία φορά που τους έφερε ο Νίκος σημείωσαν μία μεγάλη εμπορική επιτυχία. Οι μεγαλύτερες στιγμές είναι λοιπόν εκείνες στις οποίες αναμετρηθήκαμε με τις αποτυχίες και μάθαμε από αυτές. Εκεί που συνειδητοποιώ την αξία του χώρου, είναι όταν κόβει 100 εισιτήρια μα εγώ θα είμαι εκεί χαρούμενη που μπόρεσα να πραγματοποιήσω τη συναυλία.
E.Κ.: Η κομβική στιγμή για το An Club είναι όταν το αγόρασε ο Τάκης Καπαρίδης. Πριν από εκείνον, υπήρχαν πολλοί που ήθελαν να το κάνουν καμπαρέ, ρεμπετάδικο, μέχρι που πήγε και να κλείσει εντελώς. Ο Τάκης το έσωσε σε μία πολύ δύσκολη περίοδο, όταν πια ήταν έτοιμο να κλείσει και να γίνει ιστορία, σαν το Ρόδον. Αυτό στάθηκε τεράστιο ζήτημα για μένα, γιατί ήμουν ήδη 8 χρόνια στο μαγαζί και το έβλεπα να μαραίνεται. Δεν είχα καμία απολύτως βοήθεια και ο άνθρωπος που το είχε τότε, δεν είχε ιδέα για τη φιλοσοφία ενός τέτοιου χώρου. Έψαχνα λοιπόν ανθρώπους να μοιραστώ τη φιλοσοφία μου πάνω στο μαγαζί και ευτυχώς ήρθε ο Τάκης.
Μ.Δ.: Αντίστοιχα κομβική στιγμή για εμάς, ήταν όταν έφυγε ο Νίκος στις 6 Ιουνίου του 2016. Ο κόσμος αναρωτιόταν αν θα συνεχίσει το Gagarin, από τη στιγμή που έφυγε ο εμπνευστής του. Για μένα λοιπόν στάθηκε ένα προσωπικό στοίχημα να συνεχίσει να υπάρχει αυτό το venue, κρατώντας την ίδια δυναμικότητα. Γιατί δεν είναι καθόλου εύκολο για μία γυναίκα να κρατάει μόνη της ένα τέτοιο μαγαζί και ειδικά σε μικρή ηλικία. Δυστυχώς ζούμε σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο.
Ε.Κ.: Και επειδή πολλοί μπορεί να σκέφτονται τι τυχερή η Μαρίνα, στην οποία έτσι απλά της έμεινε ο χώρος, να τους ενημερώσω εδώ πόσο λάθος κάνουν. Είμαι μέσα στον χώρο τόσα χρόνια, ώστε ξέρω πόση δουλειά έχει ρίξει για να φτάσει ως εδώ το Gagarin.
Έχετε βιώσει υποτίμηση από τους άνδρες του χώρου;
Μ.Δ.: Εγώ προσωπικά την έχω βιώσει. Υπάρχουν άνθρωποι που γουστάρουν πολύ που είμαστε γυναίκες και υπάρχουν άλλοι που δεν γουστάρουν καθόλου που είμαστε γυναίκες σε αυτές τις θέσεις στις οποίες βρισκόμαστε. Αυτούς ασφαλώς που δεν γουστάρουν, τους γράφουμε εκεί που ξέρετε.
Ε.Κ.: Για μένα υπάρχουν δύο γυναίκες με Γ κεφαλαίο στον χώρο, η Νανά Τράντου της DiDi Music που έχει φέρει φοβερά ονόματα και είναι πάντα ο αφανής ήρωας της υπόθεσης, και η Δήμητρα Ματζούκα, η οποία είναι μορφωμένη, ψυχούλα, σκυλί στη δουλειά της και πολύ παρεξηγημένη. Όταν ήμουν ακόμη πιτσιρίκα, ακολουθούσα τα βήματα και τον τρόπο σκέψης τους για να φτάσω εκεί που θέλω.
Ποια είναι τα πιο θρυλικά lives που έχετε ζήσει στα venues σας και θεωρείτε ότι σας έχουν στιγματίσει;
Ε.Κ.: Κομβική συναυλία για το An Club ήταν οι Senser τον Μάρτιο του 2006, μία μπάντα που θα λατρεύω για πάντα. Το διήμερο live του Lee Scratch Perry επίσης, όπου έγινε χαμός στο ίσιωμα: τον φυγαδεύσαμε γιατί φορούσε καπέλα με λαμπιόνια και ο κόσμος τον κοίταζε και αναρωτιόταν ποιος είναι αυτός ο τρελάρας.
Μ.Δ.: Ένα φοβερό live που είχε γίνει στο Gagarin είναι αυτό της Sharon Jones, που αρχικά ήταν να γίνει στο θέατρο Βράχων, αλλά λόγω λίγων εισιτηρίων μεταφέρθηκε σε μας. Ήταν κατακαλόκαιρο και ήταν τα πρώτα χρόνια που ήμουν στο Gagarin. Δημιουργείται έτσι ένα κοκτέιλ αναμνήσεων που θα μου μείνει αξέχαστο.
Και ποια είναι τα πιο ακραία και συναισθηματικά περιστατικά που έχετε ζήσει στα δύο μαγαζιά;
Ε.Κ.: Έχω ζήσει τη διάλυση των Διάφανων Κρίνων, όταν επικρατούσε μία πολύ περίεργη κατάσταση μεταξύ τους, αφού είχαν ήδη χωριστεί και βρίσκονταν σε διαφορετικά καμαρίνια. Επίσης, η συναυλία των Earthbound για να μαζέψουμε χρήματα για την αποφυλάκιση του Γέρου των Nightstalker: μου ανακοίνωσαν ξαφνικά ότι ήταν η τελευταία τους και με έπιασαν τα κλάματα.
Από ακραία περιστατικά, θυμάμαι πριν από πολλά χρόνια έναν τύπο που είχε έρθει να αγοράσει το An Club με εντελώς λάθος προθέσεις και αρχίσαμε κάποια στιγμή να μαλώνουμε τόσο έντονα, ώστε μου πέταξε ένα βαρέλι μπύρα στο κεφάλι. Επίσης θυμάμαι να μαλώνω με τον Πέτρο Κουτσούμπα και από τα νεύρα μου να ρίχνω κάτω ό,τι υπήρχε πάνω στο bar. Θυμάμαι επίσης να αδειάζει το An μετά από συναυλίες και να μένει στη μέση του χώρου μία αρβύλα μόνη της ή μία ολόκληρη τούφα από μαλλιά. Σε άλλο σκηνικό φυγαδεύσαμε έναν μπασίστα που χτύπησε κατά λάθος κάποιον από το κοινό, για να μην τις φάει μετά. Πολλά τρελά σκηνικά.
Μ.Δ.: Εγώ θυμάμαι εκείνο το σκηνικό που η DiDi Music έκλεισε τους W.A.S.P. στο Gagarin, μα λόγω ενός διαπληκτισμού που είχαμε μαζί τους σχετικά με το merch, ο Blackie αποφασίζει να ακυρώσει το live, παρότι έχει γίνει sold-out. Εντωμεταξύ οι τεχνικοί του, οι οποίοι είχαν αρχίσει να στήνουν, σταματάνε τις εργασίες, οι πόρτες του Gagarin κλείνουν και ο Blackie κλείνεται στο tour bus της μπάντας. Η Λιοσίων έχει πλημμυρίσει από κόσμο και εκείνη τη στιγμή ανακοινώνουμε ότι ακυρώνεται η συναυλία. Οι fans κατάλαβαν όμως ότι ο Blackie βρισκόταν μέσα στο πούλμαν και άρχισαν να το ταρακουνούν· και αυτός, από τον φόβο του μη και τον λιντσάρουν, αποφάσισε τελικά να δώσει τη συναυλία. Μπαίνει λοιπόν στο venue και ανοίγουμε τις πόρτες να μπει ο κόσμος μετά από μιάμιση ώρα, χωρίς να γίνει soundcheck!
Άλλο ένα τρελό σκηνικό συνέβη στο Porn Festival. Η διευθύντρια έχει στραμπουλήξει το πόδι της και πρέπει εγώ να κάνω το stage management μεταξύ των διάφορων acts, τα οποία κάνουν διάφορα ας τα πούμε «προκλητικά» σόου. Πηδιούνται, δηλαδή. Εγώ εντωμεταξύ δεν είχα εμπειρία σε ανάλογη θέση και αυτό που είχα καταλάβει ότι έπρεπε να κάνω, ήταν να ανεβοκατεβάζω τους performers, ώστε να μην κάνει κοιλιά το πρόγραμμα. Τελειώνει λοιπόν το πρώτο σόου και πάνω στη σκηνή έχουν μείνει δονητές, υγρά και όλα τα συναφή που κάποιος έπρεπε να καθαρίσει για να βγει ο επόμενος. Κάνω νόημα στον φωτιστή να κλείσει τα φώτα για να βγω να τα καθαρίσω αλλά δεν το πιάνει και ο επόμενος performer με πιέζει να κάνω κάτι για να βγει γρήγορα. Βγήκα λοιπόν με τα φώτα αναμμένα για να σκουπίσω, με τις φόρμες που ήμουν ντυμένη και ο κόσμος κοκάλωσε: νόμιζε πως ήμουν μέρος του σόου! Πάλι ξανά μετά τα φώτα δεν σβήνουν, εγώ ξαναβγαίνω και το κοινό αρχίζει να με χειροκροτεί. Μην τα πολυλογώ, στο τέλος γιουχάριζαν το σόου και ήθελαν μόνο την ...καθαρίστρια!
Τέλος, ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια για τα δύο ιστορικά μαγαζιά;
E.K.: Να είμαστε γερές για να συνεχίσουμε αυτό που κάνουμε και να εξελισσόμαστε συνεχώς!
Μ.Δ.: Με πολλή αγάπη, γιατί διαφορετικά δεν γίνεται τίποτα!
Λεζάντες φωτογραφιών
1: Εύα Κολόμβου & Μαρίνα Δανέζη στα γραφεία του An Club (c. Άγγελος Κλειτσίκας)
2: το logo του An Club
3: η σκηνή του Gagarin
4: οι Nightstalker στο An Club
5: οι Blonde Redhead στο Gagarin (c. Ειρήνη Ρυσάκη)
6: οι Τρύπες στο An Club
7: από τη συναυλία των Baboons στο Gagarin (c. Ειρήνη Ρυσάκη)
8: ο Εισβολέας στο An Club
9. από συναυλία των Last Drive στο Gagarin (c. Ειρήνη Ρυσάκη)
10. οι Baby Guru στο Gagarin
11. τα Διάφανα Κρίνα στο An Club
12. οι Raised Fist στο An Club
