Φωτογραφίες 2,3,5: Καρολίνα Τσιρογιάννη
Ας ξεκινήσουμε από το live που έρχεται. Τι θα παρουσιάσετε σε αυτό;
Έχουμε να παρουσιάσουμε το “Πουλί Ξενιτεμένο”, το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα. Φυσικά, είναι αρκετά φρέσκος και ο δεύτερος δίσκος μας, Ο Φυγάς, τον οποίο επίσης θα παίξουμε.
Το ρεπερτόριό σας αποτελείται πλέον μόνο από δικά σας τραγούδια;
Όχι. Είμαστε μια μπάντα η οποία ξεκίνησε παίζοντας κάμποσες διασκευές –όπως και πάρα πολλές άλλες μπάντες, εκείνη την περίοδο. Εξ αρχής, όμως, απώτερος σκοπός μας ήταν να παίξουμε το δικό μας υλικό. Αυτή τη στιγμή, το μισό πρόγραμμα αποτελείται από δικά μας κομμάτια, πράγμα που έχουμε κατακτήσει με πολύ κόπο και προσπάθεια.
Επειδή ο κόσμος δύσκολα ακούει πράγματα που δεν ξέρει;
Ναι, και επειδή υπάρχει μια μόδα τα τελευταία χρόνια, μια σαφής τάση προς τη διασκευή. Νομίζω είναι παγκόσμια, αλλά υπάρχει έντονη και εδώ. Εμείς το κάναμε κατά σύμβαση. Πλέον έχουμε φτάσει στο σημείο να παίζουμε τα τραγούδια μας και να μην ηχούν ξένα στο κοινό –τουλάχιστον στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα.
Από το πρώτο άλμπουμ, Γλυκαίνει Και Δεν Παχαίνει (2011), παίζετε πράγματα;
Λίγα, ένα-δύο τραγούδια...
Θα έλεγες ότι το έχετε ξεπεράσει εκείνο το πρώτο σας βήμα;
Ναι, θα το έλεγα. Δεν το έχουμε αποκυρήξει, το έχουμε ξεπεράσει. Ήταν ένα άλμπουμ χιουμοριστικό, διέθετε μια δόση ευθυμίας, μουσικά είχε και κάποιες επιρροές από balkan και ska... Αυτά πλέον δεν υπάρχουν, η ταυτότητά μας έχει γίνει αρκετά πιο σαφής. Δεν ταιριάζουν πια πολύ καλά εκείνα τα πρώτα τραγούδια με τα επόμενα.
Για τις εμφανίσεις σας, έχω διαβάσει πολλά ενθουσιώδη σχόλια. Τι γίνεται σε αυτές;
Νομίζω ότι πάντα, όταν πετυχαίνει κάτι, οφείλεται σε έναν συνδυασμό πραγμάτων. Εμείς είμαστε σαν αδέρφια μεταξύ μας κι αυτό το αντιλαμβάνεται ο κόσμος και του αρέσει. Επίσης, αρέσει και σε μας πάρα πολύ να χτίζουμε το πρόγραμμά μας: να το φροντίζουμε, να διαθέτει μια σωστή δομή και ροή. Βέβαια, όταν προσπαθείς να αναλύσεις, υπάρχει ο κίνδυνος να σου διαφύγει κάτι. Αλλά πρέπει να ξέρεις τι συνέβη.
Σχετικά με το “Πουλί Ξενιτεμένο”: είναι ένα τραγούδι που μοιάζει να μιλάει για ό,τι συμβαίνει σήμερα...
Ναι. Είναι ένα τραγούδι γραμμένο για το να βρίσκεσαι μακριά από εκείνο που αγαπάς και θέλεις· κάτι που συναντάμε πάντα, απλά τώρα είναι πιο επίκαιρο. Υποσυνείδητα, αυτή η πραγματικότητα –την οποία βιώνουν βέβαια όλοι– σε ωθεί να κάνεις πράγματα τα οποία ίσως να μην μπορείς να εξηγήσεις, αλλά, αν τα δεις απ' έξω, θα βρεις την εξήγηση. Προφανώς ο στίχος είναι επηρεασμένος από τη γενική κατάσταση: όλοι έχουμε γνωστούς ή συγγενείς που έχουν φύγει έξω. Μουσικά, πάλι, έχω την αίσθηση ότι πρόκειται για μια αναχώρηση από την ηχητική μας ταυτότητα, είναι δηλαδή λίγο πιο ελληνικό το άκουσμα. Ήταν κάτι το οποίο βγήκε φυσικά και το ακολουθήσαμε, δεν μας αρέσει να πιέζουμε τα πράγματα.
Πώς γράφετε, αλήθεια; Δουλεύετε πάνω σε έτοιμες συνθέσεις ή μέσα από τζαμάρισμα;
Μέχρι στιγμής δεν το έχουμε επιχειρήσει μέσα από τζαμάρισμα, θα το ήθελα όμως. Συνήθως φέρνω εγώ έναν κορμό, έναν στίχο που είναι συνήθως ολοκληρωμένος και μια μουσική η οποία συνήθως δεν είναι τόσο ολοκληρωμένη –και από εκεί το χτίζουμε έπειτα όλοι μαζί. Σε γενικές γραμμές, λειτουργούμε ομαδικά: και στα δημιουργικά θέματα και στα διαδικαστικά. Θεωρώ ότι άπαντες έχουν δώσει σημαντικά πράγματα στα τραγούδια που έχουμε γράψει και ηχογραφήσει.
Στη σελίδα σας στο Facebook, είδα ότι στο πεδίο «είδος» γράφει «έντεχνο»...
(γέλια) Α, η αιώνια ερώτηση! Θα το αλλάξω, δεν παίζει... Εδώ έχουμε τη μεγάλη παρεξήγηση. Όταν εγώ λέω έντεχνο, εννοώ ένα είδος το οποίο άνθισε στην Ελλάδα και είχε πολύ καλές, μα και πολύ κακές στιγμές. Οι κακές έχουν νομίζω να κάνουν με μια τάση μιζέριας και στεναχώριας, η οποία δεν μου άρεσε ποτέ. Αυτό όμως που εκτιμούσα πάντα στο έντεχνο, είναι ότι έδινε έμφαση στον λόγο. Το ίδιο συνέβαινε και σε τραγούδια του ελληνικού ροκ, ασφαλώς. Δυστυχώς ή ευτυχώς, δεν ξέρω άλλες μουσικές στην Ελλάδα που να είχαν αυτό το στοιχείο. Κάπως έτσι, είπαμε ότι ίσως ανήκουμε κι εμείς στη συγκεκριμένη κατηγορία, γιατί έτσι το νιώθουμε. Τελικά, όμως, μπορεί να μην ισχύει. Οι ταμπέλες είναι για να συνεννοούμαστε –παλιότερα για να ξέρουμε πού περίπου θα ψάξουμε στο δισκάδικο, τώρα για να ξέρουμε πού θα ψάξουμε στο YouTube. Αν μπορούσα, λοιπόν, δεν θα έβαζα ταμπέλα. Είμαστε άλλωστε μια μπάντα με ελληνικό στίχο, μα με πολλές ξένες επιρροές στη μουσική της: latin, mexicana κ.λ.π.
Ως νέο συγκρότημα, που δεν πρόλαβε τις καλές εποχές της μουσικής βιομηχανίας, σας προβληματίζει η επικρατούσα κατάσταση;
Και ναι και όχι... Μας απασχολεί πάρα πολύ, γιατί αναγκαστικά επηρεάζει όλη τη διαδικασία της δημιουργίας –από την έκδοση μέχρι την προώθηση και την ακρόαση. Η αλήθεια είναι επίσης ότι στους νέους δημιουργούς υπάρχει μια δυσκολία σε σχέση με το ραδιόφωνο και με τα μέσα, γιατί όλοι καταφεύγουν στα σίγουρα προκειμένου να διατηρήσουν τα κεκτημένα τους· οπότε δοκιμάζουν πολύ λίγα πράγματα από τους καινούργιους. Αλλά, επειδή πρέπει πάντα να είμαστε δυνατοί και αισιόδοξοι, η ανάγκη για έκφραση και δημιουργία, καθώς και η ανάγκη του κοινού για ταύτιση με τη μουσική και τον στίχο, είναι πράγματα που δεν θα πάψουν να υπάρχουν. Οπότε, πρωτίστως το κάνεις για σένα. Αν τύχει τώρα και αρέσει και στους άλλους, είσαι δυο φορές ευτυχισμένος.
Η ύπαρξη του υλικού φορέα (CD, βινύλιο) σας ενδιαφέρει; Γιατί τις νεότερες γενιές μοιάζει να μην τις απασχολεί καν...
Προσωπικά, δεν με ενδιαφέρει. Είμαι μεν πολύ νοσταλγικός τύπος, μπορεί να νιώσω δηλαδή νοσταλγία ακόμα και για εποχές τις οποίες δεν έχω ζήσει, αλλά για τέτοια πράγματα, διαδικαστικά, δεν τρελαίνομαι. Τα CD μου δεν τα έχω πετάξει. Τα έχω, γιατί μου θυμίζουν την εφηβεία μου –από τους Waterboys και τους U2, μέχρι τον Παπάζογλου και τον Σαββόπουλο, τα έχω όλα. Όμως δεν θα βάλω να τα ακούσω. Ακούω μουσική μέσω των ψηφιακών μέσων πια, καλό είναι να ζούμε στην εποχή μας.
Οπότε δεν θα μπαίνατε στη διαδικασία, τώρα που το βινύλιο έχει επιστρέψει δυναμικά, να κάνετε κι εσείς μια τέτοια έκδοση;
Εγώ δεν θα το έκανα, αλλά αν αποφασίζαμε όλοι μαζί κάτι τέτοιο, θα ακολουθούσα.
Έχετε καταφέρει να βιοπορίζεστε από τη μουσική;
Όχι απόλυτα, είμαστε ωστόσο σχετικά κοντά.
Συμφωνείς ότι, αφού οι μουσικοί δεν μπορούν να ζήσουν από την τέχνη τους και είναι αναγκασμένοι να κάνουν άλλες δουλειές, θα αποβεί αρνητικό για την εξέλιξή τους, αφού δεν επενδύουν πια όλη τους την ενέργεια σε αυτό;
Συμφωνώ. Κάθε ημέρα, έχει 24 ώρες. Κάποιες θα τις ξοδέψεις για να φας, κάποιες για να κοιμηθείς και μπορείς να είσαι δημιουργικός μόνο τις υπόλοιπες. Αν λοιπόν αυτή την ενέργεια και δημιουργικότητα την ξοδέψεις σε κάτι άλλο, γίνεται πολύ πιο δύσκολο. Αλλά δεν είναι ακατόρθωτο, το έχουμε κάνει όλοι –και στον δικό σας τον κλάδο συμβαίνει. Αν και δεν είναι απαραίτητο, λοιπόν, βοηθάει πάρα πολύ να μπορείς να ξοδέψεις τη δημιουργικότητά σου στη μουσική. Έτσι βελτιώνεσαι, όσο περισσότερο εργαστείς και μοχθήσεις πάνω στην τέχνη σου. Θα βαθύνεις σαν καλλιτέχνης, θα εκπληρώσεις τις δυνατότητές σου. Είναι σημαντικό.
Άρα, από τη στιγμή που η μουσική έχει γίνει ένα ακριβό χόμπι για τους περισσότερους, θα έχουμε φτωχότερη μουσική...
Ίσως να είναι αλήθεια αυτό... Πιστεύω πάντως ότι η εποχή μας είναι μεταβατική και σε τέτοιες εποχές πάντα υπάρχει ένα σοκ. Θα βρουν όμως οι καλλιτέχνες τον τρόπο να προσαρμοστούν. Παρότι έχουν αλλάξει πολλά πράγματα, ας πούμε, εξακολουθεί να είναι πολύ δυνατό το live κομμάτι, το οποίο φέρνει και κάποιες απολαβές, επιτρέποντας στον καλλιτέχνη να συνεχίσει να ασχολείται. Ειδικά για εμάς, το live είναι σημαντικό μέρος της ταυτότητάς μας. Και ελπίζουμε ότι στον Σταυρό Του Νότου στις 16 του Δεκέμβρη θα έχουμε μια πολύ όμορφη στιγμή.
Έχετε δώσει συναυλίες σε αρκετές πόλεις, κυρίως της βόρειας Ελλάδας. Διαφορές ανάμεσα στα ακροατήρια έχετε παρατηρήσει;
Πάρα πολλές. Εμείς είμαστε ένα γκρουπ «under construction» στη συνείδηση του κόσμου, δεν έχει φτάσει το μήνυμά μας σε όλη την Ελλάδα. Η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη είναι βέβαια διαφορετικές περιπτώσεις. Η επαρχία έπεται, δεν μας ξέρει στον ίδιο βαθμό. Οπότε στις δύο μεγάλες πόλεις υπάρχει πολύς κόσμος που μας γνωρίζει και τραγουδάει μαζί μας στις συναυλίες. Επίσης, κάθε πόλη έχει τη δική της ενέργεια.
Σε ρωτάω γιατί ακούμε συχνά ότι οι μουσικόφιλοι στην επαρχία «διψάνε» περισσότερο για να δουν ένα live...
Η επαρχία έχει κάποιους λίγους ανθρώπους που είναι πράγματι φανατικοί της εναλλακτικής πρότασης. Αλλά δεν είναι σίγουρο ότι σε οποιαδήποτε πόλη πας θα υπάρξει η ανταπόκριση την οποία θα έχεις στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Είναι πάντως ελάχιστα τα live μας που δεν είχαν επιτυχία: συνήθως καταφέρνουμε να κερδίσουμε τον κόσμο, να τον κάνουμε να διασκεδάσει, να ταυτιστεί, να συγκινηθεί. Γενικά δηλώνω ικανοποιημένος, σίγουρα πάντως δεν είναι όλη η Ελλάδα ίδια.
Έχετε ως βάση σας τη Θεσσαλονίκη. Φαντάζομαι ότι πρέπει να υπάρχουν πολλές δυσκολίες, λόγω της απόστασής σας από την Αθήνα, που παραμένει το κέντρο των εξελίξεων...
Πράγματι, η Αθήνα είναι το μέρος στο οποίο οφείλεις να βρίσκεσαι, αν θέλεις να έχεις τη δυνατότητα να σε γνωρίσει ο κόσμος. Δεν είναι εύκολο για εμάς, λοιπόν, αυτός είναι όμως ένας κανόνας του παιχνιδιού τον οποίον ξέραμε από την αρχή. Εγώ ευτυχώς έχω τη δυνατότητα να κάνω ταξίδια και θεωρώ πως τα καταφέρνουμε, μέχρι στιγμής. Αν μέναμε εδώ, θα γινόταν σίγουρα πιο εύκολο. Αλλά η δύναμη της μουσικής είναι ότι μπορεί να ταξιδέψει παντού.
Επιστρέφοντας στα δισκογραφικά, η δημοσίευση του “Πουλί Ξενιτεμένο” αποτελεί προάγγελο κάποιας ευρύτερης κυκλοφορίας;
Δεν έχουμε κάποιο σχέδιο αυτή τη στιγμή. Βρισκόμαστε όμως σε μια φάση κατά την οποία το πράγμα πάει πολύ καλά, έχει αρχίσει να ανεβαίνει· και όσο παίρνουμε ενέργεια, θέλουμε και να δώσουμε. Το πρώτο μας μέλημα είναι να παραμείνουμε δημιουργικοί. Σίγουρα θα κυκλοφορήσουμε κάποια ακόμα τραγούδια, απλά δεν ξέρουμε αν θα βγουν μεμονωμένα ή ως άλμπουμ.
Πάντως, στη συγκεκριμένη συγκυρία, τα μεμονωμένα τραγούδια λειτουργούν καλύτερα πολλές φορές...
Ναι, η βιομηχανία είναι σε τέτοια φάση, ώστε κάτι τέτοιο την εξυπηρετεί μια χαρά. Εμείς, βέβαια, και όλοι οι τρελοί που έχουν θέματα, βγάζουμε και δίσκους! (γέλια) Το κάνουμε γιατί απλά γουστάρουμε και δεν μπορούμε αλλιώς. Αν το δεις μόνο από την πλευρά της ανάγκης για ραδιοφωνική παρουσία, δεν υπάρχει λόγος.
Θα έχει να κάνει και με το ότι μεγαλώσατε ακούγοντας άλμπουμ...
Ναι. Μπορεί να μην έχουμε νοσταλγία για το CD, αλλά η εμπειρία της ακρόασης ενός άλμπουμ από την αρχή μέχρι το τέλος, μάς έχει στιγματίσει. Και είναι μια εμπειρία που μου λείπει, το να κάτσω να ακούσω ένα άλμπουμ το οποίο να έχει ένα concept, μια συνέχεια.
Οι βασικές επιρροές σας, ποιες είναι;
Είμαστε πέντε άνθρωποι με διαφορετικές προτιμήσεις. Ο Αλέκος Σπανίδης (τύμπανα), ο οποίος είναι και στους B-Movies, μεγάλωσε ακούγοντας Metallica. Ο μπασίστας Στέργιος Γιάννος είναι φανατικός της funk, από Jamiroquai μέχρι «μαυρίλες». Ο ακορντεονίστας/πληκτράς Σάκης Ραπτόπουλος έχει κυρίως πεδίο την τζαζ, την electro και τη house μουσική. Ο τρομπετίστας Γιώργος Αβραμίδης επίσης αγαπάει την τζαζ. Εγώ είμαι μάλλον ο πιο «ελληνοπρεπής»: έχω ακούσει την εγχώρια τραγουδοποιία των τελευταίων 30 χρόνων. Όλα αυτά μπαίνουν στο μπλέντερ και βγαίνει ένα ...εκμέκ, ο τελικός χαρακτήρας της μπάντας! Γνωρίζω τις επιρροές, αλλά νομίζω ο ακροατής δεν μπορεί να τις αντιληφθεί. Εσύ στο μυαλό σου μπορεί να βάζεις μια ταμπέλα, όπως λέγαμε πριν, όμως το κοινό βγάζει τα δικά του συμπεράσματα –και έτσι πρέπει να συμβαίνει.
Σχετικά με τα δικά σου γούστα, θες να γίνεις λίγο πιο αναλυτικός;
Έχω ακούσει πάρα πολλά πράγματα, από Massive Attack και Björk μέχρι παραδοσιακή μουσική. Τελικά εκείνα που μου μείνανε περισσότερο –επειδή είμαι ο στιχουργός της υπόθεσης και με ενδιαφέρει ο λόγος– είναι το σχολείο του Σαββόπουλου, του Παπάζογλου, του Αγγελάκα, της Νικολακοπούλου. Αυτά κυρίως με έχουν σημαδέψει.
Στο συναυλιακό επίπεδο, εκείνο που μου κάνει εντύπωση είναι ότι δεν έχετε επιδιώξει συνεργασίες, εμφανίζεστε πάντα μόνοι σας. Δεν βρίσκετε άλλους που να τους νιώθετε κοντά σε ό,τι κάνετε; Ή μήπως απλά θέλατε να κινηθείτε ανεξάρτητα και να χτίσετε σιγά-σιγά το κοινό σας;
Δεν το ψάξαμε πολύ, να σου πω την αλήθεια... Και είναι κάτι που δεν είχα συνειδητοποιήσει, οπότε είναι η πρώτη φορά που κάθομαι να σκεφτώ γιατί έγινε έτσι. Μάλλον δεν χρειάστηκε, δεν το είχαμε στον νου μας, δεν μας ταίριαζε ίσως. Αλλά πράγματι, συνειδητοποιώ ότι –πέρα από τις συμμετοχές μας σε μερικά φεστιβάλ– δεν έχει γίνει ποτέ.
Κλείνοντας, υπάρχουν άλλα σχέδια για τη συνέχεια;
Υπάρχουν πάντα συναυλίες μπροστά, ειδικά μήνες γύρω από τα Χριστούγεννα προσφέρονται για κάτι τέτοιο. Αυτή τη στιγμή, όμως, είμαστε επικεντρωμένοι στην εμφάνιση στον Σταυρό Του Νότου. Πιστεύω ότι θα είναι όμορφη βραδιά και ότι θα έχουμε αφορμή για νέο ραντεβού.
{youtube}EyzgsfZpjrE{/youtube}
