Ψυχοστασία, λοιπόν, η ζύγιση των ψυχών πριν το θάνατο. Σας πήρε 6 χρόνια δουλειάς για να ολοκληρωθεί το άλμπουμ και πραγματικά φαίνεται πόσο έχετε επενδύσει σε αυτό: ο ήχος είναι πιο ώριμος, τα όρια πιο διευρυμένα. Πώς και επιλέξατε να ηχογραφήσετε σε τρεις διαφορετικές πόλεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Λονδίνο);
Το μεγάλο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από την Κραταιά Αστερόπη ως την Ψυχοστασία προέκυψε αφενός γιατί συνηθίζουμε να δουλεύουμε τις συνθέσεις μας –και γενικότερα ένα έργο συνολικά– για μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι να καταλήξουμε κάπου και αφετέρου επειδή μετακινηθήκαμε στο Λονδίνο λίγο μετά την κυκλοφορία του προηγούμενού μας δίσκου. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να συναντήσουμε νέα δεδομένα στην καθημερινότητά μας και νέες προκλήσεις. Ο λόγος της ηχογράφησης σε τρεις διαφορετικές πόλεις ήταν καθαρά πρακτικός, λόγω του ότι έπρεπε να ηχογραφήσουμε μουσικούς που ζούνε σε αυτές τις πόλεις. Οι μόνοι που ηχογράφησαν στις πόλεις τους, χωρίς εμάς παρόντες, είναι ο Peter Jaques (Stellamara) και ο Luka Aubri (Rastaban, πρώην Omnia), επειδή δεν ήταν εφικτό εκείνη την περίοδο να βρισκόμαστε εκεί.
Μιας και αναφέρατε τον Aubri, πώς προέκυψαν οι συνεργασίες σας στον νέο δίσκο; Και κυρίως αυτή με την –αγνώριστη!– Δήμητρα Γαλάνη στο “Deo’s Erotas”;
Σε όλους μας τους δίσκους επιδιώκουμε καλλιτεχνικές συνεργασίες, με στόχο να αποδοθεί ένα μουσικό έργο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Συχνά, ιδιαίτερα στις περιόδους όπου ετοιμάζουμε μια καινούργια δουλειά, εμπνεόμαστε από το ηχόχρωμα μιας συγκεκριμένης φωνής και δημιουργούμε τον ανάλογο ήχο. Έτσι, για παράδειγμα, χωρίς τη σύμπραξη του Αλκίνοου Ιωαννίδη δεν θα μπορούσαμε να ηχογραφήσουμε το "Ιδαίοι Δάκτυλοι"• αντιστοίχως, το "Διός Αστραπαίου" δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί χωρίς τη συμμετοχή του Ψαραντώνη. Το ίδιο λοιπό συνέβη και με τη Δήμητρα Γαλάνη. Από τότε που συνέθεσα το κομμάτι είχα στο μυαλό μου τη φωνή της, ακριβώς για το σημείο στο οποίο τραγούδησε. Κατά την ταπεινή μου άποψη, αυτό το μικρής διάρκειας σημείο έδωσε σε όλο το "Deo's Erotas" την ψυχή που χρειαζόταν. Το ίδιο ισχύει και για τους μουσικούς που συνέβαλλαν στους δίσκους μας παίζοντας κάποιο όργανο. Ιδιαίτερα στην Ψυχοστασία θεωρούμε όλες μας τις συνεργασίες καθοριστικής σημασίας. Είναι έτσι μεγάλη η χαρά και η ικανοποίηση που αισθανθήκαμε, όταν καταφέραμε να έχουμε μαζί μας σχεδόν όλους τους μουσικούς που θέλαμε.
Λίγα λόγια για ορισμένους από αυτούς: ο Luka ηχογράφησε θαυμάσια το slideridoo (didgeridoo με slide, για να μπορεί να αλλάζει νότες), με τον τρόπο που μόνο εκείνος γνωρίζει. Ο Peter Ulrich ήταν από τα πρώτα μέλη των Dead Can Dance τα οποία εισχώρησαν στο σχήμα όταν εκείνοι μετακόμισαν από την Αυστραλία στην Αγγλία –έπαιξε θαυμάσια διάφορα κρουστά σε ένα από τα κομμάτια του δίσκου. Έχουμε ξανασυνεργαστεί μαζί του σε ζωντανές εμφανίσεις και πρόσφατα μας κάλεσε να συμμετάσχουμε σε ένα νέο project που έχει δημιουργήσει. Η Dessislava Stefanova έδωσε εκπληκτικό χρώμα με την εξαίσια φωνή της (με τη χαρακτηριστική βουλγάρικη χροιά), δεν είναι τυχαίο άλλωστε που έχει τραγουδήσει σε μεγάλες χολυγουντιανές ταινίες, όπως στην Τροία, στους Αδελφούς Γκριμ και στο Borat. Τέλος, η Victoria Couper απέδωσε πολύ όμορφα όσα κομμάτια τραγούδησε με την κρυστάλλινη φωνή της. Έχει κι αυτή συνεργαστεί με σπουδαίους συνθέτες, αξίζει να σημειωθεί η συμμετοχή της στην όπερα Dr. Dee του Damon Albarn.
Πώς αισθάνεστε για τη συνεργασία σας με την «παραμυθένια» Prikosnovenie, αλλά και για τη συμμετοχή του βιντεοκλίπ σας για το “Selene’s Awakening Horos” στις συλλογές των δύο μεγάλων γερμανικών περιοδικών, Zillo και Sonic Seducer;
Η σχέση μας με την Prikosnovenie, αν και πολυετής, δεν έχει σταθεί πάντα στα ίδια επίπεδα επιτυχούς συνεργασίας. Σε γενικές γραμμές, όμως, μπορώ να πω ότι είμαστε ευχαριστημένοι. Αυτό που κυρίως έχουμε κερδίσει από την εταιρία –και συγκεκριμένα από τον ιδιοκτήτη της, Frederic Chaplain– είναι το ότι από νωρίς μας έβαλε στο «τριπάκι» των συνεργασιών με άλλους μουσικούς. Η συμμετοχή μας π.χ. στο Love Sessions, όπου μας δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσουμε τη Louisa John-Krol και τον Francesco Banchini, ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία και μας βοήθησε να καταλάβουμε ότι είναι υπέροχο να δημιουργείς μια μεγάλη καλλιτεχνική οικογένεια, μαζί με ανθρώπους που αγαπάς κι εκτιμάς. Όσο για τη συμμετοχή του βιντεοκλίπ στις συλλογές των προαναφερθέντων περιοδικών, είμαστε σαφώς πολύ χαρούμενοι: ήταν μια σχετική ένδειξη επιτυχίας της δουλειάς μας στη Γερμανία.
Πολύ ευχάριστη έκπληξη και ταυτόχρονα σπουδαίο επίτευγμα ήταν όμως και η ανακοίνωση της εμφάνισής σας στο φετινό Wave Gotik Treffen στη Λειψία, και μάλιστα δύο φορές –τη μία ως headliners στο Παγανιστικό Χωριό. Πώς αποτιμάτε την εμπειρία, από τη μεριά σας;
Είναι η δεύτερη φορά που παίζουμε στο Wave Gotik Treffen, αλλά η πρώτη που είμαστε headliners σε ένα τόσο μεγάλο φεστιβάλ. Φυσικά το απολαύσαμε, και με το παραπάνω. Το μόνο μας παράπονο είναι ότι, έχοντας ένα τόσο σφιχτό και απαιτητικό πρόγραμμα, δεν διαθέταμε τον χρόνο να δούμε άλλα σχήματα που θέλαμε και γενικά να περιπλανηθούμε σε όλους τους χώρους του φεστιβάλ.
Την πρώτη φορά που επισκέφθηκα το Παγανιστικό Χωριό, δεν μπορούσα παρά να σκεφτώ ότι θα μπορούσαμε κάλλιστα να στήσουμε κι εμείς κάτι ανάλογο στην Ελλάδα, για να αναδείξουμε και την ιστορία-μυθολογία αλλά και τη φυσική ομορφιά της χώρας. Δεν συμφωνείτε;
Η Ελλάδα έχει καταπληκτικές τοποθεσίες και εκπληκτικά θέατρα για ζωντανές εμφανίσεις και παραστάσεις γενικότερα. Το πρόβλημα ήταν, και εξακολουθεί να είναι, η δυσκινησία όσον αφορά στην οργάνωση μιας εκδήλωσης αλλά και γενικότερα η γραφειοκρατία, που δυστυχώς επικρατεί ακόμα και στον χώρο της τέχνης. Αυτός είναι και ο πιο σοβαρός λόγος που δεν έχουμε καταφέρει εδώ και χρόνια να παίξουμε στην Ελλάδα. Όσον αφορά το Heidnisches Dorf (το Παγανιστικό Χωριό) δεν θεωρώ ότι είναι κάποιος σπουδαίος χώρος. Απλά είναι ζωντανή απόδειξη της δύναμης της ικανότητας και της φαντασίας, που μπορούν να μετατρέψουν ένα αδιάφορο μέρος σε κάτι αλλούτερο και μαγικό (σ.σ.: θα συμφωνήσω...).
Τι στοιχεία έχουμε, αλήθεια, για τη μουσική στην αρχαία Ελλάδα, εκτός από πληροφορίες για μουσικά όργανα της εποχής και κάποιες καταγεγραμμένες νότες;
Υπάρχουν πολλά στοιχεία σχετικά με τη μουσική διαφόρων εποχών της Ελλάδας, τα οποία όμως δεν είναι αρκετά για να σχηματίσουμε μια πλήρη εικόνα. Όσα και αν γνωρίζει κανείς γύρω από τη θεωρία της αρχαίας ελληνικής μουσικής, τον ρόλο της μουσικής στην καθημερινή ζωή και στις διάφορες τελετουργίες, την κατασκευή των μουσικών οργάνων (τα αντίγραφα αρχαίων ελληνικών οργάνων που χρησιμοποιούμε είναι κατασκευές του σπουδαίου δημιουργού και οργανοποιού Νικόλαου Μπρα) και την εξέλιξή τους μέσα στους αιώνες, πάλι δεν θα είναι αρκετά για να υποστηρίξει ότι μπορεί να αναπαραγάγει αρχαία ελληνική μουσική. Κάτι τέτοιο βέβαια δεν σημαίνει πως δεν αξίζει κανείς να προσπαθήσει. Εξάλλου έχει τρομερό επιστημονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον η ενασχόληση με τα λείψανα αρχαίας ελληνικής μουσικής που είναι γνωστά σήμερα και είναι μια πρόκληση για έναν μουσικό να φανταστεί και να συμπληρώσει τα κενά που υπάρχουν.
Από τη συγκεκριμένη πρόκληση δεν ξεφύγαμε, κι έτσι εδώ και αρκετά χρόνια ασχοληθήκαμε με την εκτέλεση ορισμένων από τα πιο γνωστά από αυτά: τα αποδώσαμε κάνοντας τις δικές μας ενορχηστρώσεις και συμπληρώνοντας τα κενά σύμφωνα με τα προσωπικά μας μουσικά κριτήρια. Έχουμε ηχογραφήσει αλλά όχι κυκλοφορήσει αυτές τις εκτελέσεις, σίγουρα όμως κάποια στιγμή θα το κάνουμε.
Ωστόσο, θέλω να διευκρινίσω ότι ως Δαιμονία Νύμφη συνθέτουμε τη δική μας μουσική και ουδέποτε υποστηρίξαμε ότι παίζουμε αρχαία ελληνική μουσική. Εξάλλου οι επιρροές μας προέρχονται ξεκάθαρα τόσο από την Ανατολή, όσο και από τη Δύση. Σε ένα φεστιβάλ στην Ευρώπη έτυχε να παίζουμε με τον Alan Stivell, ο οποίος κατόρθωσε με την τέχνη του να κάνει γνωστή στο ευρύ κοινό την κέλτικη μουσική και τη μουσική της Βρετάνης (επηρέασε και ενέπνευσε τη Loreena McKennitt) ενσωματώνοντας στοιχεία από τη δημοφιλή μουσική της εποχής του και γενικότερα από διάφορα είδη μουσικής, με κεντρικό όμως άξονα τη μουσική παράδοση της περιοχής απ’ όπου κατάγεται. Η συνάντησή μου μαζί του με έκανε να συνειδητοποιήσω ότι η δική μας προσπάθεια θα μπορούσε σε έναν βαθμό να παραλληλιστεί με τη δική του.
Είχατε αναφέρει παλιότερα ότι θα σας ενδιέφερε η επένδυση μιας αρχαίας τραγωδίας. Έχει γίνει κάποιο σχετικό βήμα;
Από το 2011 μέχρι σήμερα, έχουμε γράψει μουσική για την Αντιγόνη του Σοφοκλή, την Ορέστεια του Αισχύλου και τη Λυσιστράτη του Αριστοφάνη. Η πρώτη παράσταση παρουσιάστηκε στο Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος της Κύπρου και υπήρξε μια εκπληκτική εμπειρία για μας, καθώς μας δόθηκε η ευκαιρία να παίξουμε ζωντανά στο πανέμορφο αρχαίο θέατρο του Κουρίου και στο εκπληκτικό αρχαίο Ωδείο της Πάφου. Το ενδιαφέρον εδώ είναι ότι στο φεστιβάλ αυτό εκπροσωπήσαμε την Αγγλία. Η Ορέστεια (2012) και η Λυσιστράτη (2013) παρουσιάστηκαν σε κεντρικό θέατρο του Λονδίνου για έναν μήνα και οφείλουμε να πούμε με μεγάλη επιτυχία. Όλες αυτές οι θεατρικές συνεργασίες έγιναν αφότου είχαμε την τύχη να γνωρίσουμε την ταλαντούχα σκηνοθέτη Αναστασία Ρεβή, ιδρύτρια και ψυχή του Theatre Lab Company, που αποτελεί international company με έδρα το Λονδίνο και φέρνει κοντά καλλιτέχνες από όλον τον κόσμο –έχει ταξιδέψει με παραστάσεις του στο Εδιμβούργο, στην Πράγα, στη Νέα Υόρκη και αλλού. Με την Αναστασία Ρεβή συγκλίνουμε καλλιτεχνικά και όλες αυτές οι συνεργασίες προέκυψαν αβίαστα, χτίζοντας μια πολύ βαθιά σχέση εμπιστοσύνης κι εκτίμησης.
Έχει ανακοινωθεί μια εμφάνισή σας στο Λονδίνο για τον Φεβρουάριο του 2014, τι άλλο ετοιμάζετε για το άμεσο μέλλον;
Η εμφάνιση αυτή ήταν να γίνει στις 26 Οκτωβρίου, μεταφέρθηκε όμως για τις 16 Φεβρουαρίου 2014: θα είμαστε headliners, με support τους Seventh Harmonic και την Jo Quail. Τώρα ετοιμάζουμε τη νέα μας δουλειά σε συνεργασία με το Theatre Lab Company, η οποία θα γίνει στον χώρο όπου γυρίστηκε το βιντεοκλίπ για το "Selene's Awakening Horos". Είναι ένα μουσικοθεατρικό δρώμενο με τη συμμετοχή ηθοποιών, μουσικών και χορευτών, που βασίζεται μουσικά και εννοιολογικά στην Ψυχοστασία. Είμαστε πολύ ενθουσιασμένοι για το εν λόγω project, μιας και μετά από τόσα χρόνια συνεργασίας με την αξιόλογη αυτή θεατρική ομάδα μας δίνεται τώρα η ευκαιρία να εντάξουμε θεατρικά και κινησιολογικά δρώμενα στη μουσική μας και γενικότερα στις ιδέες που απορρέουν από εκείνη.
Σύντομα θα αρχίσουμε να δουλεύουμε πάνω στη Μήδεια του Ευριπίδη, η οποία θα παρουσιαστεί στο Λονδίνο τον Μάρτιο του 2014, ενώ στο τέλος των παραστάσεων θα κάνουμε μια συναυλία αφιερωμένη στη μουσική που έχουμε γράψει για το θέατρο. Επίσης υπάρχουν σχέδια για συναυλίες στην Αυστρία, στην υπόλοιπη Αγγλία (π.χ. Κορνουάλη), ίσως και στη Λιθουανία. Όποιος επιθυμεί να ενημερώνεται σχετικά με τις δραστηριότητες του σχήματος μπορεί να το κάνει ακολουθώντας τις συγκεκριμένες ηλεκτρονικές διευθύνσεις:
http://www.facebook.com/DaemoniaNympheOfficial
http://daemonianymphe-official.tumblr.com/
http://www.youtube.com/DaemoniaoNymphe
{youtube}OgqOIchruR4{/youtube}