Αναδύθηκε πριν μια τετραετία περίπου, συστήνεται ως «ηλεκτρακουστικό folk/soul rock πολυμελές ωδικό κήτος» και αγαπά τον Bruce Springsteen και τους Arcade Fire ισάξια με τον Δήμο Μούτση και τον Βαγγέλη Γερμανό. Είναι η Μητέρα Φάλαινα Τυφλή, μια ορχήστρα που έχει πετύχει να κάνει όνομα με τα live της στις αθηναϊκές σκηνές και πρόσφατα κυκλοφόρησε και το ντεμπούτο άλμπουμ της, Ορχήστρα Στο Βυθό. Με αφορμή την επικείμενη εμφάνισή τους στο 4ο ARTogether Festival (μεθαύριο Τετάρτη 13/7, στο 6 D.O.G.S.) ρωτήσαμε για όλα αυτά τον ιθύνοντα νου του σχήματος, Διαμαντή Διαμαντίδη (φωνή/κιθάρα), ο οποίος και μας απάντησε με τη βοήθεια του Κώστα Αδαμόπουλου (πιάνο/πλήκτρα/φωνή)...
Τέσσερα χρόνια ύπαρξης συμπλήρωσε πρόσφατα η Μητέρα Φάλαινα Τυφλή. Αν χωρίζατε σε επιμέρους στάδια αυτό το χρονικό διάστημα, ποια θα ήταν αυτά;
Διαμαντής Διαμαντίδης: Θα έλεγα πως οι σημαντικές και ευδιάκριτες περίοδοι είναι τρεις στον αριθμό. Η πρώτη εκτείνεται από το καλοκαίρι του 2006 έως εκείνο του 2007. Μέσα σ’ αυτήν δημιουργήθηκε ένας βασικός πυρήνας ανθρώπων του μουσικού «οχήματος» που αποκαλούμε Μητέρα Φάλαινα Τυφλή. Τότε ήταν και που σκαρώσαμε τις πρώτες μας συνθέσεις.
Κώστας Αδαμόπουλος: Είναι η περίοδος στην οποία ψάχναμε τι ακριβώς θα κάναμε, αλλά και πώς γίνεται να παίζουν 10 άτομα ταυτόχρονα!
Δ.Δ.: Η δεύτερη περίοδος είναι από το φθινόπωρο του 2007 έως την άνοιξη του 2010, κατά την οποία η σύνθεση του συγκροτήματος κατέληξε στην σημερινή, ενώ είχαμε ήδη αρχίσει να ηχογραφούμε τα τραγούδια μας για το ντεμπούτο άλμπουμ της Φάλαινας –το οποίο και κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου. Η τρίτη περίοδός μας ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2010, αμέσως μετά την παρουσίαση του δίσκου μας στον Σταυρό Του Νότου, και χωρίζεται σε δύο επιμέρους υποπεριόδους: η μία, από το Νοέμβριο του 2010 έως το τέλος της άνοιξης του 2011, κατά την οποία κάναμε κάποιες συναυλίες στην Αθήνα για να υποστηρίξουμε το άλμπουμ Ορχήστρα Στο Βυθό. Η άλλη μόλις άρχισε και επιφυλάσσει βαθιές αλλαγές για τη Μητέρα Φάλαινα Τυφλή, τόσο στον τρόπο δράσης της και στα μέλη που την αποτελούν, όσο και στον ήχο της, ο οποίος γίνεται ακόμα πιο σκληρός, σκοτεινός και ευφάνταστος, χωρίς να χάνεται το αισιόδοξό μας στοιχείο –κάτι που χαρακτηρίζει τα τραγούδια της Φάλαινας.
Πόσο εύκολο είναι να συντονιστεί μια τόσο πολυάριθμη ομάδα όπως η δική σας;
Δ.Δ.: Δεν είναι εύκολο. Συνήθως συντονιζόμαστε μέσω μια κοινής λίστας, η οποία περιλαμβάνει όλες τις ηλεκτρονικές μας διευθύνσεις (τα e-mail μας). Τα τηλεφωνήματα και τα sms πάνε σύννεφο, ενώ συναντιόμαστε όσο πιο συχνά μπορούμε για να συντονιζόμαστε. Συνήθως προβάρουμε και δουλεύουμε σε υποσύνολα (τα έγχορδα, τα πνευστά, το rhythm section) και ύστερα όλοι μαζί. Είναι πάντοτε θέμα διάθεσης και προτεραιοτήτων του καθενός για να βρεθεί κοινός χρόνος. Μέχρι στιγμής, αν και με δυσκολία, τα καταφέρνουμε.
Μερικούς μήνες μετά την κυκλοφορία του δίσκου Ορχήστρα Στο Βυθό, ο αντίκτυπός του στο κοινό έχει ικανοποιήσει τις προσδοκίες σας;
Δ.Δ.: Αυτό που περιγράφεις ως «αντίκτυπο» είναι κάτι πολύ σχετικό. Σίγουρα, από την κυκλοφορία του δίσκου μας κι έπειτα, η Μητέρα Φάλαινα Τυφλή κέρδισε περισσότερους φίλους, μερικοί από τους οποίους αποδείχτηκαν, πέρα από ενθουσιώδεις, και αρκετά πιστοί: πλέον τους βλέπουμε στα live, τους αναγνωρίζουμε και χαιρετιόμαστε εκτός σκηνής ή στα παρασκήνια. Ομολογουμένως, χάρη στο ντεμπούτο μας μπήκαμε «στον χάρτη», όπως λένε (ή ακόμα και «στο μάτι»), της ευρύτερης αθηναϊκής μουσικής σκηνής –όπως κι αν εννοείται αυτή– και το κοινό μας διευρύνθηκε. Το ραδιόφωνο έπαιξε τα τραγούδια μας, δώσαμε συνεντεύξεις σ’ αυτό και στον τύπο –έντυπο και ηλεκτρονικό– άρχισαν να μας ζητάνε να παίξουμε σε φεστιβάλ και σε μαγαζιά κ.λ.π. Νομίζω πως ό,τι έχει συμβεί μετά την κυκλοφορία του άλμπουμ μας ξεπέρασε κατά πολύ τις προσδοκίες μας, ιδίως αν σκεφτείς ότι το τρέχουμε σχεδόν αποκλειστικά ολομόναχοι. Πάντως, τα περισσότερα αντίτυπα της πρώτης κοπής του Ορχήστρα Στο Βυθό έχουν εξαντληθεί! Καλό δεν είναι αυτό;
Τι πρέπει να καταλάβει κανείς από την όλη εμμονή σας με το υδάτινο στοιχείο, όπως εκδηλώνεται από το όνομα του σχήματος μέχρι το όνομα του δίσκου και το artwork;
Κ.Α.: Για μένα η θάλασσα και τα παράγωγά της σχετίζονται με την αρμονία. Από εκεί και πέρα είναι κάτι σαν inside joke για τα μέλη της μπάντας!
Δ.Δ.: Εγώ με τη σειρά μου, πάντως, δεν θα χαρακτήριζα «εμμονή» εκείνο που ζωοδοτεί το υποθαλάσσιο ωδικό κήτος της Μητέρας Φάλαινας Τυφλής, μα και τον κόσμο της. Δεν υπάρχει κάτι ιδανικότερο πέραν του υδάτινου στοιχείου, το οποίο να μπορεί να φιλοξενήσει καλύτερα τη μουσική μας. Μέσα του είναι που τα τραγούδια μας ηχούν αεικίνητα και εκεί είναι που, όλα εμείς τα «φαλαινόπαιδα», βουτάμε και πλέουμε, μέσα στη μουσική που σκαρφιζόμαστε για να πάμε παραπέρα. Είναι προφανές πως η θάλασσα, το νερό, οι «χαρούμενοι μελωδικοί πίδακες», είναι όλα εκείνα που περιβάλλουν τη Μητέρα Φάλαινα Τυφλή, αλλά και, όταν εκείνη το επιθυμήσει, κάνει το τίναγμά της πάνω από την επιφάνεια της καθημερινότητας, για να δώσει το στίγμα της. Ως τελευταίο παράδειγμα που μας εμπνέει ως προς το υδάτινο στοιχείο, θέτω τον θερμό, υγρό κόσμο που συναντά ένα έμβρυο στην κοιλιά της μητέρας του: ο πλακούντας, μια υδάτινη αγκαλιά που καλωσορίζει μια νέα ζωή. Είδες έμπνευση που κρύβει το νερό;
Ένα δυνατό κομμάτι του Ορχήστρα Στο Βυθό είναι το ενορχηστρωτικό. Θεωρείτε ότι το μουσικό ύφος που επιδιώκει να βγάλει η Μητέρα Φάλαινα Τυφλή έχει ανάγκη όλη αυτήν την οργανική ποικιλία;
Κ.Α.: Η σύντομη απάντηση είναι πως «ναι, το έχει ανάγκη». Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, θα παίζαμε κιθαρόμπασο και θα τελείωνε το πανηγύρι. Άλλωστε, είναι κι ένας από τους λόγους που κάνουμε κάτι σχετικά ιδιαίτερο.
Δ.Δ.: Απ’ όσο φάνηκε, στην συγκεκριμένη περίοδο που δουλέψαμε και ηχογραφήσαμε τα τραγούδια του Ορχήστρα Στο Βυθό, τα ηχοχρώματα τα οποία ανακατέψαμε στη μουσική μας παλέτα ήταν εκείνα που μάλλον χρειαστήκαμε –ή, τουλάχιστον, εκείνα που θέλαμε να δοκιμάσουμε. Επειδή δεν παύει ποτέ η διαδικασία παραγωγής ενός ηχογραφήματος ν’ αποτελεί και μια εκπαιδευτική διαδικασία, σίγουρα στάθηκε απελευθερωτικό και άκρως ενδιαφέρον το να έχουμε στη διάθεσή μας τόσα μουσικά όργανα, τόσους ήχους, μα και ιδέες για το πώς μπορούμε να τους χρησιμοποιήσουμε, που ίσως να ήταν μια καλή ευκαιρία να το κάνουμε κιόλας, σαν παιχνίδι ή σαν άσκηση. Το αν πλεονεκτήσαμε ή αν το παρακάναμε μάλλον δεν μας απασχολεί πια, καθ’ ότι δεν αρνούμαστε και το γεγονός ότι το Ορχήστρα Στο Βυθό ήταν –εκτός από το ντεμπούτο άλμπουμ της Μητέρας Φάλαινας Τυφλής– και μια καταγραφή στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο: του πού βρισκόμαστε μουσικά και συνθετικά, αλλά και του πού θέλουμε να πάμε.
Σε αντίθεση με την υφιστάμενη τάση, επιλέγετε να στέκεστε στον ελληνικό στίχο. Πού στηρίζεται η επιλογή αυτή;
Κ.Α.: Το θέμα είναι τι έχεις να πεις... Το αν θα είναι στη μία ή στην άλλη γλώσσα δεν έχει και τόση σημασία.
Δ.Δ.: Δίκιο έχει ο Κώστας. Βέβαια, επειδή έχω τη συνολική ευθύνη των στίχων της Φάλαινας, θα επαναλάβω εκείνο που έχω απαντήσει πολλές φορές: δεν μπορώ να φανταστώ να τραγουδώ στα παιδιά της πόλης και της χώρας μου για πράγματα που με απασχολούν, που με προβληματίζουν, που με εμπνέουν, και να το κάνω στα αγγλικά ή σε κάποια άλλη γλώσσα. Σίγουρα, οι μουσικές φόρμες που επιλέγουμε να εξερευνήσουμε έχουν ως απαρχή τους τη βρετανική ή την αμερικάνικη παράδοση, χωρίς όμως να ξεχνάμε σπουδαίους καλλιτέχνες οι οποίοι μας ενέπνευσαν να εξερευνήσουμε την ελληνική «ροκ» τραγουδοποιία –όπως ο Γιάννης Αγγελάκας, ο Παύλος Σιδηρόπουλος, ο Παύλος Παυλίδης, ο Νίκος Πορτοκάλογλου, ο Βαγγέλης Γερμανός, αλλά και ο Δήμος Μούτσης ή ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου. Οι οποίοι φλέρταραν ανελλιπώς με τα Δυτικά ακούσματα, μπολιάζοντάς τα και με ελληνικά στοιχεία. Εν ολίγοις, το να τραγουδήσουμε στα ελληνικά όσα μας εκφράζουν είναι μια πρόκληση, ιδιαίτερα αν θέλουμε να το κάνουμε επάξια. Τούτο βέβαια δεν σημαίνει πως δεν επιλέγουμε αγαπημένα αγγλόφωνα ή άλλα τραγούδια για το συναυλιακό μας ρεπερτόριο!
Θεωρείτε ότι η μουσική σας έχει κάποιες μεθοδολογικές ομοιότητες με εκείνη άλλων Ελλήνων καλλιτεχνών;
Δ.Δ.: Ως προς τη μέθοδο, δεν μπορώ να γνωρίζω ακριβώς πώς λειτουργούν οι Έλληνες συνάδελφοί μας. Σίγουρα επιθυμούμε να δουλεύουμε ομαδικά, αν και, όταν αυτό είναι δύσκολο, επιδιώκουμε να βρισκόμαστε σε μικρές ομάδες και να εργαζόμαστε σε λεπτομέρειες οι οποίες μπορεί να αφορούν σε σημεία, δυναμικές ή και στο στήσιμο ενός τραγουδιού ή μουσικού κομματιού. Κάτι τέτοιο μας το επιβάλλει η πολυμελής φύση της Μητέρας Φάλαινας Τυφλής. Τώρα, το πώς επιδρά αυτή η μεθοδολογική προσέγγιση στη μουσική μας, δεν μπορώ να το γνωρίζω 100%... Μάλλον θετικά, αφού, όσο πιο πολλοί συμμετέχουμε σ’ ένα τραγούδι τόσο πιο ενδιαφέρον είναι το αποτέλεσμα. Από την άλλη, αν εννοείς πως οι πλούσιες ενορχηστρώσεις και τα πολλά όργανα που χρησιμοποιούμε θυμίζουν άλλα γκρουπ της εγχώριας ελληνικής σκηνής, μπορεί και να συμβαίνει. Ο καθένας κάνει τις επιλογές του σύμφωνα με τις μουσικές του επιρροές, τις συνθετικές του ανάγκες, αλλά και το ηχητικό αποτέλεσμα που επιδιώκει. Σίγουρα δεν μπορούμε να αρνηθούμε την επιρροή συγκροτημάτων όπως οι Polyphonic Spree, οι Arcade Fire και οι Broken Social Scene στον ήχο μας.
Πώς βιώνουν τις επιπλοκές της ζωής στην Αθήνα οι επιμέρους μονάδες της Μητέρας Φάλαινας Τυφλής;
Δ.Δ.: Μιλώντας και πάλι προσωπικά, θα πω πως η ύπαρξη και το ταξίδι της Μητέρας Φάλαινας Τυφλής μπορεί ν’ αποτελέσει μία εξισορροπητική σταθερά στην καθημερινότητά μας. Ξέρω πως, όπως κι εγώ, πολλά από τα παιδιά που παίζουμε παρέα βρίσκουν καταφύγιο στις πρόβες και στις μουσικές μας συναντήσεις. Καταφύγιο από την εξαντλητική καθημερινότητα, από τις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας, από τις δυστοκίες των ανθρώπινων σχέσεων –ερωτικών και μη– από τα οικογενειακά προβλήματα, από τα αδιέξοδα. Μια παρέα είμαστε άλλωστε, αυτό επιθυμούμε. Και, φυσικά, να παίζουμε μουσική παρέα.
Υπάρχει ήδη κάποιο πλάνο για επόμενη κυκλοφορία;
Δ.Δ.: Αυτόν τον καιρό δουλεύουμε κάποια καινούργια τραγούδια και μερικές νέες μουσικές ιδέες. Δεν βλέπω πάντως να μπαίνουμε στο στούντιο πριν το τέλος του χρόνου. Λέμε να πάρουμε τον χρόνο μας και να «δέσουμε» περισσότερο τον ήχο μας και σαν μπάντα, κάνοντας πρόβες και συναυλίες.
Ποια είναι τα συναυλιακά σχέδιά σας για το προσεχές χρονικό διάστημα;
Δ.Δ.: Μεθαύριο Τετάρτη, 13 Ιουλίου, θα εμφανιστούμε στο 6 D.O.G.S., στα πλαίσια του 4ου ARTogether Festival. Θα υπάρξουν όμως ημερομηνίες για καλοκαιρινές συναυλίες και εκτός Αθηνών.
