Δεκατέσσερα χρόνια πήρε στη ζωντανή σύμπραξη Πετρολούκα Χαλκιά και Τάκη Μπαρμπέρη μέχρι να κυκλοφορήσει μαζικά, μέσω της ακτίνας του CD. Χρειάστηκαν αντίθετα μόλις μερικοί μήνες για την παρακάτω συνέντευξη, όπου ο Μπαρμπέρης μας εξηγεί το «παρασκήνιο» του δίσκου και μας μιλάει για τη συνύπαρξη μουσικών με διαφορετικό κώδικα...
Απ’ το χθες προς το σήμερα, αρχικά πώς προέκυψε η επί σκηνής σύμπραξή σας με τον Πετρολούκα Χαλκιά, αλλά και τι οδήγησε την κυκλοφορία εκείνης της ηχογράφησης 14 ολόκληρα χρόνια μετά;
Όλα ξεκίνησαν γύρω στο 1994, με την ηχογράφηση του δίσκου μου Episodes. Ακούγοντας παραδοσιακή μουσική με διαφορετικό αυτί απ’ ότι συνήθως, ένοιωσα κάτι να με αγγίζει βαθιά και, αφού άκουσα πολλές κασέτες –ειδικά ηπειρώτικης μουσικής– βρήκα στο παίξιμο του Πετρολούκα Χαλκιά κάτι μοναδικό. Χωρίς να το επιδιώξω έγραψα το κομμάτι “Allotropia’” με βάση κάποιες φράσεις τις οποίες μου θύμιζαν όλα αυτά τα ηπειρώτικα που άκουγα τόσο συχνά. Στάθηκα τότε τυχερός που η Lyra με στήριξε, και στην ηχογράφηση του συγκεκριμένου κομματιού κάλεσα τον Πετρολούκα στο κλαρίνο και τον μέντορα και φίλο μου Trilok Gurtu στα κρουστά. Ήταν συναρπαστικό να βλέπεις μια τρελή σου ιδέα να πραγματοποιείται και μάλιστα να μη μένει μόνο στο επίπεδο του πειραματισμού –πράγμα που ποτέ εξάλλου δεν με ενδιέφερε– αλλά να μπαίνει στην ουσία της μουσικής. Ακολούθησαν κάποιες συναυλίες με τη συμμετοχή του κυρ-Πέτρου. Μια διαφορετική απ’ όλες τις άλλες συναυλίες ήταν αυτή η ηχογράφηση, μόνο με ηλεκτρική & midi κιθάρα και τάμπλα...
Να υποθέσω πως ταλαιπωρηθήκατε για καιρό συζητώντας με εκπροσώπους της ελληνικής μουσικής βιομηχανίας, ή μήπως απλά θέλω να βλέπω εταιρικά φαντάσματα;
Όχι, δεν ταλαιπωρήθηκα καθόλου, γιατί δεν σκόπευα να βγάλω αυτό το CD. Για μένα ήταν απλά μια ηχογράφηση αρχείου, σαν εκατοντάδες άλλες που κρατάω γενικά. Πάντα είχα μάθει ότι για να εκδώσεις κάτι έπρεπε να το ψάξεις πολύ ηχητικά, εκτελεστικά –πράγμα πολύ κουραστικό συνήθως. Ακούγοντας όμως τη συγκεκριμένη ηχογράφηση ξανά μετά από τόσα χρόνια, ένιωσα ότι κάποια πράγματα δεν επαναλαμβάνονται σχεδόν ποτέ. Εννοώ ότι και μόνο για κάποιες στιγμές, μαγικές κατά τη γνώμη μου, εκείνης της βραδιάς, άξιζε να τις μοιραστώ με τον κόσμο.
Νιώσατε μια κάποια πίεση πλάι στον Χαλκιά; Όχι υπό την έννοια κάποιου δέους, μα εξ’ αιτίας του γεγονότος πως εσείς ήσασταν εκείνος που έπρεπε να βρει τρόπους ηχητικής προσέγγισης με τις μορφοποιημένες αισθητικές σταθερές του...
Όχι, δεν ένιωσα καμία τέτοιου είδους πίεση. Πέραν του ότι ο κυρ-Πέτρος είναι ένας πολύ γλυκός, ζεστός άνθρωπος, απ’ την αρχή ήξερα τι μπορώ και πρέπει να κάνω σε αυτή τη συναυλία, όπου ο κύριος ρόλος ήταν όντως εκείνος του κλαρίνου. Ο Πετρολούκας έπαιζε τον εαυτό του, εγώ έπρεπε να κάνω όλη τη μουσική να ακουστεί πιο εσωτερική, πιο τελετουργική, πιο σύγχρονη. Θα ήταν νομίζω αποτυχία, παρόλο που θα με βόλευε να αλλάξω το στυλ και τις κλίμακες του κάθε κομματιού. Περιορίστηκα μόνο σε κάποιες λίγο πιο τζαζέ εναρμονίσεις των παραδοσιακών θεμάτων και στον υποβλητικό ισοκράτη των τάμπλα του Κώστα Καλογήρου.
Πόσο δύσκολο είναι να συνυπάρξουν μουσικές παραδόσεις διαφορετικού κώδικα σε ένα κοινό σώμα (καλή ώρα η τζαζ, η ηπειρώτικη και η ινδική), πέραν κάποιων απλοϊκών ασκήσεων παντρέματος των ειδών;
Να σας πω, δεν νομίζω ότι βρήκαμε κάποιο νέο είδος μουσικής. Αυτό είναι κάτι πολύ δύσκολο και δεν γίνεται από τη μια στιγμή στην άλλη ή κι αν γίνεται, φαίνεται πραγματικά κάποια χρόνια μετά. Εμένα προσωπικά τα είδη που προαναφέρατε ανήκουν στα πολύ αγαπημένα μου και λογικό είναι κάποιος να μεταφέρει χρώματα απ’ αυτά στη μουσική του. Έχω απόλυτη επίγνωση του επιπέδου μου σε κάθε είδος από αυτά. Η ινδική ας πούμε μουσική έχει τόσο πλούτο, ώστε για να τη μάθεις πραγματικά χρειάζεσαι πάρα πολλά χρόνια. Η χρήση τώρα από μας των τάμπλα δεν ξεκινά με πρόθεση συγκερασμού των ειδών, ξεκινά απλά από αγάπη για τον ήχο και μόνο του οργάνου αυτού. Άρα, προϋποθέτει και κάποιες βασικές γνώσεις από ινδική ρυθμολογία. Και μόνο η μίξη των ηχοχρωμάτων από όργανα, στοιχεία και τεχνικές από διαφορετικά είδη είναι κάτι πολύ σημαντικό για μένα. Σαν μία αρχή για κάτι νέο, αρκεί πάντα να υπάρχει σεβασμός για τα είδη, αισθητική και αυτογνωσία.
Πόσο όμως περίπλοκο είναι γι’ αυτές τις παραδόσεις να μετουσιωθούν σε σύγχρονο τραγούδι/σύνθεση; Κάποιοι λαοί το καταφέρνουν ακόμα, εμείς όχι και τόσο καλά. Βέβαια, υπάρχει και η πιθανότητα να μην μας απασχολεί κάτι τέτοιο ως ζητούμενο…
Όλα για μένα είναι θέμα γνώσης, μόρφωσης –μουσικών και κοινού... Όταν όλοι θα μπουχτίσουν από την κοινοτοπία που μας περιβάλλει τόσα χρόνια, όλοι θα έχουν ανάγκη για κάτι νέο. Μακάρι αυτή η καινούργια έμπνευση να πηγάζει από τις τόσο πλούσιες παραδοσιακές μας μουσικές που χρόνια υποτιμούνται, υπάρχοντας μόνο σε χρηστικό ρόλο. Γιατί καλή η πιστή αναπαραγωγή αλλά αν δεν γίνει αυτή η μίξη με νέα δημιουργικά στοιχεία μάλλον και τούτη η γερή παράδοση γίνεται μουσειακό είδος και σιγά-σιγά αποδυναμώνεται. Είμαι πάντως πολύ αισιόδοξος για τη νέα γενιά των δημιουργικών μουσικών μας...
Ξέρετε, ο τίτλος του άλμπουμ προσωπικά με προϊδέασε μάλλον αρνητικά, αντίθετα με την τελική του γεύση, καθώς το πρώτο που φαντάστηκα ήταν δυο ταυτόχρονες μεν, παράλληλες δε πορείες, που χαριεντίζονται εκ του μακρόθεν, αλλά εν τέλει ξεχνάνε να συμπλεχτούν. Σας ανησύχησε ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
Δεν μπορώ να πω ότι έχει αντικειμενικά καμία σχέση η ζωή μου, η ηλικία μου, τα βιώματα μου μουσικά και μη με τον Πετρολούκα Χαλκιά. Αλλά και στον ηλεκτρισμό ξέρετε υπάρχει η παράλληλη σύνδεση, η οποία δεν παύει όμως να είναι σύνδεση!
Πέραν της ηχητικής επεξεργασίας του αυθεντικού υλικού, προσθέσατε και κάποια λίγα οργανικά περάσματα με την κιθάρα σας. Σας «ενόχλησε» κάτι αισθητικά ή αυτή σας η απόφαση αφορούσε αμιγώς τεχνικές λεπτομέρειες;
Δυστυχώς ή ευτυχώς, η ηχογράφηση που είχα ήταν στερεοφωνική και όχι πολυκάναλη, οπότε οι μόνες δυνατότητες που είχα για να βελτιστοποιήσω το αποτέλεσμα ήταν η τεχνική όσον αφορά στον ήχο και η προσθήκη κάποιου μπάσου που έπαιξα με την κιθάρα, λίγα σίνθι και ακουστικές κιθάρες χωρίς να πειράξω την κύρια ηχογράφηση.
Απ’ όσο γνωρίζω, ετοιμάζετε νέο προσωπικό άλμπουμ το οποίο αναμένεται εντός του νέου έτους. Τι λέτε για μερικές οδηγίες προς ναυτιλομένους;
Ναι, εδώ και 4-5 χρόνια παίζουμε ζωντανά πολλά απ’ αυτά τα κομμάτια που έχουμε ηχογραφήσει... Ευελπιστώ να κυκλοφορήσουν μέσα στο 2011.
