Λιδάκης Μανώλης

< face="Arial" size="2">«Υπάρχουν φορές που οι λέξεις περισσεύουν και νιώθουν μόνο οι ψυχές. Μπορείς να πεις πως αν ήταν λουλούδι, θα ήταν υάκινθος που βγαίνει μες το καταχείμωνο. Κι αν ήταν μέρα, θα ήταν Αλκυονίδα, μες τον «Ήλιο Του Γενάρη». Αν ήταν παιδί, μια τέτοια μέρα θα ζητούσε εκδρομή από το δάσκαλο. Αν ήταν τραγούδι, θα ήταν ο καημός του ζεϊμπέκικου, αλλά αν ήταν χορός, θα ήταν λεβέντικος κρητικός. Με τον Μανώλη Λιδάκη δεν χρειάζονται πολλά «αν». Εσείς σήμερα θα τον ακούσετε να μιλάει λίγο παραπάνω από άλλες φορές. Εμείς πάλι, είπαμε. Τα λόγια περισσεύουν. Ας μιλήσουν λοιπόν οι ψυχές.»

< face="Arial" size="2">Μια βροχερή μέρα, ο Μανώλης αποφάσισε να παρευρεθεί στην τελετή που ετοίμασε η εταιρεία του και να παραλάβει επιτέλους πέντε έξι χρυσούς δίσκους. Οι δουλειές του των τελευταίων χρόνων. «Μας τιμά με την απουσία του» είπε ο διευθυντής της εταιρείας. Η μοναδική φράση που ξεστόμισε σαν απάντηση ο Λιδάκης διέθετε χιούμορ και ειρωνεία : «Τότε για να είμαι εδώ, μάλλον περί κλωνοποίησης πρόκειται». Ήταν για μένα η καλύτερη ατάκα, για να αρχίσει η συνέντευξη που μήνες κανονίζαμε. Ή μάλλον μια μεγάλη συζήτηση για όλους και για όλα.

Εσείς λετε πως ένα αστείο κάνατε, εγώ όμως θα μπορούσα να υποθέσω ότι ρίξατε σπόντα πως ο Λιδάκης κλωνοποιήθηκε σε πολλούς Λιδάκηδες...

< face="Arial" size="2">Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν πολλά παιδιά που τραγουδούν κι ερμηνεύουν πράγματα με τον τρόπο που εγώ έχω τραγουδήσει. Η επιτυχία ενός καλλιτέχνη είναι να έχει το προσωπικό του ύφος, να μη μιμείται, να μην τραγουδάει σαν κάποιους άλλους. Και το ευτύχημα είναι ότι εγώ το κατόρθωσα αυτό σε πολύ μικρή ηλικία.

Ας μιλήσουμε λοιπόν για σας. Έχετε μια αξιόλογη δισκογραφία και μια φωνή εξαιρετική κατά κοινή ομολογία. Oμως τα στοιχεία αυτά δεν αντανακλούν και τόσο στον καθρέφτη της επιτυχίας, όπως τουλάχιστον εννοείται σήμερα η επιτυχία. Σαν να πρόκειται για δύο διαφορετικά πράγματα -επιτυχία και ποιότητα. Το αντιλαμβάνεστε αυτό και γενικότερα στο ελληνικό τραγούδι;

< face="Arial" size="2">Η αντανάκλαση αυτή υπάρχει στους ανθρώπους που ενδιαφέρεις. Κι εγώ κάνω τραγούδια γι' αυτούς που ξέρω ότι ενδιαφέρονται για ότι κάνω. Απεχθάνομαι το να γίνω μόδα και προσπαθώ να προστατεύω τα τραγούδια μου.

Σαν να τη φοβάστε την επιτυχία;

< face="Arial" size="2">Μα έχω επιτυχία. Αν σήμερα θεωρείται επιτυχία αυτό που παίζεται στα ελληνάδικα, πρέπει να δουν πως οι ίδιοι άνθρωποι περιφέρονται σ' αυτά τα μαγαζιά και είναι λίγοι μέσα στον πληθυσμό μιας πόλης. Από πωλήσεις δίσκων, αυτή η άλλη κατηγορία τραγουδιού δεν πουλάει δα και περισσότερα από μας. Δεν είναι εδώ όμως η ουσία του πράγματος. Ο κόσμος δεν ενδιαφέρεται για τις πωλήσεις, αλλά τι τραγούδια του γράφεις και του τραγουδάς. Η αλήθεια είναι ότι ορισμένοι καλλιτέχνες σαν κι εμένα, οι οποίοι δεν πηγαίνουν σε πολλές τηλεοπτικές εκπομπές, δεν δίνουν συνεντεύξεις γενικά, έχουμε αφήσει κάποιους ανθρώπους να επιβάλλουν την αισθητική τους στα μπαράκια και στα διάφορα ελληνάδικα...

Νιώθετε ελεύθερος λοιπόν...

< face="Arial" size="2">Βέβαια. Κανείς δεν μπορεί να λειτουργήσει αν δεν νιώθει ελεύθερος.

Ο «Ήλιος Του Γενάρη» έγινε μετά από δύο χρόνια απουσίας. Εσείς δεν νιώθετε ότι λείπετε στον κόσμο σας;

< face="Arial" size="2">Μόνο στην Ελλάδα συμβαίνει ο καλλιτέχνης κάθε βράδυ να είναι κάπου. Αυτό έχει να κάνει μόνο με το χρήμα. Δεν θα τραγουδάω κάθε βράδυ για να βγάζω χρήματα. Βγάζω την ψυχή μου όταν τραγουδάω. Και δεν γίνεται κάθε μέρα αυτό. Θα το κάνω δύο μήνες το χρόνο, κάθε δύο χρόνια, με συναυλίες. Αλλά δεν μπορώ να είμαι ο άνθρωπος που θα ξυπνήσει πρωί και να σκεφτώ ότι το βράδυ πρέπει να πάω στη δουλειά. Η δουλειά του καλλιτέχνη δεν είναι η νυχτερινή απασχόληση.

Ωστόσο ούτε το καλοκαίρι για παράδειγμα δεν υποστηρίξατε αυτή την τελευταία σας δουλειά με συναυλίες.

< face="Arial" size="2">Δεν στηρίζεις ένα δίσκο μόνο με τις εμφανίσεις.

Τον στηρίζεις με την απουσία σου;

< face="Arial" size="2">Oχι. Με την απουσία σου προετοιμάζεις το έδαφος. Αφήνεις τους ανθρώπους στο ραδιόφωνο να παίξουν τα τραγούδια σου ελεύθερα, χωρίς να έχεις το βίντεο κλιπ έτοιμο για να τους πεις αυτό είναι το σουξέ. Είναι κάτι που το απεχθάνονται κι αυτοί κι ο κόσμος. Αφήνεις λοιπόν το δίσκος σου να λειτουργήσει ελεύθερα, αβίαστα ανάμεσα στο κόσμο για κάποιους μήνες και μετά πηγαίνεις και παίζεις σε ένα χώρο που σε εκφράζει..

Εσείς είστε λαϊκός τραγουδιστής, κάνετε λαϊκό κι όχι αποκλειστικά για ιδιωτική ακρόαση τραγούδι. Ποιο πιστεύετε πως είναι σήμερα το λαϊκό τραγούδι και η λαϊκή διασκέδαση;

< face="Arial" size="2">Κάποτε για να μπεις σε ένα στούντιο και να ηχογραφήσεις, και να είσαι αποδεκτός από τις δισκογραφικές εταιρείες και τους δημιουργούς, έπρεπε τουλάχιστον να διαθέτεις κάποια φωνή, κάποιο ταλέντο. Σήμερα, τις περισσότερες φορές βλέπω πόσο έχουν ταλαιπωρηθεί άνθρωποι με ταλέντο μέσα στη δισκογραφία,
πόσο έχουν αργήσει να βρουν το δρόμο τους.

Εννοείτε περιπτώσεις σαν του Χάρη και του Πάνου Κατσιμίχα;

< face="Arial" size="2">Του Περίδη, του Μάλαμα και πολλά. Oταν έχεις ταλέντο λοιπόν, στην Ελλάδα ταλαιπωρείσαι. Διότι οι δισκογραφικές εταιρείες δεν καταλαβαίνουν ότι μπορούν να βγάλουν χρήματα και από καλές παραγωγές και δεν ρισκάρουν. Ευτυχώς που υπήρξαν κάποιοι καλλιτέχνες στο παρελθόν που άνοιξαν ένα δρόμο κι αυτό οφείλουμε να τους το αναγνωρίσουμε.

Σε ποιους αναφέρεστε;

< face="Arial" size="2">Στον Καζαντζίδη, το Μπιθικώτση, Την Αλεξίου, το Νταλάρα, τη Γαλάνη. Είναι καλλιτέχνες που και σήμερα ακόμη, χωρίς να επαναπαύονται στη δόξα τους και στα κεκτημένα, προσπαθούν.

Πάντως ορισμένοι δεν έχουν ρισκάρει να τραγουδήσουν αλλιώς.<>..

< face="Arial" size="2">Αλλιώς δεν μπορεί να τραγουδήσει κανείς. Oπως και να γίνει, η γκάμα σου, το «αχ» που θα βγει μέσα από τη φωνή σου, είναι αυτό. Oτι και να τραγουδήσει η Αλεξίου, θα είναι η ίδια Χαρούλα. Και η συγκεκριμένη έχει τόσο μεγάλες ερμηνευτικές δυνατότητες που πάντα θα είναι. Συγχρόνως με το τάλαντο, σέβεται το τραγούδι.

Έχετε εντοπίσει τα στοιχεία που συνθέτουν την ιδιαιτερότητα του ύφους σας; τι κουβαλάτε μέσα σας κύριε Λιδάκη;

< face="Arial" size="2">Ο καλλιτέχνης είναι άνθρωπος, άρα κουβαλάει μέσα του πράγματα που δεν είναι δικά του: τους γονείς και τους συγγενείς μας, εικόνες.

< face="Arial" size="2">Βέβαια, ο κάθε άνθρωπος αναπτύσσει την αυτογνωσία του με όσες δυνάμεις έχει.

< face="Arial" size="2">Οι αρχαίοι έλληνες έλεγαν «αν γνωρίσεις τον εαυτό σου, θα γνωρίσεις το σύμπαν και τους θεούς».

< face="Arial" size="2">Πιστεύω ότι αν γνωρίσεις τον εαυτό σου, μπορείς να καταλάβεις και τους άλλους ανθρώπους.

Αφήνετε χώρο στους ανθρώπους να σας πλησιάσουν;

< face="Arial" size="2">Έχω κερδίσει το να μπορώ να κάνω απλές ανθρώπινες σχέσεις, κάτι που η δουλειά αυτή στο απαγορεύει. Διότι υπάρχουν κι αυτοί που τους αρέσει πάρα πολύ η δημοσιότητα κι ας κάνουν ότι ενοχλούνται με τους φωτογράφους που τελικά εκείνοι τους έχουν καλέσει. Εμένα η δημοσιότητα δεν με ενοχλεί, αλλά δεν τρελαίνομαι κιόλας.

Πριν μπείτε στο στούντιο για τον «Ήλιο Του Γενάρη», μεσολάβησαν δύο χρόνια «αγρανάπαυσης» όπως συνηθίζετε να λέτε. Πως ήταν μετά η φυσική σας κατάσταση;

< face="Arial" size="2">Πολύ καλή, γιατί ο λαιμός δεν είναι κανένα κουμπάκι που το πατάς και παίζει. Η φωνή είναι κάτι σαν τους μυς των αθλητών, χρειάζεται καλή φυσική κατάσταση. Έχω δει ανθρώπους με θαυμάσια φωνή που την καταστρέφουν κάθε βράδυ.

Και η ψυχική κατάσταση;

< face="Arial" size="2">Είναι πολύ δύσκολο να εξερευνηθεί η ψυχή του ανθρώπου. Η ψυχή μας είναι το απόλυτο εγώ. Η καρδιά μπορεί να βολευτεί κάπου, να συμβιβαστεί, να απατηθεί και να το αντέξει. Η ψυχή όμως δεν το αντέχει. Oπως λέει κι ο Καζαντζάκης, δεν είναι αστείο, αντιδρά. Είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, το άϋλο -το αρνητικό της ύλης.

Κι όταν δεν αντέχει, τι κάνει;

< face="Arial" size="2">Εξαρτάται. Μάλλον επαναστατεί. Αλλά κάθε άνθρωπος λειτουργεί διαφορετικά... Αν και στις μέρες μας είναι πολύ της μόδας το σερβίρισμα αγάπης. Οπου ακούω εγώ πολύ αγάπη, με τρομάζει, φεύγω.

Γιατί;

< face="Arial" size="2">Πιστεύω πως η αγάπη είναι κάτι που όταν το λες, χάνει την αξία του. Είναι να τη νιώθεις. Η αγάπη και η φιλία είναι βουβή χαρά. Εγώ δεν χρειάζομαι αποδείξεις αγάπης. Θέλω να μη μου το δείχνεις. Να με έχεις κάνει να το νιώθω.

Bλέπετε τα πράγματα σήμερα λίγο καλύτερα; Θυμηθείτε και τη δεκαετία του '80 που ήταν χειρότερη. Τότε αναπτύχθηκε η διασκέδαση τύπου Πανταζή κλπ...

< face="Arial" size="2">Εγώ δεν μπορώ να σχολιάσω αυτούς τους ανθρώπους, γιατί δεν τους θεωρώ και ομότεχνούς μου. Φυσικά δεν με ενδιαφέρει τι κάνουν. Καλά να είναι οι άνθρωποι. Εγώ αυτό που ξέρω είναι ότι κάποιοι προσπαθούμε να κάνουμε πράγματα αληθινά, πράγματα ψυχής, που αντέχουν στο χρόνο. Αν καταλάβουν ότι μπορούν κι από αυτά να κερδίσουν, τότε θα έρθουν καλύτερες μέρες. Γιατί η εισβολή των μοντέλων στο χώρο του τραγουδιού δεν βοηθάει το τραγούδι. Απλά υπάρχει ακόμη μία μερίδα κόσμου που το θέλει. Και βέβαια δεν έχω τίποτα ενάντια στο χορευτικό μέρος ενός τραγουδιού, ούτε ενάντια στο τσιφτετέλι που είναι ένας καταπληκτικός ρυθμός, αρκεί να έχει καλή μουσική, καλό στίχο και σωστή ερμηνεία. Το τραγούδι δεν ζητάει πολλά από μας. Ζητάει μόνο να το σεβαστούμε. Αλλιώς θα μας εκδικηθεί μία μέρα.

Ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερο αγαθό στη ζωή;

< face="Arial" size="2">Την αγάπη. Η αγάπη για μένα είναι ελευθερία. Είναι ένα συναίσθημα επικίνδυνο, γιατί στο όνομά της γίνονται καλά και κακά. Είναι αμφίδρομο συναίσθημα. Ένα από τα μεγαλύτερα θεριά που έχει να παλέψει ο άνθρωπος, όπως λέει και στο «Φεγγάρι, Αγάπη, χωρισμός». Ένα τέρας με μορφή νεράιδας είναι.

Ευτυχισμένος εκείνος που αγαπά ή που αγαπιέται;

< face="Arial" size="2">Λίγο περισσότερο τυχερός αυτός που αγαπιέται, γιατί σημαίνει ότι έδωσε πολύ αγάπη για να την παίρνει πίσω. Αλλιώς μπορεί να αγαπάς, αλλά να μη πείθεις κανέναν. Γι' αυτό είπα πριν, ότι όπου ακούω περίσσια αγάπη, με τρομάζει.