Οι Ιταλικές απειλές (Menaces italiennes) είναι το τρίτο βιβλίο του Jacques Moulins στη σειρά μυθιστορημάτων του με βασικό άξονα την άνοδο της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς∙ έχουν προηγηθεί Το ξύπνημα του κτήνους (2023) και η Επιστροφή στο Βερολίνο (2024), επίσης από τις Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου. Σε πρώτο πλάνο και εδώ η ειδική ομάδα της Γιουροπόλ (Europol), υπό τον μυστηριώδη Ντενίζ Σαλβέρ, που είναι υπεύθυνη για την καταπολέμηση της ακροδεξιάς τρομοκρατίας στην Ευρώπη.
Η ομάδα του Σαλβέρ έχει πολυεθνική σύνθεση: η αθυρόστομη Ιταλίδα Έλσα, η δυναμική Γερμανίδα Αντριάνα Χούμπρι, η Σλοβάκα Λένκα, ο Σέρβος computer-wizard Ντράγκαν Στογιάκοβιτς κ.ά., και τελεί υπό την προστασία του Έλληνα αξιωματούχου ασφαλείας της ΕΕ, Τεό Στεφανάκη. Μεταξύ τους όμως δεν λείπουν οι ανταγωνισμοί και οι συγκρούσεις – πρόκειται σαφώς για σύνθετους χαρακτήρες.
Η ομάδα αρχικά συγκροτήθηκε στο Βερολίνο. Στα προηγούμενα βιβλία της σειράς, κατόρθωσε να εξαρθρώσει ένα δίκτυο τραμπούκων που ασκούσαν εκβιασμούς προς όφελος, μεταξύ άλλων, των ακροδεξιών κινημάτων, συγκροτώντας ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο. Βασιζόμενος σε αυτή την επιτυχία, ο Σαλβέρ καταφέρνει να εγκαταστήσει μέρος της ομάδας του στη Γένοβα - η πόλη στην οποία συγκροτήθηκε το εναλλακτικό κίνημα κατά της παγκοσμιοποίησης, οι συμβολισμοί είναι προφανείς. Σκοπός τους είναι η παρακολούθηση του βιομήχανου Έτορε Γκουίντι, ενός νοσταλγού του Μουσολίνι. Ο τελευταίος προσπαθεί να προσηλυτίσει στον φασισμό τους τιφόζι του ιταλικού ποδοσφαίρου, για να τους χρησιμοποιήσει ως ομάδες κρούσης και τρομοκρατίας – όπως έκανε ο Μουσολίνι με τους Αρντίτι (τους βετεράνους φαντάρους του πολέμου Ιταλίας-Αιθιοπίας) και τους Μελανοχίτωνες.
Ο συνταγματάρχης Χασάν, πρώην μέλος της Προεδρικής Φρουράς του Σαντάμ Χουσεΐν, που παρακολουθείται από το τμήμα καταπολέμησης της τρομοκρατίας της Γιουροπόλ, βρίσκεται νεκρός σε πάρκο του Βερολίνου. Φαινομενικά, υπόθεση του τμήματος ηθών. Αλλά ο Σαλβέρ δεν είναι άνθρωπος που σταματάει στα φαινόμενα.
Στην Ιταλία, δύο φιλήσυχες πενηντάρες, φίλες, αστές από τη Γένοβα και το Μιλάνο, εξαφανίζονται χωρίς καμιά ικανοποιητική εξήγηση. Η υπόθεση δεν θα ενδιέφερε τη Γιουροπόλ εάν δεν υπήρχε συγγενικός δεσμός ανάμεσα στη μία απ' αυτές και τον Έτορε Γκουίντι, που η κόρη του δολοφονήθηκε πρόσφατα μαζί μ' έναν τραμπούκο της άκρας δεξιάς. Συγχρόνως, η Πάολα Μπόκοβα, αρχηγός ενός δεξιού λαϊκιστικού κόμματος στη Σλοβακία, προσπαθεί να ανέλθει στην εξουσία, συνάπτοντας συμμαχίες με τους Ιταλούς φασίστες και τους Γερμανούς νεοναζί. Την καθοδηγεί ο Ιταλός καλλιεργημένος και κομψός καθηγητής Πέτρο Φερέρι, που επιθυμεί να παίξει τον ρόλο του μεταμοντέρνου ιδεολόγου/καθοδηγητή της ακροδεξιάς.
Η έρευνα, όμως, για ένα ευρωπαϊκό δίκτυο και για τις πιθανές προσπάθειες αποσταθεροποίησης των ευρωπαϊκών δημοκρατιών διολισθαίνει και η ίδια η ύπαρξη της ομάδας του Σαλβέρ τίθεται υπό αμφισβήτηση στο ανώτατο επίπεδο της Γιουροπόλ. Κάποιοι πολύ υψηλά ιστάμενοι δεν βλέπουν με κακό μάτι μια πιθανή συμμαχία ανάμεσα στην ακροδεξιά και τον νεοφιλελευθερισμό (σας θυμίζει κάτι;).
Ως φόντο, η Ευρώπη που κινδυνεύει και πάλι, όχι από το φάντασμα, αλλά από το βίωμα της επιστροφής του φασισμού στην εξουσία, στην πραγματική ζωή. Μια προειδοποίηση για τους κινδύνους της βίας και των ακροδεξιών δικτύων, Η Γιουροπόλ παρουσιάζεται ως καθρέφτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχει οικοδομηθεί με τόση δυσκολία, και παλεύει κατά των ακροδεξιών ή λαϊκιστικών κινημάτων, που επιδιώκουν να αποδημήσουν το ευρωπαϊκό δημοκρατικό κεκτημένο, έχοντας όμως και η ίδια πολλές εσωτερικές αντιφάσεις.
Η ανάλυση και η περιγραφή των μηχανισμών που χρησιμοποιούν οι ακροδεξιές δυνάμεις σε όλη την Ευρώπη και εδώ πιο συγκεκριμένα στην Ιταλία, είναι διεξοδικές. Αν και πρόκειται για μυθιστόρημα, η ανάλυση του Moulins πάνω στις διάφορες εκφάνσεις της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς είναι τόσο εμβριθής και λεπτομερής, ώστε μου έφερε στο μυαλό τη μνημειώδη μελέτη Η ανατομία του φασισμού του Robert O. Paxton (Κέδρος, 2006). Για τον Jacques Moulins, η άνοδος του νεοφασισμού είναι στην πραγματικότητα μια καλοστημένη μπίζνα, με καθιερωμένες μεθόδους, οργάνωση και χρηματοδότηση από τη μαφία.
Ο συγγραφέας αποφεύγει πάντως την παγίδα που θα συνίστατο στο να επικεντρωθεί σε αυτή την ανάλυση και να ξεχάσει να κατασκευάσει πραγματικούς χαρακτήρες και να χτίσει μια μυθιστορηματική πλοκή. Οι Ιταλικές απειλές, όπως τα άλλα δύο βιβλία του Jacques Moulins, είναι εξαιρετικά αστυνομικά μυθιστορήματα, με δυνατή πλοκή και ολοζώντανους χαρακτήρες. Το μυθιστόρημα που γράφτηκε πριν έρθει στην εξουσία η Τζόρτζια Μελόνι, τοποθετείται σε ένα ζοφερό παρόν και προδιαγράφει ένα ακόμα πιο επικίνδυνο μέλλον, σε μια Ευρώπη που καλείται για άλλη μια φορά να αντιπαλέψει τους δαίμονες των υπερεθνικιστικών και ακροδεξιών κινημάτων, του ρατσισμού και της ξενοφοβίας.
Jacques Moulins, Ιταλικές απειλές
Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2024
μτφρ. Γιάννης Καυκιάς
Σελίδες: 344
