.jpg)
Τα φυσικά βιβλιοπωλεία παραμένουν κλειστά, αλλά τα αιτήματα για το άνοιγμά τους κατά προτεραιότητα πληθαίνουν και δυναμώνουν σταθερά. Άλλωστε, η ανάγνωση έχει αποδείξει πλέον τη σωτήρια δύναμή της όσο ποτέ και ένα καλό βιβλίο είναι ένα από τα λίγα πράγματα που μπορούν να μετατρέψουν τον άπλετο χαμένο μας χρόνο σε κερδισμένο μέσα σε ένα απόγευμα και μερικές δεκάδες σελίδες. Από τη σταθερή τάση του σύγχρονου αστυνομικού μυθιστορήματος που είναι κάτι περισσότερο από την εξιχνίαση ενός φόνου, μέχρι το στιβαρά αναδυόμενο είδος του nature writing και από τα b sides μεγάλων κλασσικών μέχρι το απόλυτο book trend των ημερών που ακούει στο όνομα Ocean Vuong, αυτά είναι 10 βιβλία για να κερδίσουμε κάπως την άνοιξη που χάνουμε.
M’ ένα αστυνομικό ξεχνιέμαι…
POP.1280
(Jim Thompson, μτφρ. Κίκα Κραμβουσάνου, εκδόσεις Οξύ)
Μάτσο noir western κι ένα από τα πιο σημαντικά cult αστυνομικά μυθιστορήματα στην ιστορία του είδους. Ένας απόλυτος αντιήρωας σερίφης που δοκιμάζει τα όρια του αμοραλισμού του και ένας τρόπος γραφής που δοκιμάζει τα νεύρα του φιλήσυχου αναγνώστη. Χιούμορ και εξαπάτηση, αριστουργηματικός σαρκασμός και ένα άκρως διασκεδαστικό τρενάκι του λούνα παρκ που κόβει βόλτες στα υπόγεια της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Η επόμενη ταινία του Γιώργου Λάνθιμου και η πιο pop έκδοση της χρονιάς. Αυτό είναι το όνομα και πράγμα Pop.1280 του θρύλου της αστυνομικής λογοτεχνίας, Jim Thompson, που κυκλοφόρησε πριν μερικές ημέρες στα ελληνικά από τις εκδόσεις Οξύ σε μετάφραση Κίκας Κραμβουσάνου. Η αμφιλεγόμενη περσόνα του σερίφη Νικ Κόρεϊ δεν έχει τραβήξει μόνο την προσοχή του διάσημου έλληνα σκηνοθέτη, αλλά, από το 1964 που κυκλοφόρησε έως σήμερα, έχει γοητεύσει κόσμο και κοσμάκη: από τον γάλλο σκηνοθέτη Bertrand Tavernier, μέχρι τον άρχοντα του τρόμου Stephen King. Είναι ετοιμοπόλεμος να ρουφήξει στην πρωτότυπη δίνη του κάθε αναγνώστη που δε θα φοβηθεί την ανορθόδοξη ηθική που πρεσβεύει. Το POP.1280 είναι ένα από τα δυνατότερα και ιδιότυπα πλην βαθιά διασκεδαστικά αναγνώσματα που μπορεί να επιλέξει κάποιος για τη φετινή χρονιά.
Ένα Τραγούδι για Δύσκολους Καιρούς
(Ian Rankin, μτφρ. Γιώργος Μπαρουξής, εκδόσεις Μεταίχμιο)
Στην άλλη όψη του νομίσματος της βαθιάς συντηρητικής Οκλαχόμα του Jim Thompson, έρχεται η post-Brexit Σκωτία του Ian Rankin να απλώσει το εντυπωσιακά βαθύ σκηνικό του πίσω από την τελευταία και πιο δύσκολη περιπέτεια του Τζον Ρέμπους, ενός από τους σπουδαιότερους πρωταγωνιστές του βρετανικού αστυνομικού μυθιστορήματος. Μια σειρά επιθέσεων ρατσιστικού μίσους εμπλέκουν τον επιθεωρητή Ρέμπους σε μια ιστορία που καταλήγει στην εξαφάνιση του συντρόφου της κόρης του, με soundtrack ένα ξεχασμένο compilation CD με τίτλο Τραγούδια για Δύσκολους Καιρούς. Ένας ιδανικός επίσης τίτλος για την ιστορική συγκυρία στην οποία διαβάζεται ένα από τα καλύτερα κοινωνικοπολιτικά αστυνομικά μυθιστορήματα της σύγχρονης λογοτεχνικής ιστορίας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: Όσο μεγαλώνει, ο Ian Rankin μοιάζει στον Τζον Ρέμπους
…εκεί που πετούν τα πουλιά
Πριν Χαθούν τα Πουλιά
(Charlotte McConaghy, μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ, εκδόσεις Μεταίχμιο)
«Η Φράνι Στόουν είναι αποφασισμένη να φτάσει ως την άκρη της γης, ακολουθώντας τα τελευταία χιονογλάρονα σε αυτή που ίσως αποδειχθεί η στερνή αποδημία τους στην Ανταρκτική». Διαβάζοντας αυτή την πρόταση στο οπισθόφυλλο του νέου βιβλίου της Charlotte McConagly σε καμία περίπτωση δεν μπορείς να αντιληφθείς τη λογοτεχνική δύναμη που μπορεί να κρύβει αυτός ο περιβαλλοντολογικός ρομαντισμός. Το Πριν Χαθούν τα Πουλιά, ωστόσο, είναι μια πολύ σοβαρή περίπτωση φυσιολατρικού μυθιστορήματος, Αγγίζει με πανέμορφο τρόπο το ακανθώδες ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, εμπλέκοντας, παράλληλα, ευφυώς τη θητεία της συγγραφέως στην επιστημονική φαντασία με μοτίβα αστυνομικού μυθιστορήματος, φτάνοντας σε σημεία να συνδιαλέγεται με έναν πολύ ενδιαφέροντα τρόπο με τις καλές στιγμές του Ιουλίου Βερν. Οι συγκινήσεις και η μυθοπλαστική δυναμική που μπορεί να ξεπηδήσει από την πηγή έμπνευσης της άγριας πανίδας είναι καθηλωτική και αξίζει σίγουρα μια αναγνωστική ευκαιρία.
Η Λεοπάρδαλη του Χιονιού
(Sylvain Tesson, μτφρ. Σπύρος Γιανναράς, εκδόσεις Άγρα)
Απευθείας από την αφρόκρεμα του αναδυόμενου λογοτεχνικού είδους του nature writing, το νέο βιβλίο του γάλλου εξερευνητή και κατ’ επάγγελμα ταξιδιώτη Sylvain Tesson, Η Λεοπάρδαλη του Χιονιού, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγρα, πετάει τον αναγνώστη του απευθείας στα συναρπαστικά τοπία του Θιβέτ, για ένα φωτογραφικό κυνήγι της περίφημης «λεοπάρδαλης του χιονιού», ενός σπάνιου και απειλούμενου είδους αιλουροειδούς που ειδικεύεται σε ακριβοθώρητες εμφανίσεις και μαγικές εξαφανίσεις στις θιβετιανές κορυφές. Δανειζόμενος με άκρως ευχάριστα δημιουργικό τρόπο το οργουελικό μοτίβο της Φάρμας των Ζώων, ο Tesson εξερευνά την κοινωνιολογία του ζωικού βασιλείου και ξετυλίγει τη φιλοσοφική διάσταση του τοπίου, αναζωογονώντας τη μεγάλη παράδοση της ταξιδιωτικής λογοτεχνίας, ξανασυστήνοντάς τη στο σήμερα, με τον πλέον ιδανικό τρόπο.
Έτος Όργουελ…
Ανάσες
(George Orwell, μτφρ. Πάνος Τομαράς, εκδόσεις Αίολος)
Το 2021 έχει ανεπίσημα ανακηρυχτεί σε «έτος Όργουελ», καθώς όλοι οι μεγάλοι εκδοτικοί οίκοι εντός και εκτός συνόρων προχωρούν σωρηδόν σε (επαν)εκδόσεις του έργου του διάσημου συγγραφέα, το δυστοπικό όραμα του οποίου είναι ίσως πιο επίκαιρο από ποτέ. Κι είτε αυτή η ανάγκη επαναφοράς του George Orwell σε πρώτο πλάνο προκύπτει από την ανατριχιαστική εφαρμογή που βρίσκουν οι σκέψεις του στο παγκόσμιο κοινωνικοπολιτικό momentum, είτε είναι μια πολύ απλή ορθολογική επιλογή λόγω της λήξης της προστασίας των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας επί του έργου του, καθώς παρήλθαν εβδομήντα έτη μετά τον θάνατό του, πρόκειται για μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να ανακαλύψουμε άγνωστες συγγραφικές πτυχές αυτού του ιδιόρρυθμου πλην σπουδαίου νου, που συμπληρώνουν υπέροχα το παζλ της συγγραφικής του ιδιοσυγκρασίας και δράσης. Το βιβλίο Ανάσες που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αίολος συστήνει στον αναγνώστη την άλλη όψη της διορατικότητας του Orwell, με μια απολαυστική αυτοεκπληρούμενη προφητεία του αέναου κύκλου ψευδεπίγραφης ευμάρειας και σκληρής, ρεαλιστικής απόγνωσης, που δοκιμάζει εδώ και δεκαετίες τον σύγχρονο δυτικό κόσμο. Οι τάσεις φυγής ενός σαραντάρη, πεζού ασφαλιστή φυτεύουν τον σπόρο της Φάρμας των Ζώων και του 1984 και διαβάζονται με μια ανάσα και πολλά ειρωνικά, πικρά μειδιάματα.
…και Black Lives Matter
Εξ Αίματος
(Octavia Butler, μτφρ. Γιώργος Μπαρουξής, εκδόσεις Αίολος)
Δεν υπάρχουν πολλά βιβλία για τα οποία να μπορούμε να ισχυριστούμε ότι αποτελούν πραγματικά εκδοτικό γεγονός με όλο το βάθος της σημασίας της φράσης. Το Εξ Αίματος της αφρομερικανής συγγραφέως επιστημονικής φαντασίας Octavia Butler είναι αδιαμφισβήτητα, όμως, ένα από αυτά. Το κλασικό πια και σπουδαίο αντιρατσιστικό μυθιστόρημα που κυκλοφόρησε το 1979 με τον τίτλο Kindred, εμπνευσμένο από το γενικότερο κλίμα της εποχής του Black Power, φτάνει στον έλληνα αναγνώστη το 2021 και την εποχή του Black Lives Matter με το πρωτότυπο όχημα μιας σχεδόν μεταφυσικής ιστορίας. Προβληματίζει, έτσι και φωτίζει πλευρές του φυλετικού προβλήματος της Αμερικής, με τρόπο που δεν μπορούμε εύκολα να συλλάβουμε μέσα στη θολωμένο τοπίο της ιστορικής μας παιδείας. Κάνει, τελικά, αυτό που περιγράφει η ίδια η συγγραφέας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο: «Αγγίζει συναισθηματικά με τρόπους που η ιστορία δεν μπορεί».
Ο Χορευτής του Νερού
(Ta Nehisi Coates, μτφρ. Βάσια Τζανακάρη, εκδόσεις Ίκαρος)
Ένα σημαντικό μυθοπλαστικό ντεμπούτο και μια δυνατή προσθήκη στον αξιόλογο κατάλογο της σύγχρονης λογοτεχνίας που πραγματεύεται το φυλετικό ζήτημα έρχεται από τον εγνωσμένου κύρους αρθρογράφου του Atlantic και πολυβραβευμένου συγγραφέα Ta Nehisi Coates. Ο Χορευτής του Νερού ακροβατεί με χάρη στα όρια του μαγικού ρεαλισμού και της κατασκοπικής λογοτεχνίας με κεντρική, πάντως, αποστολή, την επικοινωνία μιας ακόμα ιστορίας πάλης ενάντια στην αποτίναξη του αιώνιου ζυγού των μαύρων σκλάβων του αμερικανικού Νότου. Ένα ιδιαίτερα γοητευτικό υβριδικό μυθιστόρημα, που ξεχωρίζει με τον τρόπο του μέσα στους αχανείς καταλόγους των νέων εκδόσεων και αξίζει να βγει στο φως.
Στο μυαλό των κλασικών…
Βίος και Πολιτεία του Τζακ Ενγκλ
(Walt Whitman, μτφρ. Χρήστος Εμμανουηλίδης, εκδόσεις Μάτι)
Το Βίος και Πολιτεία του Τζακ Ενγκλ είναι το μοναδικό και για αρκετό καιρό χαμένο, αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του σπουδαίου ποιητή Walt Whitman, το οποίο ανακαλύφθηκε πολύ μετά τον θάνατό του και προσφέρει μια σπάνια διεισδυτική ματιά στο μακρινό παρελθόν των μεγαλουπόλεων και τα ηθικά και κοινωνικά διλήμματα του καθημερινού αγώνα του 19ου αιώνα. Πάνω απ’ όλα, είναι τόσο απολαυστική και γοητευτική αυτή η ακριβή ευκαιρία να κοινωνήσεις τα χνάρια ενός τέτοιου ποιητικού νου στη μεγάλη φόρμα και να καταλάβεις γιατί ακριβώς κατέληξε να θεωρείται ο πατέρας του ελεύθερου στίχου.
Το Ράγισμα
(Francis Scott Fitzgerald, μτφρ. Καρολίνα Μέρμηγκα, εκδόσεις Μελάνι)
Το αυτοβιογραφικό δοκίμιο του Francis Scott Fitzgerald επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μελάνι και μπάζει τον αναγνώστη του στο προβληματισμένο και ανήσυχο μυαλό ενός εκ των μεγαλύτερων συγγραφέων του 20ου αιώνα. Ένα βιβλίο που σε λίγες σελίδες χαράζει στο νου το κεντρικό του νόημα, ότι «η ζωή είναι μια διαδικασία ραγίσματος» και ότι εκείνο το είδος χτυπήματος που έρχεται από μέσα σου «δεν το παίρνεις είδηση παρά μόνον αφού είναι πολύ αργά για να κάνεις κάτι γι’ αυτό». Προσφέρει, παράλληλα, μια περιεκτική και εύγλωττη εξήγηση στην πλούσια φιλολογία που ακολουθεί τον μύθο της προσωπικής ιστορίας του Francis Scott Fitzgerald. Όσοι αγαπούν έτσι κι αλλιώς τον συγγραφέα θα το αγαπήσουν κι αυτό, όσοι τον θεωρούν υπερεκτιμημένο, θα έρθουν -μοιραία- ένα βήμα πιο κοντά του.
…και στην καρδιά της ποίησης της γενιάς μας
Νυχτερινός Ουρανός με Τραύματα Εξόδου
(Ocean Vuong, μτφρ. Δημήτρης Μαύρος, εκδόσεις Gutenberg)
Αν κάποια βιβλία αποτελούν πολυαναμενόμενα εκδοτικά γεγονότα, κάποια άλλα αποτελούν αυθόρμητα και σαρωτικά εκδοτικά φαινόμενα. Ο ποιητής και συγγραφέας Ocean Vuong γεννήθηκε σε έναν ορυζώνα του Βιετνάμ του 1988, μεταφέρθηκε δύο ετών στην αγκαλιά της μητέρας του σε camp προσφύγων στις Φιλιππίνες, βρήκε αμφιλεγόμενο καταφύγιο στην Αμερική, έμαθε να διαβάζει σπάζοντας την αναλφάβητη παράδοση της οικογένειάς του και έσκασε με ευχάριστο πάταγο στην παγκόσμια γραμματεία πριν μερικά χρόνια με τις ποιητικές συλλογές Burnings και No, που για χρόνια αποσπούσαν το ένα σημαντικό βραβείο πίσω απ’ το άλλο. Μετέτρεψαν, έτσι, τον Vuong σε ένα πολλαπλό λογοτεχνικό ηρωϊκό είδωλο των προσφυγικών και της LGBTQ κοινοτήτας. Το Night Sky with Exit Wounds (Νυχτερινός Ουρανός με Τραύματα Εξόδου) είναι η τρίτη του ποιητική συλλογή που κυκλοφόρησε το 2016, απέσπασε την -ίσως κορυφαία πριν το βραβείο Nobel- ποιητική διάκριση T.S. Elliot και κυκλοφορεί στα ελληνικά εδώ και λίγο καιρό, σε μια ομολογουμένως εξαιρετική μετάφραση του Δημήτρη Μαύρου. Ο Ocean Vuong, είτε δικαιολογεί πλήρως το hype του είτε όχι, είναι ένας καθαρόαιμος ποιητής της γενιάς και της εποχής μας, από αυτούς που θα διδάσκονται στις μελλοντικές τάξεις των σχολών λογοτεχνίας.
.jpg)
