Eίναι λίγο μετά τις 8 και μισή, βραδάκι Τρίτης, και η Αθήνα υποδέχεται την Ute Lemper, την αγαπημένη στο ελληνικό κοινό Γερμανίδα ντίβα, η οποία αρέσκεται να μας επισκέπτεται συχνά-πυκνά, παρουσιάζοντάς μας κάθε φορά και ένα ακρόαμα καινούργιο, πάντοτε όμως κοντά στην αισθητική των καμπαρέ.
Θες το Βερολίνο των αρχών του 20ού αιώνα, μα και το μεταπολεμικό; Θες ο Kurt Weill και o Bertold Brecht; Οι αντίστοιχες performances και τα θεάματα; Αλλά και οι ποιητές και οι καταραμένοι –ο Neruda και ο Bukowski; Τα highlights του γαλλικού chanson, με τον Brel, τον Ferré και την Piaf να πρωταγωνιστούν; Όλα τα 'χει στις αποσκευές της, μια «βαλίτσα» γεμάτη αναμνήσεις, για ένα ταξίδι με αφετηρία και σταματημό τη μουσική. Η παράσταση που παρουσιάζει φέτος σε επιλεγμένες πόλεις του κόσμου ονομάζεται "Last Tango in Berlin" κι εμείς δηλώνουμε χαρούμενοι που την παρακολουθήσαμε.
10 λεπτά μετά την προγραμματισμένη ώρα έναρξης, ο χώρος μπροστά από το εκκλησιαστικό όργανο της αίθουσας «Χρήστος Λαμπράκης» έλαμψε απαλά, ενώ τα μεγάλα φώτα του Μεγάρου έσβησαν, επιτρέποντας στους μουσικούς να λάβουν τις θέσεις τους. Μπαντονεόν, κοντραμπάσο κι ένα μεγαλόπρεπο πιάνο με ουρά άρχισαν να ψελλίζουν μια ατμοσφαιρική εισαγωγή, υποδεχόμενα την Ute Lemper, η οποία βγήκε ντυμένη μ' ένα μεγαλόπρεπο μαβί πλισέ φόρεμα –σαν να φόρεσε τα κύματα εκείνου του «ωκεανού» στον οποίο θα ταξιδεύαμε μουσικά και χωροχρονικά. Ένας προβολέας ξάφνου την αναδεικνύει καθώς αναδύεται μέσα από τα καμαρίνια, κι εκείνη μας χαμογελά βαδίζοντας αγέρωχη προς το μέσο της σκηνής.
Με ιδιαίτερα εκφραστική φωνή και μ' ένα στιλπνό πρόσωπο που ακτινοβολούσε τη λάμψη και την κομψότητα μιας αρτίστας, ξεκίνησε με το "Take My Lovely Illusions" της Marlene Dietrich: έχουμε επομένως ήδη βουτήξει στα βάθη του χρόνου, εκεί πίσω στο Βερολίνο του 1938, λίγο πριν τον Πόλεμο. Αν και απόλυτα εκφραστική, με εμφανή τα περίσσια χιλιόμετρα στις φωνητικές της χορδές, η Lemper εμμένει πεισματικά σε θεατράλε μανιέρες που δεν ξέρω αν τελικά καταφέρνουν να ξεφύγουν μιας κάποιας γραφικότητας. Αυτό βέβαια δεν είναι ντε και καλά μειονέκτημα, από τη στιγμή που υπηρετεί εκείνο το οποίο αγαπά και την αγαπά: το καμπαρέ τζαζ/μπλουζ στυλ του Μεσοπολέμου, με όλες τις εκφάνσεις και τα παρακλάδια του. Ακόμα και στις σουινγκάτες στιγμές, η γυμνασμένη της φωνή ακροβατούσε περίτεχνα και κατ' επιλογήν στα σκέρτσα και στα άκρα των δυνατοτήτων της.
Φλερτάροντας με τον Kurt Weill στο νοητό πρώτο μέρος του σετ, με παρλάτες και διηγήσεις για τον συνθέτη, τη ζωή και τα ταξίδια του –καθώς και για το φιλαράκι του, τον Bertold Brecht– μάς έμπασε για τα καλά στο κλίμα της εποχής. Καθώς η φωνή της μετάβαινε από τις υπέροχες χαμηλές σε απότομες ακροβασίες και τεντώματα που έφερναν στο μυαλό ακόμα και τη Diamanda Galas, έχανες ανά στιγμές την εγγύτητα, ενώ δημιουργούταν κι ένας 4AD/post-This Mortal Coil χώρος, που έκανε τη Γερμανίδα ερμηνεύτρια και τη μικρή της ορχήστρα να μοιάζουν με όνειρο σε flick του David Lynch. Όχι και τόσο κακό δα, όμως με δυσκολεύει να ορίσω το πού βρίσκομαι. Και η αοιδός συνεχίζει να μας διηγείται: για τις επισκέψεις της στην Αθήνα, για τις ιστορίες των τραγουδιών που επέλεξε να πει. Κι όσο τραγουδάει και λικνίζεται σαγηνευτικά, το δίδυμο Veil/Brecht δίνει τη θέση του στις tango στιγμές του Astor Piazzolla, αλλά και στα chansons του Léo Ferré (με το "Avec Le Temps" να ξεχωρίζει).
Τι κι αν μεταπηδά σε διαφορετικές υφολογικές προσεγγίσεις; H Lemper παραμένει συνεπής στην ποιότητα της performance της, παραμένει χαριτωμένη και στιβαρή. Μπροστά στ' αυτιά μας παρελαύνουν η "Lily Marlen", το "Bluebird" του Charles Bukowski «μπαρ-ο-καπνισμένο» και μουλιασμένο στο αλκοόλ, η τρομπέτα του Miles Davis σε φωνητική μίμηση, αλλά και ο Pablo Neruda με το "La Isla Negra". Γαλλικά, αγγλικά , γερμανικά (και λέξεις ιταλικές και ισπανικές εμβόλιμα), όλες οι γλώσσες του κόσμου, αλλά και τα Yiddish: κραυγές που γίνονται τραγούδια μέσα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί, ελπίδα κι επιβίωση, ζωή μέσα από τον θάνατο και έμπνευση παρ' όλο το μαρτύριο και τον πόνο. Όλα αυτά (και πολλά ακόμη), αποτέλεσαν πρώτες ύλες για το αμάλγαμα του ρεπερτορίου που ακούσαμε στο Μέγαρο. Και πού καταλήξαμε γλυκά; Μα στην αγκαλιά του "Mack The Knife", βέβαια, του "Alabama Song (Show Me The way To The Next Whiskey Bar)", και του "Moondance" του Van Morrison!
Η Ute Lemper απέδειξε την Τρίτη πως έχει το ταλέντο να σε παίρνει μαζί της, με την απίθανη, νοσταλγική της φωνή και τα υγρά, συγκινημένα μάτια της. Στα 51 της χρόνια, μέσα στο μαγευτικό της φόρεμα –το οποίο «χόρευε» μαζί της καθ' όλη τη διάρκεια της συναυλίας– κι ενώ οι εξαιρετικοί της μουσικοί συμπλήρωναν τον ηχοκινητικό καμβά, έδωσε ένα ακόμα ρεσιτάλ ερμηνείας/διήγησης, το οποίο λίγοι μπορούν να συναγωνιστούν ή να προσεγγίσουν. Ό,τι και να γράψουμε, λοιπόν, ό,τι και να πούμε, εάν συνεχίζει να έρχεται και να ξανάρχεται στα μέρη μας, θα 'ναι σαν να ανταμώνουμε μια φίλη απ' τα παλιά. Και με χαρά θα διαπιστώνουμε αμφότεροι πως τίποτα δεν έχει αλλάξει πραγματικά...
{youtube}jtafu2fbHmo{/youtube}
