Είναι στ’ αλήθεια λίαν ενδιαφέρουσα και συνάμα επίκαιρη ιδέα να σεργιανίσεις για 5 ημέρες στην πλούσια μουσική παράδοση των 5 ευρωπαϊκών χωρών που κυνηγήθηκαν και στιγματίστηκαν το τελευταίο διάστημα για το περιβόητο δημοσιονομικό τους χρέος (Πορτογαλία, Ιταλία, Ιρλανδία, Ελλάδα και Ισπανία-P.I.I.G.S), με αφορμή τις συναυλίες, τα σεμινάρια, τις εισηγήσεις και τα workshops που διοργανώνονται στα πλαίσια του Athens World Music Festival. Αρώματα fados είχαν την τιμητική τους την πρώτη μέρα, σε μια προσεγμένη αλλά με μικρή προσέλευση βραδιά. Η μελαγχολία, η ωριμότητα και η γοητεία του χθες συνάντησαν την προσωπικότητα και την αυθεντικότητα στις θαυμάσιες παρουσίες των Andre Maia Band και Cristina Branco αντιστοίχως.
Τα λίγα και ουσιαστικά σχόλια παρουσίασης του πρώτου Πορτογάλου καλεσμένου –δια στόματος του καλλιτεχνικού διευθυντή του φεστιβάλ, Μάριου Στρόφαλη– επικεντρώθηκαν στην ανάγκη ενός καλλιτέχνη να «ζει εκεί όπου γεννιέται ο πολιτισμός του αύριο». Μια τέτοια περίπτωση είναι και ο ηθοποιός/τραγουδιστής Andre Maia, ο οποίος έχει εγκατασταθεί τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Συνοδοιπόροι του έτσι στην Τεχνόπολη ήταν Έλληνες μουσικοί: Έφη Ζαϊτίδου (κανονάκι), Ξένια Τσέλιγκα (μπαγιάν), Αλέξανδρος Καψοκαβάδης (κιθάρα & πολίτικο λαούτο) και Κώστας Σταυρόπουλος (κοντραμπάσο). Μαζί μας μύησαν στον ιδιόμορφο κόσμο των fados και της πορτογαλικής μουσικής ιστορίας.
Η ζεστή, θεατρική, παρορμητική κι ενίοτε εξομολογητική σκηνική παρουσία του Maia έδωσε τον δικό της παλμό σε κομμάτια όπως τα “Alfama” (τόπος γέννησης του fado, μεταφράζεται ως μοίρα-κακή μοίρα), “O Fado Em Atenas” (εμπνευσμένο από τη διαμονή του στην Ελλάδα), “Formiga Βossa Νova” (σύνθεση του αξεπέραστου διδύμου Alexandre O'Neill & Alain Oulman, το πρωτοτραγούδησε η Amalia Rodrigues), “O Fado Do Nao É Mau” («Το fado δεν είναι κακό», δημιουργία του σχήματος Daolinda), “Coimbra” (διάσημη πανεπιστημιακή πόλη με πλούσιες «χάρες») και “Casa Da Mariquinhas”, το μπρίο του οποίου κέρδισε και τους πιο καθιστούς. Φυσικά δεν έλειψαν και στιγμές σαν το “Cançao Do Mar” (Dulce Pontes) και το “O Pastor” (Madredeus), που τόσο έχουν αγαπηθεί από το ελληνικό κοινό και πάντα ισορροπούν τις όποιες μουσικές του άγνοιες και ασχετοσύνες.
Από την ανοιχτόκαρδη ανδρική εκπροσώπηση των fados περάσαμε κατόπιν γοργά στη φινετσάτη, αριστοκρατική και ολίγον ψυχρή παρουσία της Cristina Branco, με τις αξιοσημείωτες ερμηνευτικές περγαμηνές. Μαζί με το δεξιοτεχνικό της τρίο (Ricardo J. Dias/πιάνο, Bernardo Couto/πορτογαλική κιθάρα, Bernardo Moreira/κοντραμπάσο) η Branco αρέσκεται να δημιουργεί συναισθήματα και ιστορίες στην κόψη του ξυραφιού και η βραδιά της Δευτέρας ήταν σημαντική και για εκείνη και για εμάς. «Μοιραζόμαστε την ίδια μοίρα, έστω και για έτερους λόγους», σχολίασε με χαμηλή φωνή για να περάσει στο εσωτερικό ξεδίπλωμα της νέας της δουλειάς Alegria, με τα “O Lenço Da Carolina”, “Alice No Páis Dos Matraquilhos”, “Cherokee Luise”, “Branca Aurora”, “O Cidadão De Frente Para A Cidade και “Deolinda”. Τα λόγια του Μπωντλέρ «το ταξίδι είναι ένας καλός τρόπος για να επιστρέφει κανείς σπίτι του» έλαβαν ξεχωριστή φόρτιση στο “Invitation Au Voyage”, ενώ το αιώνιο θέμα της προσμονής και της απώλειας ξεκλείδωσε μνήμες και αισθήσεις όταν ακούστηκε το “Meu Amor É Marinheiro”.
Σε όλη τη διάρκεια της συναυλίας, η Branco έμεινε προσηλωμένη στους μουσικούς της (δεν είναι τυχαίο που μας χάρισε το πιο ζεστό της χαμόγελο κατά την παρουσίασή τους), μοιράστηκε –ολίγον άνευρα– μερικά σχόλια για τις ιστορίες των τραγουδιών και παρέμεινε σε ένα αέρινο «βήμα του πελαργού», το οποίο άλλοτε φάνηκε να κερδίζει και τα πιο δύσκολα ώτα, άλλοτε χανόταν στιγμιαία σε επαναλαμβανόμενα μοτίβα. Βέβαια, όταν ομιλούμε για τη συναυλιακή διάσταση της Cristina Branco, έχουμε κατά νου (πλην της υπέροχης φωνής της) την αβίαστη και υπογείως δυναμική ανάδειξη του εύρους της ιδιαίτερης τέχνης του fado –μαζί μ' ένα συνειδητό εκ μέρους της «προβάδισμα» όχι τόσο των ίδιων των fados, όσο των ιστοριών που κρύβουν κι εκείνη διψά να διηγηθεί. Κατά κάποιον τρόπο, είναι να σα να μεταγγίζει τη φρέσκια αύρα της στο είδος που υπηρετεί κι αυτό σίγουρα την ανάγει σε μια γνήσια και συναρπαστική καλλιτέχνη, η οποία απαιτεί την προσοχή του ακροατή και τους πιο ανοικτούς του «ορίζοντες».
Η αύρα της παλιάς φρουράς του fado απλώθηκε τη Δευτέρα στην Τεχνόπολη με δύο encore, ολοκληρώνοντας μια αισθαντική βραδιά ενός αξιόλογου φεστιβάλ. Το οποίο συνεχίζεται μέχρι τις 19 Ιουλίου και αξίζει να υποστηριχθεί από την παρουσία όλων μας.
