Κάτι έλειπε από τη φετινή εμφάνιση του Mark Lanegan στη χώρα μας. Ο Στέργιος Κοράνας από το Principal της Θεσσαλονίκης κάνει λόγο για μια εμφάνιση με υπερβολικά χαμηλούς τόνους, η οποία κούρασε τους μη harcore fans του Αμερικανού ερμηνευτή. Αλλά και ο Χρήστος Νύχτης υπογραμμίζει από το Fuzz την εμφανώς ταλαιπωρημένη φωνή του Lanegan, όπως και την ακαταλληλότητα των μουσικών του ως προς την απόδοση της «ψυχής» των τραγουδιών στα οποία κλήθηκαν να τον συνοδεύσουν...
Θεσσαλονίκη, 4/4
του Στέργιου Κοράνα
Τον Mark Lanegan τον έχω αρκετά ψηλά σαν καλλιτέχνη, μιας και μας έχει δώσει πολλά δείγματα γραφής με πολλά projects –είτε δικά του, είτε συνεργασίες. Παρ’ όλα αυτά, στο τέλος της μέρας που λένε οι Αγγλοσάξονες, το αγαπημένο μου μέρος από τις δουλειές του παραμένουν οι Screaming Trees. Κάτι βέβαια που κάθε άλλο παρά με απέτρεψε από το να πάω να τον δω με το τωρινό του σχήμα. Για δεύτερη φορά λοιπόν μετά τους dEUS, βρεθήκαμε στο νέο Principal, όχι μόνο για τον Lanegan, μα και για ένα από τα αγαπημένα μου σχήματα της Θεσσαλονίκης –τους This Is Nowhere.
Οι οποίοι This Is Nowhere άνοιξαν πολύ καλά τη βραδιά και μας έπαιξαν και το “Perfect Helpless” από το ομώνυμο EP τους. Ενώ όμως σε κάποιον που δεν τους έχει ξαναδεί μπορεί να φαίνονταν υπέροχοι, ξέρω (επειδή τους έχω ξαναδεί τουλάχιστον 5 φορές) ότι μπορούν και καλύτερα από αυτό. Όχι ότι δεν έπαιξαν καλά το βράδυ της Τετάρτης: απλώς το καλύτερο είναι εχθρός του καλού. Ακολούθησε ένα 40λεπτο διάλειμμα, μέχρι να υποδεχτούμε τον Αμερικανό επί σκηνής.
Ο Lanegan ήταν γενικά πολύ λιτός στα λόγια του: αρκέστηκε σε απλά «καλησπέρα», «καληνύχτα», «ευχαριστώ» και γενικότερα κράτησε χαμηλούς τόνους. Ξεκίνησε με το “Gravedigger’s Song”, το εισαγωγικό δηλαδή κομμάτι στο τελευταίο του άλμπουμ και –σημειωτέον– αξιολογότατο ξεκίνημα για συναυλία, μιας και σε έβαζε αμέσως στο κλίμα. Προς μεγάλη μου χαρά, ανάμεσα στα τραγούδια που μας είπε χώρεσε και το “Crawlspace” των Screaming Trees, σε μια setlist που κατά τα άλλα προσανατολίστηκε στις προσωπικές του δουλειές, με κάμποσες επιλογές από το Blues Funeral.
Οι Mark Lanegan Band έπαιξαν ωραία σε γενικές γραμμές, κι όμως οι ενστάσεις τελικά δεν είναι λίγες. Πρώτα-πρώτα, ένιωθες βλέποντας τη συναυλία σαν να ακούς να παίζει CD: δεν υπήρξε η παραμικρή απόκλιση από τη στούντιο εκδοχή των κομματιών, τη στιγμή που σε ένα live περιμένεις τον καλλιτέχνη να ξεφύγει λίγο και να δώσει το κάτι παραπάνω. Έπειτα, κάπου στη μέση της συναυλίας, οι τόνοι έπεσαν τόσο πολύ ώστε η βραδιά έκανε μεγάλη κοιλιά. Ο κόσμος άρχισε έτσι να βαριέται, με εξαίρεση ίσως όσους ήταν τρελαμένοι με τον Lanegan: για τους υπόλοιπους, έμοιαζε πλέον με βραδιά για τους hardcore fans του. Τέλος, η συναυλία κράτησε πολύ λίγο. Μία ώρα και είκοσι λεπτά –του encore συμπεριλαμβανομένου– για άνθρωπο με το ρεπερτόριο του Lanegan, είναι κατά τη γνώμη μου ανεπίτρεπτο. Μπορούσε να δώσει πολύ περισσότερα στο κοινό του.
Το οποίο κοινό, εδώ που τα λέμε, δεν ήταν και το θερμότερο που έχω δει. Πάρα πολύς κόσμος μεν, σχετικά χλιαρός δε. Το Principal –αν και χωράει κι άλλους– ήταν αρκετά γεμάτο κι όμως οι περισσότεροι σου έδιναν την εντύπωση ότι πήγαν για να πουν ότι πήγαν. Ίσως λοιπόν το πράγμα να λειτούργησε και αμφίδρομα: κάτι οι χαμηλοί τόνοι του Lanegan, κάτι οι χλιαρές αντιδράσεις από το κοινό, λογικά θα απογοητευόταν και ο καλλιτέχνης και το ακροατήριο σταδιακά.
Για τον ήχο τέλος του Principal και για τη γενικότερη οργάνωση, έχω να πω μπράβο για άλλη μια φορά. Σκέφτηκα μάλιστα να μην αναφερθώ καν, γιατί καταντάει και λίγο κλισέ. Ίσως λίγη παραπάνω ποικιλία στην κάβα δεν θα με χαλούσε, κυρίως στις μπύρες (έτσι, για να γκρινιάξω για κάτι!).
Αθήνα, 5/4
του Χρήστου Νύχτη
Υπάρχουν διαφορετικές οπτικές γωνίες στο να «κρίνεις» μια συναυλία. Πολλοί διαφορετικοί παράγοντες, οι οποίοι θα πρέπει να ισχύουν για να παραχθεί ένα αποτέλεσμα που δύναται να ικανοποιήσει ένα σύνολο ανθρώπων διαφορετικών προσδοκιών και απαιτήσεων. Κάποιοι, από τη μια άκρη, μένουν μόνο στην παρουσία του αγαπημένου τους σχήματος/καλλιτέχνη, ταυτισμένοι με ό,τι παρουσιάσουν και όπως το παρουσιάσουν. Άλλοι, από την άλλη άκρη, έχουν φανταστεί συγκεκριμένη «ηχητική απεικόνιση» των τραγουδιών και δεν περιμένουν τίποτα άλλο παρά αυτήν –και υπάρχουν άλλοι τόσοι ενδιάμεσα.
Όταν το παραπάνω μίγμα συναντιέται σε μια συναυλία σαν του Mark Lanegan και (επιπροσθέτως) διαπιστώνεται η απουσία κρίσιμων συστατικών για την επιτυχή έκβαση αυτής, τότε η «κριτική» αναπόφευκτα κινείται σε μια λογική ποτηριού μισογεμάτου ή μισοάδειου. Και το λυπηρό σε κάτι τέτοιο είναι πως μιλάμε για μια συναυλία Lanegan –την τρίτη επί ελληνικού εδάφους με το δικό του σχήμα και όχι ως guest– και το ποτήρι δεν είναι γεμάτο.
Βάζοντας τα πράγματα σε μια σειρά, δεν χρειάζεται και μεγάλη συναυλιακή εμπειρία για να καταλάβει κανείς πως ο Lanegan ήταν αρκετά ταλαιπωρημένος την Πέμπτη το βράδυ στο Fuzz. Δεν ήταν χαμηλά η φέτα του ηχολήπτη στο μικρόφωνο –όπως φωνάζανε πολλοί– απλά το μεγαλείο της φωνής του δεν μπορούσε να ξεδιπλωθεί εκείνο το βράδυ, κάτι που γινόταν εμφανές σε κάθε προσπάθεια έκτασης από τον χαρακτηριστικό μορφασμό του ίδιου, ο οποίος ένιωθε πως απλά δεν μπορούσε... Παρ’ όλα αυτά, η εμπειρία επιτρέπει στον Lanegan να αποτυπώνει τα κομμάτια με τρόπο σπαρακτικό, προσδίδοντας μια έξτρα δόση τραγικότητας στο περιεχόμενό τους. Το κρίμα στην περίπτωσή μας είναι όσοι δεν είχαν «ξαναδεί» αυτή τη φωνή να ερμηνεύει τα δικά της τραγούδια και κυρίως οι πιτσιρικάδες –ήταν αρκετοί– οι οποίοι δεν βίωσαν τις πλήρεις δυνατότητές της.
Ξεπερνώντας λοιπόν το συστατικό της κατάστασης της φωνής, που είναι και ένα θέμα ανθρώπινο, το μεγάλο ζήτημα της συναυλίας της Πέμπτης ήταν η μπάντα. Καταλαβαίνω πως πλέον τα χρήματα είναι λίγα παντού, πως η οικονομική κρίση έχει κάνει τις τουρνέ να βγαίνουν και να μη βγαίνουν. Αλλά να στηρίζεται η ευρωπαϊκή τουρνέ του Lanegan σε Βέλγους μουσικούς όπως ο Aldo Struyf στα keyboards και στην κιθάρα και ο «με έγλειψε η αγελάδα» Steven Janssens (κιθάρα), στην πράξη δεν ήταν και ό,τι καλύτερο.
Δεν θα μείνω στην καθ’ εαυτή εκτέλεση των τραγουδιών, γιατί μια χαρά τεχνίτες ήταν οι άνθρωποι. Αλλά, πέρα από την τεχνική, τα συγκεκριμένα κομμάτια θέλουν και ψυχή. Έτσι όμως όπως είχε δομηθεί η εκτέλεσή τους, πολλές φορές ένιωθα ότι η μουσική ακολουθούσε απλά την ταλαιπωρημένη φωνή του Lanegan, για να βρεθεί η στιγμή όπου απότομα θα ξεσπάσει η lead guitar ώστε να κάνει ένα ποζέρικο σόλο στυλ συναυλίας Βασίλη Παπακωνσταντίνου (για να μας δουν κιόλας και να πάρουν τα μάτια τους από τον τραγουδιστή) –και, μόλις το σόλο τελειώσει, να μπει πάλι στο καβούκι της. Μια αντιμετώπιση δηλαδή εντελώς ξένη με την αισθητική την οποία πρεσβεύουν τα συγκεκριμένα κομμάτια, ακόμα και τα νεόκτιστα του Blues Funeral, που είχαν δικαίως την τιμητική τους. Αισθητική που σεβάστηκαν πολύ καλύτεροι και πιο τεχνίτες μουσικοί τους οποίους έχουμε δει να παίζουν live με τον Lanegan, όπως για παράδειγμα ο Troy Van Leeuwen, o Eddie Nappi και πιο παλιά (σε εκείνη την αξέχαστη συναυλία του Οκτώβρη του 1998) ο Mike Johnson. Όμως ας μη πάμε σε συγκρίσεις, γιατί θα μελαγχολήσω.
Πάντως, για να περάσουμε και στη μισογεμάτη πλευρά, η συναυλία είχε στιγμές και αρκετές μάλιστα. Και τα electro-αναθρεμμένα τραγούδια του Blues Funeral άρεσαν στο κοινό, με πρώτο και καλύτερο το “Quiver Syndrome”, με το “Ode To Sad Disco” να παίρνει τη σκυτάλη λίγο αργότερα. Επιβεβαιώνοντας το γεγονός πως, πλέον, ένα-ένα τα κάστρα πέφτουν και από τα 4 piece θα πρέπει να θεωρούμε την παρουσία ενός Apple αναγκαία και απαραίτητη σε κάθε live. Άξια μνείας είναι επίσης το ξεσηκωτικό για το σημείο της συναυλίας όπου παίχτηκε “Crawlspace” (από το Last Words των Screaming Trees) συνοδευόμενο αμέσως μετά από τη ματαιότητα του “Deep Black Vanishing Train”, παρουσιάζοντας έξοχα τις ίδιες τις μεταπτώσεις του δημιουργού τους.
Δεν θα σχολιάσω τη σύνθεση της setlist, μιας και δεν έχει ιδιαίτερη σημασία ποια κομμάτια θα επιλέγονταν. Θα σταθώ μόνο στη συναυλιακή παράδοση που τείνει να χτιστεί με την εκτέλεση κομματιών τα οποία κλείνουν δίσκους πριν το encore. Το 2003 στο Gagarin ακούσαμε λοιπόν μια φοβερή εκτέλεση στο “Fix”, την Πέμπτη στο Fuzz απολαύσαμε –και πρόκειται όντως για το highlight της βραδιάς– μια αντίστοιχα συναρπαστική απόδοση στο “Tiny Grain Of Truth”, με τη μπάντα αυτή τη φορά να στέκεται πραγματικά στο ύψος των περιστάσεων.
Το encore περιείχε μόνο το “Metamphétamine Βlues”, το οποίο θαρρείς τέλειωσε βιαστικά. Ήταν προγραμματισμένα να παιχτούν και τα “Harborview Hospital” και “Pendulum”. Δεν χρειαζόταν, όμως. Δεν υπήρχε κανένας λόγος να τελειώσει η συναυλία με τον Lanegan να ψελλίζει τις λέξεις «I am as tired as a man can be». Κανένας πραγματικά...
Υ.Γ. Με το που έφτασα στο Fuzz, ήδη ακούγονταν οι Illegal Operation, σε εκείνο όμως ακριβώς το κομμάτι διαπιστώθηκε ότι κάηκε ο ενισχυτής της κιθάρας, με αποτέλεσμα να μη μπορέσουν να συνεχίσουν. Ελπίζω να μην ήμουν εγώ ο γκαντέμης...
Setlist
Gravedigger’s Song
Sleep With Me
Hit the City
Wedding Dress
One Way Street
Resurrection Song
Wish You Well
Gray Goes Black
Crawlspace
Deep Black Vanishing Train
Quiver Syndrome
100 Days
Creeping Coastline of Lights
Riot In My House
Ode to Sad Disco
St. Louis Εlegy
Tiny Grain Of Truth
Encore
Methamphetamine blues
{youtube}4EK-LFWCo2o{/youtube} {youtube}zpaeUigc_9Y{/youtube}
