Παρά τον βροχερό και συννεφιασμένο από τον πρωί καιρό φόρεσα το μαρτάκι μου την 1η Μαρτίου και ήξερα ότι ακόμα και αν ο καιρός δεν προμήνυε άνοιξη, το βράδυ ήμουν σίγουρη ότι θα βίωνα μια αναγεννησιακή μουσική εμπειρία στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης και δεν διαψεύστηκα.
Η συνεργασία της Λένας Πλάτωνος με τη Στέγη ξεκινάει το 2015 όπου παρουσίασε μελοποιημένη ποίηση της Emily Dickinson και του Κώστα Καρυωτάκη, συνεχίστηκε με ένα συγκλονιστικό live που συνδυάστηκε με την προβολή του ντοκιμαντέρ «λπ» του Χρήστου Πέτρου για τη ζωή και το έργο της. Ενώ το 2023 παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο του Cavafy Festival: Archive of Desire που διοργάνωσε στη Νέα Υόρκη το Onassis Culture συνθέσεις της για τον Κ.Π. Καβάφη στο Miller Theater του Πανεπιστημίου Columbia. Αυτή τη χρονιά επέστρεψε στη Στέγη υποσχόμενη να βάλει το μαγικό της χεράκι στην ελληνική μουσική παράδοση και δεν θα μπορούσε να βρει καλύτερο χώρο να το κάνει, καθώς το Onassis Culture και το πρόγραμμα της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση έχει αποδείξει ότι αγαπάει την παράδοση και ενισχύει τους καλλιτέχνες του σήμερα να πειραματιστούν μαζί της σε έναν γόνιμο και δημιουργικό διάλογο. Όταν σε αυτό τον διάλογο εμπλέκεται το όνομα Λένα Πλάτωνος γνωρίζεις εκ των προτέρων ότι το αποτέλεσμα θα είναι όχι μόνο ενδιαφέρον αλλά κι ευφάνταστο.
Ακούς τον τίτλο «Παραδοξιακά», έχεις διαβάσει στο πρόγραμμα ότι πρόκειται να ακούσεις «πειραγμένη» παραδοσιακή μουσική με συνθεσάιζερ και ηλεκτρονικούς υπολογιστές και ίσως να περιμένεις να ακούσεις κάτι ψυχρό, στεγνό, ψηφιοποιημένο, να έχεις επιφυλάξεις είτε αγαπάς είτε αγαπάς να μισείς την «παράδοση», αλλά εμπιστεύεσαι το ένστικτό σου και κυρίως εμπιστεύεσαι την ιέρεια της ελληνικής ηλεκτρονικής μουσικής και ξέρεις ότι αυτή την εμπειρία δεν πρέπει να την χάσεις. Φτάνεις στη Στέγη και βλέπεις ότι την ίδια σκέψη και κυρίως το ίδιο πάθος να βρεθούν κοντά σε ένα ζωντανό μύθο της ελληνικής μουσικής έχει ένα μεγάλο πλήθος όλων των γενεών μουσικόφιλων, που ανήκουν πιθανώς και σε ένα ευρύ και πολυποίκιλο μουσικό φάσμα.
Ζούμε σε μια εποχή όπου η κατάργηση της κάθε είδους ταμπέλας, η αντίδραση στο παλιό, και στα «τρωτά» σημεία του παρελθόντος μπορεί να έχουν κάνει τις νέες γενιές να αντιδρούν σε οτιδήποτε κουβαλάει ένα ίχνος παράδοσης, από την άλλη ωστόσο υπάρχει ταυτόχρονα μια ανάγκη της νέας γενιάς να βρει ό,τι έχει νόημα και ό,τι αξίζει να συνεχίσει να υπάρχει από την παράδοση και να το διασώσει με ευγνωμοσύνη και σεβασμό.
Αυτή την ευγνωμοσύνη, αυτό δέος, και αυτόν το σεβασμό νιώσαμε στην κατάμεστη Στέγη αυτές τις δύο βραδιές. Και αυτά τα συναισθήματα είχαν μια διττή φύση. Αρχικά η πηγή τους ήταν η εγκάρδια και ταπεινή εμφάνιση της δημιουργού, που μας υποδέχτηκε με αγάπη κι εγκαρδιότητα σαν να μας έβαζε σπίτι της – κι όντως νιώσαμε σπίτι, όπου σπίτι είναι μια πατρίδα, που από την μία είχε πολύ συνειδητά χωρικά και χρονικά όρια και από την άλλη με τη μουσική υπέρβαση που βιώσαμε κατά τη διάρκεια της συναυλίας αυτή η πατρίδα έπαψε να υφίσταται χωροχρονικά και έγινε μια μεγάλη παρηγορητική αγκαλιά, αυτό που θα έπρεπε να είναι δηλαδή κάθε πατρίδα.
Η δεύτερη αιτία των συναισθημάτων που μεγιστοποίησε τη συγκίνηση ήταν σαφώς το πρόγραμμα της συναυλίας. Η επιλογή των τραγουδιών, η εκτέλεσή τους και το παράδοξο αλλά και τόσο φυσικό και τόσο αβίαστο μπόλιασμα με την ηλεκτρονική μουσική, που το αποτέλεσμα ήταν φρέσκο ολοζώντανο, ενώ κατάφερνε να σε κάνει να νιώσεις ότι η παράδοση τελικά είναι κάτι που θες δεν θες υπάρχει στο dna σου και με τον κατάλληλο τρόπο μπορεί να σε κάνει να νιώσεις αυτό το δέος και τον σεβασμό, επιλέγοντάς τα με ελεύθερη βούληση, κατανυκτικά, και χωρίς κανέναν καταναγκασμό.
Ενώ λοιπόν δεν μπορείς να μη νιώσεις τον δεσμό και το βάρους αυτού του δεσμού με μια μακραίωνη παράδοση του τόπου σου, από την άλλη νιώθεις μια πρωτόγνωρη ελευθερία να βιώσεις αυτή την παράδοση με έναν νέο δικό σου τρόπο και να αφεθείς να την απολαύσεις με όλες σου τις αισθήσεις και να ταξιδέψεις στις νότες, τους ήχους, τις λέξεις, τις ανάσες, τις σιωπές, των μουσικών οργάνων, παραδοσιακών και μοντέρνων και των φωνών, στοιχεία που όλα μαζί συνέθεσαν μια απίστευτη εμπειρία για την οποία πρέπει να είσαι ανοιχτός για να μπορείς να εκτιμήσεις στο μέγιστο.
Ένα μουσικό ταξίδι από την Ήπειρο ως την Κρήτη, και από τον Πόντο ως τα Επτάνησα, που οι διακεκριμένοι σολίστ που βρίσκονταν πάνω στη σκηνή μαζί με τη Λένα Πλάτωνος και τον Stergios T. κατάφεραν να το μετατρέψουν σε μια συναυλία έκπληξη – γιατί ενώ αναγνώριζες τα κομμάτια, ένα προς ένα, ο νέος τους ήχος δεν τα έκανε απλώς μοντέρνα ή καινούργια, αλλά τα έκανε πιο προσιτά, πιο δικά σου. Κι αυτό ακριβώς ήταν το υπέρτατο δώρο αυτής της συναυλίας. Κάτι που ήταν ήδη δικό μας, έγινε ακόμα πιο δικό μας, ακόμα πιο οικείο, ακόμα πιο αγαπημένο – κι ίσως αυτό να ήταν το μόνο παράδοξο. Ένα παράδοξο που μόνο το πηγαίο ταλέντο μιας τόσο μεγάλης μουσικής φυσιογνωμίας θα μπορούσε τόσο φυσικά να επιτελέσει και να πραγματοποιήσει.
Συνοδοιπόροι επί σκηνής που έκαναν αυτό το ταξίδι αλησμόνητο ήταν η εξαιρετικά επιλεγμένη ομάδα που αποτελούνταν από τους Ευάγγελο Γκίκα, Άννα Λινάρδου, Εύη Σεϊτανίδου, Μανώλη Τσιρλιάγκο στις φωνές, τον Μάνο Αχαλινωτόπουλο στα πνευστά, τον Βαγγέλη Καρίπη στα κρουστά, τον Αλέξανδρο Καψοκαβάδη στα έγχορδα και τον Γιώργο Κοντογιάννη στις λύρες.
Με την ελπίδα τα τραγούδια αυτά να βρουν τον δρόμο τους και σε δίσκο ή cd και την ευχή η συναυλία αυτή να πραγματοποιηθεί ξανά, θα περιμένουμε περισσότερη παραδοξιακή μουσική από τη Λένα Πλάτωνος και τον Stergios T.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
ΔΙΑΣΚΕΥΗ & ΕΝΟΡΧΗΣΤΡΩΣΗ: ΛΕΝΑ ΠΛΑΤΩΝΟΣ, STERGIOS T.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΚΙΚΑΣ, ΑΝΝΑ ΛΙΝΑΡΔΟΥ, ΕΥΗ ΣΕΪΤΑΝΙΔΟΥ, ΜΑΝΩΛΗΣ ΤΣΙΡΛΙΑΓΚΟΣ
ΛΕΝΑ ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΠΛΗΚΤΡΑ
STERGIOS T. (ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΤΣΙΡΛΙΑΓΚΟΣ) ΠΛΗΚΤΡΑ, PROGRAMMING, SOUND DESIGN, ΦΩΝΗΤΙΚΑ
ΜΑΝΟΣ ΑΧΑΛΙΝΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΠΝΕΥΣΤΑ
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΚΑΡΙΠΗΣ ΚΡΟΥΣΤΑ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΨΟΚΑΒΑΔΗΣ ΕΓΧΟΡΔΑ, ΤΡΑΓΟΥΔΙ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣ: ΛΥΡΕΣ
ΗΧΟΛΗΨΙΑ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΦΩΤΙΣΜΩΝ: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΜΟΥΝΤΡΙΧΑΣ
ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: GOODHEART PRODUCTIONS
Το φωτογραφικό υλικό παραχωρήθηκε από τη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, credit: Andreas Simopoulos
