Παρουσίαση δίσκου σωστότερα κι όχι θεατρική παράσταση, μαύρη κωμωδία και ψυχολογικό θρίλερ μαζί, once off εμπειρία κι ευκαιρία την Παρασκευή 27 Ιανουαρίου στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση κι ο νοών νοείτω.
Ένα αφήγημα και spoken word album, μια ζοφερή ιστορία με μουσικές παύσεις-υποβλητικά ιντερλούδια-, ένα ψυχολογικό παραλήρημα, ένα σουρεαλιστικός μονόλογος, ένα παραμύθι σκοτεινό, ένα μελαγχολικό ξόρκι-podcast.
George: 59 ετών, 104 κιλών, με τριχωτή κοιλιά και μια μοίρα προδιαγεγραμμένη. To κεντρικό πρόσωπο στην αφήγηση της ιστορίας του Ευθύμη Φιλίππου για την αρρώστια, τον φόβο, την εγκατάλειψη, το τραύμα, τη συμφιλίωση με τον θάνατο, το αναπόφευκτο του θανάτου.
Ο ήρωας εργάζεται σε ένα γραφείο, αρρωσταίνει ξαφνικά και η θανατηφόρος νόσος τού αφήνει περιθώριο ζωής μόλις δύο μήνες. Αναπολεί τη ζωή του, τη σχέση των γονιών του. Μεγαλώνει με έναν πατέρα που φορούσε τα ρούχα της γυναίκας του, όταν εκείνη έφυγε από το σπίτι, ώστε ο μικρός George να μη νιώσει ότι μεγαλώνει χωρίς τη μητέρα του. 60 άνδρες που έχουν την ίδια ηλικία και το ίδιο βάρος με αυτόν, μπαίνουν σε ένα καράβι για να επισκεφτούν ένα συγκεκριμένο σπίτι σε ένα νησί. Εκεί συναντούν μια κοπέλα 28 ετών που σχετίζεται με το επικείμενο τέλος του George.
O Γιώργος σύζυγος, ο Γιώργος πατέρας, ο Γιώργος παιδί. Ο Γιώργος στο γραφείο, ο Γιώργος στο σπίτι, ο Γιώργος στον γιατρό, ο Γιώργος στον δρόμο.
Οι λέξεις-εικόνες: ένας όμορφος φιόγκος σε ένα ζευγάρι παπούτσια, ένα κόκκινο ακρυλικό σπασμένο νύχι, ένα μπλε κοστούμι, ένα τεύχος του Paris Match, ένα πορσελάνινο βάζο με μεγάλα κίτρινα τριαντάφυλλα, ένας γυμνός τοίχος, το ακριβές μέγεθος μιας μερίδας με ψάρι, η θερμοκρασία των σεντονιών.
Ένας φόνος που ξέρουμε ότι θα συμβεί.
Παρακολουθούμε την αφήγηση με αγωνία για να μάθουμε πώς.
Η Αγγελική Παπούλια ήταν μόνο η φωνή. Ένα πρόσωπο ταραγμένο, ντυμένο σαν να έρχεται από έναν κόσμο διαφορετικό, που έφερνε την ιστορία του θανάτου, με μια ήρεμη χροιά, με μια ελαφρότητα, μια προσήνεια, μια γλυκύτητα και τρυφερότητα μαζί. Στάθηκε όρθια ανάμεσα σε όλα τα μικρόφωνα που συνέθεταν ένα ηχητικό περιβάλλον και αφηγήθηκε την ιστορία με την καθαρή φωνή της, την ιδιαίτερη άρθρωσή της με έναν τρόπο γλυκό, μαλακό, καθησυχαστικό. Κόντρα στο σκοτάδι του θανάτου. Όλα αυτά σε αντίθεση με την αφήγηση του Ben Whishaw που μπορεί να απολαύσει κάποιος στο συλλεκτικό βινύλιο από την FourFour Records και η οποία είναι κοφτή, χωρίς συναίσθημα, σαν μια ανακοίνωση ενός αναπόφευκτου γεγονότος. Σαν ένα διάγγελμα μιας νέας ζοφερής πραγματικότητας που, θες δε θες, θα αντιμετωπίσεις. Η Αγγελική Παπούλια είναι πάντα μοναδική από τότε που την απολαμβάναμε στην ομάδα Blitz μέχρι τις ταινίες του Λάνθιμου, Το Θαύμα της τη Θάλασσας των Σαργασσών που της χάρισε το βραβείο Α΄Γυναικείου Ρόλου στα βραβεία «Ίρις» και το πρόσφατο 6-9 Ησυχία του Χρήστου Πασσαλή. Ήταν αναμφισβήτητα η σωστότερη επιλογή του Ευθύμη Φιλίππου για να μας αφηγηθεί αυτή την αλλόκοτη σκοτεινή ιστορία.
Άλλοι άκουσαν την αφήγηση της ιστορίας πρώτα από τον Ben Whishaw και μετά από την Αγγελική Παπούλια, άλλοι αντίστροφα. Εγώ συγκαταλέγομαι στους δεύτερους. Σε κάθε περίπτωση η αφήγηση ήταν καθαρή, σαγηνευτική, σε αποκοίμιζε και σε έσερνε στο μυστήριο της. Στην παράσταση υπήρχε το πλεονέκτημα της εικόνας. Μια εικόνας άμεσης, τόσο λιτής ωστόσο που δραματικά πρόσθετε ελάχιστα στοιχεία. Ίσως την αγωνία της αφηγήτριας και κάποιες στιγμές την αντίδραση της χορωδίας, σαν χορού αρχαίου δράματος και κοινού μαζί. Αντικείμενα στη σκηνή δεν υπήρχαν πέρα από τα μικρόφωνα και τα απαραίτητα μουσικά όργανα. Ο φωτισμός του Θύμιου Μπακατάκη λιτός. Κάτω ή δίπλα στον προφορικό λόγο καμιά μουσική. Κανένας μουσικός περισπασμός, κανένα μουσικό χαλί.
18 γλυκύτατοι μεσήλικες -περίπου στην ηλικία του George- χορωδοί της ανδρικής χορωδίας της Κέρκυρας στέκονταν ευθυτενείς με αυτό το όμορφο ανάστημα που χαρακτηρίζει την περηφάνεια αυτής της ηλικίας και περίμεναν μέχρι το τέλος να ερμηνεύσουν το ένα και μοναδικό τραγούδι – «ΜΟΝΟ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ Η ΔΙΝΗ ΘΑ ΜΕΙΝΕΙ ΙΔΙΑ ΠΑΝΤΟΤΕ» -σύνθεση αποκλειστικά για το “George” που δυο τρεις φορές διεκόπη από την αφηγήτρια για να ακουστεί στο τέλος της παράστασης ακέραιη. Η ερμηνεία της χορωδίας απέριττη, χωρίς χρήση εφέ και στοιχεία υπερβολής.
Δίπλα σε αυτούς, λίγο πιο πίσω ο Παναγιώτης Μελίδης (Larry Gus) στο εκκλησιαστικό όργανο και για μια στιγμή μόνο στην κιθάρα, να συνοδεύει με μια μελωδία που μοιάζει να ήρθε από άλλη δεκαετία τη φωνή των χορωδών. Στα κρουστά ο Μανούσος Κλαπάκης. Bendir, νταούλι και shaker. Οι συνθέσεις του Παναγιώτη Μελίδη, εμπνευσμένες από τα κοντσέρτα για όργανο του Handel, τις σονάτες του Scarlatti, τα έργα της Violetta Parra, του Moondog, του Sohail Rana και του Νίκου Ξυδάκη, του Δήμου Μούτση, του Νίκου Μαμαγκάκη. Σχεδόν κλασικές. Παναγιώτης Μελίδης θα πουν πολλοί στη σύνθεση κι όχι Larry Gus. Χωρίς μικρόφωνο, χοροπηδητό, sampler κι αυτοσχεδιασμό. Ήχος minimal στο George και μονολιθικός.
Ευθύμης Φιλίππου είναι αυτός, ρεαλιστικός, κάποτε κυνικός και υπερβολικός, εκκεντρικός, γλαφυρός, κυριολεκτικός, χωρίς πολλά πολλά εκφραστικά μέσα, αν και με μια υπέροχη παρομοίωση στα λόγια του που φέρνει κοντά τα στοιχεία της φύσης – «Mπλε κάλτσες σαν τη θάλασσα, καφέ παπούτσια σαν το βουνό»-, υπαινικτικός, πολυεπίπεδος, δηκτικός, συμβολικός με σουρεαλιστικές πινελιές κι αινιγματικό ύφος.
Πάντα με τη φρενήρη φαντασία του, το μαύρο χιούμορ, λάτρης του παράδοξου και του αληθινού, στήνει με τις λέξεις του αναπάντεχες ιστορίες μυστηρίου γεμάτες εικόνες από την καθημερινότητα, βία και «ανορθόδοξες» σεξουαλικές συμπεριφορές. 6 σελίδες πυκνό κείμενο, βαθύ κείμενο με συνδέσεις, λέξεις απλές, ευθύ λόγο, μπρος πίσω ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, τον σουρεαλισμό και τον ρεαλισμό, το παράλογο και την λογική, το φυσικό και το αλλόκοτο.
Οι 60 άντρες έγιναν 52. Ο θάνατος τελικά ήρθε.
Σε μια παράσταση λιτή κόντρα στην υποβλητική αίθουσα της Στέγης.
Τύμπανα κι εκκλησιαστικό όργανο και μια χορωδία μαζί και αμέτρητες παραβολές κι η μυστηριώδης φύση του ανθρώπου που πάντα φαίνεται να απασχολεί τον Ευθύμη Φιλίππου. Δύο φανταστικά μυαλά στις λέξεις και την μουσική. Ο ένας πάντα ήθελε να είναι ο Lucio Battisti, κι ο άλλος ο Mogol. Εμείς χαιρόμαστε πολύ που είναι ο Παναγιώτης Μελίδης κι ο Ευθύμης Φιλίππου.
Τον σκεφτόμουν τον George και την επόμενη μέρα και την μεθεπόμενη και μάλλον κάθε μέρα θα μου έρχεται στο μυαλό για πολύ καιρό. Κι από πίσω έπαιζε αυτό το ανακάτεμα Ανατολής-Δύσης στην μουσική του Παναγιώτη Μελίδη. Και κάπου-κάπου εικόνες από τα μεσήλικα πρόσωπα της ανδρικής χορωδίας. Και μετά σκέφτηκα ότι μέσα στο George υπάρχει αυτό που λέμε συχνά. Όταν πλησιάζεις στον θάνατο, περνά η ζωή μπροστά σου καρέ-καρέ. Και μέσα σε αυτά τα καρέ είναι όλοι σου οι εαυτοί.
«Ένας Γιώργης πολλαπλασιασμένος επί 60» και «μια άσκηση στην αυτοεπίθεση», όπως πολύ εύστοχα παρατήρησε ο Παναγιώτης Μελίδης και «Μόνο του θανάτου η δίνη ίδια πάντοτε θα μείνει» σιγομουρμουρίζω από την Παρασκευή.
Φωτογραφίες: Ανδρέας Σιμόπουλος
Ο δίσκος George διατίθεται από τις 27 Ιανουαρίου 2023 στο πωλητήριο της Στέγης, σε μορφή συλλεκτικού δίσκου βινυλίου, σε σχεδιασμό του Βασίλη Μαρματάκη, από την ανεξάρτητη εταιρεία FourFour Records σε παραγωγή Onassis Culture, ενώ παράλληλα κυκλοφορεί σε όλες τις μουσικές ψηφιακές πλατφόρμες (Spotify, Apple Music, Bandcamp, Tidal, Qobuz, Deezer, Amazon Music, YouTube, Pandora, Napster, Boomplay).
