«Γιατί δε χορεύετε ρε;»: Η πρώτη εναλλακτική live βραδιά στην Αθήνα του Covid-19

Όταν στα μέσα του περασμένου Μάρτη η ζωή σταμάτησε να υπάρχει όπως την ξέρουμε, μία από τις πιο οδυνηρές απώλειες που έπρεπε να θρηνήσουμε ήταν το ξαφνικό, βίαιο stop στον κόσμο της ζωντανής μουσικής. Στην αρχή μπορεί αυτή η σκέψη να φάνταζε ως πολυτέλεια ή γεγονός δευτερεύοντος σημασίας, μπροστά σε αυτή τη δυστοπία, που πλέον μοιάζει τόσο μακρινή όσο και κοντινή. Πάντως, όσο ο καιρός περνούσε, οι επιπτώσεις της νέας πραγματικότητας άρχισαν να γίνονται πέρα για πέρα αληθινές. Οι ανακοινώσεις των διοργανωτών events για ακυρώσεις των φεστιβάλ έπεφταν βροχή η μία μετά την άλλη, η εγχώρια μουσική βιομηχανία υπέφερε, οι μουσικοί αναζητούσαν εναλλακτικούς τρόπους για να συνεχίσουν να βγαίνουν προς τα έξω και γενικά, όλος ο κόσμος που άμεσα ή έμμεσα, κυριολεκτικά ή μεταφορικά, ζει από τη μουσική, άρχισε να βιώνει μία πρωτόγνωρη συνθήκη λειψυδρίας και μαρασμού.

Έξι μήνες μετά από όταν ξεκίνησαν όλα, όμως, το πρώτο μίνι, διήμερο φεστιβάλ με ονόματα της εγχώριας σκηνής είναι γεγονός. Το Music Escapades: In Orbit στο φουτουριστικό Θόλο του ΚΠΙΣΝ  ήταν το πρώτο τέτοιο εγχείρημα που έδωσε βήμα σε μουσικούς και θεατές να γίνουν ξανά μέρος αυτής της ιερής τελετουργίας δια ζώσης. Τώρα, το πόσο αυθεντική είναι αυτή, με τον τρόπο θα πρέπει να στήνονται πλέον οι συναυλίες (για πόσο καιρό ακόμη άραγε;) σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ, είναι κάτι που μόνο βιωματικά μπορεί να διαπιστώσει κανείς. Αυτός είναι ο βασικός λόγος που παρευρέθηκα στην πρώτη μέρα του φεστιβάλ (Παρασκευή 4/9), στην οποία εμφανίστηκαν κατά σειρά οι Daphne and the Fuzz, οι Dury Dava, οι Whereswilder και οι Noise Figures (το Σάββατο 5/9 εμφανίστηκαν οι  Cayetano, Lip Forensics, S.W.I.M. και Danai Nielsen).

Είναι αλήθεια πως θα πρέπει να ξεχάσουμε πολλά απ’ όσα ξέραμε και θεωρούσαμε δεδομένα στην συναυλιακή κουλτούρα, αλλά και να μάθουμε άλλα τόσα. Πρώτο και βασικότερο: Η σωματική καταπίεση. Μετά από τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα συναυλιακής απραξίας, το σώμα διψούσε για ρυθμό, για κίνηση, για εκτόνωση. Καθισμένοι, πολιτισμένα και νοικοκυρεμένα στις λευκές θέσεις της εξέδρας που είχε στηθεί, ο καθένας από τους θεατές περιοριζόταν σε νευρωτικούς σπασμούς, σπαστικές χειρονομίες κα καταπνιγμένα κουνήματα μερών του σώματος που δεν ήξερε πως είχε μέχρι τότε, όλα βολεμένα στους νοητούς μικροχώρους που μας αναλογούσαν. Οι εκδηλώσεις αυτές έμοιαζαν να παράγουν ένα συλλογικό, κώδικα Morse που αν μπορούσε να αποκωδικοποιηθεί θα έλεγε μάλλον: «Αφήστε μας να κατέβουμε κάτω να χορέψουμε ρε». Εντάξει, μπορεί να υπερβάλω λίγο συνειδητά, αλλά δεν είναι ότι και οι μπάντες βοηθούσαν (και πολύ καλά έκαναν). Αν είχατε την εντύπωση πως θα προσάρμοζαν τα sets τους στις πιο unplugged εκδοχές τους, τότε κάνετε μεγάλο λάθος, γιατί οι μουσικοί είχαν την ίδια ανάγκη να δοθούν ολοκληρωτικά στο κοινό.

Έτσι, η αστική, πολύχρωμη και μελωδική art pop/ soul των Daphne and The Fuzz προσκαλούσε για χορό από τα αποδυτήρια. Το σώμα παρακαλούσε για λίγο απελευθερωμένο λίκνισμα και πνευματικό χάσιμο στην οργιαστική, τριπαρισμένη, εκστατική ψυχεδέλεια των παλαβιάρηδων Dury Dava (το χαοτικό «Σάτανα» ήταν η καλύτερη εκτέλεση της βραδιάς). Οι Whereswilder ξεψάχνισαν το αμερικάνικο, ροκ πεντάγραμμο και  έδωσαν ένα αψεγάδιαστο live country - funk rock που ένιωθες άβολα να το παρακολουθείς ακίνητος, ενώ στην εμφάνιση των Noise Figures, που παρουσίασαν και κομμάτια από τον ολόφρεσκο τους δίσκο, έλειπαν μέχρι και τα πιτσιρίκια που μαζεύονται μπροστά μπροστά στα lives τους με τα κορμιά τους να χάνονται το ένα μέσα στο άλλο.

Η τήρηση και η υπακοή οδηγιών, αποστάσεων και λοιπών κανονισμών, οι συνεχείς παρατηρήσεις για τις μάσκες ως εξάρτημα της κανονικής, ανθρώπινης λειτουργίας (κατέβασε μάσκα να αναπνεύσεις, να πιεις μία γουλιά μπύρα, να νιώσεις άνθρωπος, ανέβασε για να μη σου τη πουν), η απώλεια σωματικότητας σε κάθε της διάσταση, οι αυθόρμητες αντιδράσεις, τα απρόβλεπτα (το αλατοπίπερο των συναυλιών) και η γενικότερη αίσθηση ανελευθερίας που δεν συνάδει με τη φεστιβαλική κουλτούρα είναι κάτι που, αναπόφευκτα, προσδίδει μία διαφορετική διάσταση στην παρακολούθηση μιας συναυλίας. Ακόμη και το γεγονός πως η συναυλιακή δράση είχε ολοκληρωθεί μέχρι τις 11 είναι ενδεικτικό της κατάστασης, αν και μας άφησε λίγο χρόνο για ένα τελευταίο ποτό μέχρι το κλείσιμο τους στις 12 (να μία πρόταση που δεν πίστευα πως θα γράψω ποτέ). 

Αλλά θα τολμήσω να πω, πως υπάρχουν και θετικά ή μάλλον και λιγότερο μελανές σελίδες, σε αυτή τη νέα, διαμορφωμένη συνθήκη. Τα σηκωμένα κινητά ήταν πολύ λιγότερα, τα ενοχλητικά πηγαδάκια απουσίαζαν και γενικότερα επικρατούσε μία αίσθηση προσήλωσης και αφοσίωσης σε αυτό που παρακολουθήσαμε ενώπιον μας. Όπως και σε πολλές, άλλες πτυχές της ζωής μας, φαίνεται πως η πανδημία μας ανάγκασε με τον πιο βίαιο τρόπο να αντιληφθούμε πως τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο, οδηγώντας να εκτιμούμε πολύ περισσότερο ορισμένα, θεωρητικά κεκτημένα, όπως μία συναυλία για παράδειγμα. 

Επομένως, στη συζήτηση/ προβληματισμό που έχει ανακύψει το τελευταίο διάστημα, αν είναι προτιμότερο να γίνονται συναυλίες υπό αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες ή καθόλου, η απάντηση είναι μία: φυσικά να γίνονται, με κάθε τρόπο και με κάθε ευκαιρία. Όχι μόνο για το προφανές, να μην παραιτηθούν και διαλυθούν μπάντες που έχουν μπει πολύ μέσα για να συνεχίσουν να υπάρχουν μέσα σε αυτή την εφιαλτική περίοδο, αλλά γιατί, παρά τους περιορισμούς, τη δεδομένη ξενέρα και την παραμορφωμένη εμπειρία, υπάρχει κάτι αναλλοίωτο που δεν αλλάζει, με ή χωρίς μάσκα, όρθια ή καθιστά, ακίνητα ή σε εγρήγορση: η ουσιαστική επικοινωνία και επαφή του καλλιτέχνη με τον θεατή. Είναι μία δύναμη και ενέργεια που καταργεί κάθε απόσταση και εμπόδιο, μία ουσία που παράγει ο εγκέφαλος και στις πιο επείγουσες στιγμές της είναι θεϊκή, μία πνευματική κατάσταση που φτάνει κανείς με κλειστά μάτια και ανοιχτή ψυχή. Μέχρι να επανέλθουν όλα πάλι στο κανονικό τους και να τα έχουμε πίσω όπως τα ξέραμε και τα θέλουμε, μέχρι οι χοροί να ξεσπάσουν και τα σώματα να μπλεχτούν ξανά, ας απολαύσουμε αυτό που έχουμε γιατί δεν είναι λίγο. Και ως τότε, μπορεί να μάθουμε να εκτιμούμε λίγο περισσότερο όσα μας έλειψαν. Μπορεί.