Η ομάδα Take Over ανέλαβε να προλογίσει το φετινό ΨΧ, το φεστιβάλ της Νέας Ψυχεδελικής Μουσικής (όπως τιτλοφορείται), με προβολές, performances κι ένα ενδιαφέρον πείραμα. Πήρε λοιπόν 3 εγχώριες μπάντες που περιστρέφονται στον ευρύτερο χώρο της ψυχεδέλειας, τις κάθισε στη σκηνή μαζί με ισάριθμους παραδοσιακούς οργανοπαίχτες και έθεσε στο επίκεντρο τη συνάντηση μεταξύ των διαφορετικών διαλέκτων. Έδωσε δε στο όλο εγχείρημα τον πολύ πιασάρικο τίτλο «A Psychedelic Trip to the Middle East», αν και νομίζω πως έτσι (βάζοντας δηλαδή έναν σαφή γεωγραφικό προορισμό) μπέρδευε περισσότερο τα πράγματα και λιγότερο τα αποσαφήνιζε.
Το πείραμα, πάντως, αποδείχθηκε γενικώς γόνιμο, αν και θα πρέπει να σημειωθεί πως δεν πρόκειται για κάτι το καινοφανές. Το ροκ (σε ψυχεδελικές ή άλλες εκδοχές του) έχει συναντηθεί πολλές φορές και με πολλούς τρόπους με την παράδοση, τη ντόπια ή την εξ Ανατολών. Σκεφτείτε π.χ. τους Villagers Of Ioannina City και την υψηλή δημοφιλία τους, τη σαφώς πιο εμπνευσμένη και διεξοδική απόπειρα των Xylouris White ή πηγαίντε μια βόλτα στην Ιστανμπούλ, πιάστε το νήμα από τα 1960s και τον μεγάλο Erkin Koray και τραβήξτε το μέχρι τις μέρες μας, διά μέσω σχημάτων όπως λ.χ. οι Gevende ή οι Replikas. Ιδίως από την τελευταία βόλτα μπορούν ίσως να αντληθούν ορισμένες χρήσιμες διαπιστώσεις, σε μία απόπειρα εξοικείωσης της ευρύτερα εννοούμενης «εναλλακτικής σκηνής» με τις γεωγραφικές και πολιτισμικές της συνισταμένες.
Εν πάση περιπτώσει, η αρχή το βράδυ της Πέμπτης στο Ρομάντσο ήρθε αρκετά καθυστερημένα (πάνω από 1 ώρα αναμονής) με το κουαρτέτο των Circassian και τη σύμπραξή του με το νέι του Σταμάτη Ζαφειρόπουλου. Υπήρχε εδώ εκείνος ο ευπρόσδεκτος μετεωρισμός που υπονοούν οι διαλεκτικοί όροι της διαδικασίας, μολονότι δεν έλειψε και το αντίθετο –στιγμές δηλαδή όπου αυτοί οι όροι ακινητοποιούνταν σε παγιωμένα μουσικά σχήματα, τα οποία (όχι τόσο συχνά, ευτυχώς) σταματούσαν σε κάτι που θα μπορούσε από κάποιον κακεντρεχή να οριστεί και ως «πανηγύρι-ροκ».
Ο Ζαφειρόπουλος προσέφερε πάντως διεξόδους τις οποίες, σε γενικές γραμμές, οι Circassian εκμεταλλεύτηκαν μια χαρά. Υπήρξαν νομίζω καλύτεροι όταν αφήνονταν στη βαθιά εκείνη χροιά του νέι, όταν και οι ίδιοι γίνονταν κάπως πιο βραδυφλεγείς και λιγάκι πιο εσωτερικοί· αλλά είχαν και τις στιγμές τους όταν αποφάσιζαν να κινηθούν σε πιο εξωστρεφείς διαθέσεις, με λικνιστικά ρυθμικά και πιο ξεκάθαρα θέματα, παρότι εκεί ακριβώς εντοπίζονταν και οι στιγμές όπου τα πράγματα έπαιρναν μία κάπως προδιαγεγραμμένη πορεία, χρησιμοποιώντας λίγο ή πολύ αναμενόμενα μοτίβα. Συνήθως όμως κατάφερναν να δραπετεύσουν από τα τελευταία, είτε με κάποια έξυπνη αλλαγή, είτε με κάποια κορύφωση, είτε με τη –συγκρατημένη, έστω– εμπιστοσύνη την οποία έδειξαν προς τα αυτοσχεδιαστικά τους ένστικτα. Κράτησαν έτσι το ενδιαφέρον στον διάλογό τους μέχρι το τέλος του ωριαίου τους σετ.
Λίγο αργότερα, με τον κόσμο να παραμένει αραιός στον συναυλιακό και στον περιβάλλοντα χώρο του Ρομάντσο, ανέβαιναν στη σκηνή οι Sons Οf Zevedeus μαζί με τον Πάνο Δημητρακόπουλο. Ένα τρίο με μέτωπο προς ένα λιγάκι χοντροκομμένο progressive, το οποίο πάντως δεν είναι αποξενωμένο με την ελληνική λαϊκή παράδοση (έχει λ.χ. στο ρεπερτόριό του τη διασκευή στο “Απόψε Στον Δικό Σου Μαχαλά”, τραγούδι του Σπύρου Περιστέρη από τις αρχές της δεκαετίας του 1950 το οποίο ακούσαμε και στο ΨΧ), και ένα κανονάκι με ενσωματωμένες στον ήχο του τις μνήμες από την ιστορία του, το οποίο προσπαθούσε να εξοικειωθεί μέσα στο ροκ περιβάλλον.
Νομίζω εντούτοις πως, ανά στιγμές, αυτή η προσπάθεια έδειχνε βεβιασμένη. Κάτι τέτοιο γινόταν δηλαδή έκδηλο σε ορισμένες περιπτώσεις εξάρσεων, οι οποίες έσπευδαν να κολλήσουν σε μονοθεματικά μοτίβα, σπαταλώντας έτσι την ορμή που είχαν καταφέρει να συγκεντρώσουν μέχρι τότε. Δεν νομίζω δηλαδή να πρόσφερε κάτι ουσιαστικό στον επιδιωκόμενο διάλογο το γεγονός ότι σ' αυτές τις κολλημένες εντάσεις, μαζί με την κιθάρα, το μπάσο και τα ντραμς, ακούγαμε και τη χροιά από το κανονάκι (ίσως μάλιστα και αρκετά πιο μπροστά στον γενικό ήχο απ' όσο θα περίμενε κανείς).
Αντιθέτως, ο διάλογος έπαιρνε πολύ πιο ενδιαφέρουσα τροπή όταν οι 4 επέλεγαν να σταθούν στους ανοιχτούς μεταξύ τους χώρους, εκεί όπου θα μπορούσε να συμβεί ένα πιο γόνιμο αλισβερίσι. Φάνηκαν, ας πούμε, εξαιρετικοί στο τελείωμα (ακόμα κι αν το κράτησαν λιγάκι παραπάνω), όταν πάνω στα θαυμάσια ισοκρατήματα του μπάσου, κιθάρα και κανονάκι εναλλάσσονταν στο μελωδικό σκέλος, σ' ένα κομμάτι που μπόρεσε όντως να βρει μια αξιοπρόσεκτη δυναμική κίνηση και να εκμεταλλευτεί αρκετές από τις δυνατότητες του διαλόγου.
Γενικότερα, νομίζω πως οι ανοιχτοί χώροι είναι μία μάλλον αναγκαία (αν και όχι από μόνη της ικανή) συνθήκη, προκειμένου να ευοδωθεί ένας τέτοιος διάλογος και να αναδείξει τη δυναμική του. Αυτό ήταν και το ζητούμενο σε ορισμένες στιγμές της συνύπαρξης των Holy Limbo με το ηλεκτρικό ούτι του Haig Yazdjian. Όταν οι χώροι ήταν ήδη γεμάτοι από το εναλλακτικό ροκ των Holy Limbo, τα περιθώρια για τον Αρμένη δεξιοτέχνη να μεταστρέψει ουσιωδώς την ταυτότητα του ήχου παρέμεναν αρκετά στενά (παρότι σε στιγμές ενσωμάτωσε ωραία το ούτι μέσα στη ροκ ορχήστρα). Κάτι που δεν ενέχει απαραίτητα αξιολογική κρίση, καθώς ορισμένα από τα κομμάτια των Holy Limbo είχαν πράγματι ενδιαφέρον, με τους ίδιους να αποδεικνύουν ότι είναι μια αξιόπιστη live μπάντα· λέει πάντως κάτι για τον τρόπο με τον οποίον προσεγγίστηκε ο εν λόγω διάλογος.
Η συνηθέστερη μέθοδος μιας πιο ουσιαστικής διάδρασης, ξεκινούσε από τον Yazdjian και τη γνωστή, εμβριθή του ανάγνωση στην αρμένικη μουσική παράδοση, εκπεφρασμένη σόλο (και, συνήθως, με μπόλικο echo) από το ούτι και τη φωνή του. Αυτές τις φράσεις έπαιρναν αργότερα οι Holy Limbo, προσθέτοντας τη ροκ συνισταμένη στις κατευθύνσεις του Yazdjian ή βρίσκοντας ενδιαφέρουσες συνδέσεις με τα δικά τους κομμάτια. Και επειδή, όπως προείπαμε, επρόκειτο για έναν δεξιοτέχνη που συνάντησε μια αξιόπιστη live μπάντα (ή το αντίστροφο, δεν έχει σημασία), το ωριαίο set τους είχε αρκετές κορυφές, με καλύτερη νομίζω εκείνη προς το τέλος, όταν το όλο οικοδόμημα βασίστηκε σε μία αρκετά λάγνα μπασογραμμή.
