- Και τώρα μικρή μου, τι θα πούμε;
- Την αλήθεια. Κι ας είναι έγκλημα.
Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ & Εμάνουελ Σικανέντερ, Ο Μαγικός Αυλός, Α’ Πράξη (μτφ. Ιωάννα Μεϊτάνη)
Η πρώτη μου επαφή με τη Λυρική Σκηνή (θέατρο Ολύμπια) ήταν σε ηλικία 10 ετών –σε μια πρωινή, κυριακάτικη παράσταση για παιδιά, όπου είδαμε τη μεταφορά ενός από τα κύκνεια άσματα του Μότσαρτ, του Μαγικού Αυλού. Δεν θυμάμαι πολλά, μονάχα ένα μουσικό πανηγύρι χρωμάτων, κίνησης και ήχου και το άγχος μου να προλάβω να πιάσω καμιά λέξη απ’ τους υπέρτιτλους, χωρίς να αποσπαστώ από τα φτερά του Παπαγκένο. Δεκαεπτά χρόνια αργότερα, στην ίδια θέση που καθόμουν και τότε, ένας Μαγικός Αυλός αλλιώτικος μα και τόσο όμοιος μ’ εκείνον των παιδικών μου χρόνων, ανοίγει το πρόγραμμα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για τη σαιζόν 2015/2016· και όλα είναι γνώριμα, απλά, συγκινητικά και παραμυθένια.
Η υπόθεση εκτυλίσσεται στην αρχαία Αίγυπτο, σε απροσδιόριστο χρόνο. Η Βασίλισσα της Νύχτας αναθέτει στον πρίγκιπα Ταμίνο να ελευθερώσει την κόρη της Παμίνα, την οποία κρατά αιχμάλωτη ο ιερέας Ζαράστρο –όσο συμβαίνει αυτό, εντωμεταξύ, εκείνη χάνει τη δύναμή της. Για να βοηθήσει τον Ταμίνο, του δίνει έναν μαγικό αυλό. Εκείνος, με τον βοηθό του Παπαγκένο, συναντά την Παμίνα και μαγεύεται από την ομορφιά της. Για να την ελευθερώσει από τα βασανιστήρια του Μονόστατου, περνά από δοκιμασίες που του επιβάλλει ο Ζαράστρο, για να αποδείξει ότι είναι ενάρετος, εχέμυθος και αγαθός. Ο οποίος Ζαράστρο αποδεικνύεται κάθε άλλο παρά υπηρέτης του κακού: αναγνωρίζει τη δύναμη των δύο νέων και το πάθος τους για την αναζήτηση της αιώνιας αλήθειας, και τους ανταμείβει. Στο τέλος, το φως θριαμβεύει πάνω στο σκότος με την εξαφάνιση των κακών, που δεν είναι άλλοι από τη Βασίλισσα της Νύχτας και τον Μονόστατο.
Η τρίωρη σε διάρκεια παραγωγή, σε σκηνοθεσία Αρνό Μπερνάρ, είχε παρουσιαστεί και κατά την περίοδο 2010/2011 στη Λυρική Σκηνή, σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία. Τη σκηνοθεσία για τη φετινή παραγωγή ανέλαβε αποτελεσματικά ο Ίων Κεσούλης, με τη μουσική διεύθυνση ν' ανήκει στον διακεκριμένο μαέστρο Γιώργο Πέτρου· η τελευταία διέθετε ρυθμό, ζωντάνια και ένταση και ανταποκρίθηκε στο στοίχημα ανάδειξης των πολλαπλών μελωδικών διαστάσεων του έργου. Οι ερμηνείες των πρωταγωνιστών –Αντώνης Κορωναίος (Ταμίνο), Μαρία Μητσοπούλου (Παμίνα), Δημήτρης Κασιούμης (Ζαράστρο), Βασιλική Καραγιάννη (Βασίλισσα της Νύχτας)– απέσπασαν ενθουσιώδη χειροκροτήματα καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης, ενώ ο Χάρης Ανδριανός στο ρόλο του Παπαγκένο ξεχώρισε με τη μοντέρνα και ευφυή προσέγγιση της (ούτως ή άλλως) κωμικής πλευράς του γητευτή των πουλιών. Τα σκηνικά και τα κοστούμια του Μπρούνο Σβενγκλ πετύχαιναν ευφυώς το σκοπούμενο πάντρεμα παλιού και νέου, αν και με μία μικρή, εύκολη και ίσως πληκτική προτίμηση στο κλασικό, όσον αφορά το ενδυματολογικό σκέλος των πρωταγωνιστών.
Πνευματικός καρπός του ύστερου Διαφωτισμού και θρεμμένος από τον Ρομαντισμό, ο Μαγικός Αυλός –μια όπερα σχεδόν εθνική για τη Γερμανία, με σκοπό την τέρψη του λαϊκού θεατρικού κοινού– παραμένει ένα μουσικό παραμύθι για μικρούς και μεγάλους με επίκαιρο μήνυμα. Παρ' όλα τα πυρά που έχει δεχθεί, ο Μότσαρτ ήταν άλλωστε ένας εξαιρετικά απαιτητικός συνθέτης, ακόμα και όταν είχε να επικοινωνήσει τα πιο απλά σενάρια και νοήματα. Όπως εύστοχα παρατηρεί ο Πέτρου, «Μια μουσική που σε κάνει να κλαις, να γελάς, να φοβάσαι, να θυμώνεις, να ηρεμείς, να σε πιάνει ταχυπαλμία, αυτό δεν είναι το μεγαλείο της μουσικής του Μότσαρτ; Κι όλα αυτά σε ένα τόσο περίτεχνα απλοϊκό περίβλημα, που αγγίζει τις ψυχές όλων ανεξαρτήτως των ανθρώπων».
Η ενθουσιώδης υποδοχή του Μαγικού Αυλού στην πρεμιέρα της Παρασκευής στο θέατρο Ολύμπια, για μία ακόμα φορά, αλλά και η αξιοσημείωτη παρουσία παιδικού ακροατηρίου, αποδεικνύει τη διαχρονικότητα της όπερας και τις ανεξάντλητες ψυχαγωγικές της δυνατότητες. Όσες παρεξηγήσεις και περιθωριοποιήσεις κι αν γνώρισε, γνωρίζει (και θα γνωρίσει) το είδος μέσα στον ιστορικό μουσικό χρόνο.
{youtube}QBqXO4_JJy4{/youtube}
