Την πρώτη ζωντανή εμφάνιση του Θέμου Σκανδάμη στη Θεσσαλονίκη παρακολουθήσαμε την Τετάρτη το βράδυ στο Καφωδείο Ελληνικό. Ο τριαντάχρονος τραγουδοποιός, που το 2008 μας είχε εντυπωσιάσει με το δισκογραφικό του ντεμπούτο Μακροβούτι, ανέβηκε από την Αθήνα μαζί με τη σταθερή συνεργάτιδά του Σταυρούλα Παυλίκου (φωνή και φλάουτο) και –συμπράττοντας με ακόμα τρεις Θεσσαλονικιούς μουσικούς, τον Παναγιώτη Μανωλίδη (κιθάρες), τον Θεόφιλο Ματθαίου (μπαγιάν) και τον Θανάση Καρυπίδη (βιολί)– σχημάτισαν μια αρκούντως δεμένη και κεφάτη μπάντα. Τόσο δεμένη μάλιστα ήταν και εντός στο κλίμα των τραγουδιών, ώστε θα στοιχημάτιζε κανείς ότι παίζουν καιρό μαζί. Ο Σκανδάμης υπήρξε καθόλη τη διάρκεια της βραδιάς ομιλητικός και ευδιάθετος, αν και ελαφρώς αμήχανος, προλογίζοντας τα κομμάτια του με χιούμορ και αυτοσαρκασμό, προσπαθώντας να ξεκλειδώσει έτσι κάποια ιδιαίτερά τους νοήματα.
Το πρόγραμμα περιείχε βέβαια πολλά από τα ήδη δισκογραφημένα τραγούδια του, όπως τα “Οδοφράγματα”, την ατμοσφαιρική “Ταράτσα”, το “Διαστημικό Μωρό”, τα αισθησιακά “Λυκάκια”, τα “Κάλαντα” με την ξέφρενη κατάληξη ή την “Ξώβεργα”, την οποία στον δίσκο είχε τραγουδήσει η Μάρθα Φριτζήλα -στο Καφωδείο την ακούσαμε από τον ίδιο τον Σκανδάμη. Αυτό που μας εξέπληξε ωστόσο ευχάριστα ήταν το πλήθος καινούργιων τραγουδιών τα οποία παίχθηκαν και που, σ’ ένα πρώτο άκουσμα, φάνηκαν ιδιαίτερα πρωτότυπα θεματικά και εξίσου ενδιαφέροντα μουσικά (με την ύπαρξη και κάποιων πιο λαϊκών ρυθμών) με εκείνα απ’ το Μακροβούτι.
Θα αναφέρω ενδεικτικά την εκπληκτική μελοποίηση ενός ποιήματος του Ιvan Goll που ερμήνευσε η Σταυρούλα Παυλίκου, ένα τελολογικής φύσης κομμάτι με τίτλο “Γκραν Φινάλε” κι ένα τραγούδι για τον Καραγκιόζη –και ειδικά τον καραγκιοζοπαίχτη Άθω Δανέλλη– στο οποίο χρησιμοποιήθηκαν ως εισαγωγή τα “Λουστράκια” του Μάνου Χατζιδάκι. Επίσης ακούστηκε μια ωραία διασκευή της “Σατράπισσας” του Τσιτσάνη, με τον Σκανδάμη να παίζει επιδέξια κάτι σαν …καραμούζα, το “Cambia, Todo Cambia” της Mercedes Sosa από την Παυλίκου και, στο τέλος σχεδόν του προγράμματος, το “Περβόλι” (ένα ριζίτικο) a capella.
Κάπου εδώ να πω ότι ζωντανά οι φωνητικές δυνατότητες του Σκανδάμη φάνηκαν αρκετά πιο εντυπωσιακές απ’ όσο μπορούσε να συμπεράνει κανείς ακούγοντας τον δίσκο, ενώ αντίθετα η χημεία μεταξύ των φωνών του Σκανδάμη και της Παυλίκου υπήρξε απ’ την αρχή ξεκάθαρη –και με το live απλά επαληθεύτηκε. Η επιλογή επίσης του χώρου αποδείχθηκε ιδανική, αφού το Καφωδείο Ελληνικό στο κέντρο της Θεσσαλονίκης είναι ένας μικρό αλλά φιλόξενο μέρος, με άψογη αισθητική –και ασφαλώς ενδείκνυται για τέτοιου είδους παραστάσεις, οι οποίες απαιτούν μια πιο άμεση επαφή καλλιτέχνη και κοινού.
Ο αρκετός, για Τετάρτη βράδυ, κόσμος φάνηκε λοιπόν να ανταποκρίνεται θετικά απέναντι σε τραγούδια που άκουγε για πρώτη φορά (τα πιο πολλά τουλάχιστον), αλλά δυστυχώς όχι τόσο ώστε να σταματήσει να συνομιλεί φωναχτά κατά τη μεγαλύτερη διάρκεια του προγράμματος... Μια συνήθεια που δυστυχώς τείνει πια να γίνει ο κανόνας στη συμπεριφορά του κόσμου στις συναυλίες και όχι η εξαίρεση.
