Ήταν το 1983 όταν ο Mike Scott θα δημιουργούσε τους Waterboys στο Εδιμβούργο, με μουσικούς από τη Σκωτία, την Ιρλανδία και την Αγγλία. Με τον μυστικισμό, τον παγανισμό, τη θρησκεία, την πνευματικότητα και τη λαϊκή παράδοση να αποτελούν από τα πρώτα κιόλας βήματα της μπάντας τους βασικούς θεματικούς άξονες της μουσικής τους – μουσικής με χειμαρρώδη λυρισμό, folk ηχοχρώματα και την ανθεμική διάσταση που ταιριάζει με την κέλτικη υφή της – οι Waterboys θα γίνονταν σύντομα εκφραστές της λεγόμενης Big Music, του larger-than-life μουσικού genre που θα αναδυόταν στα ‘80s και που οι ίδιοι μάλιστα θα «βάφτιζαν» μέσα από το ομώνυμο κομμάτι τους στον δίσκο τους από το 1984, A Pagan Place.
Σαράντα χρόνια μουσικής πορείας και δεκαπέντε δίσκους μετά, οι Waterboys ετοιμάζονται να επιστρέψουν στην Ελλάδα και να δώσουν μια συναυλία για ένα κοινό που τους ακολουθεί ευλαβικά όλα αυτά τα χρόνια – αυτή τη φορά σε ένα μέρος που δεν θα μπορούσε να ταιριάζει περισσότερο στη μουσική και το ύφος τους: το Ωδείο Ηρώδου Αττικού. Και λίγο πριν από την εμφάνισή τους, το Avopolis μίλησε με τον Mike Scott σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης, για το συγκρότημα που δημιούργησε, την πορεία τους στο μουσικό στερέωμα, τον νέο τους δίσκο, αλλά και τις εμπειρίες του σε ελληνικό έδαφος από προηγούμενες δεκαετίες.
Έχουν περάσει ακριβώς 40 χρόνια από την ίδρυση των Waterboys και – εκτός από ένα μικρό διάλειμμα για τη solo καριέρα σας – συνεχίζετε δυναμικά. Κοιτάζοντας πίσω στις πρώτες μέρες σας ως μουσικός, φανταζόσασταν ποτέ ότι θα γιορτάζατε τέσσερις δεκαετίες επιτυχίας στον μουσικό κόσμο; Ποια είναι τα συναισθήματά σας για αυτήν την επέτειο;
Δεν το σκέφτομαι! Ο κόσμος μου λέει συχνά «ω, έχουν περάσει σαράντα χρόνια από το “A Girl Called Johnny”», όμως, ειλικρινά, δεν το σκέφτομαι καν!
Παραμένετε ως το μόνο σταθερό μέλος σε όλη τη διάρκεια της πορείας του συγκροτήματος. Πώς είναι για εσάς να συνεργάζεστε με περισσότερους από 70 διαφορετικούς μουσικούς όσο περνούν τα χρόνια;
Μου αρέσει να δουλεύω με διαφορετικούς μουσικούς και μου αρέσει να είμαι αρχηγός της μπάντας, όπως επίσης μου αρέσει η δουλειά μας. Μου αρέσει να δουλεύω με ένα μείγμα διαφορετικών προσωπικοτήτων και μουσικών δεξιοτήτων και πάντα είχα σκοπό οι Waterboys να είναι ένα συγκρότημα που θα αλλάζει συνεχώς. Το γεγονός ότι οι μουσικοί έρχονται και φεύγουν βοηθάει στη διατήρηση της φρεσκάδας στη μουσική μας.
Ο μυστικισμός, ο παγανισμός, η θρησκεία, η πνευματικότητα και η λαϊκή παράδοση ήταν πάντα η μεγαλύτερη έμπνευσή σας. Ποια ήταν η πρώτη σας επαφή με αυτά τα θέματα και πώς σας επηρεάζουν στη ζωή σας γενικότερα;
Η πρώτη μου μυστικιστικής φύσης εμπειρία ήταν όταν ήμουν περίπου 5 ετών και έμενα σε ένα ξενοδοχείο στην Αγγλία. Βρισκόμουν σε καλοκαιρινές διακοπές και ήμουν στον πίσω κήπο ενός ξενοδοχείου. Ο κήπος του ξενοδοχείου τελείωνε και ένα δάσος με δέντρα άρχιζε από εκεί πέρα. Και θυμάμαι ότι στεκόμουν στα όρια του κήπου και του δάσους και είχα εκείνη τη στιγμή μια πρώτη μυστικιστική εμπειρία της δύναμης της φύσης. Μερικές φορές θυμάμαι ακόμη εκείνο το συναίσθημα. Ήταν ένα πολύ ισχυρό συναίσθημα που με διέλυε, λες και η φύση ήμουν εγώ και εγώ η φύση. Και θεωρώ εκείνη την πρώτη «συνάντησή» μου με τον θεό Πάνα.
Η λογοτεχνία και η φιλοσοφία έχουν επίσης λειτουργήσει ως βάση για τους στίχους σας – από τον W.B. Yeats στον C.S. Lewis. Αν δεν είχατε ακολουθήσει την καριέρα ενός μουσικού, θα πειραματιζόσασταν με τη λογοτεχνία και την ποίηση;
Σίγουρα και με τα δύο και τα έχω κάνει και τα δύο! Δεν γράφω καλή ποίηση, αλλά μπορώ να γράφω βιβλία. Μπορώ να γράφω λογοτεχνία και μου αρέσει πάρα πολύ να γράφω γενικά. Στην πραγματικότητα μόλις τελείωσα τη συγγραφή ενός βιβλίου, ετοιμάζουμε ένα box set για το άλμπουμ των Waterboys, This Is The Sea, και έγραψα ένα βιβλίο για να το συνοδεύει. Είναι περίπου 50.000 λέξεις και είναι πολύ καλό.
Ο πρώιμος ήχος των Waterboys έγινε γνωστός ως "The Big Music" μετά από ένα τραγούδι στο δεύτερο άλμπουμ σας, A Pagan Place. Έχετε περιγράψει προηγουμένως αυτό το στυλ ως «μια μεταφορά για να βλέπει κανείς την υπογραφή του Θεού στον κόσμο». Πού αλλού αναζητάτε την «υπογραφή του Θεού στον κόσμο» εκτός από τη μουσική και έχετε νιώσει ποτέ – ιδιαίτερα σε δύσκολες στιγμές – ότι ίσως αυτός ο Θεός να έχει «ξεχάσει» την ανθρωπότητα;
Ο Θεός είναι μια αστεία λέξη, γι' αυτό και δεν πιστεύω σε έναν άντρα που κατοικεί στον ουρανό, με μεγάλη γενειάδα, που απλώς κρίνει τους πάντες. Αυτό για μένα είναι απλώς ένα ανθρώπινο δημιούργημα που δεν είναι ο Θεός. Και ακόμη η ίδια η έννοια του Θεού – οποιαδήποτε έννοια – δεν αγγίζει όποια κι αν είναι αυτή η στοργική πνευματική πραγματικότητα που δημιούργησε τον κόσμο που ζούμε. Βλέπεις, εμείς οι ίδιοι είμαστε ο Θεός. Οι άνθρωποι δεν είναι ξεχωριστοί από τον Θεό. Τίποτα δεν είναι ξεχωριστό από τον Θεό. Υπάρχει μόνο μία ζωή στο σύμπαν και έχουμε αυτή την ψευδαίσθηση του διαχωρισμού. Φανταζόμαστε ότι είμαστε ξεχωριστά όντα, αλλά στην πραγματικότητα είμαστε ένα. Έτσι, η ιδέα ότι ο Θεός έχει ξεχάσει την ανθρωπότητα είναι γελοία επειδή η ανθρωπότητα είναι μέρος του Θεού και έχει μάτια και αυτιά και ελεύθερη βούληση και περπατά στην επιφάνεια ενός πλανήτη. Τα ζώα είναι μέρος του Θεού, που έχουν μάτια και αυτιά αλλά όχι και τόση ελεύθερη βούληση και και δεν έχουν «ξυπνήσει» όσο οι άνθρωποι. Και τα φυτά είναι ένα άλλο τμήμα του Θεού, που δεν μπορούν να περπατήσουν και οι βράχοι είναι ένα άλλο τμήμα του Θεού που μένουν σταθεροί σε ένα μέρος. Και έτσι δεν υπάρχει λήθη και ανάμνηση, δεν υπάρχει ερχομός και αποχωρισμός. Όλα απλώς υπάρχουν στην παρούσα στιγμή και ο χρόνος είναι μια άλλη θρησκεία. Ο χρόνος και ο διαχωρισμός μας από τον Θεό είναι δύο υπέροχες ψευδαισθήσεις που μας επιτρέπουν να λειτουργούμε ως υποκείμενα σε έναν φυσικό πλανήτη.
Όταν γράφατε την αυτοβιογραφία σας, Adventures Of A Waterboy, πειθαρχήσατε για τη συγγραφή του βιβλίου όπως θα κάνατε για την ηχογράφηση ενός άλμπουμ; Πώς θα περιγράφατε αυτή την εμπειρία σας;
Σηκωνόμουν νωρίς το πρωί – ίσως στις 6:00 – και έγραφα μέχρι την ώρα του μεσημεριανού – ίσως 6 ή 7 ώρες κάθε μέρα. Ήμουν πολύ πειθαρχημένος και το χάρηκα πάρα πολύ και είμαι πολύ τυχερός που έχω καλή μνήμη. Μπορώ να θυμηθώ πράγματα που συνέβησαν στη ζωή μου πολύ καθαρά και θυμάμαι χρονιές ολόκληρες, τη γεύση κάθε χρόνου και έχω μια υπέροχη μνήμη ως προς τις ημερομηνίες. Θυμάμαι συνομιλίες, όχι ολόκληρες συζητήσεις, αλλά μπορώ να θυμηθώ φράσεις και αποσπάσματα από αυτά που έλεγαν τότε οι άνθρωποι, σαν να είναι ηχογραφημένα σε κασέτα.
Λάβατε επίσης βοήθεια από μέλη της οικογένειάς σας, προηγούμενους bandmates και φίλους;
Φυσικά! Την κατέγραφα και κρατούσα και ημερολόγια διάφορων πραγμάτων. Γιατί, ξέρεις. Συνέβησαν πολύ ιδιαίτερα πράγματα. Ήμουν σε μια ηχογράφηση το 1985 με τον Bob Dylan και επειδή αυτή ήταν μια τόσο ασυνήθιστη και υπέροχη εμπειρία, τα κατέγραψα όλα. Έτσι, όταν έγραφα το βιβλίο μου, βρήκα το τετράδιό μου και την καταγραφή μου από εκείνη την ημέρα. Περιέγραφε τι φορούσε ο Bob και τι χρώμα ήταν η κιθάρα του, οπότε ήταν πολύ χρήσιμο.
Ο τελευταίος και 15ος δίσκος σας, All Souls Hill, κυκλοφόρησε πέρυσι, με θεματικές που αγγίζουν την πολιτική αναταραχή και την κοινωνική δικαιοσύνη. Ποια ήταν τα συναισθήματά σας όταν γράφατε τα τραγούδια αυτού του δίσκου και πώς ήταν η εμπειρία στο στούντιο κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας;
Λοιπόν, ήμουν στο studio του σπιτιού μου και αυτός ο δίσκος, το All Souls Hill, ήταν πραγματικά ένας πανδημικός δίσκος. Δημιουργήθηκε με ανθρώπους που μου έστελναν κομμάτια ή μουσική μέσω email, δουλεύοντας σχεδόν όλη την ώρα μόνος μου. Για μένα, δεν υπάρχουν συγκεκριμένες θεματικές, απλά ένα σωρό τραγούδια που γράφτηκαν εκείνη την εποχή. Αλλά υπήρχαν μερικές ανησυχίες. Όπως το κομμάτι “The Liar” για τον Donald Trump, τον πιο διάσημο ψεύτη του κόσμου. Και υπάρχει το “Passing Through”, που αγγίζει τη δολοφονία του George Floyd. Νομίζω ότι ο τίτλος του άλμπουμ, All Souls Hill, αγγίζει πραγματικά την ανθρώπινη ιστορία και την κοινωνική δικαιοσύνη. Και αυτά ήταν τα πράγματα που σκεφτόμουν εκείνη την περίοδο.
Το "Passing Through" στο οποίο αναφερθήκατε, είναι το κομμάτι με το οποίο κλείνει ο δίσκος και είναι και ένα τραγούδι που δημιουργήθηκε στην πραγματικότητα από τον Dick Blakeslee. Αλλάξατε τους στίχους με τέτοιο τρόπο ώστε η εκδοχή σας να αναφέρεται στη δολοφονία του George Floyd. Μπορείτε να μοιραστείτε μαζί μας πώς επαναδημιουργήθηκε αυτό το κομμάτι και πώς νιώσατε όταν αποφασίσατε να πραγματοποιήσετε αυτές τις αλλαγές;
Λοιπόν, άκουσα αυτό το τραγούδι πριν από 50 χρόνια σε μια version του Leonard Cohen και μου άρεσε το ρεφρέν και μου άρεσε ο πρώτος στίχος για τον Αδάμ και τον Κήπο της Εδέμ – και σκέφτηκα «τι φανταστική ιδέα για ένα τραγούδι». Αλλά δεν μου άρεσε κανένας από τους άλλους στίχους. Είχα όμως συνειδητοποιήσει τις δυνατότητες του τραγουδιού, έτσι με τα χρόνια, είχα γράψει μερικούς από τους δικούς μου στίχους για αυτό και έγραψα έναν στίχο για τον Martin Luther King πριν από περίπου 20 χρόνια. Και προσπάθησα για πολύ καιρό να γράψω έναν στίχο για τον John Lennon, που δεν κατάφερα τελικά να τελειοποιήσω. Δεν ντρέπομαι να πω ότι έκλαψα την ημέρα που πέθανε ο John Lennon. Αλλά δεν το τελείωσα ποτέ. Και τότε πέρυσι, το 2021 στην πραγματικότητα, δούλευα πάνω στο All Souls Hill και άκουγα πολλή gospel μουσική. Λατρεύω τη gospel μουσική, παρόλο που δεν είμαι χριστιανός, γιατί είναι μια αυθεντική έκφραση πνευματικής εμπειρίας. Ήθελα πραγματικά να ηχογραφήσω ένα τραγούδι που να είχε κάποια gospel στοιχεία. Και βρήκα τους παλιούς μου στίχους για το "Passing Through" και σκέφτηκα, ξέρεις, αυτό λειτουργεί ως ένα gospel τραγούδι που μπορούσα να ελέγξω. Έτσι έγραψα μερικούς νέους στίχους, συμπεριλαμβανομένου αυτού για τον Shakespeare, και εκείνον για τον George Floyd και τον ηχογράφησα στο σπίτι με κιθάρα, φωνητικά και drum loop. Και το έστειλα στον keybord-ίστα μας, που ζει στο Nashville, και του είπα «μπορείς να βρεις μερικούς gospel τραγουδιστές στο Nashville που θα μπορούσαν να τραγουδήσουν σε αυτό;», έτσι οργάνωσε την ηχογράφηση με τέσσερις τραγουδιστές και τραγούδησαν τα ρεφρέν.
Το "In My Dreams" είναι επίσης ένα υπέροχο κομμάτι του άλμπουμ και αναφέρεται ονομαστικά σε πολλούς σπουδαίους μουσικούς – από τους Rolling Stones και τον David Bowie μέχρι την Amy Winehouse. Αυτοί οι άνθρωποι εμφανίστηκαν ποτέ πραγματικά στα όνειρά σας;
Φυσικά! Και μάλιστα ο David Bowie ήταν στο όνειρό μου χθες το βράδυ. Φαινόταν μια χαρά! Με κάποιον τρόπο, είχα πρόσβαση σε μια πολύ παλιά ηχογράφηση του David Bowie που κανείς δεν είχε ακούσει ποτέ. Στην πραγματικότητα ήταν σε φιλμ. Πραγματικά ήμουν εκεί μαζί του χθες το βράδυ! Και ξέρω γιατί συνέβη αυτό. Άκουγα έναν δίσκο του Brian Eno πρόσφατα, και αυτό ήταν που έφερε στον νου μου τον David Bowie, λόγω της συνεργασίας τους. Ο David Bowie, λοιπόν, ήταν στο όνειρό μου, πραγματοποιώντας κάποιες ηχογραφήσεις στο σπίτι –ίσως όσο δεν ήταν διάσημος – και κάναμε παρέα. Αλλά οι πιο συχνοί επισκέπτες στον ύπνο μου είναι οι Rolling Stones! Υποθέτω ότι για μένα αντιπροσωπεύουν τη μουσική.
Έχετε γνωρίσει τους Rolling Stones;
Όχι! Μπορώ να πω ότι κανένας από τους Rolling Stones δεν με έχει γνωρίσει!
Τι μπορείτε να μας πείτε για το επόμενο άλμπουμ των Waterboys;
Είναι ένα story album, ένα θεματικό all-on-one-story album. Δεν είμαι έτοιμος να μοιραστώ τι ακριβώς είναι ακόμα, αλλά είναι πολύ διασκεδαστικό και πιστεύω ότι είναι ο καλύτερός μας δίσκος. Είναι η ιστορία μιας ζωής, όχι της δικής μου, με τραγούδια και instrumentals.
Η Patti Smith, ο Bob Dylan και ο David Bowie θεωρούνται μερικές από τις μεγαλύτερες καλλιτεχνικές σας επιρροές ως συγκρότημα. Τι γίνεται με τα σύγχρονα acts; Τι ακούτε στις μέρες μας;
Ακούω πολλή μουσική americana. Μου αρέσουν οι Μessenger, μια αμερικανική μπάντα. Λατρεύω τη φωνή του τραγουδιστή τους. Μου αρέσει επίσης η Courtney Marie Andrews, που είναι μια φανταστική country Αμερικανίδα τραγουδίστρια και μου αρέσουν οι americana δίσκοι της Taylor Swift, το Folklore και το Evermore.
Έχετε επισκεφτεί την Ελλάδα αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της καριέρας σας και υπάρχει η αίσθηση ότι το ελληνικό κοινό διατηρεί μια ιδιαίτερη σχέση με τη μουσική σας. Έχετε κάποιες ιστορίες που να έλαβαν χώρα στην Αθήνα και θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας;
Λοιπόν, ήρθα στην Ελλάδα με την πρώτη μου σύζυγο το 1990! Και μείναμε για ένα βράδυ στην Αθήνα όταν φτάσαμε. Μετά νοικιάσαμε ένα αυτοκίνητο και απλώς ξεκινήσαμε να οδηγούμε, χωρίς να έχουμε κλείσει κανένα ξενοδοχείο. Δεν ξέραμε πού πηγαίναμε. Ήταν υπέροχο να είσαι νέος. Δεν θα το έκανα αυτό τώρα, αλλά εκείνες τις μέρες, απλώς οδηγούσαμε χωρίς προορισμό. Και βρήκαμε την Κυπαρισσία και επισκεφτήκαμε την Πελοπόννησο. Και μετά πήγαμε στη Στεμνίτσα στην Αρκαδία και μείναμε εκεί για 4 ή 5 μέρες και δεν θα την ξεχάσω ποτέ. Πόσο υπέροχος ήταν αυτός ο ήχος από τις κουδούνες των κατσικιών σε αυτό το μέρος. Ήταν τόσο ρομαντικό. Και το μπουζούκι και το κλαρίνο που έπαιζε στα εστιατόρια και στα μπαρ. Άκουγα πολλή ελληνική μουσική μετά το μήνα του μέλιτός μας. Το μπουζούκι που βλέπετε (σημ: από την κάμερα του ζοομ, το όργανο διακρίνεται στο φόντο) αγοράστηκε στη Θεσσαλονίκη το 2000, όταν παίζαμε στην πόλη.
Πώς νιώθετε που θα παίξετε με την μπάντα σας σε έναν τόσο ιστορικό χώρο, κάτω από την Ακρόπολη;
Δεν ξέρω ακόμα, είμαι ανοιχτός στη μαγεία του χώρου και της τοποθεσίας και θα δω τότε πώς θα νιώσουμε. Ξέρω ότι θα είναι υπέροχο, αλλά δεν ξέρω ποια θα είναι η γεύση που θα μείνει. Θα παίξουμε πολλά παλιά και νέα κομμάτια μας και θα είναι ένα killer rock n’ roll show.
Κάτι άλλο που θα θέλατε να μοιραστείτε με τους αναγνώστες μας στο Avopolis Music Network;
Λοιπόν, βιώνω πάντα μια ιδιαίτερη εμπειρία στην Ελλάδα. Δεν ξέρω γιατί, αλλά πάντα κάτι συμβαίνει. Πάντα συμβαίνει κάτι ιδιαίτερο, οπότε θα υπάρξει κάποια περιπέτεια. Ανυπομονώ και νιώθω πάντα πολύ ευπρόσδεκτος στην Ελλάδα. Το ελληνικό κοινό θέλει πάντα να ακούει το κομμάτι “The Return of Pan”, που στην πραγματικότητα γράφτηκε στη Στεμνίτσα, με εμένα όρθιο στο μπαλκόνι μου με την κιθάρα μου. Οπότε σίγουρα θα το παίξουμε!
Οι Waterboys θα εμφανιστούν στην Αθήνα την Πέμπτη 22 Ιουνίου 2023 στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού. Περισσότερα εδώ.
