Την Πέμπτη (26/8), μια πολυαναμενόμενη ταινία, «Ο άνθρωπος του Θεού» (Man of God), της Yelena Popovic, βγαίνει στις αίθουσες. Με τον Άρη Σερβετάλη να υποδύεται τον Άγιο Νεκτάριο.
Το φιλμ έχει ήδη προβληθεί κι έχει βραβευτεί σε διάφορα φεστιβάλ, έχει συζητηθεί αρκετά (αλλά μάλλον για λάθος λόγους), διαθέτει ένα δυνατό και -εν μέρει- διεθνές καστ που περιλαμβάνει τους: Alexander Petrov, Mickey Rourke, Χρήστο Λούλη, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Νικήτα Τσακίρογλου, Γιάννη Στάνκογλου και πολλούς άλλους.
Το soundtrack της ταινίας έχει γράψει ο καταξιωμένος Πολωνός κινηματογραφικός συνθέτης Zbigniew Preisner που πάντα θα τον ακολουθούν τα χρώματα από την Άσπρη, την Μπλε και την Κόκκινη ταινία του συμπατριώτη του Krzysztof Kieślowski.
Το Avopolis συνομίλησε με τον Prisner όχι μόνο για τον «Άνθρωπο του Θεού» αλλά και για όσα συμβαίνουν γύρω μας με την πανδημία, για το rock και το hip-hop, για την τέχνη του soundtrack και για το επερχόμενο τέλος του κόσμου:
Ζούμε μία εντελώς ασυνήθιστη και πρωτόγνωρη κατάσταση με την πανδημία. Αυτή η περίεργη περίοδος με τον covid-19, πώς έχει επηρεάσει τη ζωή σας; Είναι μία περίοδος που εκτιμάτε πως ευνοεί την δημιουργικότητα ή μήπως η κοινωνική αποστασιοποίηση σας έκανε πιο εσωστρεφή;
Κανείς μας, νομίζω, δεν μπορούσε να φανταστεί ότι θα συμβεί αυτή η ερήμωση. Όμως, προσωπικά, μου πρόσφερε και πολλά καλά πράγματα. Για πρώτη φορά εδώ και 40 χρόνια επέστρεψα στο βουνό, εκεί που μεγάλωσα κι έμεινα για 6 μήνες, σκαλίζοντας τον κήπο και κάνοντας μαστορικές δουλειές. Δεν μου λείπει και πολύ να πηγαίνω στα εστιατόρια ή στα μαγαζιά. Καλύτερα, γιατί δεν αγοράζω άχρηστα πράγματα που αγόραζα πριν.
Η μελωδία είναι η ουσία της μουσικής. Αν κάποιος λέει ότι ο ρυθμός και το beat είναι αρκετά, σημαίνει ότι δεν μπορεί να γράψει μελωδίες. Το “We will rock you” είχε ρυθμό, ρυθμό και μελωδία.
Όλα αυτά είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για στοχασμό σχετικά με τη ζωή μας αλλά και μία αφορμή να αναρωτηθούμε πραγματικά αν αξίζει τον κόπο αυτό που κυνηγάμε τόσο τρελά. Προσπαθώ πιά να ζω κανονική ζωή σε αυτούς τους περίεργους καιρούς.
Ακούγοντας τις συνθέσεις σας είναι φανερό ότι είστε λάτρης της μελωδίας και του λυρισμού. Έχω την εντύπωση πως ζούμε σε μια περίοδο που η μελωδία παραμερίζεται από τον ρυθμό. Τι νομίζετε; Έχουν παραγκωνιστεί οι μελωδίες;
Η μελωδία είναι η ουσία της μουσικής. Αν κάποιος λέει ότι ο ρυθμός και το beat είναι αρκετά, σημαίνει ότι δεν μπορεί να γράψει μελωδίες. Το “We will rock you” είχε ρυθμό, ρυθμό και μελωδία.
Έχετε μεγαλώσει ακούγοντας κυρίως ροκ μουσική (Pink Floyd, Led Zeppelin, Rolling Stones). Παρακολουθείτε τι συμβαίνει στη σύγχρονη ποπ και ροκ μουσική; Βρίσκετε κάτι ενδιαφέρον στην σύγχρονη μουσική; Υπάρχουν μπάντες ή μουσικά είδη που σας προκαλούν ενδιαφέρον;
Ειλικρινά δεν ξέρω τι συμβαίνει στην ποπ και ροκ μουσική. Παλιότερα μπορούσα να ακούσω ραδιόφωνο και να έχω μία εικόνα για το τι συμβαίνει αλλά τώρα μου είναι αδύνατο. Αισθάνομαι το κεφάλι μου να διογκώνεται από αυτόν τον ρυθμό που χτυπάει διαρκώς. Στο αυτοκίνητό μου τώρα η σιωπή είναι υποχρεωτική.
Υπάρχει η άποψη ότι το χιπ-χοπ είναι το νέο ροκ ή -τέλος πάντων- ο νέος κυρίαρχος ήχος. Τι γνώμη έχετε για το χιπ-χοπ;
Δεν μπορώ να πω κάτι ιδιαίτερο γιατί δεν έχω ασχοληθεί. Η πιο κοντινή σύνδεση που βρίσκω είναι ο ήχος του ιπποδρόμου. Δεν θέλω να προσβάλω κανέναν, αλλά ας περιμένουμε και θα δούμε τι θα μείνει εκεί έξω από όλο αυτό.
Όλο και πιο σπάνια ακούμε σπουδαία σάουντρακ και συχνά οι ταινίες προτιμούν να χρησιμοποιούν τραγούδια αντί για πρωτότυπη μουσική. Ζούμε την εποχή που το σάουντρακ ψυχορραγεί;
Βρίσκω το σινεμά μία εξαιρετική μορφή τέχνης και η τέχνη δεν μπορεί παρά να είναι συνδεδεμένη με την πρωτοτυπία στη δημιουργία.
Οι άνθρωποι γεννιούνται αισιόδοξοι ή απαισιόδοξοι. Γεννήθηκα απαισιόδοξος και τα συναισθήματά μου φαίνεται πως ήρθε η ώρα να δικαιωθούν. Διάβασα κάπου ότι επιστήμονες από τη Νέα Υόρκη υπολόγισαν πόσο καιρό έχει ακόμη ο πλανήτης μας και του έδωσαν από 7 χρόνια το λιγότερο ως 50 το περισσότερο. Φοβάμαι ότι έχουν δίκιο.
Εκατομμύρια άνθρωποι ακούνε τις μουσικές των ταινιών, οι αίθουσες είναι γεμάτες κατά τη διάρκεια τέτοιων συναυλιών που κάποιος συνέθεσε, ηχογράφησε και κυκλοφόρησε. Οι σπουδαίες ταινίες συχνά συνδέονται με εξ ίσου διάσημη κινηματογραφική μουσική, με δημιουργίες που έχουν κερδίσει τη μάχη με τον χρόνο. Τώρα δυστυχώς ακούμε όλο και πιο συχνά απλώς τραγούδια. Συχνά η μουσική που γράφεται ειδικά για τις ταινίες είναι μία ακόμη πηγή συναισθημάτων όταν τις παρακολουθείς και όχι απλώς μία αναφορά στους τίτλους τέλους. Αντίθετα, τα τραγούδια διαγράφουν εντελώς τα συναισθήματα που μπορούν να γεννηθούν κατά την προβολή από τον συνδυασμό ήχου και εικόνας. Μου θυμίζουν περισσότερο μουσική εφημερίδα.
Υπάρχει κάποια ταινία που θα θέλατε να είχατε γράψει την μουσική της;
Υπάρχουν πολλές ταινίες που βλέπω και ακούγοντας τη μουσική τους νομίζω ότι θα την συνέθετα διαφορετικά. Αυτό δεν σημαίνει φυσικά πως η μουσική θα ήταν καλύτερη. Νομίζω ότι κάθε συνθέτης σκέφτεται με παρόμοιο τρόπο. Αλλά όλα αυτά είναι εικασίες για το πώς θα ήταν η μουσική και αν θα ήταν καλύτερη.
Έχοντας πλέον μία μεγάλη χρονική απόσταση από τις 3 ταινίες του Kieślowski (Κόκκινο, Μπλε, Λευκό), υπάρχει κάποιο από τα σάουντρακ αυτών των ταινιών που προτιμάτε περισσότερο ή που θα γράφατε τώρα διαφορετικά;
Μου αρέσουν και τα 3 φιλμ και τα αγαπώ αλλά ειλικρινά δεν θυμάμαι πότε είδα τελευταία φορά αυτές τις ταινίες. Όμως μπορώ να πω ότι το αγαπημένο μου είναι το Red - μου αρέσει η μουσική για εκείνη την ταινία περισσότερο από τις άλλες δύο.
Γράφοντας μουσική για μία ταινία, υπάρχει η δύναμη της εικόνας και το όραμα του σκηνοθέτη που πρέπει να ακολουθήσετε. Αισθάνεστε ένα είδος περιορισμού από αυτό;
Είμαι συνθέτης μουσικής, όλη μου τη ζωή συνεργάζομαι με σκηνοθέτες. Ο σκηνοθέτης είναι το άτομο που δημιουργεί την ταινία, δεν μπορώ παρά να βοηθήσω. Τα όρια της ελευθερίας μου εξαρτώνται από την αλληλοκατανόηση και την συνεννόηση για ένα όραμα που πρέπει να γίνει κοινό για να λειτουργήσει.
Πάντα στη ζωή έχουμε καλές και μερικές φορές κακές σχέσεις. Ήμουν τυχερός που είχα τις περισσότερες φορές καλές σχέσεις με τους σκηνοθέτες.
Γνωρίζω αρκετά για τον ελληνικό πολιτισμό, ιδιαίτερα τον αρχαίο. Είχα ακούσει για τον Νεκτάριο, αλλά δεν γνώριζα φυσικά ότι είναι τόσο δημοφιλής στην Ελλάδα. Τώρα, αφού διάβασα το σενάριο και τις ιστορίες για αυτόν, ξέρω ότι ήταν ένας πολύ συνηθισμένος άνθρωπος που έγινε άγιος.
Σας έχουμε συνδέσει περισσότερο με την κινηματογραφική μουσική που ως επί το πλείστον είναι οργανική. Ποια είναι η σχέση σας με τον λόγο; Σας ενδιαφέρει η τραγουδοποιία; Οι στίχοι στη μουσική;
Συχνά χρησιμοποιώ στίχους. Μπορείτε να ακούσετε λόγο σε πολλά μουσικά θέματα στις ταινίες του Κισλόφσκι που έχω γράψει την μουσική αλλά και σε αρκετά άλμπουμ που έχω κυκλοφορήσει όπως τα: Requiem for my Friend, Silence night and dreams, Diaries of Hope. Έχω κυκλοφορήσει στην Πολωνία άλμπουμ με χριστουγεννιάτικα κάλαντα κι έχω κάνει αρκετές συναυλίες με αυτές τις συνθέσεις που χρησιμοποιούν στίχους.
Πώς αποφασίσατε την κατεύθυνση που θα ακολουθήσετε για την μουσική της ταινίας «Ο άνθρωπος του Θεού»;
Είδα ένα μέρος της ταινίας πριν τελειώσει, περίπου όταν ήταν στη μέση. Συζητήσαμε πολλές ιδέες με την Yelena και άρχισα να δουλεύω. Δεν θα σας αποκαλύψω όμως τα μυστικά μας. Περιμένετε να δείτε την ταινία με τη μουσική της.
Γνωρίζατε κάτι για τον Άγιο Νεκτάριο πριν επικοινωνήσει η Yelena μαζί σας και διαβάσετε το σενάριο;
Γνωρίζω αρκετά για τον ελληνικό πολιτισμό, ιδιαίτερα τον αρχαίο. Είχα ακούσει για τον Νεκτάριο, αλλά δεν γνώριζα φυσικά ότι είναι τόσο δημοφιλής στην Ελλάδα. Τώρα, αφού διάβασα το σενάριο και τις ιστορίες για αυτόν, ξέρω ότι ήταν ένας πολύ συνηθισμένος άνθρωπος που έγινε άγιος.
Αν περιγράφαμε το κυρίαρχο συναίσθημα που σας προκάλεσε η πρώτη ανάγνωση του σεναρίου, ποιο θα ήταν αυτό;
Ήταν ένα πραγματικά σεβαστικό άτομο, ένας πραγματικός πιστός ιερέας που έγινε άγιος. Η ζωή του δεν ήταν καθόλου εύκολη, γιατί ήταν ειλικρινής και αληθινός, αλλά ευτυχώς οι άνθρωποι θα τον θυμούνται και θα τον μνημονεύουν για πάρα πολλά χρόνια.
Αν κλείσετε τα μάτια, ποιο θα ήταν το χρώμα της ταινίας;
Το χρώμα θα ήταν όπως στη Ρόδο όπου το Αιγαίο πέλαγος αναμειγνύεται με τη Μεσόγειο. Το Mediterrane είναι ναυτικό μπλε αλλά το Αιγαίο είναι γαλάζιο.
Είστε Πολωνός αλλά και πολίτης της ΕΕ, αφού έχετε συνεργαστεί με πολλούς ευρωπαίους κινηματογραφιστές και έχετε μια εικόνα από πολλές χώρες. Πώς θα περιγράφατε την Ευρώπη σήμερα. Είστε αισιόδοξος ή απαισιόδοξος όσον αφορά την πολιτική στις μέρες μας;
Οι άνθρωποι γεννιούνται αισιόδοξοι ή απαισιόδοξοι. Γεννήθηκα απαισιόδοξος και τα συναισθήματά μου φαίνεται πως ήρθε η ώρα να δικαιωθούν. Διάβασα κάπου ότι επιστήμονες από τη Νέα Υόρκη υπολόγισαν πόσο καιρό έχει ακόμη ο πλανήτης μας και του έδωσαν από 7 χρόνια -το λιγότερο- ως 50 -το περισσότερο. Φοβάμαι ότι έχουν δίκιο. Ελπίζω να είμαι ακόμα ζωντανός και να παρακολουθήσω το τέλος του κόσμου από τη Ρόδο που είναι το αγαπημένο μου νησί.
