Στο 23ο του βιβλίο με τον τίτλο Ένα Τραγούδι για Δύσκολους Καιρούς (εκδ. Μεταίχμιο, μτφ. Γιώργος Μπαρουξής) και πρωταγωνιστή τον συνταξιούχο πλέον επιθεωρητή Τζο Ρέμπους, ο Ian Rankin εγκαταλείπει προσωρινά τον φυσικό του χώρο, το Εδιμβούργο, εκεί δηλαδή όπου εκτυλίσσεται η συντριπτική πλειοψηφία των μυθιστορημάτων της σειράς. Ταξιδεύει στην βόρεια ακτή της Σκωτίας. Εκεί όπου διαμένει η κόρη του Ρέμπους, η Σαμάνθα. Πατέρας και κόρη έχουν να ειδωθούν χρόνια. Η σχέση τους δεν είναι στενή, ίσα ίσα. Όταν, όμως, ο Ρέμπους λαμβάνει ένα τηλεφώνημα από τη Σαμάνθα και νιώθει ότι η κόρη του απειλείται, το πατρικό αίσθημα αφυπνίζεται. Παρατά ό,τι άλλο έχει μπροστά του και ταξιδεύει στο Βορρά της Σκωτίας για να τη βοηθήσει.
Ο Ρέμπους δεν είναι πια αυτός που ήταν. Ο χρόνος και οι καταχρήσεις τον έχουν καταβάλλει. Έχει αναγκαστεί να κόψει το κάπνισμα εξαιτίας της ΧΑΠ που τον ταλαιπωρεί –δεν μπορεί ν’ ανέβει μια σκάλα. Έχει αναγκαστεί, επίσης, να μετριάσει το ποτό. Οι φυσικές του δυνάμεις έχουν υποχωρήσει, δεν μπορεί να ταρακουνήσει ή να τρομάξει έναν αντίπαλο με την άνεση που το έκανε κάποτε. Πιστός στη ρεαλιστική συνθήκη που έθεσε ο ίδιος ο δημιουργός του, ο χαρακτήρας έχει αποκτήσει τη δική του ζωή. Τον γνωρίσαμε 40 ετών στο Knots & Crosses το 1987. Πλέον, έχει περάσει τα 70. Ο Ρέμπους είναι ένας λογοτεχνικός ήρωας του αστυνομικού που γερνάει και φθείρεται από μυθιστόρημα σε μυθιστόρημα.
Φτάνοντας στη Βόρεια Σκωτία, ο Ρέμπους διαπιστώνει ότι η Σαμάνθα είναι επιφυλακτική απέναντί του. Διστάζει να του πει όσα ξέρει σχετικά με την εξαφάνιση του συντρόφου της, που είναι και το πρόβλημα που την απασχολεί. Δεν είναι μόνο η απόσταση που έχει δημιουργήσει ο χρόνος ανάμεσα σ’ αυτήν και τον Ρέμπους. Η Σαμάνθα κάτι κρύβει. Ο σύντροφός της ήταν μανιώδης ιστοριοδίφης σε ό,τι αφορά τα στρατόπεδα συγκέντρωσης μη-γεννηθέντων Βρετανών, τα οποία λειτούργησαν στη χώρα στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου (με τον φόβο ότι οι «ξένοι» είναι εν δυνάμει κατάσκοποι). Οι ομάδες ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά μ’ αυτά τα στρατόπεδα ήταν η μονομανία του. Στην περιοχή τους λειτουργούσε ένα τέτοιο, το οποίο επισκεπτόταν συχνά. Εκεί, τελικά, ανακαλύπτεται το πτώμα του, γεγονός που φυσικά προκαλεί την επέμβαση της αστυνομίας. Προκύπτουν ενδείξεις (τις οποίες εντοπίζει ο Ρέμπους) που δείχνουν προς την κατεύθυνση της Σαμάνθα όσον αφορά τη συνέργεια. Ο Ρέμπους είναι σε δίλημμα: πρέπει ως γονιός να σκεφτεί το καλό της κόρης του και να το κουκουλώσει ή να δράσει ως ντετέκτιβ σύμφωνα με τον νόμο; Δύσκολες αποφάσεις. Παράλληλα, παρακολουθούμε μια δεύτερη υπόθεση, την οποία αναλαμβάνει η πρώην προστατευόμενη του Ρέμπους και νυν επιθεωρήτρια, Σιβόν Κλαρκ. Μια υπόθεση που αφορά διακίνηση ναρκωτικών από το Εδιμβούργο προς τη σκωτσέζικη ενδοχώρα και η οποία κουμπώνει με την πρώτη της δολοφονίας του συντρόφου της Σαμάνθα. Εδώ εμπλέκεται, ως συνήθως, ο παλαιός γνώριμος του Ρέμπους, που μαζί του συμπληρώνει τα δύο πρόσωπα του Ιανού: ο μπρούτος μεγαλοκακοποιός Τζέρι Κάφερτι.
Η πατρογονική σχέση Ρέμπους και Σαμάνθα είναι το πιο ενδιαφέρον στοιχείο σε αυτό το μυθιστόρημα του Ίαν Ράνκιν, περισσότερο κι από την αστυνομική ίντριγκα αυτή καθ’ αυτή. Το επεξεργάζεται άψογα από ψυχολογικής σκοπιάς, υποβάλλοντας τους ήρωές του σε απανωτά ηθικά διλήμματα. Αιφνιδιάζει, βέβαια και το γεγονός ότι ο Ρέμπους εγκαταλείπει το Εδιμβούργο. Είναι μόλις η τρίτη φορά που το κάνει.
Κατά τα άλλα, η λογοτεχνία του Ράνκιν είναι άμεσα συνδεδεμένη με την πόλη του. Εξάλλου, η σύγχρονη πόλη με την ανθρωπογεωγραφία της αποτελεί στις μέρες μας τον καμβά του αστυνομικού αφηγήματος: η Βαρκελώνη του Μονταλμπάν, η Μασσαλία του Ιζζό και του Βενσάν, το Παλέρμο του Καμιλέρι, η Ουάσινγκτον του Πελεκάνος, η Βοστώνη του Λεχέιν κ.ό.κ. Οι χαρακτήρες τους διερευνούν την καρδιά του αστικού ιστού και τις τεκτονικές μετατοπίσεις που επιφέρουν σ’ αυτόν με το πέρασμα του χρόνου οι αλλαγές των παραγωγικών και κοινωνικών σχέσεων.
Αυτές τις αλλαγές παρακολουθεί και η αστυνομική λογοτεχνία του Rankin, ο οποίος γεννήθηκε στο Φάιφ και ζει από τα νεανικά του χρόνια στο Εδιμβούργο. Πιο εμφατικά, στα βιβλία του Rankin πρωταγωνιστεί η ίδια η πόλη, εξατομικευμένη στο πρόσωπο του επιθεωρητή Τζον Ρέμπους. Ο συγγραφέας, εξάλλου, δηλώνει ότι επέλεξε το είδος του αστυνομικού αφηγήματος ακριβώς για να εξερευνήσει πιο διεισδυτικά την πόλη του, «γιατί ένας αστυνομικός (όπως ο Ρέμπους) έχει καλύτερη πρόσβαση στα αθέατα σημεία της».
Στη λογοτεχνία του Rankin, το Εδιμβούργο προσλαμβάνει συμβολισμούς που προσιδιάζουν στη νουβέλα των Dr. Jekyll & Mr. Hyde του Robert Louis Stevenson –ο οποίος, με τη σειρά του, εμπνεύστηκε την περίφημη αφήγησή του από την αληθινή ιστορία του Deacon Brodie: ενός αξιοσέβαστου -στο φως της ημέρας- πολίτη του Εδιμβούργου, ο οποίος τα βράδια οργάνωνε διαρρήξεις στα πιο εύπορα σπίτια της πόλης. Τελικά, συνελήφθη και απαγχονίστηκε. Ήταν η τελευταία δημόσια εκτέλεση στην ιστορία της σκωτσέζικης πρωτεύουσας (1788), και στο σημείο όπου έγινε, στέκει σήμερα η ομώνυμη pub (την οποία φυσικά κι έχει επισκεφτεί ο Τζον Ρέμπους).
Όπως και ο Stevenson πριν από αυτόν, έτσι και ο Rankin επιδιώκει να αναδείξει στο έργο του τον δυϊσμό της πόλης του, τη σκοτεινή πλευρά της –και με τον όρο σκοτεινή δεν αναφέρομαι στο γοτθικό σκηνικό και τις οργανωμένες τουρ στα αναρίθμητα μεσαιωνικά alleys, που αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία του εδιμβουργιανού φολκλόρ. Ο Rankin μας υποδεικνύει ότι μια πλευρά της πόλης εν πολλοίς παραμένει αθέατη στους επισκέπτες της (ακόμα και στους σχετικά τακτικούς, όπως ο υπογράφων), οι οποίοι αντικρίζουν μια τέλεια διατηρημένη αρχιτεκτονική, μια οργάνωση με την οποία όλα λειτουργούν σχετικά ομαλά και επικρατεί φαινομενική ηρεμία -μια πανέμορφη πόλη-μουσείο. Κι όμως, το έγκλημα, μας λέει ο Rankin, είναι κι εδώ παρόν και μάλιστα, προσλαμβάνει νέες μορφές στα χρόνια της νεοφιλελεύθερης συνθήκης. Η αστυνομική λογοτεχνία του εντοπίζει αυτές τις μεταλλάξεις στο πέρασμα του χρόνου. Ας μη λησμονηθεί η γραμμική ενότητα που χαρακτηρίζει την αλληλουχία των 21 μυθιστορημάτων του με κεντρικό ήρωα τον επιθεωρητή Τζον Ρέμπους: τον συναντάμε για πρώτη φορά στο Knots and Crosses το 1987, σε ηλικία 40 ετών, και τον ακολουθούμε μέχρι την αρχική συνταξιοδότησή του στο Exit Music (2007), πριν επανέλθει στην ενεργό δράση στο Standing in Another Man's Grave (2012). Μαζί του, βλέπουμε το Εδιμβούργο που αλλάζει. Σε ό,τι αφορά το δυϊσμό που αναφέρθηκε παραπάνω, είναι συναρπαστικό πόσο πολύ ομοιάζει (έστω και αν πρόκειται για τα δύο πρόσωπα του Ιανού) ο Ρέμπους στη νέμεσή του, στον τοπικό αρχιγκάνγκστερ που ακούει στο όνομα Μπιγκ Τζερ Κάφερτυ.
Ο Ian Rankin γεννήθηκε τον Απρίλιο του 1960 στο Φάιφ της Σκωτίας. Σπούδασε αγγλική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, απ' όπου αποφοίτησε το 1982. Πριν αφοσιωθεί στη συγγραφή, έκανε διάφορες δουλειές, από εργάτης σε αμπελώνες ως φοροεισπράκτορας και μουσικός συντάκτης. Το πρώτο του μυθιστόρημα εκδόθηκε το 1986, αλλά η καθιέρωσή του ήρθε με τη δημιουργία του διάσημου πλέον αντιήρωά του, του επιθεωρητή Τζον Ρέμπους, το 1987. Οι περιπέτειες του κυνικού και περιθωριακού σκωτσέζου επιθεωρητή φιγουράρουν στις λίστες των best sellers και μεταφράζονται σε πολλές χώρες του κόσμου.
Το 1992 τιμήθηκε με το βραβείο Chandler - Fulbright και το CWA Dagger για το καλύτερο αστυνομικό διήγημα της χρονιάς. Έχει επίσης τιμηθεί με το βραβείο Gold Dagger στην κατηγορία του αστυνομικού μυθιστορήματος και με το αμερικανικό βραβείο Edgar για το μυθιστόρημά του Οι Αναστημένοι. Έχει γράψει τους προλόγους σε ανθολογίες κειμένων των Raymond Chandler και Robert Louis Stevenson, καθώς και στην ποιητική ανθολογία του Van Morrison. Έχει τιμηθεί με ακαδημαϊκούς τίτλους από τα Πανεπιστήμια του Αμπερτέι, του Σεντ Άντριους, του Χαλ και του Εδιμβούργου. Ζει στο Εδιμβούργο, είναι παντρεμένος και πατέρας δύο παιδιών. Στα ελληνικά τα βιβλία του κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μεταίχμιο: Οι καταρράκτες, Ο διάβολος μόνο ξέρει, Στον οίκο των ψεμάτων, Ακόμα και τα άγρια σκυλιά, Άγιος ή αμαρτωλός, Μνήμη νεκρών, Τελευταίο τραγούδι για τον Ρέμπους, Σκοτεινή πλευρά, Υπόθεση αίματος, Σκελετοί στο κελάρι, Με τις πόρτες ανοικτές, Φάκελος Ρέμπους – Οι άγνωστες υποθέσεις, Ένα τραγούδι για δύσκολους καιρούς.
Ας ξεκινήσουμε από τον τίτλο: Ένα Τραγούδι για Δύσκολους Καιρούς (A Song For the Dark Times). Ο τίτλος αναφέρεται στον Bertolt Brecht και προέρχεται από στίχο του. Είσαι θαυμαστής του έργου του; Ποιοι συμβολισμοί ελλοχεύουν; Το 2019 θεωρούσα ότι ο κόσμος διένυε μια πολύ σκοτεινή περίοδο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Είχαμε την άνοδο της ακροδεξιάς σε ορισμένες χώρες, τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο και το Brexit σε εξέλιξη. Όταν ανακάλυψα τον στίχο του Brecht, μου φάνηκε ότι συνόψιζε αυτά που συνέβαιναν γύρω μου και τους τρόπους με τους οποίους ένας συγγραφέας μπορεί ενδεχομένως να ασχοληθεί με αυτή τη σκοτεινή πραγματικότητα –κρυβόμαστε από αυτή ή την αντιμετωπίζουμε; Δεν είμαι μεγάλος θαυμαστής του Brecht, αν και ασχολήθηκα με το έργο του στα νεανικά μου χρόνια όταν η αγαπημένη μου rock μπάντα, οι Sensational Alex Harvey Band διασκεύασαν το "Next" (σ.σ.: των Brecht/Weil) στο ομώνυμο άλμπουμ τους.
Είναι η πρώτη φορά που σε κάποιο βιβλίο σου «σκάβεις» τόσο βαθιά στο οικογενειακό παρελθόν του Τζον Ρέμπους. Φέρνεις στο προσκήνιο την κόρη του, τη Σαμάνθα. Γιατί επέλεξες να το κάνεις αυτό σ’ αυτή τη συγκυρία; Ήθελα να τραβήξω τόσο εμένα όσο και τον Ρέμπους έξω από την «ζώνη ασφαλείας» –δηλαδή, το Εδιμβούργο. Για πολλά χρόνια η Σαμάνθα ζει στη βόρεια ακτή της Σκωτίας, έτσι σκεφτόμουν να πλάσω μια ιστορία που να αναγκάσει τον Ρέμπους να ταξιδέψει μέχρι εκεί. Ανακάλυψα την ύπαρξη στρατοπέδων συγκέντρωσης που χρησιμοποιήθηκαν στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Άνθρωποι που είχαν γεννηθεί έξω από τη Μεγάλη Βρετανία κλείστηκαν σ’ αυτά στη διάρκεια του πολέμου, ως δυνητικοί συνεργάτες του εχθρού. Υπήρξε ένα είδος προπαγάνδας να μην εμπιστευόμαστε ορισμένους συμπολίτες μας. Ξαναεντοπίζω παραλληλισμούς με τη σημερινή εποχή. Έτσι αποφάσισα να χτίσω την ιστορία γύρω από ένα παλιό στρατόπεδο στη βόρεια Σκωτία. Εξάλλου υπήρχε ένα –λεγόταν Στρατόπεδο Watten.
Η Σαμάνθα, αρχικά, δεν εμπιστεύεται τον Ρέμπους. Έχει πολύ καιρό να τον δει ή να του μιλήσει. Τον αισθάνεται περισσότερο σαν έναν μακρινό θείο παρά σαν πατέρα. Περιγράφεις μια δύσκολη σχέση γονέα-παιδιού.... Η κρίσιμη ερώτηση για μένα ήταν η εξής: ο Τζον Ρέμπους θα γινόταν ο γονιός ή ο ντετέκτιβ; Αν άρχιζε να υποπτεύεται ότι η Σαμάνθα έχει παίξει ρόλο στην εξαφάνιση του συντρόφου της, θα προσπαθούσε (ως γονιός) να την προστατεύσει με κάθε κόστος ή θα δούλευε ως ντετέκτιβ και θα αναζητούσε αποδεικτικά στοιχεία που ενδεχομένως θα αποδείκνυαν την ενοχή της και θα την έστελναν στη φυλακή; Αυτό επιφέρει αυτομάτως ένταση στη σχέση τους και η ένταση σε μια σχέση είναι πάντα ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα για έναν συγγραφέα.
Το γεγονός ότι ο Ρέμπους ταξιδεύει μακριά από το Εδιμβούργο, μήπως ήταν και ένας τρόπος για να αποφύγει τις παλιές, γνωστές του συνήθειες; Πράγματι, ήθελα να στείλω τον Ρέμπους μακριά από το Εδιμβούργο. Ήμουν τυχερός ως προς αυτό. Οδηγούσα στη βόρεια ακτή τον Μάρτιο το 2020 κάνοντας έρευνα. Όταν επέστρεψα στο Εδιμβούργο, ξεκίνησε το lockdown λόγω Covid. Έτσι, είχα πολύ χρόνο να κάθομαι απλώς στο δωμάτιο μου και να γράφω –το γράψιμο έγινε κατά κάποιο τρόπο ένα «τούνελ διαφυγής». Θα αποδρούσα από το Εδιμβούργο του Covid γράφοντας για έναν διαφορετικό κόσμο.
Ο Ρέμπους γερνά. Έχει κόψει το κάπνισμα λόγω ΧΑΠ, έχει μετριάσει το ποτό. Μοιάζει, πιστεύεις, κάπως πιο δυστυχισμένος; Επειδή ακριβώς ο Ρέμπους γερνά και αλλάζει, το ενδιαφέρον μου γι’ αυτόν παραμένει αμείωτο. Δε θα ήθελα να γίνει ρουτίνα. Πρέπει να αλλάζει από βιβλίο σε βιβλίο. Ναι, αντιμετωπίζει πλέον προβλήματα υγείας. Θα τα είχε βρει σκούρα με την πανδημία. Με την ευκαιρία, αν θέλετε να δείτε πώς θα μπορούσε να την αντιμετωπίσει, τσεκάρετε ένα μικρού μήκους φιλμ στο You Tube με τον τίτλο Rebus: Lockdown Blues...
https://www.youtube.com/watch?v=diZkeasOnTg
Επιπλέον, δεν είναι τόσο δυνατός και αψύς όσο ήταν. Δεν τρομάζει πια τόσο εύκολα τους «κακούς». Δουλεύει πια περισσότερο με την εμπειρία του, έτσι δεν είναι; Ναι, δεν έχει αυτήν την επιβλητική και απειλητική φυσική παρουσία που είχε άλλοτε. Δεν μπλέκει σε καυγάδες, καθώς ξέρει ότι μάλλον θα χάσει. Δεν μπορεί να τρέξει πίσω από υπόπτους. Πρέπει να χρησιμοποιήσει περισσότερο το μυαλό του και λιγότερο τις γροθιές του. Ξαναλέω, αυτές οι αλλαγές είναι που διατηρούν αμείωτο το ενδιαφέρον μου στον χαρακτήρα του και νομίζω ότι διατηρούν αμείωτο το ενδιαφέρον και των αναγνωστών.
Ο ρόλος της επιθεωρήτριας Σιβόν Κλαρκ αναβαθμίζεται από βιβλίο σε βιβλίο. Την προορίζεις, ίσως, για αντικαταστάτρια του Ρέμπους κάποια στιγμή; Ή δεν μπορείς να σκεφτείς τον έναν χωρίς τον άλλο; Ελπίζω να μπορέσω να γράψω κάποια στιγμή ένα μυθιστόρημα με πρωταγωνίστρια την Σιβόν Κλάρκ. Αλλά χρειάζεται να βρω μια ιστορία που να είναι δική της (και όχι του Ρέμπους). Ξεκινώ, συνήθως, έχοντας στο μυαλό μου την πλοκή, την ιστορία που θέλω να αφηγηθώ και ύστερα ρωτάω τον εαυτό μου ποιος χαρακτήρας θα ήταν ο πιο κατάλληλος για να με βοηθήσει στην αφήγηση. Μέχρι στιγμής, η απάντηση δεν ήταν αποκλειστικά η Σιβόν Κλαρκ.
Η Σιβόν Κλαρκ έχει επίσης μια σύνθετη σχέση με τον Μάλκολμ Φοξ, που δούλευε στις Εσωτερικές Υποθέσεις. Αν και συνεργάτες, είναι ειλικρινείς μεταξύ τους; Η σχέση τους είναι όντως σύνθετη και πρόσφατα έχει αρχίσει να χτίζεται. Νομίζω ότι θα παραμείνουν φίλοι, αλλά δε θα γίνουν ποτέ καλοί φίλοι. Θα συνεχίσουν να δουλεύουν μαζί, χωρίς απαραίτητα να εμπιστεύονται ο ένας τον άλλο. Ο Μάλκολμ πήρε μια προαγωγή που η Σιβόν θεωρεί ότι την άξιζε εκείνη. Θα συνεχίσει να αισθάνεται «ριγμένη» με όποιον αντίκτυπο θα έχει αυτό στη σχέση τους.
Ο Τζέρ Κάφερτι εξακολουθεί να κινεί τα νήματα του εγκλήματος στο Εδιμβούργο. Όπως κι ο Ρέμπους, ίσως να μην είναι τόσο σκληρός όσο ήταν, όμως σίγουρα είναι σοφότερος. Θεωρείς ότι είναι το alter ego ή η Νέμεσις του Τζον Ρέμπους; Πιστεύεις ότι είναι δύσκολο να δημιουργήσεις ξανά έναν τόσο εκπληκτικό νονό του εγκλήματος; Ο Κάφερτι είναι ένας γκάνγκστερ παλαιάς σχολής. Όπως και ο Ρέμπους, είναι ο τελευταίος του είδους του. Είναι παρόμοιοι σε πολλά πράγματα και καταλαβαίνονται. Γερνάνε επίσης σε έναν κόσμο που αλλάζει γρήγορα και που τους φαίνεται όλο και λιγότερο κατανοητός. Θα έλεγα ότι είναι το alter ego του Ρέμπους ή ο ενοχλητικός μεγάλος αδελφός του. Ο ένας τους χρειάζεται τον άλλον για να υπάρξει. Το απολαμβάνω όταν γράφω για τις συναντήσεις τους. Ελπίζω να έχω την ευκαιρία να το κάνω σε ένα ακόμα μυθιστόρημα.
Ο Ρέμπους μετακομίζει σε νέο σπίτι. Καθώς ξεπακετάρει, βρίσκει παλιούς δίσκους. Μεταξύ άλλων, τους δίσκους του Van Morrison και του John Martyn. Νομίζω ότι είναι από τους αγαπημένους σου και εμφανίζονται συχνά στα βιβλία σου... Και οι Rolling Stones εμφανίζονται συχνά, αλλά, ναι, ο Ρέμπους αγαπά τη μουσική του Van Morrison κα του John Martyn. Οι δισκοθήκες μας είναι παρόμοιες, με μια μεγάλη διαφορά: ο Ρέμπους δεν ακούει ιδιαίτερα μουσική που βγήκε μετά το 1975. Πιθανότατα, φορά t-shirts που γράφουν: 'I might be old but at least I got to see all the good bands'!
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: Η αγωνία του παίκτη φλίππερ πριν το tilt, από τους Who μέχρι τον Jean-Luc Godard
Τα μυθιστορήματα του Τζον Ρέμπους διερευνούν τη ζωή στο Εδιμβούργο. Η ίδια η πόλη είναι ο πραγματικός χαρακτήρας των βιβλίων. Πώς είναι, λοιπόν, τα πράγματα αυτή την εποχή στην πρωτεύουσα της Σκωτίας; Ήταν 12 περίεργοι μήνες για το Εδιμβούργο. Άδειοι δρόμοι, καθόλου τουρίστες, κλειστά μπαρ και εστιατόρια. Γυρνούσα καθημερινά την πόλη περπατώντας. Αναρωτιέμαι αν μια πόλη χωρίς κατοίκους μπορεί πλέον να λέγεται «πόλη». Το Εδιμβούργο χρειάζεται τους ανθρώπους του όσο χρειάζεται και τα κτίριά του.
Με ποιος τρόπους επηρέασε η πανδημία τον χώρο του βιβλίου; Προσωπικά εσένα ως συγγραφέα; Υπάρχει περίπτωση να τη χρησιμοποιήσεις ως καμβά σε κάποιο προσεχές βιβλίο σου; Επειδή ακριβώς δεν μπορούσα να κάνω τίποτα άλλο –λογοτεχνικά τουρ, διακοπές- έγραψα δύο μεγάλα μυθιστορήματα στη διάρκεια του lockdown. To Ένα Τραγούδι για Δύσκολους Καιρούς είναι το πρώτο. Το άλλο είναι η ολοκλήρωση ενός ημιτελούς μυθιστορήματος που είχε ξεκινήσει ο σπουδαίος συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων (και καλός φίλος) William McIlvanney λίγο πριν από τον θάνατό του. Έτσι, δούλευα σκληρά, και οι αναγνώστες ήθελα να διαβάσουν κι άλλο, πράγμα που είναι καλό. Ο εκδοτικός χώρος προσαρμόστηκε γρήγορα. Τα φεστιβάλ βιβλίου έγιναν online events. Τα βιβλιοπωλεία δούλεψαν καλά με το mail order. Νομίζω ότι το βιβλίο τα πήγε καλύτερα από ό,τι άλλο χώροι. Αισθάνομαι τυχερός που είμαι συγγραφέας αντί για ηθοποιός ή μουσικός (δεν νομίζω ότι θα χρησιμοποιήσω την πανδημία σε κάποιο μελλοντικό βιβλίο, εκτός και αν ταιριάξει με κάποια ιστορία που θα σκεφτώ τότε).
Το Εθνικό Κόμμα Σκωτίας θα επαναφέρει το θέμα του δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Σκωτίας με ταυτόχρονη ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τι πιστεύεις γι’ αυτό; Η Σκωτία μπορεί να επιβιώσει οικονομικά χωρίς την Αγγλία; Υποστηρίζεις την Ε.Ε.; Ο Τζον Ρέμπους θα ήταν υπέρ ή κατά της ανεξαρτησίας; Νομίζω ότι η Σκωτία θα τα πάει μια χαρά ως ανεξάρτητο κράτος, αλλά θα πάρει κάποιο χρόνο, ίσως μια δεκαετία. Είδαμε τον εφιάλτη του Brexit. Δεν νομίζω ότι το σχίσμα με το Ηνωμένο Βασίλειο θα είναι περισσότερο επώδυνο. Το ζήτημα της ανεξαρτησίας και της ένταξης στην Ε.Ε. μπορεί να περπατήσει εφόσον το θέλουν οι άνθρωποι της Σκωτίας. Ωστόσο, ο Ρέμπους δε θα ήταν ένθερμος υποστηρικτής. Φοβάται τις αλλαγές, του αρέσει όταν τα πράγματα μένουν ως έχουν. Καθώς μεγαλώνω, γίνομαι κι εγώ σαν κι αυτόν.
Το Ένα Τραγούδι για Δύσκολους Καιρούς του Ian Rankin κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση του Γιώργου Μπαρουξή.
