φωτογραφία 1: Δημήτρης Καπάνταης
Γεια σου Attila! Το πρώτο πράγμα που θέλω να σε ρωτήσω είναι για τη De Mysteriis Dom Sathanas περιοδεία, η οποία ήταν πάρα πολύ εκτενής. Πόσο εύκολο ήταν να παίζεις την ίδια setlist για τόσους μήνες; Δεν έφθειρε τη σχέση σου με τα κομμάτια; Και ποιες είναι οι σκέψεις σου, τώρα που τελείωσε;
Χαιρετισμούς από τη Βουδαπέστη! Η περιοδεία σίγουρα μας ζόρισε. Αρχικά σχεδιάζαμε να κάνουμε μονάχα μία εμφάνιση στο Norrköping της Σουηδίας (2015), την οποία ηχογραφήσαμε και κυκλοφόρησε ως De Mysteriis Dom Sathanas Alive (2016). Αυτή η συναυλία πήγε πολύ καλά, οπότε άρχισαν να έρχονται πολλές προσκλήσεις. Αρχικά ήμασταν σκεπτικοί, αλλά εν τέλει καταλήξαμε πως είχαμε ένα καλό line-up για να παίξουμε σε πολλά μέρη το De Mysteriis Dom Sathanas (1994).
Το να έχουμε την ίδια setlist ήταν πάντως κάτι ενδιαφέρον, μιας και σχεδόν ποτέ δεν παίζαμε το ίδιο πρόγραμμα ζωντανά. Ίσως το παρακάναμε, αλλά πρόκειται για έναν δίσκο με τεράστια σημασία για εμάς. Θέλαμε έτσι να παιχτεί παντού, νομίζω πως καθένας αξίζει να τον ακούσει live μια φορά. Γι' αυτό και καταλήξαμε σε παγκόσμια περιοδεία.
Τόσο στο live album που ανέφερες, όσο και στη συναυλία της Αθήνας το 2017 (δείτε εδώ) παρατήρησα ότι ο ήχος ήταν πιο μπάσος, πιο σπηλαιώδης από τη στούντιο εκδοχή. Με έναν απρόσμενα κομψό και κελαρυστό τρόπο, που προσέθετε στον απόκοσμο χαρακτήρα των κομματιών. Ήταν μια συνειδητή επιλογή;
Εν μέρει. Δώσαμε κάποιες κατευθύνσεις στον υπεύθυνο ήχου μας, ο οποίος ξέρει πολύ καλά τόσο τη μπάντα, όσο και τον δίσκο: αυτός ήταν ο κύριος υπεύθυνος για το αποτέλεσμα. Προσπαθήσαμε βέβαια να σεβαστούμε τον ήχο του άλμπουμ και την ατμόσφαιρά του, παρόλο που ξέραμε ότι δεν γίνεται να υπάρξει πλήρης αναπαράσταση. Και σίγουρα ο κόσμος έχει πολλές απαιτήσεις, λόγω της εμβέλειας του δίσκου. Νομίζω πάντως ότι κάναμε καλή δουλειά.
Σχετικά με τη remastered επανακυκλοφορία του Grand Declaration Οf War (2000), τι ακριβώς θέλατε να διορθώσετε στον δίσκο; Εσύ συμμετείχες καθόλου στη διαδικασία;
Εγώ δεν έκανα τίποτα, και μάλιστα το άκουσα πολύ πρόσφατα. Δεν ξέρω λεπτομέρειες, νομίζω ήταν ιδέα της εταιρίας. Προσωπικά δεν θα άλλαζα τίποτα. Είμαι ενάντια στην ιδέα του remastering γενικά, πες με παλιομοδίτη. Νομίζω ότι ένας δίσκος πρέπει να ακούγεται όπως πρωτοηχογραφήθηκε. Έχω ακούσει από διάφορους ότι δεν τους αρέσει ο κλινικός ήχος του Grand Declaration Of War, αλλά εγώ νομίζω πως ταιριάζει τέλεια στα κομμάτια. Μου αρέσει αυτή η προσέγγιση: είναι ανησυχητική, σαν οδοντιατρική κλινική.
Γενικά μου αρέσουν τα πειράματα των Mayhem και με αυτόν το δίσκο είχανε σπάσει πολλά στεγανά, ξέφυγαν από το να είναι μια απλή black metal μπάντα. Δεν ήμουν βέβαια τότε στο συγκρότημα, αλλά έχω κάνει τόσα διαφορετικά πράγματα, τόσους πειραματισμούς στο μουσικό τοπίο (όπως η επερχόμενη εμφάνιση με τους Lüüp), ώστε εκτιμώ πάρα πολύ τη διαφορετικότητα του Grand Declaration Of War, ειδικά για τη χρονιά που κυκλοφόρησε. Προσωπικά, λοιπόν, δεν θα το άγγιζα. Γι' αυτό και δεν μπορώ να προτείνω με θέρμη την επανακυκλοφορία του.
Ποιος είναι αλήθεια ο αγαπημένος σου από τους δίσκους των Mayhem στους οποίους τραγούδησε ο Maniac;
Για μένα, το Chimera (2004)· λατρεύω την ατμόσφαιρα, την αύρα του. Αλλά όλες οι κυκλοφορίες τους έχουν εξαιρετικά κομμάτια, όπως τα “Rape Humanity With Pride” και “View From Nihil”. Θεωρώ τον Maniac καταπληκτικό τραγουδιστή και performer.
Οι Mayhem δουλεύουν νέο υλικό; Τι να περιμένουμε;
Ναι, δουλεύουμε κάποια καινούρια πράγματα. Βέβαια με τους Mayhem δεν ξέρεις ποτέ, μπορεί να πάρει αιώνες. Τώρα είμαστε στο στάδιο που μοιραζόμαστε ιδέες και προσπαθούμε να διαμορφώσουμε κάτι. Ελπίζω αυτόν τον χρόνο να τελειώσουμε με τη σύνθεση.
Έχετε αποφασίσει για τη μουσική κατεύθυνση;
Νομίζω πως πηγαίνουμε κάπως πίσω στο παλιό συναίσθημα, αλλά με καινούριο τρόπο. Δεν θέλουμε προφανώς να επαναληφθούμε, μιας και όλα τα άλμπουμ μας είναι πολύ διαφορετικά. Έτσι προσπαθούμε να επανεφεύρουμε την πρωτόλεια υφή, τις παλιές αύρες, στο σημερινό πλαίσιο. Θα δούμε πώς θα τα καταφέρουμε.
Όσον αφορά τους Tormentor, επαναδραστηριοποιηθήκατε το 2017. Ήταν μόνο για συναυλίες ή να περιμένουμε και καινούριο δίσκο;
Τα μέλη μιλούσαμε χρόνια για το reunion· λέγαμε πως έπρεπε να κάνουμε τουλάχιστον ένα σόου, αλλά ζούσαμε όλοι σε διαφορετικά μέρη και είχαμε υποχρεώσεις, οπότε δεν μπορούσε να γίνει. Όμως η 30ή επέτειος του Anno Domini ήταν μια καλή ευκαιρία, οπότε είπαμε να το κάνουμε. Ήμασταν κάπως διστακτικοί στην αρχή, για το αν θα μπορούσαμε να παίξουμε ξανά μετά από τόσα χρόνια, και ήταν έκπληξη το ότι τα καταφέραμε. Κάναμε την πρώτη συναυλία στη Βουδαπέστη η οποία πήγε περίφημα, ενθουσιάστηκαν όλοι. Πολλοί ήρθανε μάλιστα από το εξωτερικό για να μας δούνε.
Γι' αυτό και αποφασίσαμε έπειτα να κάνουμε 4-5 ακόμη εμφανίσεις, μιας και υπήρχε ανταπόκριση, αλλά και γιατί ξετρελαθήκαμε κι εμείς οι ίδιοι που παίζαμε ξανά. Οι υπόλοιποι της μπάντας δεν είχαν παίξει τα τελευταία 25-30 χρόνια, δεν είχαν συγκροτήματα, οπότε για εκείνους ήταν ακόμη πιο συναρπαστικό. Επίσης, δεν υπάρχουν πολλές μπάντες που να παίζουν 1980s black/thrash με την ίδια σύνθεση μετά από 30 χρόνια. Νομίζω πως ζωντανεύουμε τα παλιά συναισθήματα και αυτό φαίνεται στις συναυλίες: είναι σαν ένα παράξενο ταξίδι στο χρόνο.
Όλες οι εμφανίσεις μας ήταν καλές, ο κόσμος το απόλαυσε, οπότε θα συνεχίσουμε να παίζουμε. Δεν έχουμε πλάνο για δίσκο· οι άλλοι πάντως θα το ήθελαν, οπότε μπορεί και να συμβεί, ιδίως αν υπάρχει χρόνος και καλές ιδέες. Υπάρχει σίγουρα ένα ζωντανό άλμπουμ στα σκαριά, από την πρώτη εμφάνιση της επανασύνδεσης, στη Βουδαπέστη. Θα κυκλοφορήσει σύντομα σε μια περιορισμένη έκδοση· αν υπάρξει ανταπόκριση, τότε θα το κυκλοφορήσουμε και κανονικά.
{youtube}4t9e76fTofs{/youtube}
Σε λίγες ημέρες (Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου) θα εμφανιστείς με τους Lüüp στην Αθήνα. Πώς έγινε αρχικά η συνεργασία για το άλμπουμ του 2017 Canticles Οf Τhe Holy Scythe και τι να περιμένουμε από εσένα στη συναυλία;
Πάει καιρός που ο Στέλιος Ρωμαλιάδης ήρθε σε επαφή μαζί μου, μιλούσαμε γι' αυτό για πάνω από έναν χρόνο νομίζω. Είχα φορτωμένο πρόγραμμα και δεν ήμουν σίγουρος, αλλά μετά μου έστειλε κάποιο υλικό που μου άρεσε πολύ. Η θεματολογία ήταν άκρως ενδιαφέρουσα και μου αρέσει όταν κλασικά όργανα καταπιάνονται με τη σκοτεινή και μοχθηρή πλευρά της μουσικής.
Προς το παρόν είναι για μία φορά, θα τραγουδήσω μαζί τους κάποια κομμάτια, και θα παίξουμε και το "Freezing Moon" των Mayhem με κλασικά όργανα. Λατρεύω να πειραματίζομαι, να καταπιάνομαι με πολλά διαφορετικά είδη, όχι μόνο metal. Έχω κάνω κάποια πράγματα με ηλεκτρονική μουσική και κάποια πειραματικά με λούπες της φωνής μου. Η κλασική μουσική είναι κάτι καινούριο για εμένα και ανυπομονώ.
Μιας και φαντάζομαι αναφέρεσαι στους Void Οv Voices, θα δούμε κάποια κυκλοφορία από αυτό το project;
Αρχικά το πλάνο ήταν να μην κυκλοφορήσω τίποτε, αλλά πολύς κόσμος ζητά, απαιτεί να βγει κάτι. Έχω μια ηχογράφηση του 2012 από τον Λίβανο, σε κάποιους μονόλιθους στο Baalbek, δίπλα στα σύνορα με τη Συρία. Το μέρος είναι πανέμορφο και άκρως πνευματικό, ίσως το σημαντικότερο μέρος για εμένα. Λατρεύω τα αρχαία ερείπια και τα αρχαϊκά μέρη παγκοσμίως, και αυτό είναι από τα πιο ακραία σημεία για εμένα. Τότε είχα πάρει τα όργανα και ηχογράφησα δίσκο στην κορυφή ενός μονόλιθου, τραγουδώντας για τους αρχαίους Βαβυλώνιους θεούς. Αυτή η ηχογράφηση πιάνει την ατμόσφαιρα του μέρους. Ήταν μια τελείως μυστικιστική εμπειρία. Δεν θυμίζει σε τίποτα στούντιο.
Το όλο σκηνικό συνδέεται επίσης με έναν Ούγγρο ζωγράφο, τον Tivadar Csontváry Kosztka. Είναι από τους αγαπημένους μου, λόγω της πρωτοπορίας του. Έφτιαχνε μόνος του τα χρώματα που χρησιμοποιούσε, ήταν ερασιτέχνης επιστήμονας, ξεκίνησε να ζωγραφίζει μετά τα 40, πέθανε άγνωστος. Μια ιδιάζουσα προσωπικότητα. Είχε ενδιαφέρουσα ζωή, ταξίδεψε ανά τον κόσμο, και επισκέφτηκε και εκείνος το μέρος με τον μονόλιθο στο Λίβανο, σαγηνεύτηκε από τα ίδια ερείπια με εμένα.
Ήταν δηλαδή σαν μια διαδικασία αντανάκλασης μεταξύ αυτού κι εσένα...
Ακριβώς, και δεν το ήξερα καν ότι είχε πάει εκεί! Τον ήξερα σαν όνομα, ήξερα κάποια από τα έργα του από το σχολείο, αλλά δεν γνώριζα ότι είχε επισκεφτεί τον Λίβανο. Το έμαθα αργότερα, όταν πήγα εκεί δεύτερη φορά ή λίγο πιο πριν! Γι' αυτό και ένιωσα μεγάλη σύνδεση μαζί του, μιας και σαγηνευτήκαμε από το Baalbek, από το οποίο έχει εμπνευστεί έναν από τους καλύτερους πίνακές του, τη «Θυσιαστήρια Πέτρα στο Baalbek». Ε, σε αυτήν την πέτρα ήταν που ηχογράφησα, χωρίς να ξέρω τη σύνδεση· έχω ακόμη ανατριχίλες όποτε το σκέφτομαι. Ο συγκεκριμένος πίνακας αντιπροσωπεύει πλήρως αυτό που κάνω με τους Void Ov Voices –τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα πάνω στον μονόλιθο ήταν η βάση για το project. Όταν κοιτάω λοιπόν τον πίνακα και ακούω τους Void Ov Voices, είναι μια υπερβατική εμπειρία. Και επειδή φέτος κλείνουν 100 χρόνια από τον θάνατο του Tivadar Csontváry Kosztka, είναι μια καλή στιγμή να κυκλοφορήσω εκείνη την ηχογράφηση.
Παρακολούθησες το Lords Of Chaos (2018); Τι έχετε να πείτε εσύ και τα υπόλοιπα μέλη των Mayhem για την ταινία αυτή;
Ναι, το είδα μία φορά. Δίχως να είμαι κριτικός ταινιών, μου φαίνεται καλογυρισμένη, έχει γίνει καλή παραγωγή. Όμως δεν είναι 100% ακριβής, το οποίο με λυπεί κάπως. Έμαθα σε κάποια φάση ότι ο σκηνοθέτης, Jonas Åkerlund, έπαιζε στους Bathory. Είχα δει μάλιστα και μία από τις ταινίες του παλιότερα χωρίς να ξέρω ότι την είχε γυρίσει αυτός και φυσικά τα βιντεοκλίπ του· ήλπιζα έτσι πως θα έβλεπε το θέμα με κάποιον σεβασμό. Σαν Mayhem δεν μας άρεσε καθόλου η ιδέα, επειδή είμαστε μια ενεργή, ζωντανή μπάντα. Αν είχαμε διαλυθεί εδώ και 10 χρόνια, και ήμασταν πλέον ιστορία, τότε θα το καταλάβαινα. Αλλά τώρα μπορεί να μας επηρεάσει, ακόμη και επαγγελματικά. Ειδικά αν ο κόσμος νομίζει ότι συμμετείχαμε στο γράψιμο, έστω και συμβουλευτικά. Ωστόσο δεν είχαμε καμία σχέση με τη δημιουργία του Lords Of Chaos.
Ο καθένας μπορεί βέβαια να κάνει ένα ντοκιμαντέρ για οτιδήποτε, αλλά η ταινία είναι πιο λεπτό ζήτημα. Δεν μπορούσαμε πάντως να κάνουμε και πολλά, να ασκήσουμε π.χ. κάποιο βέτο. Από την άλλη είναι σημαντικό ότι κάποιος γυρίζει ταινία για εσένα. Είναι όμως και παράξενο, ειδικά όταν βλέπεις κάποιον να παίζει τον εαυτό σου.
Εμφανίζεσαι λοιπόν ως ρόλος στην ταινία;
Ναι, και άκου το ενδιαφέρον: γύρισα σπίτι από τη λατινοαμερικάνικη περιοδεία πριν 2 περίπου χρόνια, και ο γιος μου, ο οποίος είναι σκηνοθέτης, μου είπε πως θα με παίξει! Η παραγωγή είδε δείγματα δουλειάς του, και μετά τον προσέγγισε, ρωτώντας τον αν θα ήθελε να παίξει τον πατέρα του. Το ότι εν τέλει είναι αυτός που με παίζει νομίζω είναι τέλειο, καθώς είναι και στην ίδια ηλικία με εμένα τότε. Πάντως η ταινία θα μπορούσε να είναι καλύτερη, θα μπορούσε και χειρότερη. Σίγουρα όμως θα μπορούσε να είναι πιο ακριβής.
Αυτές ήταν οι ερωτήσεις, τα τελευταία λόγια δικά σου...
Για τους Έλληνες fans, να πω ότι λατρεύω τον τόπο και την κουλτούρα, και ανυπομονώ να ξαναπαίξω στη χώρα σας!
{youtube}_6xSGP49C_o{/youtube}
