Το Ending (2015) αποτελεί το τελικό μέρος της επονομαζόμενης «Charon suite». Μήπως αυτό σημαίνει πως είναι και το τέλος για τους Grá ως μπάντα; Ή το θεωρείτε ως τη λήξη ενός συγκεκριμένου concept;
Όχι, μην ανησυχείς, δεν είναι το τέλος των Grá, απολύτως όχι. Αποτελεί τη λήξη μιας σειράς θεματικών κυκλοφοριών, οι οποίες ξεκίνησαν από το Helfärd EP το 2010. Ήδη προετοιμαζόμαστε για το μέλλον μας, για το οποίο και πρέπει να εξερευνήσουμε νέες, απάτητες περιοχές, αντί να λιμνάζουμε. Ο θάνατος είναι απλά ένα μέρος της εξέλιξής μας.
Οι κιθάρες σας προσφέρουν επαρκή τραχύτητα, ενώ οι πιο εμπνευσμένες ιδέες αξιοποιούνται στο έπακρο, με ιδιαίτερη έμφαση στα πρίμα. Ποια άλλα συστατικά θα έκρινες ως σημαντικά για τον ήχο σας; Και ποιες μπάντες θα ανέφερες ως επιρροές; Υποθέτω πως οι Mayhem είναι μια προφανής απάντηση...
Λοιπόν, αρχικά ξεκινήσαμε τους Grá σαν ένα side project, όσο δουλεύαμε για το άλμπουμ Triumf ως Cursed 13. Όταν φτάσαμε σε ένα τέλμα εγγραφής νέων ιδεών, αποφασίσαμε να παίξουμε ό,τι προέρχεται κατευθείαν από την καρδιά. Αυτό οδήγησε και στο προαναφερθέν Helfärd. Ο Dimman, όπως κι εγώ, ήμασταν από μικροί λάτρεις της early/mid 1990s black metal σκηνής της Σκανδιναβίας, οπότε θα έλεγα ότι πολλές από τις επιρροές μας προέρχονται από εκεί. Παρ' όλα αυτά, ανέκαθεν υπήρξα οπαδός της παλιάς rock μουσικής, από μπάντες όπως για παράδειγμα οι Doors και οι Creedence Clearwater Revival. Όπως και της παλιάς outlaw country, π.χ. του Johnny Cash και του Willie Nelson, μέρος των οποίων υποπτεύομαι πως αντανακλάται και στη σύνθεση των δικών μου τραγουδιών.
Το Ending χρησιμοποιεί την πολύ επιτυχημένη συνταγή ενός «τραγανού», αλλά συνάμα πλούσιου σε συστατικά ήχου. Παράλληλα, περιλαμβάνει ατμοσφαιρικά περάσματα που λειτουργούν καλά σε συνδυασμό, ενώ παρουσιάζει και ορισμένες στιγμές που διαφέρουν (το "Ruiner" αποτελεί καλό παράδειγμα). Έχετε στο μυαλό σας τη σκέψη πως πρέπει να διατηρείτε τα πράγματα λίγο ενδιαφέροντα;
Το Ending μας πήρε 2 χρόνια μέχρι να ολοκληρωθεί. Κάναμε πολλές demo ηχογραφήσεις σε όλη τη διαδικασία και τα περισσότερα από τα αρχικά μας τραγούδια απορρίφθηκαν, μόνο και μόνο επειδή αισθανθήκαμε ότι δεν ταίριαζαν στις ανάγκες του. Έχουμε γίνει πολύ επιλεκτικοί με το τι πρέπει να συμπεριλαμβάνουμε, ώστε να δημιουργείται ένα άλμπουμ καλό από την αρχή μέχρι το τέλος. Το "Ruiner" ήταν αρχικά προγραμματισμένο να συμπεριληφθεί στο ντεμπούτο μας, αλλά τότε δεν βρίσκαμε πώς να δέσει με το υπόλοιπο σύνολο. Έτσι το εξελίξαμε με τα χρόνια στην έκδοση που ακούγεται στο Ending. Είμαι ευτυχής που υπήρξαμε υπομονετικοί με το συγκεκριμένο κομμάτι, μιας και θεωρώ πως αποδείχθηκε τέλειο για τις ανάγκες του άλμπουμ. Όπως βλέπεις, λοιπόν, τίποτα δεν μένει στην τύχη: έχουμε ζυγίσει κάθε πτυχή προσεκτικά. Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε μια συνέχεια και μια ατμόσφαιρα, η οποία δύναται να προσδώσει σε μια δουλειά μεγαλύτερο αντίκτυπο ως προς το σύνολό της.
Υπήρξαν ομολογουμένως διάφορα συγκροτήματα κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών που υιοθέτησαν νοοτροπίες οι οποίες κλίνουν προς το τραχύ black metal ύφος. Ωστόσο οι Grá φαίνεται να είναι από τα πιο ελπιδοφόρα ονόματα μεταξύ των πολλών. Ποιους παράγοντες θα ανέφερες ως σημαντικούς για την έως τώρα επιτυχία σας;
Ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια! Θα ήθελα να τονίσω ότι σημαντικός παράγοντας έχει σταθεί το γεγονός ότι ποτέ δεν σταματήσαμε να δουλεύουμε. Όταν δεν είχαμε προγραμματισμένες συναυλίες, πάντα εργαζόμασταν σε νέο υλικό, όντας διαρκώς σε κίνηση και ποτέ σε κατάσταση στασιμότητας. Επίσης, έχουμε σταθεί αυστηροί κατά τη σύνθεση καθαυτή: αν ένα τραγούδι δεν έχει καταλήξει όσο καλό θα θέλαμε, τότε το απορρίπτουμε. Ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, κρατάμε τα καλύτερα μέρη του για μελλοντικές συνθέσεις.
Είμαστε κατά μια έννοια οι χειρότεροι κριτικοί των εαυτών μας, οπότε εξωθούμε συνεχώς τις δυνάμεις μας σε περαιτέρω βελτίωση και απώτερη εξέλιξη. Έχω δει μπάντες να έρχονται και να φεύγουν ανά τα χρόνια –και οι άνθρωποι φαίνεται να θεωρούν πως υπάρχει ένας εύκολος τρόπος εξέλιξης. Και όμως, δεν υπάρχει. Υφίσταται μόνο μία οδός και αυτή είναι το παιχνίδι της επιμονής: μία διαρκής προσπάθεια να μην εγκαταλείπεις ποτέ, ώστε να βελτιώνεις συνεχώς τον εαυτό σου. Εάν παραιτηθείς, τότε ποτέ δεν πίστευες πραγματικά σε αυτό που εξαρχής ξεκίνησες.
Έχεις εμπλακεί σε μια ποικιλία από διαφορετικά projects. Ένας πραγματικά αγαπημένος δίσκος υπήρξε το Myrkviðr των Domgård, οπότε αναρωτιέμαι ποιο να είναι το παρόν στάτους αυτής της μπάντας. Μήπως είστε στη διαδικασία συγγραφής νέου δίσκου;
Δεν είμαι πλέον μέλος των Domgård. Ζω στη Στοκχόλμη, τη στιγμή που οι υπόλοιποι μένουν στο Γκέτεμποργκ –υπήρχε έτσι πάντα το ζήτημα της απόστασης. Επίσης, ήμουν ολοένα και πιο απασχολημένος με τους Grá, όπως και μετέπειτα με τους Dark Funeral, γεγονός που με οδήγησε στο σημείο να μην θέλω να συμμετέχω απρόθυμα, λόγω έλλειψης χρόνου. Έτσι έφυγα, ώστε να μπορέσουν να βρουν κάποιον πιο κατάλληλο για τις ανάγκες της μπάντας. Είμαστε ακόμα οι καλύτεροι φίλοι, πάντως. Πρόκειται μάλιστα να συνεισφέρω κάποια guest φωνητικά στο επερχόμενο νέο άλμπουμ τους. Δεν μπορώ να δώσω περισσότερες λεπτομέρειες, μιας και είναι στο δικό τους χέρι να αποκαλύψουν ό,τι δημιούργησαν. Αλλά μπορώ να πω ότι είναι ένα πραγματικά καλό άλμπουμ, στο οποίο δηλώνω περήφανος που συμμετέχω.
Ποιες μπάντες θα πρότεινες στους αναγνώστες μας, που να τυγχάνουν συμβατές με τον ήχο σας; Και ποιες θα επέλεγες για μια πιθανή split συνεργασία με τους Grá; Προσωπικά θα ήθελα πολύ να δω ένα split με τους Chalice Οf Blood, το τελευταίο EP τους ήταν καταπληκτικό...
Κάναμε ένα split 7ιντσο λίγο καιρό πριν με τους Gnosis Οf Τhe Witch (ο οποίοι ονομάζονται Veiled πλέον, επί την ευκαιρία). Ο υπεύθυνος πίσω από τη μπάντα είναι προσωπικός μας φίλος, οπότε ήταν μια ευκαιρία που μας φαινόταν πολύ κατάλληλη. Είχαμε και άλλες προσφορές, δεν θέλαμε όμως να το κάνουμε, εκτός εάν γνωρίζαμε τις μπάντες προσωπικά και αισθανόμασταν μια σύνδεση με κάποιον τρόπο. Στο παρελθόν συζητήσαμε για πιθανή συνεργασία με τους Panphage και τους Domgård, αλλά οι συγκυρίες δεν στάθηκαν ευνοϊκές. Αποφασίσαμε έτσι να προχωρήσουμε με τις δικές μας κυκλοφορίες.
Πρόσφατα κυκλοφόρησες έναν δίσκο με τους Dark Funeral. Πώς και εντάχθηκες στις τάξεις τους, αλήθεια, και τι ανταπόκριση έχεις λάβει έως τώρα από τον Τύπο και τους οπαδούς; Λαμβάνοντας υπόψιν ότι το τελευταίο τους άλμπουμ βγήκε πριν 7 χρόνια, νομίζεις πως το μέλλον θα είναι πιο παραγωγικό;
Οι Dark Funeral επέλεξαν τους Grá ως support μπάντα για την επετειακή εμφάνιση που έκαναν για τα 20 τους χρόνια, τον Μάιο του 2014. Μέσα από την όλη διεργασία γνώρισα τα άτομα πίσω από την προ-παραγωγή για τη συναυλία και τα πήγαμε αρκετά καλά. Ο Emperor Magus Caligula επρόκειτο να φύγει και ύστερα από πολλή σκέψη αποφάσισα έτσι να ρωτήσω αν ήθελαν να με δοκιμάσουν ως τον νέο τους τραγουδιστή. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Θα έλεγα ότι η ανταπόκριση ήταν πολύ καλή: έχω λάβει πλήθος μηνυμάτων από οπαδούς των Dark Funeral (όπως και των Grá, Cursed 13 και Domgård) από όλο τον κόσμο, οι οποίοι έστειλαν τις καλύτερες ευχές τους. Έχω επίσης λάβει αρκετούς επαίνους για το Where Shadows Forever Reign, κάτι που πραγματικά με τιμά. Νομίζω πως θα είμαστε πιο παραγωγικοί στο μέλλον, σε σύγκριση με τα τελευταία χρόνια. Υπήρξε αρκετή αναταραχή στις τάξεις των Dark Funeral, αλλά οι ισχυροί επικρατούν οποιασδήποτε καταιγίδας. Και να που είμαστε εδώ, ισχυρότεροι από ποτέ!
Πόσο σημαντικό θεωρείς το κομμάτι των συναυλιών στις μέρες μας για οποιαδήποτε μπάντα η οποία είναι πρόθυμη να κάνει τη δική της πρόοδο στη σκηνή; Ποιες είναι οι εντυπώσεις σου από τη ζωή στον δρόμο, έως τώρα;
Κοίτα, σέβομαι ότι πολλοί μουσικοί δεν θέλουν να παίζουν ζωντανά, σέβομαι απόλυτα μια τέτοια επιλογή. Ο χρόνος που δαπανείς στον δρόμο είναι ένα πολύ ιδιαίτερο είδος ζωής. Νομίζω, ωστόσο, πως οι περιοδείες και οι μεμονωμένες συναυλίες είναι σημαντικοί τρόποι για να προωθηθείς. Υπάρχουν τόσες πολλές μπάντες εκεί έξω σήμερα, οπότε είναι εύκολο να κολλήσεις στη μέση ενός άχρηστου σωρού. Πραγματικά εκτιμώ λοιπόν τον χρόνο μου επάνω στη σκηνή: μου αρέσει η αδρεναλίνη και η πρόκληση του να δίνω τον καλύτερο εαυτό μου, ξανά και ξανά. Να υπερβαίνω τα ίδια μου τα όρια.
Έχω εξελιχθεί πολύ ως μουσικός τα τελευταία χρόνια και μεγάλο μέρος αυτής της εξέλιξης προέρχεται από τη συναυλιακή εμπειρία. Οι έντονες πρόβες, η βελτίωση της κάθε μικρής λεπτομέρειας, οι προσδοκίες, η όλη πίεση. Όταν είσαι καλά προετοιμασμένος και οι εξωτερικές συνθήκες ευθυγραμμίζονται με το σώμα και τον νου σου, τότε δεν υπάρχουν πολλά που σε εκπληρώνουν περισσότερο πνευματικά. Τίποτα, πέρα από το να είσαι στη σκηνή και να αποδίδεις μέσα από την ψυχή σου. Όλες εκείνες οι ώρες του ταξιδιού, της αναμονής, όλα αυτά αξίζουν τον κόπο. Τουλάχιστον για μένα.
Θεωρείς ότι οι περιοδείες ολοένα και δυσκολεύουν, λαμβάνοντας υπόψιν τις αμέτρητες μπάντες εκεί έξω που θα ήθελαν να βγουν να προωθήσουν τη μουσική τους; Ή τα πράγματα έχουν βελτιωθεί τώρα που το διαδίκτυο και η τεχνολογία βοηθούν τους νέους μουσικούς;
Κοίτα, υπάρχει πάντα ένας αγώνας για να έρθεις στην κορυφή της επικαιρότητας μέσα από το πλήθος των events που πραγματοποιούνται κάθε ώρα. Θεωρώ ότι δεν υπάρχει όριο μέχρι πού μπορείς να φτάσεις, αν το κίνητρο είναι υπαρκτό και μπορείς να γελάς σε όλες τις αναποδιές. Συγκεκριμένα για τους Grá, υπήρξε μια αργή αλλά σταθερή πορεία: από πολύ μικρές συναυλίες σε εστιατόρια και μικρά clubs, μέχρι να επιλεγόμαστε ως support για μεγαλύτερες μπάντες σε ευρύτερους χώρους, και έπειτα να λαμβάνουμε μέρος στα billings των φεστιβάλ. Τώρα πια κάνουμε την πρώτη μας περιοδεία έξω από τις χώρες του Βορρά και αισθανόμαστε σαν να είναι ένα ακόμη φυσικό βήμα.
Οι Grá σύντομα θα εμφανιστούν για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Τι να περιμένει λοιπόν ο κόσμος από τις συναυλίες σας σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα; Και τι γνώμη έχεις για τις υπόλοιπες μπάντες που θα συμμετάσχουν σ' αυτές;
Στην πραγματικότητα, η Αθήνα είναι η τελευταία μας στάση για την εβδομαδιαία περιοδεία που κάνουμε για την υποστήριξη του Ending. Την ονομάσαμε “A Coin For Charon Tour”, σύμφωνα με ένα τραγούδι από το πρώτο EP, δεδομένου πως είναι τόσο η αρχή, όσο και το τέλος του concept που διατηρούσαμε. Η περιοδεία θα ξεκινήσει στην Ουγγαρία στις 12 Σεπτεμβρίου και θα κατηφορήσουμε προς την Ελλάδα μέσω Ρουμανίας και Βουλγαρίας. Αισθάνομαι πως είναι πραγματικά κατάλληλο να τερματίσουμε την περιοδεία για την υποστήριξη του άλμπουμ στη γη του Χάροντα. Ήμουν ανέκαθεν λάτρης της Ελλάδας και της μυθολογίας σας, η οποία έχει τόσα πολλά κοινά στοιχεία με την αρχαία σκανδιναβική μυθολογία. Είμαστε λοιπόν πραγματικά πρόθυμοι να έρθουμε εκεί.
Αν τώρα εσείς που θα παραβρεθείτε στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα έχετε ανοιχτό τον νου σας, τότε να αναμένετε ότι θα ταξιδέψουμε μαζί από πόρτες ανοιχτές μέσα και πέρα από τον εαυτό μας, ώστε να δούμε μια αναλαμπή πέρα από το πέπλο της ζωής. Οι μπάντες που θα παίξουν μαζί μας στην Αθήνα ήταν άγνωστες σε μένα, αλλά είμαι πραγματικά ανυπόμονος να διαπιστώσω τι έχουν να προσφέρουν. Έχω υψηλές προσδοκίες από όλα τα γκρουπ με τα οποία θα δουλέψουμε στη διάρκεια της περιοδείας και ελπίζω να βρω μερικά αληθινά διαμάντια ανάμεσά τους.
Δεν έχω άλλες ερωτήσεις, ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σου. Τα τελευταία λόγια είναι δικά σου...
Πρώτα απ' όλα, θα ήθελα να στείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ στους Έλληνες οπαδούς μας, είμαι συγκλονισμένος από την υποστήριξή σας. Θα δώσουμε ό,τι καλύτερο στις συναυλίες τις οποίες έχουμε την τιμή να κάνουμε στη χώρα σας τον Σεπτέμβριο. Αυτό θα είναι αλήθεια ένα πολύ ενδιαφέρον και έντονο φθινόπωρο για μένα, καθώς, μετά την περιοδεία των Grá, αναχωρώ για τη μεγάλη ευρωπαϊκή περιοδεία των Dark Funeral. Πολλοί έτσι Έλληνες οπαδοί των τελευταίων μας έχουν ρωτήσει πότε θα έρθουμε εκεί, οπότε το μόνο που μπορώ να πω είναι: το συντομότερο δυνατό! Σας ευχαριστώ όλους για το ενδιαφέρον και την υποστήριξή σας. Θα σας δούμε στον δρόμο!
{youtube}eED8jjt27cE{/youtube}
