Χάρη στο soundtrack για την επιτυχημένη ταινία Όλα Τα Πρωινά Του Κόσμου (1991), ο Jordi Savall άλλαξε τον τρόπο με τον οποίον ο πολύς κόσμος ακούει τη μουσική των περασμένων αιώνων. Σε λίγες μέρες έρχεται και πάλι στην Αθήνα (Τετάρτη 18/3, Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών), αυτή τη φορά για να παρουσιάσει ένα αφιέρωμα στο έργο του Γάλλου μπαρόκ συνθέτη Marin Marais. Ευγενικότατος και χωρίς ίχνος ντιβισμού, όταν έγινε ένα μπερδεγουέι με το προκαθορισμένο τηλεφωνικό μας ραντεβού, πρότεινε να μιλήσουμε εκτός πλάνου, 2 μέρες μετά. Και έτσι κάναμε...
Είναι η 3η φορά που έρχεστε στην Ελλάδα, αν δεν κάνω λάθος...
Ναι, τις προηγούμενες φορές έπαιξα στο Μέγαρο Μουσικής, οπότε ανυπομονώ να δω τον χώρο της Στέγης Γραμμάτων & Τεχνών. Πάντα χαίρομαι να δοκιμάζω τη μουσική μου σε καινούργιους χώρους, εφόσον βέβαια πληρούν καλές ακουστικές προϋποθέσεις. Εξάλλου η Ελλάδα είναι πάντα ένας πολύ αγαπητός τόπος για επίσκεψη.
Πιστεύετε ότι η επιτυχία της ταινίας του Alain Corneau Όλα Τα Πρωινά Του Κόσμου και η παγκόσμια αναγνώριση που σας έφερε το soundtrack, υποσκίασε το υπόλοιπο έργο σας;
Όχι, σε καμία περίπτωση. Κι αυτό διότι εξ αιτίας της επιτυχίας της ταινίας πάρα πολλά νέοι εντυπωσιάστηκαν από τη μπαρόκ μουσική και θέλησαν να μάθουν όργανα της εποχής εκείνης. Οι σχολές γέμισαν έκτοτε από παιδιά γεμάτα ενθουσιασμό για μια μουσική που πριν θεωρείτο αποκλειστικά λόγια.
Η Ισπανία, όμως, είχε πάντα πολύ ισχυρό ρεύμα νέων ανθρώπων που ασχολούνταν με μουσικές οι οποίες απηχούν άλλες εποχές και δυναμικές –όπως το flamengo, για παράδειγμα...
Σωστό αυτό που λέτε για την Ισπανία. Στους σπουδαστές μου πάντα υποσημειώνω, ωστόσο, ότι η μουσικότητα και η μουσική είναι ένα ενιαίο θεώρημα, δεν μιλάμε δηλαδή για μια γραμμή διακεκομμένης ιστορικότητας.
Σε πάρα πολλά κονσερβατόρια μουσικής, πάντως, δεν θ' ακουγόταν ποτέ μια τέτοια φράση. Ίσως μόνο σε αυτά που διδάσκουν μουσική του 20ου αιώνα...
Πράγματι... Αλλά οι άνθρωποι ζουν εδώ, στον 21ο αιώνα πια. Οπότε πρέπει να συνδυάζουν μέσα τους πάρα πολλά στοιχεία για να μπορούν και να πλησιάσουν το παλιότερο, αλλά και να ζουν μες στο νέο. Δεν γίνεται διαφορετικά.
Στην εποχή όπου κυριαρχεί η ποπ, είναι δύσκολο να υπάρχουν νεότεροι παίκτες κλασικών οργάνων –ειδικότερα της μπαρόκ περιόδου– ικανοί να βρουν ανάλογη επιτυχία;
Η πίστη των ανθρώπων στη μουσική και στην πνευματική έμπνευση που μπορεί να προκύψει από την ενασχόληση μαζί της, μου έχει υποδείξει το αντίθετο. Ακόμα και όταν καταλάγιασε η επιτυχία της ταινίας, ο κόσμος συνέχισε να ενδιαφέρεται για τα μπαρόκ όργανα: έρχονταν δηλαδή συνεχώς καινούργια πρόσωπα στα εργαστήρια μουσικής.
Εσείς έχετε αλήθεια επαφή με την ποπ; Ρωτάω γιατί πολλές φορές ο κόσμος έχει την εντύπωση ότι ένας συνθέτης λόγιας μουσικής τη θεωρεί τελείως παρακατιανό είδος...
Θα σας πω την πλήρη αλήθεια, παρακολουθώ μόνο τυχαίως! Με ενδιαφέρει, όμως. Φυσικά και με ενδιαφέρει. Η μουσική παραμένει μουσική. Απλά δεν έχω τον χρόνο να κάνω ακροάσεις, ακόμα και σε είδη ή και δίσκους που μου αρέσουν. Το πρόγραμμά μου είναι πολύ βαρύ και δεν προλαβαίνω πάντα ...τα πάντα (γέλια)
Προσωπικά είμαι μεγάλος φαν του Jacques Rivette, για ταινίες του οποίου έχετε επίσης υπογράψει soundtrack. Ο τρόπος με τον οποίον συνεργαστήκατε είχε την ίδια μεθοδολογία με εκείνη που ακολουθήσατε στην ταινία του Corneau;
Όχι, θα μπορούσα μάλιστα να πω ότι στις δύο αυτές συνεργασίες ακολουθήθηκε τελείως διαφορετική πορεία. Στην ταινία του Corneau, δηλαδή, παρέδωσα τη μουσική χωρίς να είμαι κάτω από το βάρος του μοντάζ. Σε μερικά σημεία μάλιστα γνωρίζω ότι το μοντάζ πήγε πάνω στη μουσική…
Πολύ ενδιαφέρον αυτό που λέτε, ομολογώ ότι θα κάτσω μετά από χρόνια να ξαναδώ το Όλα Τα Πρωινά Του Κόσμου για να το προσέξω…
Έγινε έτσι, διότι ήταν συγκεκριμένα τα έργα, δεν ήταν μουσική που γράφτηκε για την ταινία. Οπότε ο σκηνοθέτης, σεβόμενος απόλυτα την παρτιτούρα, έφερε τις εικόνες πάνω στις νότες. Αντιθέτως, στις ταινίες του Rivette στις οποίες αναφέρεστε, έγινε μορφοποίηση της μουσικής πάνω στο μοντάζ. Κυριολεκτικά το αντίθετο!
Είσαστε από τους μουσικούς που εξασκούνται ανελλιπώς στην καθημερινότητά τους;
Φυσικά, ακόμα και όταν βρίσκομαι σε τουρνέ! Εξαρτάται βέβαια και ποιο όργανο ή έργο έχω κάθε φορά στο επίκεντρο των συναυλιών. Πάντως ακόμα και εν κινήσει (στο λεωφορείο λ.χ. της περιοδείας) ή και στον χώρο της συναυλίας ή στο ξενοδοχείο, βρίσκω χρόνο και εξασκούμαι. Δεν μπορώ να αφήσω τα χέρια μου να χαλαρώσουν. Πρέπει να είμαι συνεχώς σε θέση να ανταπεξέλθω στην εγγενή δυσκολία που παρουσιάζουν τα έργα που συνήθως παρουσιάζω ζωντανά.
{youtube}42rWaYp5Otk{/youtube}
