Μιλώντας για neofolk, δεν υπάρχει σήμερα πιο μεγάλο όνομα από τους ROME –έστω και αν η κατάταξη αδικεί κατάφωρα τον πλουσιότατο ήχο τους. Η επικείμενη έλευσή τους στην Αθήνα (την επόμενη Παρασκευή, 13/2, στη Death Disco) λογίζεται έτσι ως μία από τις πιο σημαντικές συναυλίες στην ατζέντα του μήνα. Αναζητήσαμε τον Jerôme Reuter, έναν άνθρωπο που έχει πάντα ενδιαφέροντα πράγματα να σου πει, κι εκείνος φάνηκε πρόθυμος να απαντήσει στις ερωτήσεις μας...
Η παρούσα περιοδεία, η οποία θα σας φέρει και στην Ελλάδα σε λίγες μέρες, γιορτάζει 10 χρόνια δράσης για τους ROME. Αναπολώντας τα κομβικά σημεία αυτής της δεκαετίας, πού στέκεσαι;
Δεν πολυκοιτάζω πίσω. Γνωρίζω ασφαλώς ότι έχω πια ηχογραφήσει 11 άλμπουμ σαν ROME (το 11ο δεν έχει βγει ακόμα), αλλά νιώθω σαν να έχω κάνει μόλις 2. Και ένιωθα πάντοτε έτσι. Πάντα δηλαδή υπάρχει μόνο το τελευταίο σου άλμπουμ κι εκείνο που θες να φτιάξεις έπειτα και ο λάκκος στον οποίον πέφτεις μόλις τελειώσεις με μια δουλειά. Κι έτσι δεν αισθάνομαι ότι έχω τελειώσει με κάτι. Απλά πας ξανά και ξανά, αλλά είναι εντάξει. Στην ερώτηση άλλωστε περί ζωής, η απάντηση είναι η ίδια η ζωή –αναλόγως, η δουλειά είναι ταυτόχρονα αξία και σκοπός. Γι' αυτό λοιπόν και δεν ασχολούμαι με το χθες.
Και για να είμαι ειλικρινής, είμαι μάλλον το χειρότερο άτομο για να ρωτήσεις σχετικά με το πώς πάει η καριέρα μου. Κυρίως γιατί δεν την αντιλαμβάνομαι ως καριέρα. Δεν υπάρχει επιχειρηματικό πλάνο και στρατηγικές. Απλά ηχογραφώ και γράφω ό,τι θέλω και σχεδόν πάντα έχει υπάρξει μια εταιρεία που κουνάει το κεφάλι της, γνωρίζοντας ότι επίκειται οικονομική αυτοκτονία –όπως όταν αλλάζεις στιλιστικές κατευθύνσεις πολλές φορές ή όταν κυκλοφορείς μια χρονοκάψουλα σαν το κουτί της Ροδεσίας ή ένα σετ τριών CD ενσωματωμένων σε ένα βιβλίο δεμένο με λινό ύφασμα, όπως πριν μερικά χρόνια... Αλλά δεν κάνω χάρες στην καριέρα μου και γι' αυτό, μέχρι στιγμής, οι ROME δεν έχουν ποτέ γίνει αντικείμενο μάρκετινγκ. Ό,τι είναι σήμερα, είναι προϊόν αυτής της συγκεκριμένης «απροσεξίας». Και είμαι πραγματικά ευγνώμων που υπάρχουν άνθρωποι εκεί έξω οι οποίοι υποστηρίζουν τα όσα κάνω και αγοράζουν τις κυκλφορίες μου. Δεν θα μπορούσε να γίνει τίποτα, διαφορετικά.
Πάντως, από το Berlin του 2006 μέχρι και το A Passage To Rhodesia πέρυσι, έφτιαξες έναν κατάλογο που έχει ήδη αναγνωριστεί ως σημείο αναφοράς –και μάλιστα από ποικιλία ακροατών. Πρέπει να υπάρχει μια κινητήριος δύναμη πίσω από μια τέτοια καριέρα...
Είναι ο φόβος ότι δεν θα ζήσεις το όνειρό σου, ότι δεν θα βρεις τον τρόπο να το κάνεις να δουλέψει. Είμαι μουσικός ακριβώς γιατί δεν ξέρω πώς να μην είμαι μουσικός. Γι' αυτό και δεν υπάρχει κανένα «μεγάλο σχέδιο», παρά μόνο η προσπάθειά μου να γράψω εκείνο το τέλειο τραγούδι ή να φτιάξω ένα αξιοπρεπές άλμπουμ.
Το A Passage To Rhodesia μας πήγε πίσω στον Rhodesian Bush War του 1964-1979, ο οποίος σχηματοποίησε τη σημερινή Ζιμπάμπουε, στη νότια Αφρική. Τι σε τράβηξε σ' αυτόν τον πόλεμο, ο οποίος είναι σχεδόν άγνωστος στους Ευρωπαίους –ακόμα και στους Βρετανούς;
Έπεσα πάνω του κατά τύχη, μα με ιντρίγκαρε άμεσα. Κάπως έτσι βέβαια ξεκινάνε πάντα τα πράγματα: κάτι σε κάνει να σταματάς και να κοιτάξεις, πρόκειται για ενστικτώδη αντίδραση. Κάτι δηλαδή αιχμαλωτίζει την προσοχή σου και μετά θες να μάθεις κι άλλα και προσπαθείς να γνωρίσεις το θέμα όσο γίνεται και ταυτόχρονα να μη θάψεις τη μαγεία του κάτω από πλήθος γεγονότων και πληροφοριών. Ικανοποιούσα απλά την περιέργειά μου φτιάχνοντας το A Passage To Rhodesia. Από εκεί πηγάζει κάθε αληθινή απόλαυση.
So we seek out the lonely roads
To rush towards the useless
And leave this riot of blossoms
To the simple minds
Αυτοί οι στίχοι, από το "The Torture Detachment", είναι από τους πιο αγαπημένους μου στο A Passage To Rhodesia. Σε κάθε βέβαια άλμπουμ των ROME οι στίχοι παίζουν σημαντικό ρόλο στην όλη εμπειρία, κάτι που δεν παρατηρείται συχνά στην αγγλόφωνη ποπ/ροκ παραγωγή. Αντανακλά αυτό τις επιρροές σου από τους τραγουδοποιούς ή έχει να κάνει με την οπτική σου για το τι σημαίνει να γράφεις τραγούδια;
Και τα δύο, βασικά. Εννοώ ότι όλοι μας ξεκινάμε σαν θαυμαστές άλλων ανθρώπων και έπειτα, βαθμιαία, χαράσσουμε τις δικές μας πορείες. Τραγουδοποιοί σαν τον Nick Cave, τον Johnny Cash και τον Leonard Cohen σχηματοποίησαν την άποψή μου για το τι θεωρείται αξιοπρεπές τραγούδι –και βέβαια υπήρξαν κι άλλοι στην πορεία. Οι τρεις αυτοί μπορεί να μην είναι πια σημαντικοί ή επιδραστικοί στα όσα κάνω, αλλά κατά την εφηβεία μου είχαν τεράστια σημασία –περισσότερο απ' όλους ο Cohen– γιατί έγραφαν όμορφους στίχους, με ποιητικές διαστάσεις. Και υποθέτω έπαιξαν ρόλο στο ότι θεωρώ τους στίχους ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της τραγουδοποιίας, η οποία με τη σειρά της με έσπρωξε στο να διαβάζω όσο μπορώ (ή, τουλάχιστον, να το προσπαθώ).
Σε επηρεάζουν επομένως και άλλα πράγματα, πέρα από τους μουσικούς που μπορεί να θαυμάζεις. Είναι και το σινεμά μέσα σ' αυτά; Μερικές φορές, ξέρεις, έχω σκεφτεί ότι η μουσική των ROME θα μπορούσε να αποτελέσει θαυμάσιο soundtrack για κάποιες ταινίες του Werner Herzog...
Έχει πλάκα που το λες αυτό... Γιατί, πράγματι, η δουλειά του Herzog στο σινεμά με έχει εμπνεύσει πάρα πολύ! Αυτό που τον κάνει ιδιαίτερο είναι η διαρκής του προσπάθεια να βρει νέες εικόνες, κάτι που κανείς δεν έχει ακόμα δει, ενώ την ίδια στιγμή προσπαθεί να μας μιλήσει σε πολλαπλά επίπεδα. Μοιάζει κάπως σαν να πέφτεις πάνω σε έναν παλιό φίλο, τον οποίον όμως δεν έχεις γνωρίσει ποτέ. Κι ελπίζω έτσι η δουλειά μου να κουβαλάει κάτι έστω από αυτήν τη μαγεία –οπωσδήποτε το προσπαθώ. Υπάρχουν τώρα κι άλλοι σκηνοθέτες που μου προξενούν ανάλογα αισθήματα, γενικά όμως η κύρια επιρροή για τα τραγούδια μου προέρχεται από τη λογοτεχνία. Δυστυχώς, δεν έχω πια τον χρόνο να βλέπω όσες ταινίες θα ήθελα... Χρειάζομαι μια συγκεκριμένη πνευματική ηρεμία για να χωθώ μέσα στον κόσμο ενός άλλου ανθρώπου και δεν τη βρίσκω τον τελευταίο καιρό. Μπορώ όμως και διαβάζω ακόμα κι όταν ταξιδεύω.
Σε μια παλιότερη συνέντευξή σου, θυμάμαι είχα διαβάσει ότι καλλιτέχνες σαν τον Captain Beefheart και τη Helge Schneider δεν έχουν επηρεάσει μόνο τη δουλειά σου, μα και την καλλιτεχνική σου ζωή. Πώς το εννοείς;
Έχει κυρίως να κάνει με το ότι οι δυο τους αυτοί (όπως και πολλοί άλλοι, βέβαια) διέπρεψαν στο να μη δίνουν δεκάρα τσακιστή για το τι μπορεί να περιμένει ο κόσμος από έναν καλλιτέχνη, πώς θα ήθελε π.χ. να ακούγεται ένας μουσικός. Ή, στην περίπτωση της Helge, τι αποτελεί ποιοτική κωμωδία. Τους θαυμάζω τέτοιους ανθρώπους. Είναι άνθρωποι που είχαν τη δύναμη, το κουράγιο και την επιμονή να κάνουν το δικό τους. Και τα κατάφεραν, κόντρα σε ό,τι κι αν μπήκε στη μέση.
Κατάγεσαι από το Λουξεμβούργο, μια χώρα για την οποία στην πραγματικότητα δεν ξέρουμε πολλά –και σίγουρα δεν έχουμε ιδέα για τη μουσική της σκηνή. Πώς είναι η ζωή σου στο Μεγάλο Δουκάτο; Έχουν απήχηση οι ROME εκεί;
Δεν έχω ιδέα βασικά για τη μουσική σκηνή στο Λουξεμβούργο, από την άλλη βέβαια και οι Λουξεμβούργιοι δεν ξέρουν εμένα. Δεν με πειράζει. Έπαιξα σε διάφορες μπάντες στην πατρίδα μου, για 10 χρόνια πριν φτιάξω τους ROME. Πλέον όμως κινούμαι μακριά από το τοπικό ραντάρ και είμαι ικανοποιημένος με αυτό. Το Λουξεμβούργο το αγαπώ, γιατί είναι συνδυασμένο με τα παιδικά μου χρόνια. Αλλά πλέον δεν ζω και πολύ εκεί, περισσότερο είναι το μέρος όπου κάνω τη φορολογική μου δήλωση. Δεν έχω άλλωστε και ιδιαίτερα εθνικά φρονήματα.
Θα ηχογραφούσες ποτέ τραγούδια στα Λουξεμβουργιανά; Ή είσαι απόλυτος στο ότι τα Αγγλικά είναι η «επίσημη γλώσσα» των ROME;
Ειλικρινά, δεν ξέρω. Σίγουρα πάντως όχι στο κοντινό μέλλον. Δεν το βρίσκω ιδιαίτερα πιθανό, αλλά δεν θέλω να απαντήσω με ένα «ποτέ».
Τι σε περιμένει για το 2015, πέρα από τη νυν περιοδεία;
Δεν έχει μείνει χρόνος για να ασχοληθώ με κάτι άλλο, πέραν της περιοδείας. Το τελευταίο διάστημα υπάρχουν μόνο συναυλίες για μένα. Όμως έχω στο μυαλό μου ότι θέλω να φτιάξω κι ένα καινούργιο άλμπουμ.
{youtube}d-GvmJNoAvs{/youtube}
