Ιδιόρρυθμος και στιλιστικά ανένταχτος, ο Paul Roland έχει διαγράψει μια πολυκύμαντη πορεία μέσα στις τελευταίες δεκαετίες, τόσο σαν μουσικός, όσο και σαν συγγραφέας. Ενόψει της ζωντανής του εμφάνισης στο Gagarin205 την ερχόμενη Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου, το πρόσωπο πίσω από τον όρο «steampunk» μας μίλησε για τη λογοτεχνία, για τη μακρόσυρτη δισκογραφία του, αλλά και για τα μεταφυσικά του ενδιαφέροντα...
Ποια ταυτότητα θεωρείτε ότι σας ταιριάζει καλύτερα, αυτή του μουσικού ή αυτή του συγγραφέα;
Αυτή του συγγραφέα. Ξεκίνησα να γράφω μικρές ιστορίες όταν ήμουν παιδί, πολύ πριν ανακαλύψω τη μουσική, οπότε αντιμετωπίζω τα τραγούδια μου σαν μικρές ιστορίες προσαρμοσμένες στη μουσική ή ως μικρές σκηνές από μια ταινία που θέλω να προβληθεί στο μυαλό του ακροατή. Αλλά νομίζω πως η μουσική μου είναι πιο πολύ προσωπική και αποτελεί έκφραση του πραγματικού μου εαυτού σε μεγαλύτερο βαθμό απ' ό,τι τα βιβλία. Tα οποία περιέχουν δικές μου ιδέες για πράγματα που δεν έχω δημιουργήσει μόνος μου, όπως συμβαίνει στα The Crimes of Jack the Ripper, The Dark History of the Occult, The Complete Book of Ghosts και διάφορα άλλα έργα πάνω στον μυστικισμό και στη μαγεία. Πάντως έχω ανάγκη να γράφω βιβλία και τραγούδια εξίσου. Δεν θα μπορούσα να ζήσω χωρίς να είμαι δημιουργικός και στους δύο αυτούς τομείς. Προσπάθησα να ζήσω χωρίς μουσική για έξι χρόνια (από το 1997 έως το 2003), όταν αφιέρωσα όλον τον χρόνο μου στο να γράφω και να μεγαλώνω τα παιδιά μου. Ήταν σαν να ήμουν άδειος εσωτερικά. Κάτι μέσα μου έλειπε ή βρισκόταν σε νάρκη.
Κατά τη γνώμη σας, ποια είναι η σχέση μουσικής και λογοτεχνίας;
Θα ήθελα να πιστεύω πως ίσως εγώ να εισήγαγα την ιδέα να γράφονται στίχοι τραγουδιών από κάποιον λογοτέχνη, παρά από ένα πρόσωπο που να προέρχεται από ένα ποπ μουσικό περιβάλλον. Φυσικά ο Bob Dylan, ο Leonard Cohen και μια ντουζίνα άλλοι σημαντικοί καλλιτέχνες έχουν εμπλέξει την ποίηση και τη μουσική ήδη από την δεκαετία του 1960, αλλά ελπίζω ότι μπορεί να θεωρούμαι εκείνος ο οποίος επέφερε μια λογοτεχνική γοητεία (και μάλιστα μια γοητεία σκόπιμα απαρχαιωμένη) στην ποπ μουσική. Η λογοτεχνία με εμπνέει και τον τελευταίο καιρό προσαρμόζω κλασικές ιστορίες φαντασίας και φαντασμάτων, ενώ στο παρελθόν δημιουργούσα δικές μου ιστορίες και χαρακτήρες για τα τραγούδια μου. Αλλά, έχοντας ωριμάσει ως συγγραφέας, νομίζω πως θέλω να ζωγραφίσω πάνω σε κλασικά παραμύθια όλο και περισσότερο. Υπάρχει πιο πολύ βάθος και πιο δυνατές ιδέες στη φαντασία απ' ό,τι στη δημοφιλή μουσική και είναι μεγάλη πρόκληση να παρουσιάσεις την ουσία τέτοιων διηγήσεων μέσα σε περιορισμούς τρίλεπτων ή τετράλεπτων τραγουδιών.
Θεωρείστε σημαίνον πρόσωπο στη goth κοινότητα. Μουσικά όμως, νιώθετε αρκετά «goth» ώστε να δικαιολογείται μια τέτοια διαπίστωση;
Από 10 ή 12 χρονών είχα πάθος για τις ταινίες τρόμου και για τα κόμιξ, ενώ ο πρώτος μου δίσκος The Werewolf Of London περιείχε όλη μου την αγάπη για τα παλιά θρίλερ της Universal (των δεκαετιών του 1930 και του 1940), όπως προκύπτει και από το εναρκτήριο κομμάτι "Blades Of Battenburg" με το τεράστιο γοτθικό καθεδρικό όργανο. Αλλά ποτέ δεν ένιωσα μέρος της goth κοινότητας, γιατί κάτι τέτοιο απαιτεί να ντύνεσαι με συγκεκριμένο τρόπο και να είσαι εντελώς απορροφημένος σε ό,τι έχει να κάνει με τον «τρόμο». Τα ενδιαφέροντά μου είναι ευρύτερα. Υπάρχουν ιστορικά θέματα σε πολλά τραγούδια μου, ενώ η αναφορά σε έναν εδουαρδιανό/βικτωριανό κόσμο με τους εκκεντρικούς εφευρέτες και τα περίεργα πειράματά τους που πάντα καταλήγουν να αποτυγχάνουν, αποτελούν τον λόγο για τον οποίο έχω «υιοθετηθεί» από τη steampunk κοινότητα. Υπάρχει ακόμα ένας σκοτεινός, ακουστικός folk χαρακτήρας στη μουσική μου, όπως προκύπτει για παράδειγμα από τους δίσκους Pavane και Grimm αλλά και από κάποια νοσταλγικά τραγούδια στο Nevermore. Ως αποτέλεσμα, ήμουν πολύ χαρούμενος που προσκλήθηκα να παίξω σε κάποια από τα μεγάλα goth φεστιβάλ της Γερμανίας. Σίγουρα όμως δεν θεωρώ την μουσική μου gothic, με την ευρεία έννοια του όρου.
Από την αρκετά εκτεταμένη δισκογραφία σας, θα μπορούσατε να ξεχωρίσετε τις κυκλοφορίες που πιστεύετε ότι σας εκφράζουν περισσότερο και εκείνες που θεωρείτε ότι τελικά δεν ήταν και τόσο επιτυχημένες ως ιδέες;
Είμαι ικανοποιημένος από όλους τους δίσκους μου, παρ' όλο που υπήρξαν ένα ή δύο τραγούδια τα οποία δεν λειτούργησαν με τον τρόπο που ήλπιζα ότι θα λειτουργούσαν. Πρόσφατα πάντως είχα την ευκαιρία να βελτιώσω τα τραγούδια αυτά με όργανα ή φωνητικά για τις επανακυκλοφορίες (στη γερμανική εταιρεία Syborg Music), αντικατέστησα τα πιο αδύναμα κομμάτια (στο Sarabande), ενώ υπήρξαν και μερικές διασκευές σε ακυκλοφόρητο υλικό. Γενικά έχω βγάλει μόνο όσα πράγματα ήθελα να ηχογραφήσω, καθώς έχω πλήρη έλεγχο πάνω στη μουσική μου. Την παράγω μόνος και κάποιες φορές την έχω κυκλοφορήσει από δική μου δισκογραφική εταιρεία, γιατί απολαμβάνω αυτήν την πλευρά της δημιουργίας.
Παρ' ολ' αυτά, υπήρξαν πράγματι και τραγούδια τα οποία δεν απέδωσαν με τον τρόπο που περίμενα. Κυρίως στον πρώτο δίσκο μου –που ηχογράφησα όταν ήμουν 19 χρονών και δεν είχα ακόμα εντοπίσει την αληθινή μου φωνή– αλλά και στο Sarabande του 1994, το οποίο ηχογράφησα με ένα καινούριο συγκρότημα σε μια νέα πόλη και, ως αποτέλεσμα, ήμουν λίγο αποπροσανατολισμένος και ανέμπνευστος. Αλλά από τότε θεωρώ ότι έχω διορθώσει τέτοια «λάθη». Αυτό είναι και το πιο σπουδαίο πράγμα όταν είσαι ανεξάρτητος καλλιτέχνης, χωρίς δισκογραφική εταιρεία να σου λέει τι να ηχογραφήσεις και τι όχι. Όταν δούλευα ως μουσικός δημοσιογράφος για τα περιοδικά Sounds και Kerrang (στις αρχές της δεκαετίας του 1980), πήρα συνέντευξη από μια διάσημη καλλιτέχνιδα, η οποία μου είπε ότι στο πρώτο της ραντεβού με μια δισκογραφική εταιρεία της είπαν πως ήθελαν να διαμορφώσει τα τραγούδια της έτσι ώστε να ακούγονται σαν τα τραγούδια κάποιου άλλου καλλιτέχνη, που τότε είχε επιτυχία. Οπότε τους ρώτησε γιατί είχαν υπογράψει μαζί της συμβόλαιο και τους είπε πως δεν ήθελε να συμμετέχει υπό τέτοιες συνθήκες. Από τότε συνειδητοποίησα ότι προτιμούσα να είμαι ένας καλτ ανεξάρτητος καλλιτέχνης ο οποίος θα γράφει και θα ηχογραφεί ό,τι θέλει και σε καμία περίπτωση ένας ερμηνευτής που θα κατευθύνεται από ανεγκέφαλους άντρες με κουστούμια που αγαπούν μόνο το χρήμα και όχι τη μουσική.
Θα μπορούσατε να περιγράψετε τη σύνδεσή σας με τη μεταφυσική κουλτούρα;
Έχω εξασκήσει διάφορες μορφές μαγείας και αυτοσυγκέντρωσης, αφότου βίωσα εξωσωματικές εμπειρίες ως παιδί. Τη βρίσκω λυτρωτική και επιβεβαιωτική εμπειρία, καθώς με διέσωσε από τα χαμένα χρόνια του να αναρωτιέμαι εάν υπάρχει ή όχι ζωή μετά τον θάνατο. Γι' αυτό και έχω γράψει τόσα βιβλία για την αυτοσυγκέντρωση, την εμπειρία του να φτάνεις κοντά στον θάνατο, τα φαντάσματα, τη μετενσάρκωση και την Καμπάλα (δηλαδή την παράδοση που δίνει απαντήσεις σε όλες μου τις ερωτήσεις και η οποία βάζει τα πάντα σε ένα πρακτικό μαγικό σύστημα, ώστε να μπορεί κάποιος να δουλέψει μέσα σ' αυτό, προσφέροντας συνάμα εμπειρία σε άλλα συνειδησιακά επίπεδα). Στα βιβλία μου πάντα προσπαθώ να απομακρύνω τον φόβο του αγνώστου από τους αναγνώστες. Παρουσιάζω τα μεταφυσικά φαινόμενα ως μια επέκταση του φυσικού κόσμου και όχι σαν κάτι που λειτουργεί σύμφωνα με διαφορετικούς νόμους, τρομάζοντας έτσι τους ανθρώπους –ο μύθος ότι βρισκόμαστε στο έλεος των αόρατων και κακόβουλων δυνάμεων δεν ισχύει.
Πριν λίγα χρόνια αφήσατε την Αγγλία για τη Γερμανία. Πόσο διαφορετική ήταν η ζωή εκεί;
Επέστρεψα στην Αγγλία τον Δεκέμβριο του 2009, επειδή δεν μπορούσα να βρω αγγλικό βιβλιοπωλείο στη Γερμανία! Είχα κάνει κάποιους εξαιρετικούς φίλους εκεί, αλλά υπάρχει κάτι στο αγγλικό τοπίο το οποίο μου έλειπε και δεν μπορούσα να το βρω στη Γερμανία. Ήλπιζα επίσης να σχηματίσω ένα νέο συγκρότημα και να βγούμε σε περιοδεία, αλλά δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Και βέβαια δεν μπορούσα να οδηγώ στη «λάθος» πλευρά του δρόμου!
Έχετε κάποια πλάνα τα οποία μπορούμε να μάθουμε;
Έχω σχηματίσει μια καινούρια μπάντα, τα περισσότερα μέλη της οποίας θέλουν να περιοδεύουν κι αυτό έχει ανανεώσει ξανά τον ενθουσιασμό μου για τις ζωντανές εμφανίσεις. Υπάρχουν επίσης διάφορα projects που θέλω να πραγματοποιήσω μέσα στο 2013, ένα από τα οποία είναι ένα σκοτεινό ακουστικό άλμπουμ βασισμένο στις ιστορίες φαντασμάτων του M. R. James –το άλλο είναι ένα ψυχεδελικός garage δίσκος με ιδιότροπα, μακάβρια τραγούδια σαν συνέχεια του Bates Motel. Πάντως, εφόσον θα περάσουμε και από την Ελλάδα όσο θα βρισκόμαστε σε περιοδεία, χρειαζόμαστε και μια ελληνική δισκογραφική εταιρία για να κάνει διανομή τους δίσκους μας. Από τη διάλυση της DiDi Music και μετά, οι δίσκοι μου είναι διαθέσιμοι μόνο σε περιορισμένη ποσότητα, ως εισαγωγές. Και αυτό δεν είναι καλό...
Τι προσδοκίες έχετε αλήθεια από την επερχόμενη ζωντανή σας εμφάνιση στην Αθήνα και τι πρέπει να περιμένει από εσάς το ελληνικό κοινό;
Έχω επιλέξει ένα ισορροπημένο σετ από παλιά και καινούργια τραγούδια, τα οποία αντιπροσωπεύουν όλες τις διαφορετικές πλευρές της μουσικής μου. Οπότε ελπίζω ότι το κοινό θα διασκεδάσει ακούγοντας κάποια από τα αγαπημένα του τραγούδια, αλλά και κάποια που δεν του είναι τόσο οικεία (επειδή προέρχονται από δίσκους μη διαθέσιμους στην Ελλάδα). Πιστεύω επίσης ότι το ελληνικό κοινό θα βρει αυτήν την παρουσίαση ασυνήθιστη –ένας ηλεκτρoνικός βιολιστής θα χρησιμοποιεί πετάλια, ενώ ο 14χρονος γιος μου Joshua θα παίζει μπάσο. Το να παίζω μαζί του δημοσίως για πρώτη φορά θα κάνει τη συγκεκριμένη συναυλία ξεχωριστή περίσταση για μένα. Και ανυπομονώ βέβαια να γνωρίσω ανθρώπους που τους αρέσει η μουσική μου. Αυτή είναι η πραγματική απόλαυση, το να ακούω ότι τα τραγούδια μου σημαίνουν κάτι ξεχωριστό για κάποιους μέχρι και σήμερα. Τι παραπάνω μπορεί να ζητήσει ένα καλλιτέχνης;
{youtube}YQ8F4VqoD4E{/youtube}
