Την είχαμε απολαύσει στην τελευταία πανευρωπαϊκή περιοδεία της με τους Amparanoia στο Θέατρο Βράχων, όπου μας κατέκτησε με τον δυναμισμό, το μπρίο και τη μαχητικότητά της. Το κορίτσι από τη Γρανάδα γύρισε σελίδα και περπατάει πλέον σε μοναχικά και λίαν εσωτερικά σταυροδρόμια, δείχνοντας σε όλους πόσο πολύτιμο είναι να μεγαλώνεις όμορφα και αρμονικά μέσα σου και έξω. Οι νέες της ιστορίες διαθέτουν τη στόφα μιας γυναίκας που σείεται ολόκληρη κι από τα σπλάχνα της αναδύεται η καρδιά με τις εμμονές και τις αδυναμίες της. Στις πολυπολιτισμικές βαλίτσες της η νέα της δουλειά Tucson-Habana επιφυλάσσει μικρές ανατροπές για το ελληνικό κοινό, ενόψει της εμφάνισής της στο 2ο Kosmos Festival (12/6), στον ίδιο χώρο όπου την είδαμε κάπου στα 2008. Καλύτερα, όμως, να δώσουμε το λόγο στην ίδια την Amparo Sanchez…
Προτού ξεκινήσουμε θα ήθελα να σας ρωτήσω πώς τα περνάτε...
Πολύ καλά, τα πάντα βαίνουν ομαλώς!
Τι είδους πρόκληση αντιμετωπίσατε με την απόφασή σας να αλλάξετε πορεία και να ακολουθήσετε σόλο καριέρα, μετά από 11 χρόνια διεθνούς επιτυχίας με τους Amparanoia;
Δεν θα έλεγα ότι υπήρξε κάποια πρόκληση. Απλά στα 40 μου χρόνια συνειδητοποίησα ότι είμαι διαφορετικό άτομο απ’ ότι στα 25 μου. Με τους Amparanoia μοιραστήκαμε υπέροχες στιγμές, δώσαμε άπειρες συναυλίες και φτιάξαμε πολύ καλά άλμπουμ, όμως πλέον ένιωθα την ανάγκη να διηγηθώ μια άλλη ιστορία. Και αυτή την ιστορία προτίμησα να την πω με το δικό μου όνομα, παρά με το σχήμα των Amparanoia. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο αποφάσισα να ηχογραφήσω εκείνα τα προσωπικά τραγούδια μόνη μου.
Νιώθετε τώρα πιο ελεύθερη, αυθόρμητη και με ανοιχτούς ορίζοντες ώστε να εκφραστείτε καλλιτεχνικά;
Όχι ιδιαίτερα, πάντα εξάλλου ήμουν άνθρωπος με ανοιχτά μυαλά και απελευθερωμένος, ώστε να λέω όσα επιθυμώ. Η διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι τώρα αισθάνομαι την επιθυμία να πω διαφορετικά πράγματα. Στην πρώτη μου σόλο δουλειά μιλάω για προσωπικές ιστορίες αγάπης, για απώλεια, για δυστυχία, για μορφές τού μοιράζειν και μοιράζεσθαι. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα συναισθηματικό άλμπουμ, πολύ διαφορετικό απ’ όσα έχω κάνει μέχρι τώρα με τους Amparanoia.
Το Tucson-Habana, για το οποίο ομιλούμε, στάθηκε μια έκπληξη για ένα μεγάλο ποσοστό των θαυμαστών σας, ως προς την τονικότητα των κομματιών και φυσικά τη λιγότερο «εορταστική» του ατμόσφαιρα. Αισθάνομαι ότι, όντως, μέσω αυτής της δουλειάς θελήσατε να μοιραστείτε πιο εσωτερικά πράγματα, να προσεγγίσετε τους ανθρώπους αλλιώτικα, κυρίως με όχημα τη φωνή σας. Θα θέλατε να μας μιλήσετε λίγο περισσότερο γύρω από τη διαδικασία της δημιουργίας του;
Όπως σου είπα και πριν, οι στίχοι είναι διαφορετικοί και εξιστορούν στιγμές από την προσωπική μου ζωή. Έχω την εντύπωση ότι η πλειονότητα των θαυμαστών μου γνώριζε τα σχέδιά μου και ότι δούλευα καιρό πάνω σε καινούργια τραγούδια. Φυσικά υπήρξε καίριος ο ρόλος που διαδραμάτισαν άνθρωποι όπως οι Joey Burns και John Convertino των Calexico. Ο Joey ήταν εκείνος που με έπεισε να ηχογραφήσω αυτά τα κομμάτια με το ανάλογο εσωτερικό ύφος.
Για πολλούς ανθρώπους παραμένετε η «βασίλισσα» της Βαρκελώνης στην underground flamenco-punk σκηνή. Πώς ισορροπείτε αυτή την αίσθηση ή και αυτή την εικόνα με τη νέα αύρα της Amparo; Σας απασχολεί διόλου;
Καθόλου, μιας και ουδέποτε επιδίωξα να είμαι «βασίλισσα» της Βαρκελώνης ή της underground flamenco-punk σκηνής... Δεν έχει καμία σχέση με ό,τι εκπροσωπούσαν οι Amparanoia. Και δεν θέλω να αναζητήσω καινούργιο κοινό ή οτιδήποτε. Δεν κρύβεται ουδεμία στρατηγική πίσω απ’ όλα αυτά. Φτιάχνοντας το Tucson-Habana ήθελα απλώς να μοιραστώ δικές μου ιστορίες, δεν σκέφτηκα τι είδους κοινό θα έβρισκα ή και –συγχωρέστε με– τι θα σκεφτόντουσαν οι θαυμαστές μου. Είμαι ακόμη πεπεισμένη ότι οι άνθρωποι αρέσκονται και αγαπούν καλλιτέχνες που εκφράζουν τα πιο ιδιαίτερα και προσωπικά τους συναισθήματα. Αυτό ακριβώς έκανα κι εγώ.
Ας ξαναγυρίσουμε στη νέα σας δουλειά που ηχογραφήθηκε τόσο στην Αριζόνα όσο και στην Αβάνα, όπως μαρτυρεί και ο τίτλος της, μάλιστα στα θρυλικά Egrem studios. Πόσο αυτό συντέλεσε στο κομμάτι της έμπνευσης; Αλήθεια θα αποφασίζατε ποτέ να εγκατασταθείτε μόνιμα στην Κούβα;
Ο σύζυγός μου είναι Κουβανός, όμως δεν το έχω σκεφτεί ποτέ να πάω να μείνω εκεί. Φυσικά ήταν υπέροχο να ηχογραφήσω τη δουλειά μου στα ιστορικά αυτά στούντιο, όπου έχουν περάσει πολλοί καλλιτέχνες τους οποίους βαθιά θαυμάζω. Την ίδια στιγμή η όλη αύρα που κουβαλά η Αβάνα (και η Κούβα) πάντοτε αποτελούσε πηγή έμπνευσης. Όλη η εμπειρία ήταν ξεχωριστή καθώς και η συνεργασία μου με την Omara Portuondo σε ένα ντουέτο-όνειρο για μένα.
Εδώ και πολλά χρόνια υπάρχει μερίδα του κοινού που αδημονεί για μια νέα σας συνεργασία με τον Manu Chao. Υπάρχει ακόμη κάποιο ενδιαφέρον ή έχετε ανοίξει τα φτερά σας προς άλλες κατευθύνσεις;
Πάντοτε είχα μαζί του μια απόλυτα φυσική και αυθόρμητη συνεργασία, μακριά από όρους ή σκέψεις στρατηγικής ή κάτι άλλο. Ο Manu παραμένει φίλος μου και τον σέβομαι πολύ. Ανάλογα συναισθήματα τρέφω και για καλλιτέχνες όπως Wilco, Cat Power, Mumford & Sons, Billie Holiday… Με βοήθησε πολύ εκείνος αλλά πλέον ζούμε μακριά ο ένας από τον άλλον, οπότε δεν ξέρω αν μια μέρα θα συνεργαστούμε ή όχι.
Την τελευταία δεκαετία η σκηνή της Βαρκελώνης έχει μια πρωτοφανή αποδοχή και επιτυχία διεθνώς. Τι γίνεται αυτή την εποχή; Έχετε διακρίνει κάτι πιο ιδιαίτερο, ίσως κάποιον καλλιτέχνη;
Για να είμαι ειλικρινής, δεν βρίσκομαι τόσο πολύ μέσα σε αυτή τη φάση. Έχω ορισμένους πολύ στενούς φίλους –όπως τον Manu Chao και τον Joan Garriga, τον τραγουδιστή των Dusminguet, ο οποίος τώρα ακολουθεί τη δική του πορεία ως La Troba Kung-Fu. Επίσης είναι τα παιδιά από τους La Kinky Beat, ο Muchachito και κάποιοι νέοι καλλιτέχνες, οπότε ναι, κάτι κινείται ακόμη! Πάντως δεν παρακολουθώ το τι γίνεται ενδελεχώς. Εύχομαι οι περισσότεροι από τους νέους μουσικούς να κυνηγήσουν να ξεφύγουν από τα στενά όρια της πόλης ή της περιοχής τους γιατί αυτό στην τελική έχει αξία. Μπορεί να είσαι διάσημος στην πόλη σου, όμως τόσο σε καλλιτεχνικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο είναι λίαν σημαντικό να κάνεις ένα βήμα παραπάνω και να κερδίσεις έδαφος στο εξωτερικό.
Έχετε πληροφορηθεί για τις δύσκολες κοινωνικο-οικονομικές στιγμές της Ελλάδας; Στην Ισπανία θα έχετε να αντιμετωπίσετε σύντομα, λίγο-πολύ, ανάλογες καταστάσεις. Είστε αισιόδοξη; Υπάρχει φως στο τούνελ; Ποια είναι η γνώμη σας απέναντι σε όλη αυτή την κρίση;
Γνωρίζω ότι η κατάσταση στην Ελλάδα θα πρέπει να είναι σκληρή και δύσκολη όπως είναι και στην Ισπανία, μιας και η παγκόσμια κρίση μάς αγγίζει εξίσου πολύ. Λυπάμαι πολύ με το γεγονός ότι άνθρωποι που αντιμετώπιζαν ήδη σοβαρά προβλήματα στο παρελθόν, καλούνται τώρα να υποφέρουν ακόμη περισσότερο. Έχω την εντύπωση ότι τα τελευταία χρόνια ήμασταν πεπεισμένοι ότι η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη ήταν το πιο σημαντικό θέμα και δεν ήταν τελικά έτσι. Πιστεύω ότι οφείλουμε να κάτσουμε κάτω και να κοιτάξουμε πώς έχει οργανωθεί η κοινωνία μας και αν οι διεθνείς οργανισμοί ή οι τράπεζες έχουν όντως τέτοια δύναμη. Στην τελική δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι εκείνες ήταν που παρείχαν δάνεια και πιστώσεις στους ανθρώπους και τώρα αυτοί πληρώνουν την έλλειψη υπευθυνότητας των τραπεζών.
Ας αφήσουμε για λίγο την κρίση. Ξέρω ότι βρίσκεστε σε περιοδεία με έξι μουσικούς από τον Μάρτιο του 2010. Τι έχετε ετοιμάσει για το ελληνικό κοινό, το οποίο σας αναμένει στο 2ο Kosmos Festival;
Θα παίξω φυσικά το υλικό της πρώτης σόλο δουλειάς μου! Έχουμε ντραμς, μπάσο, κιθάρα, τσέλο, τρομπέτα και πιάνο. Σίγουρα πρόκειται για ένα προσωπικό πρόγραμμα, όμως μέχρι τώρα οι αντιδράσεις ήταν πάρα πολύ θετικές. Διαφέρει από ό,τι έκανα με τους Amparanoia, όμως αγαπώ ιδιαιτέρως το ελληνικό κοινό ακριβώς γιατί είστε πολύ ανοιχτόμυαλοι. Έτσι δεν έχω καμία αμφιβολία ότι θα το απολαύσετε δεόντως!
Και κάτι σημαντικό για μένα. Αν ήσασταν τραγούδι –όχι μόνο του δικού σας ρεπερτορίου, οτιδήποτε– ποιο θα θέλατε να ήσασταν;
Σιγουρότατα οποιοδήποτε κομμάτι της Nina Simone ή της Billie Holiday! Διάλεξε!