Υπό μία έννοια, ο Jimi Tenor θα μπορούσε να παρομοιαστεί με τον Ομηρικό Οδυσσέα… Αιωνίως περιπλανώμενος στα απέραντα sine waves, μόνο που δεν διαφαίνεται κάποια συγκεκριμένη Ιθάκη στον ορίζοντα. Ίσως αυτή να είναι κι η απόλυτη ευχαρίστηση ενός καλλιτεχνικού ταξιδιού που τον φέρνει από την disco/house της πρώτης επιτυχίας “Take Me Baby” (πίσω στο μακρινό 1994) στις afrobeat εξερευνήσεις του σήμερα, παρέα με τον θρυλικό Tony Allen –με τον οποίο πρόκειται να εμφανιστούν στο φετινό Synch, στις 4 & 5 Ιουνίου στην Τεχνόπολη. Δοθείσης λοιπόν της ευκαιρίας, είχαμε μια συνομιλία με έναν από τους πιο ενδιαφέροντες καλλιτέχνες των καιρών μας. Ιδού ο γρίφος Jimi Tenor...
Φαίνεσαι σαν αιώνιος ταξιδευτής, έτσι όπως περιηγείσαι ανάμεσα σε διαφορετικά μουσικά είδη, διαφορετικές πόλεις ανά τον κόσμο… Υπάρχει αυτή η παροιμία που λέμε εδώ στην Ελλάδα, ότι το ταξίδι μετράει περισσότερο από τον ίδιο τον προορισμό. Να μαντέψω ότι θα μπορούσες να την ενστερνιστείς;
Ναι, θα συμφωνούσα σε κάποιο βαθμό! Νομίζω πως στις παλιές εποχές τα ταξίδια ήταν πραγματικά μεγάλα και θα πρέπει να ήταν και πιο ενδιαφέρουσα η διαδρομή. Κάποιος θα έπρεπε να είχε και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για μια τέτοια περιπλάνηση. Σήμερα, με τα μεγάλα αεροπλάνα και τους συνεχούς ελέγχους ασφαλείας στα αεροδρόμια, το να ταξιδεύεις δεν έχει τόσο στυλ. Όσον αφορά στη μουσική, βέβαια, συμφωνώ απολύτως. Δεν υπάρχουν αεροδρόμια και έλεγχοι στην μουσική. Ίσως κάποιοι κριτικοί θα μπορούσαν να ειδωθούν σαν τελωνειακοί υπάλληλοι και τα δισκογραφικά label σαν αεροπορικές εταιρείες. Πάντως, το ταξίδι μου στη μουσική αισθάνομαι πως δεν με κουράζει ποτέ, παρόλο που δεν έχω ποτέ την αίσθηση ότι φτάνω κάπου. Για την ακρίβεια, αυτός είναι ο λόγος που δεν σταματώ να δημιουργώ μουσική.
 |
Πώς αποφάσισες, αλήθεια, να αφήσεις το πεδίο του IDM ή της electronica και να μεταμορφώσεις τον ήχο σου σε αυτό το περιπετειώδες υβρίδιο της δυτικοαφρικάνικης jazz; Τι σε προσέλκυσε εκεί;
Δεν νομίζω πως έχω αφήσει την ηλεκτρονική μουσική! Εξακολουθώ να συνθέτω με τη μέθοδό της. Χρησιμοποιώ ψηφιακή πλατφόρμα επεξεργασίας ήχου, drum machine… Σήμερα έχω μετατρέψει κάποια από τα drum machine μου με την μέθοδο του circuit bent (σ.σ.: μέθοδος κατά την οποία επεμβαίνεις στα κυκλώματα των ηλεκτρικών οργάνων, διαταράζοντας την ισορροπία τους ή εφευρίσκοντας άλλη –«ένας παράλληλος κόσμος μέσα σε ένα κύκλωμα, που δεν θα έπρεπε να υπάρχει, αλλά είναι εκεί!»). Δίνω επίσης κάποιες ηλεκτρονικές συναυλίες, όπου εμφανίζομαι μόνος μου. Θέλω να πω πως είμαι πολυπράγμων σχετικά τη μουσική. Τα κάνω όλα! Ή καλύτερα τα κάνω όλα με το δικό μου ύφος, τον δικό μου τρόπο, είτε ασχολούμαι με κλασική μουσική είτε με afrobeat. Συνήθως δεν προαποφασίζω προς ποια κατεύθυνση θα κινηθώ. Το να ασχοληθώ με το afrobeat, για παράδειγμα, ήταν κάτι περίπου τυχαίο, αλλά συνεχίζω να το κάνω γιατί έχουμε σχηματίσει μια καλή μπάντα και περνάμε πολύ όμορφα!... Και τώρα έχω την ευκαιρία να παίζω με τον Tony Allen! Φίλε μου, ειλικρινά θέλω οπωσδήποτε να διατηρηθώ σε αυτή την εμπειρία…
Αυτό μας φέρνει στην επόμενη ερώτηση, η οποία αφορά την εξαιρετική σου συνεργασία με τον θρυλικό Tony Allen. Καταρχήν έχω την εντύπωση πως είχες προσπαθήσει να δουλέψεις μαζί του και στο παρελθόν, έτσι δεν είναι;
Ναι, έτσι είναι! Όμως η προσπάθεια δεν τελεσφόρησε. Εκείνη την εποχή είχε πολύ μεγάλη ζήτηση, δεν ήταν τόσο εύκολο να τον πετύχεις. Αλλά τώρα με τη βοήθεια της Strut Records, τα καταφέραμε.
 |
Δουλέψατε πάνω σε συγκεκριμένες ιδέες ή βασιστήκατε σε τζαμαρίσματα και στην έμπνευση της στιγμής;
Είχα ετοιμάσει κάποια demo. Αποφάσισα όμως να μετατρέψω τις ηχογραφήσεις αυτού του υλικού σε πιο ανοιχτές διαδικασίες. Έτσι, θα αποφεύγαμε το άγχος να προσπαθούμε απαραιτήτως να βρούμε μια σεταρισμένη δομή. Είχα σχεδιάσει από την αρχή να κάνω πολύ editing, με τον παλιομοδίτικο τρόπο της δεκαετίας του 1960, όπου επεξεργάζεσαι ολόκληρο το take και εν συνεχεία ενώνεις τα διαφορετικά take μεταξύ τους, ώστε να δημιουργηθεί η δομή του κομματιού. Πάντως κάποια τραγούδια βγήκαν από αυτοσχεδιασμούς και εμπνεύσεις της στιγμής –και εκεί ο Tony καθοδηγούσε!
Έχοντας εντρυφήσει για καιρό τώρα στους αφρικάνικους ήχους, ποια θα έλεγες ότι είναι η μεγαλύτερη κληρονομιά της Αφρικής στην μουσική σαν σύνολο;
Μεγάλο θέμα... Γιατί η μουσική της Αφρικής είναι η βάση για την πλειονότητα της popular μουσικής σήμερα. Δεν θέλω να μπω στη διαδικασία να σκεφτώ ποιο στοιχείο υπερτερεί έναντι κάποιου άλλου.
Με όλα αυτά τα σταυροδρόμια που έχεις διαβεί κατά τη διάρκεια της πορείας σου, θα μετάνιωνες για κάποια επιλογή δρόμου;
Ποιο είναι το νόημα του να μετανιώνεις; Υποθέτω πως θα μπορούσα να βγάλω περισσότερα λεφτά με κάποιο άλλο τρόπο, αλλά ζω ΟΚ με τη μουσική. Δεν μπορώ να φάω τρία χάμπουργκερ με τη μία. Το στόμα μου είναι ήδη γεμάτο. Το να μετανιώνεις πραγματικά μάλλον μοιάζει με το να παίξεις άσχημα σε μια συναυλία που ξέρεις ότι είναι σημαντική. Πλέον, πάντως, δεν αγχώνομαι για τις λεγόμενες «μεγάλες» συναυλίες. Για την ακρίβεια, πιστεύω πως μια συναυλία σε ένα μπαρ είναι πιο δύσκολη και σε γεμίζει με περισσότερη ικανοποίηση όταν πάει καλά, από ένα μεγάλο σόου σε ένα φεστιβάλ.
Αισθάνεσαι ότι έχεις ακόμη πολλούς καλλιτεχνικούς στόχους ανεκπλήρωτους;
Ω, ναι! Υπάρχουν ακόμα πολλά πράγματα που θέλω να κάνω. Θέλω για παράδειγμα να δουλέψω με μεγάλη ορχήστρα σε δίσκους και σε συναυλίες. Έκανα κάποιες τέτοιες συναυλίες τελευταία και το απόλαυσα πραγματικά. Επίσης έχω στο νου μου αρκετούς ηλεκτρονικούς δίσκους ακόμη, σίγουρα πιο πειραματικούς σε σχέση με τους προηγούμενους. Θα είναι ένα μεγάλο ταξίδι χωρίς προορισμό, μόνο να ταξιδεύεις ατελείωτα!
 |
Έχω την εντύπωση πως έχεις δημιουργήσει/εξελίξει κάποια δικά σου όργανα (λ.χ. το ηλεκτρικό φλάουτο), έτσι δεν είναι; Είναι μήπως ένα ακόμη στάδιο στη διαμόρφωση του απολύτως προσωπικού σου ήχου;
Κοίτα, μου αρέσει να χρησιμοποιώ κάποιους ήχους αυστηρά δικούς μου. Έχω φτιάξει ένα πράγμα που το ονόμασα Noise Box και ένα άλλο, το Protophone, ο ήχος των οποίων είναι εύκολα αναγνωρίσιμος από τον καθένα. Το ηλεκτρικό φλάουτο είναι ένα πιο «ορθολογικό» όργανο, το οποίο για την ακρίβεια θέλουμε να βγάλουμε στην αγορά κάποια στιγμή στο μέλλον…
Θα μπορούσες να εντοπίσεις τις μουσικές σου ρίζες; Τις βασικές σου επιρροές;
Είναι αστείο, όταν πηγαίνω για καραόκε στη Φιλανδία μου αρέσει πολύ να τραγουδάω τα φιλανδικά τραγούδια, τα ξέρω όλα… Ή ξέρω τα καλύτερα τέλος πάντων. Νομίζω πως στις μελωδίες που γράφω θα μπορούσε κάποιος να εντοπίσει κάτι το φιλανδικό –μια αίσθηση π.χ. μελαγχολίας, θλίψης. Οι επιρροές μου πάντως βρίσκονται παντού: από τους Irakere (σ.σ.: σημαντική κουβανέζικη μπάντα καθοδηγούμενη από τον Chucho Valdes), στον Mussorgsky (σ.σ.: Ρώσος πρωτοπόρος συνθέτης του 19ου αι.) κι από εκεί στους Ramones!
Πώς βλέπεις τη σύγχρονη μουσική; Τι σου έχει τραβήξει την προσοχή τελευταία;
Μμ… Ξέρεις, πρόκειται για μια περίεργη περίοδο για τη μουσική. Είναι δύσκολο να εστιάσεις στο οτιδήποτε. Αλλά εγώ είμαι «music freak» και, όπως κάνουν και οι «movie freaks», ακούω οτιδήποτε υπάρχει –είτε μιλάμε για σημερινή ή για παλαιότερη μουσική. Όσον αφορά στις ταινίες για παράδειγμα, λατρεύω το Derzu Uzala του Kurosawa, αλλά μου αρέσει πολύ και το Rush Hour 2!
Η τελευταία ερώτηση έχει μια πολιτική χροιά: Πιθανώς να είσαι ενήμερος για τη χειρότερη κρίση των τελευταίων ετών από την οποία διέρχεται η Ελλάδα. Ποια η γνώμη σου για την παγκόσμια δομή της κοινωνίας μας; Νομίζεις ότι ήρθε η ώρα να επαναπροσδιορίσουμε τις υπερ-καταναλωτικές κοινωνίες μας; Επιπλέον, πιστεύεις ότι έφτασε η ώρα για την τέχνη να γίνει και πάλι ριζοσπαστική;
Ποιος ξέρει τι γίνεται πίσω από τις κλειστές πόρτες; Η Φιλανδία βρισκόταν σε μια παρόμοια κατάσταση στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Ήταν πολύ δύσκολο για όλους μας εδώ και χρειάστηκαν αρκετά χρόνια συνεχών και σοβαρών αλλαγών και μετασχηματισμών. Νομίζω όμως ότι η Ελλάδα και η Φιλανδία είναι πολύ διαφορετικές σε πολιτικό επίπεδο… Σίγουρα πάντως αυτός ο τρελός καταναλωτισμός πρέπει να σταματήσει. Αλλά πού;
