Ο Risto μιλάει χάλια αγγλικά. Είναι άλλος ένας τεμπέλης Φινλανδός ο οποίος δεν τα πάει καλά με τις ξένες γλώσσες, αλλά δεν τον απασχολεί καθόλου. Οι εποχές που ζούσε πουλώντας ψάρια σε υπαίθριες αγορές μοιάζουν με μακρινό κακό όνειρο. Γιατί σήμερα το μουσικό αστέρι του Risto λάμπει πάνω από τον παγωμένο φινλανδικό ουρανό…
Φωτογραφίες: Jari Kaariainen
Τι είδους μουσική παίζουν οι Risto; Μερικοί μιλούν για psych-rock, psych-pop, drone, goth ακόμα και folk, ενώ κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν ότι οι Risto δεν είναι τίποτα περισσότερο από άλλη μια indie pop-rock μπάντα. Εσείς πώς θα περιγράφατε τη μουσική σας;
Όλοι μάλλον έχουν δίκιο. Η αλήθεια είναι ότι έχουμε πειραματιστεί σε πολλά διαφορετικά στυλ. Το στυλ λειτουργεί απλώς σαν ένα χρήσιμο μέσο, σαν ένα εργαλείο στις προσπάθειές μας για την αναζήτηση της αγάπης και της αλήθειας μέσα από τη μουσική. Ο λόγος που ίσως μπερδεύεται με τέτοιες ταμπέλες το κοινό μας είναι γιατί μάλλον ποτέ δεν καταφέρνουμε ούτε καν να πλησιάσουμε στην αγάπη ή στην αλήθεια!
Πώς γνωριστήκατε και πώς τελικά αποφασίσατε να φτιάξετε τη μπάντα;
Μετά από μια χρόνια φάση μελαγχολίας, το 2002 κατάφερα κάπως να φέρω μια ικανοποιητική ισορροπία στη ζωή μου. Kαι έτσι, στην ηλικία των 25, άρχισα να συνθέτω τα πρώτα μου τραγούδια. Αρχικά είχα παίξει μαζί με τη Minna Kortepuro (μπάσο) σε μια μπάντα η οποία ονομαζόταν Aloha Junktion, και αργότερα με τον Tuomass Eriksson (κιθάρα) στους Mikko Torvisen Viihdeorkesteri. Κάποια στιγμή τους ρώτησα αν θα ήθελαν να ενταχθούν στη μπάντα μου και εκείνοι συμφώνησαν. Κάναμε μια πρόβα στο στούντιο και αμέσως μετά ηχογραφήσαμε το ντεμπούτο άλμπουμ μας, που κυκλοφόρησε η Fonal το 2004. Στην αρχική σύνθεση ο Tuomas έπαιξε drums και η Minna κιθάρα. Λίγο αργότερα ο Tuomas ανέλαβε την κιθάρα, η Minna άρχισε να παίζει μπάσο και ο Eero Rannio προστέθηκε στο σχήμα σαν drummer. Μετά από 5 χρόνια και...13 (!) drummers που έχουμε αλλάξει, η Alina Toivanen είναι εκείνη η οποία άντεξε περισσότερο στον χρόνο στη θέση αυτή. Φαίνεται ότι τελικά ήρθε για να μείνει κι αυτό με χαροποιεί ιδιαίτερα.
Ποιες είναι οι επιρροές σας και ποια είδη μουσικής ακούτε;
Νομίζω ότι οι Velvet Undreground είναι η μπάντα που ξεχωρίζουμε. Ο Tuomas συνήθως ακούει κάτι 1970s μπούρδες, η Minna κάτι σύγχρονα σκατά και η Alina κάτι 1980s σαχλαμάρες [sic]. Όταν βρισκόμαστε σε περιοδεία συνήθως ακούμε το cd των Pierced Arrows που λάβαμε σαν πληρωμή όταν εμφανιστήκαμε ζωντανά σε ένα δισκάδικο. Αυτό το διάστημα ακούω φινλανδικές μουσικές που χρονολογούνται από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς επίσης και το δίσκο του Johnny Cash, American IV.
Τι θα λέγατε σε κάποιον που δεν γνωρίζει φινλανδικά για τη θεματολογία των τραγουδιών και για τους στίχους σας; Τι είδους ιστορίες διηγούνται οι Risto;
Τα τραγούδια μας μιλούν για την αυτοκτονία, την ψυχική κατάρρευση, την πίεση, τις διαφορετικές σεξουαλικές κατευθύνσεις, τα ναρκωτικά, τον Θεό και τις ηλιόλουστες ανοιξιάτικες μέρες. Συχνά ο Φινλανδός ακροατής εστιάζει περισσότερο στους στίχους παρά στη μουσική μας και τελικά αυτοί που ενδιαφέρονται περισσότερο για την ίδια τη μουσική είναι άνθρωποι οι οποίοι προέρχονται από άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα η Ελλάδα.
Η μουσική πάντα βρίσκει τρόπο να περνάει στο κοινό, αλλά, όπως προείπαμε, η γνώση της γλώσσας κρίνεται απαραίτητη για να μπορέσει κάποιος να καταλάβει ολοκληρωτικά ένα τραγούδι. Έχετε σκεφτεί ποτέ να γράψετε σε αγγλικό στίχο;
Ναι, αλλά από την άλλη ξέρω ότι τα αγγλικά μου είναι μάλλον χάλια για να καταφέρω να γράψω αγγλικούς στίχους. Ας πούμε, γι’ αυτή τη συνέντευξη χρειάστηκε να χρησιμοποιήσω αυτόματο μεταφραστή από τα αγγλικά στα φινλανδικά για να απαντήσω στις ερωτήσεις! Επιπλέον είμαι αρκετά τεμπέλης για να καθίσω να μάθω μια γλώσσα! Η μόνη εναλλακτική είναι να μετακομίσω σε μια αγγλόφωνη χώρα και να μάθω με αυτόν τον τρόπο τη γλώσσα. Όμως έχω αποφασίσει ότι θέλω να μείνω στη χώρα μου, με την οικογένειά μου. Έτσι το να προσπαθήσω να «κατακτήσω» τον κόσμο μάλλον είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να ξεχάσω!
Tο τελευταίο σας άλμπουμ (Sahkohairioon) έχει αρκετά διαφορετικά μουσικά στοιχεία (electronica-disco-pop-prog-rock). Είναι ένα όμορφο άλμπουμ, ωστόσο κάποιοι υποστηρίζουν ότι ο ήχος σας εδώ είναι πολύ βιντάζ. Συμφωνείτε; Ήταν μέσα στις προθέσεις σας κάτι τέτοιο;
Ο ήχος των 1960s ήταν πάντα μέσα στην καρδιά μου και προσωπικά πιστεύω ότι ακούγεται όλο και πιο σπάνια στις μέρες μας, σε ό,τι αφορά στις σύγχρονες συνθέσεις. Πάντα φλέρταρα με την ιδέα του πειραματισμού και με το τι θα μπορούσε να είχε συμβεί εάν κάποια μουσικά είδη είχαν εφευρεθεί πίσω σ’ εκείνη την εποχή. Για κάποιο λόγο (που δεν έχει σχέση με την εμπορικότητα) το νέο μας άλμπουμ θα έχει πιο 1970s ήχο.
Οι κριτικές που πήρατε για τα πρώτα δύο σας άλμπουμ ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικές. Στον τελευταίο σας δίσκο, ωστόσο, μια μερίδα του κοινού διαπιστώνει κάποια αλλαγή πλεύσης. Πολλοί αγκάλιασαν το Sahkohairioon, αλλά κάποιοι μουσικοκριτικοί δεν έδειξαν τον ίδιο ενθουσιασμό και ανταπόκριση, όπως στους προηγούμενους δίσκους σας. Εσείς τι πιστεύετε γι’ αυτό;
Λοιπόν, στον πρώτο δίσκο ακούγαμε μόνο επαίνους από τους κριτικούς. Στον δεύτερο δίσκο ο ενθουσιασμός είχε κάπως μειωθεί. Πέρα από αυτό όμως, οι συγκεκριμένοι δίσκοι τελικά ενσωματώθηκαν σε ό,τι ονομάζουμε «κλασικό φινλανδικό rock των 00s». Ο χρόνος θα κρίνει αν τελικά και το νέο μας άλμπουμ θα έχει ανάλογη πορεία, αν και έχω αμφιβολίες γι’ αυτό. Η αλήθεια είναι ότι πλέον δεν με απασχολεί εάν αρέσει η όχι σε κάποιους το Sahkohairioon, γιατί έγινε και τελείωσε. Ήδη προετοιμάζω το επόμενο δισκογραφικό μας βήμα.
Τι δουλειά έκανες προτού ασχοληθείς με τη μουσική; Είσαι full time μουσικός ή όχι;
Σχεδόν τα μισά μου έσοδα αυτή τη στιγμή προέρχονται από τους Risto. Τα υπόλοιπα μισά τα βγάζω ως ελεύθερος επαγγελματίας στη μουσική παραγωγή και στην ηχοληψία. Πριν τους Risto είχα εργαστεί σαν πωλητής στην ψαραγορά, σαν βοηθός ψυχαναλυτή, σαν γραμματέας και σαν πλανόδιος πωλητής σε πλατείες. Τον περισσότερο καιρό ήμουν άνεργος.
Γράφεις μουσική και για παιδιά. Πώς και το αποφάσισες; Οφείλεται στο γεγονός ότι έγινες πατέρας;
Έχω γράψει μερικά τραγούδια που, αν τα ακούσει κάποιος, σίγουρα θα σκεφθεί ότι απευθύνονται στα παιδιά, αλλά στην πραγματικότητα έχουν γραφτεί για τους μεγάλους. Αυτό συνέβη χρόνια πριν τη γέννηση του γιού μου. Ο σκοπός αυτών τον τραγουδιών είναι η μεταλαμπάδευση κάποιων εμπειριών και στοιχείων από την παιδική ηλικία στον κόσμο των μεγάλων. Κι αυτό γίνεται για να μπορέσουν οι ενήλικες να αποκτήσουν μια πιο φρέσκια ματιά στον κόσμο και να ξανανιώσουν κάτι από τον ενθουσιασμό που είχαν ως παιδιά απέναντι στα πράγματα. Βέβαια μέχρι αυτή τη στιγμή κανείς δεν έτυχε να μου πει ότι αυτό το εγχείρημα στέφθηκε με επιτυχία. Ωστόσο είναι καλά τραγούδια.
Πώς προέκυψε η ιδέα για τη ζωντανή ηχογράφηση που κυκλοφόρησε με τίτλο Risto Live!; Θεωρείς ότι μεταφέρθηκε σε αυτό τον δίσκο η ατμόσφαιρα των συναυλιών σας;
Όλοι συνήθως γκρινιάζουν ότι τα στουντιακά μας άλμπουμ είναι περισσότερο φτωχά σε σχέση με τις συναυλίες μας, οι οποίες προκαλούν έξαλλα ξεσπάσματα από το κοινό. Έτσι αποφασίσαμε να ηχογραφήσουμε μια-δυο συναυλίες μας και να κυκλοφορήσουμε επιλεγμένο υλικό σε ένα live άλμπουμ. Τώρα οι ίδιοι άνθρωποι παραπονιούνται ότι δεν μπορούν να ακούσουν αυτό το φρενιασμένο ήχο στο σπίτι τους γιατί δεν έχει, λένε, καμία σχέση με το να βρίσκεται κάποιος στη συναυλία! Εγώ πάλι λέω ας πιστεύουν ό,τι θέλουν...
Η φινλανδική σκηνή φαίνεται ότι έχει πάρει τα πάνω της τελευταία. Ποια σχήματα, δισκογραφικές, μουσικούς εσείς ξεχωρίζετε;
Από εταιρείες συστήνω τις Of The Record και φυσικά τη Fonal, όπως επίσης τη Helmi-Levyt, τη Lipposen Levy Ja Kasetti και τους καταλόγους της Ektro. Σχεδόν όλα όσα βγάζουν είναι καλά. Από μπάντες που δεν ανήκουν σε αυτά τα labels και αξίζει κάποιος να ακούσει είναι οι Jaakko & Jay, οι Jesse, οι Micragirls, οι Aavikko, οι Pintandwefall, οι Radiopuhelimet και οι Jolly Jumpers.
Υπάρχουν κάποιοι μουσικοί με τους οποίους θα θέλατε να συνεργαστείτε;
Δεν έχουμε κάποια ιδιαίτερη προτίμηση. Μερικές φορές αναλαμβάνω την παραγωγή σε κάποιες μπάντες και μουσικούς, πολλούς από τους οποίους βρίσκω ενδιαφέροντες. Η μεγαλύτερη τιμή που μέχρι αυτή τη στιγμή έχω εισπράξει είναι όταν το παιδικό μου είδωλο, ο Kari Peitsamo, με φώναξε να αναλάβω τη παραγωγή του 50ου άλμπουμ του, με τους Risto να παίζουν μαζί του σαν backing μπάντα σε αυτή την ηχογράφηση!
Τι να περιμένουμε από τους Risto από ’δω και πέρα;
Κάποτε ο Sibelius (Φινλανδός συνθέτης 1865-1957) είπε στη γυναίκα του, η οποία τον ρώτησε τι ώρα θα γύριζε στο σπίτι από το εστιατόριο όπου είχε πάει για φαγητό: «Είμαι συνθέτης, όχι μάντης».
Στο δελτίο τύπου με αφορμή την τελευταία κυκλοφορία της μπάντας διαβάζουμε ότι οι Risto δεν αναζητούν την φήμη. Τι αναζητούν;
Την αγάπη και την αλήθεια.