Το άλμπουμ των Terror X Crew Η Πόλις Εάλω (1997) επανακυκλοφόρησε πρόσφατα σε μια έκδοση που γνώρισε πρωτοφανή επιτυχία, μιας και σπάνια πια βλέπουμε εγχώριες hip hop δουλειές σε βινύλιο. Θα ήθελες να αναφέρεις μερικά πράγματα για το τι προσέφερε το remaster, αλλά και πόσο σημαντική είναι η ποιότητα του ήχου για εσάς; Ειδικά όσον αφορά το Ἔσσεται Ἦμαρ (2001), θεωρώ πως θα ήταν πολύ ανώτερο αν επιχειρούσατε νέα μίξη με τα μέσα που διαθέτετε σήμερα...
Δεν νομίζω ότι έχει κάποια παραπάνω σημασία η όλη επανέκδοση, πέραν της μουσειακής της αξίας. Και αυτή απευθύνεται αποκλειστικά στους λίγους ρομαντικούς συλλέκτες βινυλίου. Βέβαια, η όλη βελτίωση του ηχητικού αποτελέσματος είναι εμφανής, αλλά δεν έχει να κάνει με τη δική μας τεχνογνωσία, παρά με την αντίστοιχη του εργοστασίου που ανέλαβε τη κοπή προ 20ετίας. Ρώτα και τον Alx, ο οποίος γνωρίζει πολύ καλύτερα τα τεχνικά θέματα.
Παρατηρώντας πάντως ένα τόσο καλό αποτέλεσμα, η αλήθεια είναι πως ανυπομονώ για την επανέκδοση των υπόλοιπων δύο άλμπουμ μας. Αλλά ακόμη κι αν δεν υπήρχε η ίδια η βελτίωση του ηχητικού τμήματος, η αίσθηση ενός βινυλίου στα χέρια μας, με δικά μας κομμάτια, είναι ένα συναίσθημα που δεν έχουμε χορτάσει...
Υπάρχουν πλάνα για επανατύπωση του Η Πόλις Εάλω στο μέλλον; Έχετε σκοπό να επανεκδόσετε και τα υπόλοιπα άλμπουμ των Terror X Crew;
Ο Alx έχει ρίξει την ιδέα για σταδιακή επανέκδοση όλων των άλμπουμ. Αν και στην αρχή ήμουν δύσπιστος, ομολογώ πως θα στηρίξω και θα χαρώ πολύ αν πιάσω στα χέρια μου τη Γεύση Του Μένους και το Ἔσσεται Ἦμαρ σε 12 χορταστικές ίντσες. Στο οποίο έπαιξε ρόλο τόσο η ανταπόκριση του κοινού, όσο και το συνολικό αποτέλεσμα.
Η Εκδοχή Έψιλον ήταν στα σκαριά για υπολογίσιμο διάστημα. Αν δεν απατώμαι, ανέφερες ότι επρόκειτο να κυκλοφορήσει το 2012, στην επανηχογράφηση του "Πού'ν'οι Πέννες" σας. Γιατί χρειάστηκε τόσο χρόνο ώστε να υλοποιηθεί και πώς αισθάνεσαι για την ανταπόκριση έως στιγμής;
Η Εκδοχή γραφόταν και ξεγραφόταν επί πολλά έτη. Πολλά κομμάτια των Α/Ε προορίζονταν για αυτήν. Και το αρχικό πλάνο ήταν να κυκλοφορήσει το ’12, με 6 κομμάτια συνολικά. Οι λόγοι που δεν μου το επέτρεψαν ήταν απλά προσωπικοί. Και έτσι, αφού πέρασε λίγος καιρός ακόμη, δημιουργήθηκαν και άλλα κομμάτια, που είχαν τη θέση τους στο άλμπουμ. Η αλήθεια, για την ακρίβεια, είναι πως τελείωσε όταν σταμάτησα πια να προσθέτω κομμάτια.
Νομίζω πως το τελικό σύνολο, αν και ετερόκλητο, είναι αρμονικά δεμένο. Ή τουλάχιστον αυτήν την εντύπωση έχω και αυτήν την εντύπωση μου δίνει και η ανταπόκριση των ακροατών, οι οποίοι ξεχωρίζουν διαφορετικά κομμάτια και συνδυάζουν διαφορετικά γούστα. Χαίρομαι αλήθεια πολύ από την ανταπόκριση του κοινού. Περίμενα ότι θα υπάρχει ανταπόκριση από 35άρηδες και πάνω –και όντως υπήρχε– αλλά είναι οι 20χρονοι που με εκπλήσσουν, με την ωριμότητα του να επεξεργάζονται ό,τι ακούν.
Η Εκδοχή Έψιλον φέρει σεβαστή ποικιλία ήχων. Αισθάνεσαι ποτέ την ανησυχία ότι πρέπει να εξερευνείς τον ήχο σου; Ή θεωρείς πως η προσήλωση σε προεπιλεγμένες κατευθύνσεις λειτουργεί εξίσου καλά;
Καμιά φορά υπάρχει η ανάγκη να εξερευνήσω τον ήχο μου, καμιά φορά όχι. Εξαρτάται από το συναίσθημα που θέλω να βγάλω. Όπως και το κλίμα που θέλω γύρω από τον στίχο μου. Νομίζω πως οποιαδήποτε από τις δύο κατευθύνσεις και αν επιλέξει ένας καλλιτέχνης, στο τέλος κρίνεται για το δέσιμο μεταξύ λόγου και συναισθήματος.
Το βιντεοκλίπ για το "Για Τη Γενιά Μου" είναι εξαιρετικό και συμπλέει με το κλίμα της εποχής, ακόμη και αισθητικά (χρήση ασπρόμαυρης/γκριζωπής αντίληψης). Έχεις σκοπό να οπτικοποιήσεις περισσότερα τραγούδια;
Μακάρι να μπορούσα. Είναι και το ζήτημα του κόστους παραγωγής, άλλωστε, το οικονομικό. Δεν θέλω να καταλήγω πάντα στη φθηνή λύση μιας κάμερας, μπροστά από ένα τοίχο, κλπ. Αν είναι να γίνει ένα βίντεο, ας αξίζει τον χρόνο του. Θέλω να μπορεί να αναδείξει έναν άλλον καλλιτέχνη, σκηνοθέτη ή μοντέρ και έχω πολλούς τριγύρω μου. Και φυσικά δεν θέλω ούτε αυτοί να δουλεύουν δωρεάν, οπότε πάμε με λίγα και καλά.
Να αναμένουμε κάποια βινυλιακή έκδοση και αυτού του δίσκου; Πότε αλήθεια θα γίνει το επόμενο δισκογραφικό βήμα;
Είχε προγραμματιστεί να κυκλοφορήσει και σε βινύλιο, ναι. Ήταν όλα έτοιμα. Από εξώφυλλο και μάστερινγκ, μέχρι και δυνατό crowd funding. Αλλά ήταν εκείνο το καλοκαίρι του ’15, με τους ελέγχους κεφαλαίων, κατά τη διάρκεια του οποίου καμία τράπεζα δεν ήθελε να στείλει στο εξωτερικό το ποσό που προαπαιτούσε το εργοστάσιο κοπής. Οπότε μείναμε με τη λαχτάρα, τόσο εγώ, όσο και οι υπόλοιποι στην Chicken Run Records. Άλλος ένας λόγος, λοιπόν, για να κατηγορούμε την τρομερή αυτή κυβέρνηση. Θα ήθελα να το κόψω σε βινύλιο κάποια στιγμή, αλλά, όπως ξέρεις, δεν συνηθίζω να ενεργώ με σύστημα και πρόγραμμα. Γι' αυτό δεν ξέρω και πότε θα έχω καινούρια κυκλοφορία. Ετοιμάζω πάντως πολλά πράγματα ταυτόχρονα, κάποια θα έρθουν σύντομα, για κάποια άλλα πάλι μπορεί να περάσουν χρόνια.
Είσαι δημιουργός που προσέχει αρκετά τα βήματά του, όπως και τις δουλειές που κυκλοφορεί. Πόσο σημαντικό θεωρήσεις κάθε κομμάτι να είναι καλό, αλλά και να υπάρχει λόγος που βρίσκεται στον δίσκο; Επίσης, τι σε επηρρεάζει, αλλά και τι σε αποθαρρύνει ανά καιρούς;
Είναι πολύ σημαντικό. Πρέπει κάθε κομμάτι να έχει λόγο ύπαρξης. Aυτός ο λόγος μπορεί να είναι ασήμαντος, αλλά πρέπει να υφίσταται. Έχω ξαναπεί και θα το ξαναπώ: κάθε κομμάτι πρέπει να έχει πίσω του μια ιδέα, όσο το δυνατόν πιο πρωτότυπη. Αλλιώς είναι χάσιμο χρόνου, τόσο για τον καλλιτέχνη και για τον ακροατή.
Πηγαίνοντας πίσω στους Α/Ε, το άλμπουμ Ο Διαλεχτός Της Άρνησης Κι Ο Ακριβογιός Της Πίστης (2007) αποτελούσε μια κυκλοφορία ανανεωτική για τα δεδομένα της εγχώριας σκηνής –έστω κι αν ανάλογα εγχειρήματα είχαν ήδη λάβει χώρα από σχήματα του εξωτερικού. Πώς και δεν υπήρξε ανάλογη συνέχεια;
Αυτή η μπάντα νομίζω πως ήταν μια τυχαία στιγμή που έφερε κοντά μουσικούς με διαφορετικό υπόβαθρο –και οι πορείες τους έμελλε να συμπορευθούν. Όσο διαφορετικοί ήταν πριν, τόσο διαφορετικοί έγιναν και κατά τη διάρκεια της συνεργασίας. Δύσκολα όμως διαρκούν αυτές οι συνεργασίες. Καλό ήταν δηλαδή όσο κράτησε, αλλά και ακόμα καλύτερο, επειδή διήρκησε λίγο.
Προσωπικά, θεωρώ πως διαφαίνεται ένα κύμα νέων σχημάτων και MCs, που ολοένα και βελτιώνονται σε κάθε προσπάθεια. Ειδικά η συνεργασία των Οπλιστή & Ηχοδότη υπό τον τίτλο Όπως Είχαμε Πει ενδέχεται να αποτελεί την αγαπημένη μου hip hop κυκλοφορία, σε μια χρονιά φανταστική για το είδος. Τι θεωρείς πως πυροδότησε μια ώθηση που σταδιακά κλιμακωνόταν τα τελευταία χρόνια; Ίσως η κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα μας, μιας και όλοι «θέλουν κάτι να πουν»;
Θα μου επιστρέψεις να μην εκφέρω γνώμη για μεμονωμένα πρόσωπα ή μουσικά σχήματα. Νομίζω ότι η κριτική –είτε θετική, είτε αρνητική– δεν θα τους κάνει καλό. Δεν μ' άρεσε ποτέ να επεμβαίνω με τέτοιον τρόπο στην πορεία νέων καλλιτεχνών. Πάντως θα συμφωνήσω μαζί σου, υπάρχει οργασμός δημιουργίας και μέσα σε αυτόν διαφαίνονται πολλές αξιόλογες δουλειές. Βέβαια οι περισσότεροι είναι κάπως υποτονικοί για τα γούστα μου. Περιμένω από τους νέους ανθρώπους να δείξουν πιο πολλή ενέργεια και τσαμπουκά. Επίσης περιμένω να σταματήσουν να περιγράφουν τα προβλήματά τους, αλλά να αρχίσουν να προτείνουν πρωτότυπες ιδέες για τη λύση τους.
Στις 26 Ιουλίου αναμένεται η συμμετοχή σου στο Athens Urban Squad Open Air Festival. Θα ήθελες να αναφέρεις κάποια σχόλια για τη διοργάνωση, όπως και για τα υπόλοιπα ονόματα τα οποία συμμετέχουν;
Πιστεύω ότι θα είναι μια ένδοξη στιγμή στο φετινό μου καλοκαίρι. Κατ’ αρχάς δεν θυμάμαι να έχω παίξει ποτέ μαζί με τις Ρόδες. Επιπλέον, έχω πολύ καιρό να δω τους Αφους Στραβαλέξη ζωντανά. Και πάντα περνάμε υπέροχα, άλλωστε, όταν μαζευόμαστε με Σίφου, Έμπνε, Σέξπυρ κι όλο το παρεάκι. Κι όλα αυτά σε παραλία. Περιμένω λοιπόν να περάσουμε υπέροχα και να μεταδώσουμε αυτό το συναίσθημα και στο κοινό.
Για το κλείσιμο, θα επιστρέψω στην αρχή. Έχει περάσει ποτέ από τον νου σου μια ζωντανή επανεμφάνιση των Terror X Crew, με την ευκαιρία της επανακυκλοφορίας του Η Πόλις Εάλω;
Χα! Όχι.
{youtube}MgCTAWgTf7Y{/youtube}
