Κινάμε απ' το MeanTime, το νέο σόλο άλμπουμ του, για να ανοιχτούμε στη σύνθεση, στην τραγουδοποιία, στο εγχώριο δισκογραφικό και ακροατικό μέτωπο και σε άλλα τινά που άπτονται όλων των σχετικών με τη μουσική ιδιοτήτων του –και είναι ομολογουμένως κάμποσες...
Συνθέσεις, τραγούδια, ηλεκτροακουστική μουσική, μουσική για παιδιά, αν μην τι άλλο η παραγωγή σας εγγράφεται σε πολλές διαφορετικές εκφάνσεις. Σας διαλέγουν ή τις διαλέγετε, και πώς; Έχετε ιδιαίτερη προτίμηση;
Τα τελευταία χρόνια έχω μια προτίμηση στις οργανικές συνθέσεις. Έχει εκφραστεί άλλωστε και δισκογραφικά αυτό. Αλλά είναι μάλλον μία φάση που περνάω, δεν ξέρω πόσο θα κρατήσει. Κατά τα άλλα, διαλέγω το μέσο που ταιριάζει με αυτό που θέλω κάθε φορά να εκφράσω. Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις που μια ιδέα «σφηνώνεται» στο κεφάλι μου και επιμένει. Όπως και να ’χει, όλα αυτά είναι μέσα έκφρασης. Είναι όλα μουσική.
Ναι μεν όλα τους είναι μουσική, αλλά φαντάζομαι πως η δημιουργική σας διαδικασία προσαρμόζεται αναλόγως. Θα θέλατε να μας περιγράψετε, έστω και στα στενά πλαίσια μιας τέτοιας συνέντευξης;
Πράγματι, η δημιουργική διαδικασία προσαρμόζεται αναλόγως. Είναι πολύ φυσιολογικό για έναν συνθέτη να λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο. Στην ουσία η διαδικασία προσαρμογής έγκειται στο ότι εκμεταλλεύεται κάθε φορά τη γνώση του –και την αντίληψη με την οποία τον εφοδιάζει η γνώση του– προκειμένου να εκφράσει αυτό που θέλει. Σε συνδυασμό εννοείται με τη δημιουργικότητα του και με τη φαντασία του.
Πρακτικά μιλώντας (και στα πράγματι στενά πλαίσια μιας συνέντευξης), κατ' αρχήν επιλέγω τη φόρμα μέσα από την οποία μου ταιριάζει να εκφράσω το εκάστοτε ζητούμενο. Η φόρμα με τη σειρά της θέτει ζητήματα δομής. Η δομή υπαγορεύει μια σειρά συνθετικών τεχνικών προκειμένου να «εξυπηρετηθεί», ενώ ταυτόχρονα σχεδόν αποκλείει άλλες τεχνικές. Ακούγεται σαν μια απολύτως εγκεφαλική και τεχνική διαδικασία, στην πράξη όμως δεν είναι. Ή, πιο σωστά, δεν ξεκινάει ως τέτοια. Ξεκινάω (κατά κανόνα) να γράφω τελείως αυθόρμητα και, αφού ολοκληρωθεί μια πρώτη φάση της διαδικασίας, κοιτάζω το αποτέλεσμα «από απόσταση», ας πούμε. Τότε γίνονται οι σχετικές «διορθώσεις».
Το “Is This Real?” το οποίο περιέχεται στο τελευταίο σας άλμπουμ «είναι μια σύνθεση ηλεκτροακουστικής μουσικής (της κατηγορίας sound-text) που διακρίθηκε στον διαγωνισμό Musica Viva Festival 2012 – Sound Walk (Πορτογαλία)». Πρώτον, πώς έφτασε μέχρις εκεί η χάρη σας και, δεύτερον, τι είναι αυτό το sound-text;
Sound-Text Composition είναι το είδος της ηλεκτροακουστικής σύνθεσης που αντιλαμβάνεται τον λόγο (είτε αυτός είναι κείμενο, είτε σκόρπιες φράσεις, είτε απλώς άναρθρος λόγος) ως ακόμη έναν ήχο και όχι ως στίχο ή ως κείμενο που πρέπει απαραίτητα να ακουστεί και να γίνει κατανοητό. Αφαιρεί από τον λόγο το νόημά του (η τμήμα αυτού) και του δίνει μια εικαστική διάσταση. Το είδος αυτό άρχισε να αναπτύσσεται στη Σουηδία τη δεκαετία του 1960 και πλέον είναι ένα κοινώς αποδεκτό παρακλάδι της ηλεκτροακουστικής μουσικής. Το Musica Viva Festival, τώρα, γίνεται σε ετήσια βάση στην Πορτογαλία εδώ και 13 χρόνια. Και στο πλαίσιό του προκηρύσσεται διαγωνισμός ηλεκτροακουστικής μουσικής. Είναι καθιερωμένος πλέον ετήσιος διαγωνισμός –φέτος υπέβαλλαν αίτηση 104 συνθέτες από 30 χώρες. Το θέμα του ήταν συνθέσεις sound-text σύντομης διάρκειας. Υπέβαλα λοιπόν το “Is This Real?” και διακρίθηκε.
Το πιο πρόσφατο άλμπουμ σας τιτλοφορείται MeanTime. MeanTime όπως αυτό που συμβαίνει στο μουσικό τώρα; MeanTime όπως εκείνο που συμβαίνει εκ παραλλήλου με το κοινωνικό τώρα;
Και τα δύο μαζί. Ο τίτλος είναι αμφίσημος. MeanTime όπως ένα «ενδιάμεσο» στάδιο στη προσωπική μου πορεία, κατά το οποίο αισθάνθηκα την ανάγκη επαναπροσδιορισμού όσον αφορά στον ρόλο του μουσικού στη σημερινή κοινωνία. MeanTime όπως η «σκληρή εποχή» που ζούμε, η οποία ελπίζω ότι θα είναι ένα επίσης «ενδιάμεσο» στάδιο. Και βέβαια η διάδραση των δύο παραπάνω.
Η σύνδεση με το κοινωνικό γίγνεσθαι –ή έστω η προσπάθεια διασύνδεσης– συμβαίνει κατ' επιλογήν ή είναι αναπόφευκτο παράγωγο μιας βιωματικής σχέσης;
Δεν είμαι ο συνθέτης που κάθεται στο γυάλινο κλουβί του με μόνη έννοια να εκφράσει τον εσωτερικό του κόσμο ή/και να προβάλει τις εμμονές του, ερήμην του περιβάλλοντός του. Ο μόνος τρόπος που μπορώ να λειτουργήσω (και άρα να δημιουργήσω) είναι ως μέλος ενός κοινωνικού συνόλου. Γράφω για τον κόσμο. Κάνω στον κόσμο μια πρόταση που –εντός του εκάστοτε δεδομένου κοινωνικού πλαισίου– θεωρώ ότι τον ενδιαφέρει ή/και θα λειτουργήσει επικουρικά στις προσωπικές του αναζητήσεις. Είναι επιλογή μου, άρα και ταυτόχρονα ανάγκη μου. Θα ήθελα να προσθέσω και το εξής: ο «κόσμος» δεν είναι μια αόριστη έννοια. Ο «κόσμος» είναι εσύ, εγώ, ο αναγνώστης που διαβάζει αυτή τη στιγμή. Ο «κόσμος» αποτελείται από ιδιαιτέρως συγκεκριμένες μονάδες.
Πέραν της πρόσφατης ζωντανής παρουσίασης του MeanTime, έχω την εντύπωση πως αισθάνεστε πιο άνετα στο στούντιο, παρά στο σανίδι. Ισχύει κάτι τέτοιο;
Είναι πολύ λογικό να δημιουργείται αυτή η εντύπωση, μιας και είχα πάψει να είμαι ενεργός συναυλιακά από το 2006 –ως τότε διατηρούσα εξαμελή μπάντα και κάναμε τακτικά live. Απορροφήθηκα όμως από την ενασχόλησή μου με την Puzzlemusik, δούλεψα επίσης ως μουσικός επιμελητής κάποια χρόνια στην τηλεόραση και οι ζωντανές εμφανίσεις μπήκαν σε δεύτερη και τρίτη μοίρα. Αυτές οι δραστηριότητες, σε συνδυασμό με την πάγια απασχόλησή μου με τη μουσική για θέατρο, τη διδασκαλία (διδάσκω σε Ωδείο) και, βέβαια, την ηχογράφηση των άλμπουμ μου, με ανάγκασαν να διακόψω τις ζωντανές εμφανίσεις. Με δυο λόγια, δεν προλάβαινα πια να κάνω live! Είναι απαιτητική η διαδικασία. Στο στούντιο πράγματι αισθάνομαι πολύ άνετα αλλά δεν ισχύει ότι δεν αισθάνομαι άνετα και στη σκηνή. Μου έλειψαν τόσα χρόνια τα live σε βαθμό…εκνευρισμού! Γι' αυτό και πλέον οργάνωσα έτσι τις δραστηριότητές μου, ώστε να αρχίσω να παίζω ξανά.
Εκτός από τα solo performances με αφορμή το MeanTime (που θα είναι σποραδικά), ενεργοποιήσαμε εκ νέου με τον Socos το παλιό μας side project των 3rd Man Element. Οι δυο μας αυτοσχεδιάζουμε ελεύθερα έχοντας για καλεσμένο μας έναν διαφορετικό… 3rd Man κάθε φορά. Το πρώτο live αυτής της νέας περιόδου των 3rd Man Element θα γίνει στο 6 D.O.G.S. στις 15 Ιανουαρίου. Καλεσμένος μας θα είναι ο φλαουτίστας Στέλιος Ρωμαλιάδης (Lüüp). Θα ακολουθήσει βέβαια και συνέχεια, με άλλους καλεσμένους. Παράλληλα στήσαμε με τη Μαρία Λατσίνου ένα συναυλιακό σχήμα στο οποίο η Μαρία θα τραγουδάει τραγούδια μου. Αρκετά από τα ήδη δισκογραφημένα (είτε τα έχει πρωτοερμηνεύσει εκείνη στους δίσκους μου, είτε όχι) μαζί με κάποια καινούργια. Είμαι ενθουσιασμένος και με αυτό. Ξεκινάμε πρόβες πολύ σύντομα.
Όντως, εκτός των άλλων λειτουργείτε και με την ιδιότητα του καπετάνιου μιας εκ των τελευταίων παραγωγικών δισκογραφικών της ημεδαπής. Τι νέα απ' το μέτωπο;
Μετά από ένα προγραμματισμένο πολύμηνο διάστημα κατά το οποίο δεν υπήρξαν νέες κυκλοφορίες, βγήκαν ήδη το φθινόπωρο δύο άλμπουμ (το δικό μου MeanTime και το Urban Jazz του Baby Trio). Για τους πρώτους μήνες του 2013 έχουν ήδη προγραμματιστεί 3 νέες κυκλοφορίες και είναι πιθανό να γίνουν τέσσερις τελικά.
Ξέρετε, τυχαίνει κάποιες φορές να επισκέπτομαι πολυκαταστήματα πολιτισμού (καθώς λένε) στο κέντρο της πόλης, κι ενώ στα περισσότερα τμήματα επικρατεί η σχετική βουή, μόλις φτάνω στο τμήμα της μουσικής αντικρίζω τους υπαλλήλους να παλεύουν με τις μύγες... Είναι πλέον υπόθεση ειδικών ακροατηρίων η αγορά μουσικής –ανεξαρτήτως μορφής;
Το κοινό πλέον δεν ενδιαφέρεται για τη δισκογραφία. Το κακό αυτό έχει τις ρίζες του πολλά χρόνια πίσω –πολύ πριν τα χρόνια της κρίσης. Σταδιακά το ακροατήριο συρρικνώθηκε τόσο, ώστε πλέον η αγορά ενός άλμπουμ να έχει γίνει κάτι σαν…ψήφος. Δηλαδή: «δεν πολυενδιαφέρομαι να αγοράζω άλμπουμ, το έχω βγάλει σαν διαδικασία από τη ζωή μου, αλλά θα αγοράσω π.χ. αυτό το τάδε για να στηρίξω τον συγκεκριμένο καλλιτέχνη».
Νιώθω λοιπόν ότι δεν είναι τόσο υπόθεση ειδικών ακροατηρίων πλέον η αγορά μουσικής –τουλάχιστον όχι όσο ήταν κάποτε. Έχω την εντύπωση ότι περισσότερο έχει να κάνει με τους ελάχιστους που έχουν απομείνει, όσους επιμένουν να επιθυμούν να έχουν στα χέρια τους έναν φυσικό φορέα μουσικής. Ανήκω κι εγώ σε αυτούς. Νομίζω ότι το μόνο συνειδητοποιημένο ειδικό ακροατήριο το οποίο υπάρχει στις μέρες μας είναι αυτό που προτιμά το βινύλιο.
Από τη δική μου εμπειρία, βλέπω ότι ο ακροατής ακούει πια με ευχαρίστηση πολλά και διάφορα είδη μουσικής χωρίς να τον πολυενδιαφέρει ποια «ταμπέλα» θα βάλει σε ό,τι ακούει. Κατά τα άλλα (και σε άμεση σχέση με τις…μύγες που αναφέρθηκαν) εννοείται ότι τα πράγματα είναι πάρα πολύ δύσκολα καθώς δίπλα στα πάγια προβλήματα (π.χ. η έλλειψη ενδιαφέροντος του κοινού που ήδη αναφέρθηκε, ο ευτελισμός του CD και λοιπά) ήρθαν να προστεθούν και άλλα απείρως σημαντικότερα προβλήματα –όπως η άνευ προηγουμένου ανεργία, οι επαχθείς αλλαγές στα εργασιακά, η διάρρηξη του κοινωνικού ιστού κλπ.
Στην Puzzlemusik έχουν στηθεί νέες δομές που της επιτρέπουν –προς το παρόν τουλάχιστον– να συνεχίζει δημιουργικά. Προχωρούμε και όπου βγει...
Να τολμήσω να ρωτήσω την αγαπημένη σας κυκλοφορία της Puzzlemusik, ή θα λάβω διπλωματική απόκριση;
… :)
{youtube}y7b-RBoY9ow{/youtube}
