Συναισθήματα και προβληματισμοί, ταξίδια σε προορισμούς πότε οικείους και πότε ξένους, αλλά πάντα εσωτερικούς: αυτή τη γεύση αφήνει ο κύκλος μουσικών παραστάσεων στο θέατρο Κάππα, με θέμα το κοινωνικό/πολιτικό τραγούδι, και δημιουργίες σπουδαίων ξένων και Ελλήνων συνθετών –όπως ων Χατζιδάκι, Ανδρέου και Λοΐζου. Η αυλαία πέφτει την επόμενη Δευτέρα, 28 Φεβρουαρίου, με μία μοναδική παράσταση η οποία σκοπό έχει, πάντα μέσα από τη μουσική, να αναδείξει πολιτισμικά και κοινωνικά στοιχεία της Λατινικής Αμερικής και της Ελλάδας, με το πάντρεμα των αισθαντικών φωνών της Χιλιανής IsabelParra και της Ελένης Πέτα. Με την ευκαιρία της παράστασης, αλλά και του επερχόμενου δίσκου της Duende, ρωτήσαμε την Ελένη Πέτα τα παρακάτω…
Είναι η πρώτη φορά που η δισκογραφική σου δουλειά ταυτίζεται με τις μουσικές σου παραστάσεις. Tι σημαίνει για σένα «duende» και τι σε οδήγησε στη δημιουργία της συγκεκριμένης μουσικής παράστασης και συνάμα του νέου σου δίσκου;
Ήταν επιθυμία μου να κάνω μια δουλειά με ξένα τραγούδια, μιας και τα τελευταία επτά περίπου χρόνια ασχολούμαι αρκετά με το ξένο ρεπερτόριο. Επίσης, όπως πολύ σωστά επισήμανες, ήθελα η δισκογραφική μου δουλειά να μπορεί να παρουσιαστεί παράλληλα και στις ζωντανές μου εμφανίσεις, κάτι που δεν έκανα συνήθως. Το duende, σαν όρος, είναι μια έννοια αφηρημένη. Χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά απ' τον σπουδαίο Ισπανό ποιητή Φρεντερίκο Γκαρθία Λόρκα για να εκφράσει τη φλόγα, το πάθος, τη μαγεία που περικλείεται στην τέχνη γενικότερα. Για μένα το duende είναι η δύναμη που έχουν κάποια τραγούδια να με κερδίζουν από το πρώτο άκουσμα –και ας είναι σε γλώσσες τις οποίες δεν γνωρίζω.
Από το Άρωμα Παράξενο, με τον Κωστή Ζευγαδέλλη και τη Γιώτα Βασιλακοπούλου στο Duende, μία συλλογή τραγουδιών από πολλές χώρες, και συμμετοχή του AlDiMeola. Πού οφείλεται αυτή η αλλαγή και τι θέλεις να εκφράσεις μέσα από τον καινούργιο σου δίσκο;
Είμαι άνθρωπος των αλλαγών και του πειραματισμού! Μου αρέσει πολύ να δοκιμάζω τις δυνάμεις μου και θέλω να εμβαθύνω στη μουσική μεγαλώνοντας. Ο δίσκος περιέχει τραγούδια από διάφορες χώρες (Γαλλία, Ισπανία, Ισραήλ, Αγγλία, Πορτογαλία, Μεξικό) αλλά και δύο πολύ αγαπημένα μου απ' την Ελλάδα, που σίγουρα έχουν duende. Όπως ανέφερες, στο Duende συμμετέχει πράγματι ο σπουδαίος κιθαρίστας Al Di Meola. Πρέπει να σου πω ότι όλα έγιναν πολύ απλά και μουσικά. Ο Al είναι ένας υπέροχος, πάνω απ' όλα, άνθρωπος. Είναι τιμή για μένα και για τον Παναγιώτη Μάργαρη να συμμετέχει στο δίσκο μας μια τόσο μεγάλη προσωπικότητα της διεθνούς μουσικής. Ο δίσκος αυτός ήταν μία ανάγκη μου. Χαίρομαι λοιπόν που καταφέραμε να την πραγματοποιήσουμε, παρόλο που ζούμε στην Ελλάδα, άρα το πιο φυσιολογικό θα ήταν να κάνω πάλι ένα CD με ελληνικά τραγούδια.
Στο άλμπουμ συναντάμε τραγούδια από PinkFloyd και Police μέχρι Madredeus και Θεοδωράκη. Με ποια κριτήρια διάλεξες τα συγκεκριμένα τραγούδια και όχι κάποια άλλα;
Είναι τραγούδια τα οποία λέω τα τελευταία χρόνια στις εμφανίσεις μου και τ' αγαπάει πολύ ο κόσμος. Μου ζητούσαν επίμονα να ηχογραφήσω κυρίως τα ξένα τραγούδια και από εκεί γεννήθηκε η όλη ιδέα! Βέβαια, το duende δεν το έχουν μόνο τα ξένα τραγούδια, κι έτσι επιλέξαμε να βάλουμε και τα δύο αγαπημένα μας ελληνικά, που σου ανέφερα και πιο πριν: είναι το “Δρόμοι Παλιοί” του Μίκη Θεοδωράκη σε ποίηση Μανόλη Αναγνωστάκη και το “Γαλάζιο Καστανό” του Γιώργου Ανδρέου.
Στις 28 Φεβρουαρίου, στο Θέατρο Κάππα το Duende επιστρέφει και συναντά το Encuerto, με την Issabel Parra και το Roberto Trenca. Πες μας μερικά πράγματα για αυτή τη συνεργασία. Πώς προέκυψε, πώς αισθάνεσαι;
Είναι πολύ σημαντικές τέτοιες οι συνεργασίες για μένα! Το θεωρώ πολύ σπουδαίο να σε επιλέγουν άνθρωποι από άλλες χώρες και άλλες κουλτούρες, για να συνεργαστείς μαζί τους. Έτσι έγινε με την Isabel Parra, με τον Al Di meola και, πριν έναν χρόνομ με τον Yousou n' Dour. Η Isabel ήθελε να κάνει μια συνεργασία με κάποιον νέο καλλιτέχνη στην Ελλάδα, της πρότειναν εμένα, με άκουσε και συμφώνησε. Και μιας και στο Κάππα –όπου έκανα ήδη αρκετές εμφανίσεις με το Duende και τον Μάργαρη– ξεκίνησε ένας κύκλος για το πολιτικό τραγούδι, τι καλύτερο να κλείσει ο κύκλος αυτό με μια εκπρόσωπο του είδους σαν την Isabel Parra.
Από τους νέους καλλιτέχνες έχεις ξεχωρίσει κάποιους με τους οποίους θα ήθελες να συνεργαστείς, και νομίζεις ότι έχουν να δώσουν πράγματα;
Πάντα υπάρχουν ταλέντα και χαίρομαι όταν συναντώ τέτοια άτομα. Το πρόβλημα είναι ότι, τις περισσότερες φορές, αρκετοί από αυτούς νομίζουν ότι κάνουν κάτι πολύ σημαντικό και έχουν πρόβλημα συμπεριφοράς. Γι αυτό και εγώ επιλέγω πια να συνεργάζομαι με ανθρώπους που μιλάμε την ίδια γλώσσα και αντιμετωπίζουμε τη μουσική με τον ίδιο τρόπο.
Τι προσδοκίες είχες όταν πρωτοξεκίνησες και κατά πόσο έχουν επαληθευτεί ή διαψευστεί μέχρι σήμερα;
Αυτό που ήθελα πάντα, όσο περίεργο κι αν ακούγεται, ήταν να γίνομαι ολοένα και καλύτερη. Δεν είχα, μέχρι κάποια στιγμή, συγκεκριμένο στόχο. Ίσως και γι’ αυτό να μην κατάφερα, τελικά, όσα ο πολύς κόσμος περίμενε από μένα. Αλλά και πάλι δεν απογοητεύτηκα, ποτέ. Κι ας ήταν πολύ δύσκολα κάποιες φορές. Είχα πείσμα και επιμονή, σαν κάτι μέσα μου να μου έλεγε: προχώρα, αυτός είναι ο σωστός δρόμος. Μάλλον έπρεπε να συγχρονιστούν τα θέλω μου και το σωστό timing..
Είσαι πράγματι από τους καλλιτέχνες που έχουν εξελιχτεί μέσα από την τέχνη τους και δεν επαναπαύεσαι. Τι άλλο θα ήθελες να κάνεις μελλοντικά; Πού στοχεύεις να φτάσεις;
Γενικά δεν βάζω στόχους και δη μακροπρόθεσμους. Το μόνο που θέλω είναι να μπορώ να κάνω πραγματικότητα ακόμη και την πιο τρελή μου σκέψη, σε σχέση με τη δουλειά μου. Δεν θα άντεχα τη στασιμότητα και την επανάληψη με τίποτα! Αν γινόταν ποτέ κάτι τέτοιο, τότε σίγουρα θα άλλαζα επάγγελμα.
Σε παλιότερες συνεντεύξεις σου έχεις πει ότι ο αυστηρότερος κριτής ενός καλλιτέχνη πρέπει να είναι ο εαυτός του. Πώς θα έκρινες λοιπόν τη μουσική πορεία της Ελένης Πέτα;
Θα έλεγα ότι είχα μια ομαλή και ανώδυνη πορεία, αλλά εμένα δεν με κάλυψε ποτέ πλήρως. Έγιναν σαφώς και αρκετά λάθη. Όμως αυτά με βοήθησαν στο να προχωρήσω και μάλιστα σε έναν δρόμο ο οποίος με εκφράζει πολύ περισσότερο.
Σχεδόν όλοι είμαστε «χαμένοι στη μετάφραση» και στις ταμπέλες «έντεχνο», «άτεχνο», «ποιότητα». Τι σημαίνουν για εσένα και κατά πόσο τις ακολουθείς ή σε επηρεάζουν;
Δεν σημαίνουν απολύτως τίποτα για μένα. Αν και στη χώρα μας όλα αυτά παίζουν μεγάλο ρόλο! Διότι, για να προχωρήσεις, πρέπει να ανήκεις κάπου. Για μένα, αντιθέτως, κύριο ρόλο παίζει η αισθητική και η μόρφωση πάνω στο αντικείμενό σου. Αυτά πρέπει να σε χαρακτηρίζουν –και όχι οι δημόσιες σχέσεις σου.
Δείχνεις ρομαντική φιγούρα: αισθαντική φωνή & ερμηνεία, αέρινες εκφραστικές κινήσεις, εκφράζεις, μοιράζεσαι τα συναισθήματά σου με το κοινό, έχεις αξίες και εμφανίζεσαι στα μέσα μόνο όταν έχεις κάτι να πεις. Πώς καταφέρνεις και διατηρείς έναν τέτοιον ρομαντισμό στις μέρες μας, που θεωρείται πλέον δυσεύρετος;
Χωρίς τέτοιες τις αξίες τι νόημα έχει η ζωή; Δεν μου αρέσει που έχουν ισοπεδωθεί όλα στον βωμό του χρήματος. Για μένα ποτέ δεν ήταν αυτό το ζητούμενο. Ασφαλώς και θέλω να έχω ποιότητα στη ζωή μου. Αλλά ξέρω και πού πρέπει να σταματήσω.
Ποια είναι η πηγή έμπνευσής σου; Πρόσωπα ή καταστάσεις;
Η ίδια η ζωή είναι πηγή έμπνευσης. Οι άνθρωποί μου, οι φίλοι μου, το σκυλάκι μου, μια βόλτα στον ήλιο, τα ταξίδια. Οι αποδράσεις γενικότερα, πραγματικές η φανταστικές!
