Το Avopolis Greek συνάντησε τον ενορχηστρωτή και συνθέτη Γιάννη Γιαννάκο με αφορμή τη συνδρομή του στη βασισμένη στο ομώνυμο έργο του Tennessee Williams μουσική παράσταση Προς Κατεδάφιση, του συνθέτη Χρίστου Θεοδώρου. Ο Γιάννης Γιαννάκος έχει συνεργαστεί ως ενορχηστρωτής με τη Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ και με άλλους θεατρικούς οργανισμούς, ενώ ως συνθέτης έχει δημοσιεύσει χορωδιακά έργα του στην Ουγγαρία. Επίσης είναι γνωστός καθηγητής θεωρητικών μαθημάτων της μουσικής στην εγχώρια εκπαίδευση...

Ποια είναι η δουλειά του ενορχηστρωτή;

Η δουλειά του ενορχηστρωτή δεν είναι πάντα η ίδια. Η ενορχήστρωση μπορεί να είναι ανασύνθεση, δηλαδή το να βάζεις κι άλλη μουσική μέσα σε αυτή που σου έχουν ήδη δώσει, ενώ σε άλλες περιπτώσεις είναι το να έχεις ένα τελειωμένο κομμάτι του οποίου απλά φροντίζεις τον ήχο του. Η τελευταία – ίσως και η πιο δύσκολη περίπτωση – είναι να έχεις μία μουσική ιδέα στα χέρια σου και να πρέπει να τη μετατρέψεις σε ολοκληρωμένο κομμάτι. Για παράδειγμα μπορεί να έρθει ένας τύπος, να σου παίξει 5 ακόρντα, να σου σφυρίξει και μια μελωδία και αυτό να πρέπει να γίνει ορατόριο!!! Και αυτό το τελευταίο το εννοώ, γιατί είχα και μια προσωπική εμπειρία.

Δηλαδή ενορχηστρωτής σημαίνει και συνθέτης;

Βεβαίως. Εφόσον ο ενορχηστρωτής καθορίζει, αν μη τι άλλο, τον ήχο της μουσικής, τότε είναι κατά το ήμισυ ο συνθέτης του έργου.

Στην τωρινή σου συνεργασία με το Χρίστο Θεοδώρου, τι από όλα αυτά συμβαίνει;

Ο Χρίστος Θεοδώρου είναι ένας άνθρωπος που γνωρίζει καλά μουσική, από τον οποίο έλαβα ένα πλήρες σπαρτίτο (σ.σ.: είναι η παρτιτούρα με όλες τις νότες για πιάνο), οπότε η δουλειά σε αυτή την περίπτωση ήταν αρκετά εύκολη. Κάποιες λίγες αλλαγές από μένα ήταν περισσότερο διακοσμητικές και σχεδόν αυτονόητες.

Σου αρέσει να εργάζεσαι για μουσική για θέατρο ή για τη λεγόμενη απόλυτη μουσική;

Μου αρέσει να ενορχηστρώνω μουσική για θεατρικά έργα, αν και ως συνθέτης και ως ακροατής προτιμώ την απόλυτη μουσική.

Για ποιον λόγο; Κάποιος θα σου έλεγε ότι η μουσική για μπαλέτο, ας πούμε, σε σχέση με μια συμφωνία, είναι πιο χρηστική και ίσως πιο εύκολη, καθώς το κοινό μπορεί να την προσλάβει με πιο εύληπτο τρόπο.

Η προηγούμενη ερώτηση έλεγε τι προτιμώ εγώ, όχι τι προτιμώ εγώ σε σχέση με το κοινό.

Το κοινό δεν «παίζει» σε αυτό το παιχνίδι;

Και βέβαια παίζει. Απλά νιώθω πολύ πιο οικεία απέναντι σε ένα κουαρτέτο ή μια φούγκα από ό,τι σε ένα μπαλέτο ή μια όπερα.

Αντιλαμβάνεσαι τον εαυτό σου ως ενορχηστρωτή ή ως συνθέτη; Ή μήπως περισσότερο ως δάσκαλο;

Οπωσδήποτε ως συνθέτη, αν και δε θα έμπαινα στη διαδικασία να συγκρίνω τη σύνθεση με τη διδασκαλία.

Δηλαδή η διδασκαλία δεν βοηθά τη σύνθεση; Άκουσα εχθές τη Σεμιτέκολο (σολίστ πιάνου) να λέει πόσο την έχουν βοηθήσει οι μαθητές της στην ερμηνεία της.

Ο Τσώρτσιλ έλεγε ότι την υγεία και την μακροζωία του την όφειλε στη σχέση του με τη γυμναστική. «Δεν γυμνάστηκα ποτέ μου», σημείωνε. Στον καθένα η διδασκαλία επιδρά διαφορετικά. Δεν επηρεάζει τη σχέση μου με τη σύνθεση, σε αντίθεση με την ενορχήστρωση, που επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο συνθέτω.

Χρησιμοποιείς την τεχνολογία στη δουλειά σου;

Αν εννοείς μουσικά προγράμματα τύπου φινάλε και βέβαια. Αν εννοείς ηλεκτρονικούς ήχους όχι. Γράφω αποκλειστικά για φυσικά όργανα.

Πώς σε έχουν βοηθήσει αυτά τα προγράμματα στη δουλειά σου;

Κάνουν τη δουλειά σου πιο εύκολη αλλά όχι τη σύνθεση σπουδαιότερη.

Θα ακούσουμε έργα σου το επόμενο διάστημα ή θα αρκεστείς στις ενορχηστρώσεις;

Δεν ξέρω. Η ενορχήστρωση έτσι κι αλλιώς αποτελεί βιοποριστική ασχολία. Η σύνθεση είναι μία ανάγκη που πολλές φορές (τουλάχιστον για μένα) εκτονώνεται κατά τη δημιουργία της. Προτιμώ εξάλλου να ακούω έργα άλλων συνθετών παρά τα δικά μου.

Μοιάζει σαν μην έχεις εμπιστοσύνη στη δουλειά σου…

Τουναντίον!.

Δηλαδή έχεις πολλά έργα στο συρτάρι;

Αρκετά. Οποιοδήποτε έργο είναι τελειωμένο, δεν σημαίνει απαραίτητα πως πρέπει και να ακουστεί. Αν αυτό το τηρούσαν και κάποιοι άλλοι συνθέτες, οπωσδήποτε η μουσική θα υπέφερε λιγότερο. Υπάρχουν συνθέτες που είναι της λογικής να γράφεις, ό,τι και αν γράφεις, έτσι ώστε να ακούγεσαι. Εγώ διαφωνώ κάθετα με αυτή τη στάση.

Κι εγώ διαφωνώ μαζί σου. Με αυτή τη λογική δεν θα ακούγαμε μουσική.

Και βέβαια θα ακούγαμε, απλώς λίγη αυτοκριτική θα ήταν χρήσιμη. Ο Μπραμς έκαψε πολλές συμφωνίες πριν καταλήξει στην πρώτη του.