Εκτός από τον κορυφαίο ερμηνευτή Mark Lanegan, υπάρχει και ο ικανότατος συγγραφέας. Από το 2017 και μέχρι τον θάνατό του σε ηλικία μόλις 57 ετών, ο Lanegan πρόλαβε να εκδώσει πέντε βιβλία.
Η συλλογή I Am the Wolf: Lyrics and Writings κυκλοφόρησε το 2017 από τον οίκο Da Capo (αγοράστε το στο Book Odyssey), με πρόλογο του John Cale και επίμετρο του Moby (με τον οποίον ο Lanegan είxε συνεργαστεί). Οι στίχοι κινούνται σε ένα λυρικό-υπερβατικό τοπίο, φανερώνoτας τις επιδράσεις ίσως που είχε δεχθεί ο δημιουργός από την ποίηση του William Blake. Παρόμοιο ύφος, και ίσως λίγο πιο αφαιρετικό στην προσέγγιση, αλλά και σκοτεινό στη θεματολογία, είναι και το δεύτερο βιβλίο με ποιήματα (και κάποιες σημειώσεις) που εξέδωσε ο τραγουδιστής των Screaming Trees: η συλλογή Plague Poems από τον οίκο Heartworms το 2020.
Αν και στιχουργός, στον πεζό λόγο ο Lanegan ήταν ακόμα πιο πειστικός. Η αυτοβιογραφία του με τίτλο Sing Backwards and Weep: A Memoir (αγοράστε το στο Book Odyssey) κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2020 από τις εκδόσεις Hachette Books. Μια αναδρομή σε μια πολυτάραχη ζωή, από τα παιδικά-νεανικά του χρόνια στο Σιάτλ, όπου γεννήθηκε τον Νοέμβριο του 1964, μέχρι τη συγχρονία. Το μουσικό ενδιαφέρον εστιάζεται στη σκηνή του grunge (αν και ο ίδιος θεωρούσε ότι οι Screaming Trees δεν ανήκαν σ’ αυτή), στη θυελλώδη σχέση του με τους αδελφούς Conner, στη φιλία που τον συνέδεσε με τον Kurt Cobain. Προχωρώντας στα επόμενα χρόνια, ο συγγραφέας μιλά για τις πολυάριθμες συνεργασίες του, με άξονα κυρίως τους Queens Of The Stone Age και τον Josh Home, καθώς και τους Gutter Twins και τον Gregg Dulli (Afghan Whigs). Ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον όμως παρουσιάζει η αναψηλάφηση της προσωπικής του ζωής: χωρίς να αυτο-οικτίρεται, ο Lanegan μιλά έξω από τα δόντια για τα «σκληρά» χρόνια του και τον εθισμό του αρχικά στο αλκοόλ και έπειτα στην ηρωίνη. Εξετάζει επίσης το πώς οι επιλογές της καθημερινότητας επηρεάζουν τη μουσική δημιουργία. Η γραφή του Lanegan είναι απλή και σε σημεία ακατέργαστη, όπως αρμόζει σε μια εξομολόγηση ζωής. Θα μπορούσε ίσως κανείς να ανιχνεύσει επιδράσεις από την ακονισμένη και μαγευτικά λιτή πρόζα του Ρέιμοντ Κάρβερ, αν και δεν γνωρίζω αν συμπεριλαμβάνεται στα αναγνώσματά του. Δεν λείπουν επίσης οι αναφορές στην Βίβλο, στην οποία και είχε στραφεί ο Lanegan ύστερα από την απεξάρτησή του από τα ναρκωτικά.
Τον Δεκέμβριο του 2021 κυκλοφόρησε από τον οίκο White Rabbit το πεζό του έργο Devil in a Coma (αγοράστε το στο Book Odyssey). Εξομολογητικό και αυτό, αναφέρεται στην πιο δύσκολη περίοδο της ζωής του, όταν δηλαδή ασθένησε από Covid-19 και λίγο έλειψε να πεθάνει – έπεσε σε κώμα. Οι σκέψεις ενός ανθρώπου στα πρόθυρα του θανάτου ρίχνουν το βάρος τους στις σελίδες του βιβλίου, που είναι σε ύφος εξαιρετικά απαισιόδοξες και δυσοίωνες. Δεν λείπουν ωστόσο κάποιες, λίγες, χιουμοριστικές αυτοαναφορικές νότες που ρίχνουν μια στάλα φως στο σκοτάδι. Το Devil in a Coma είναι καφκικό έργο, ενώ κάπως αόριστα θα μπορούσε κανείς να το συνδέσει και με την Πανούκλα του Αλμπέρ Καμύ.
Το 2021 εκδόθηκε από τον οίκο Heartworm Press και η τελευταία ποιητική συλλογή του Mark Lanegan με τίτλο Leaving California. Περιλαμβάνει 76 ποιήματα, τα περισσότερα κάπως νοσταλγικά και λιγότερο σκοτεινά από ότι μας είχε συνηθίσει. Θεματικά, αναφέροντα κυρίως στην επιλογή του να εγκαταλείψει την Καλιφόρνια και να εγκατασταθεί στο Killarney, στη νοτιοδυτική Ιρλανδία. Η παραμονή του στην ιρλανδική ύπαιθρο επηρεάζει το ύφος της γραφής (κάμποσα ποιήματα είναι περιγραφικά), και φαίνεται να ωφέλησε την φυσική κατάσταση του ποιητή-τραγουδιστή. Σαν ελεγείες, απολογιστικά, μαρτυρούν έναν άνθρωπο που βρήκε ένα απάγκιο και ζει πλέον ευτυχισμένα. Γι’ αυτό ακριβώς και ο αιφνίδιος θάνατός του προκάλεσε τέτοια θλίψη: ήταν ένας άνθρωπος που είδε τον χάρο με τα μάτια του τόσες φορές, έδειχνε τα την έχει γλιτώσει κι όμως, φεύ!
